PISARZ MIEJSKI

Najwyższy urząd publiczny w wolnych miastach Azji Mniejszej wchodzących w skład cesarstwa rzymskiego. Pisarz miejski (gr. grammateús) najwyraźniej był wybierany na to stanowisko przez lud i przewodził władzom miejskim. Pod pewnymi względami można by go przyrównać do dzisiejszego burmistrza. Był więc osobą bardzo wpływową, a jego urząd cieszył się większym poważaniem, niżby na to wskazywały określenia „urzędnik miejski” czy „sekretarz”, użyte w niektórych przekładach w Dziejach 19:35 jako odpowiednik słowa grammateús (występuje ono tu w innym kontekście niż zazwyczaj, gdy odnosi się do żydowskich uczonych w piśmie). O pozycji pisarza miejskiego świadczy sposób, w jaki uspokoił on w Efezie tłum podburzony przeciwko Pawłowi i jego towarzyszom (Dz 19:35-41).

Pisarz miejski miał bezpośredni dostęp do prokonsula prowincji i służył za łącznika między samorządem miejskim a administracją rzymską, której jeden z ośrodków stanowił Efez. Był więc niejako pośrednikiem pomiędzy ludnością miasta a władzami rzymskimi. W miastach Azji odpowiadał przed nimi za przestrzeganie prawa i porządku na podległym mu obszarze. Wyjaśnia to poniekąd, dlaczego ów urzędnik tak się zaniepokoił, gdy efescy rzemieślnicy wyrabiający przedmioty ze srebra podjudzili mieszkańców miasta przeciw działalności kaznodziejskiej apostoła Pawła. Pisarz miejski zwrócił ludziom uwagę, że nielegalne zgromadzenie urządzone w teatrze przez bezładny motłoch mogło zostać uznane za rebelię. Bał się, że Rzymianie właśnie jego pociągną za to do odpowiedzialności.