SEKRETARZ
Określenie to na ogół odnosi się do zamianowanego urzędnika, biegłego w piśmie i prowadzeniu zapisków. Hebrajskie słowo sofér można też tłumaczyć na „pisarz”, „przepisywacz” i „uczony w piśmie”.
W Izraelu (przynajmniej w pewnych okresach) istniał wysokiej rangi urząd sprawowany przez zaufanego dworzanina, zwanego „sekretarzem króla” lub po prostu „sekretarzem” (2Kn 24:11; 2Kl 19:2). Nie był on tylko skrybą trudniącym się sporządzaniem dokumentów ani też zwykłym przepisywaczem Prawa (Sdz 5:14; Neh 13:13; por. 2Sm 8:15-18; 20:23-26; zob. PISARZ, UCZONY W PIŚMIE; PRZEPISYWACZ). Sekretarz króla niekiedy zajmował się finansami (2Kl 12:10, 11) i przemawiał jako przedstawiciel władcy, pełniąc zadania zbliżone do wykonywanych dzisiaj przez ministra spraw zagranicznych (Iz 36:2-4, 22; 37:2, 3). Za panowania Salomona sekretarzami nazwano dwóch spośród „książąt” (1Kl 4:2, 3; por. 2Kn 26:11; 34:13).
Oprócz „sekretarza króla” wymieniono w Biblii funkcję „sekretarza dowódcy wojska” (2Kl 25:19; Jer 52:25) oraz „sekretarza Lewitów” (1Kn 24:6). Z kolei Baruch był osobistym sekretarzem Jeremiasza (Jer 36:32).