Czy o tym wiedziałeś?

Dlaczego Żydzi przywiązywali taką wagę do rodowodów?

▪ Rodowody odgrywały kluczową rolę w ustalaniu przynależności plemiennej i związków pokrewieństwa. Były też niezbędne przy dokonywaniu podziału kraju oraz określaniu prawa do dziedzicznej posiadłości. Szczególne znaczenie miała linia rodowa obiecanego Mesjasza. Żydzi dobrze wiedzieli, że musi on pochodzić z rodu Dawida z plemienia Judy (Jana 7:42).

Ale to nie wszystko. „Ponieważ urzędy kapłanów i lewitów były dziedziczne (...), sprawę nadrzędnej wagi stanowiło zachowanie czystej i nieskażonej linii rodowej” — wyjaśnia biblista Joachim Jeremias. Z tego względu od Izraelitek poślubiających mężczyzn z rodzin kapłańskich wymagano przedstawienia swojego rodowodu. W czasach Nehemiasza od służby kapłańskiej zostały odsunięte całe rodziny lewickie, które bezskutecznie ‛szukały siebie w spisie, aby publicznie ustalić swój rodowód’ (Nehemiasza 7:61-65).

Ponadto Prawo Mojżeszowe zastrzegało, że „żaden syn z nieprawego łoża (...) żaden Ammonita ani Moabita nie może wejść do zboru Jehowy” (Powtórzonego Prawa 23:2, 3). Z tego powodu, jak informuje cytowany biblista, „żeby korzystać z jakichkolwiek praw obywatelskich, mężczyzna musiał dowieść czystości swojego pochodzenia, co potwierdza nasz wniosek, że (...) nawet przeciętny Izraelita znał swoich bezpośrednich przodków i potrafił wskazać, do którego z dwunastu plemion należy”.

Jak Żydzi sporządzali i przechowywali swe rodowody?

▪ Ewangeliści Mateusz i Łukasz przedstawili szczegółowe rodowody Jezusa (Mateusza 1:1-16; Łukasza 3:23-38). Zachowały się również inne zapiski genealogiczne. Na przykład pewien żydowski midrasz, inaczej komentarz, w odniesieniu do Hillela, rabina z czasów Jezusa, podaje: „W Jerozolimie znaleziono zwój z rodowodem, który zawierał informację, że Hillel był potomkiem Dawida”. A Józef Flawiusz, historyk z I wieku, w swoim dziele Autobiografia donosi, że jego przodkami byli kapłani i że ze strony matki łączyły go „więzy krwi z domem królewskim”. Wyjaśnia, że dowiedział się tego z „dokumentów urzędowych”.

Jeśli chodzi o sprawowanie pieczy nad rodowodami rodzin kapłańskich, w dziele Przeciw Apionowi Flawiusz wspomina, że jego naród powierzył to zadanie „mężom najszlachetniejszym”. Z kolei The Jewish Encyclopedia informuje, że „rodowody przypuszczalnie powierzano specjalnemu urzędnikowi, a w Jerozolimie ustanowiono odpowiedni sąd”. Żydzi niebędący kapłanami rejestrowali się w miastach swoich przodków (Łukasza 2:1-5). Powstawały publiczne archiwa, z których to najwyraźniej korzystali ewangeliści. Wydaje się, że również poszczególne rodziny przechowywały swoje rodowody.