CZY O TYM WIEDZIAŁEŚ?

W ewangelicznej relacji dotyczącej uśmiercenia Jezusa i dwóch przestępców na palach męki można przeczytać: „Żydzi (...) poprosili Piłata, by skazańcom połamano nogi i zabrano ciała” (Jana 19:31).

W myśl prawa żydowskiego ciało przestępcy powieszonego na palu ‛nie miało pozostać na nim przez całą noc’ (Powtórzonego Prawa 21:22, 23). Żydzi najwyraźniej odnosili tę samą zasadę do skazańców uśmiercanych w ten sposób przez Rzymian. W tym wypadku połamanie nóg złoczyńcom miało przyśpieszyć ich śmierć i umożliwić pochówek jeszcze przed sabatem, który rozpoczynał się po zachodzie słońca.

Podczas takiej egzekucji ręce i nogi skazanego zwykle przytwierdzano do pala za pomocą gwoździ. Kiedy pal podnoszono do pozycji pionowej, skazaniec odczuwał potworny ból, ponieważ na tych gwoździach spoczywał cały ciężar jego ciała. Aby oddychać, musiał on wspierać się na gwoździach tkwiących w stopach. Mając połamane nogi, nie mógł już tego robić. Następowała wtedy szybka śmierć na skutek uduszenia lub szoku.

Dawid posłużył się procą, żeby zabić olbrzyma Goliata. Nauczył się jej używać najprawdopodobniej wtedy, gdy zajmował się pasterstwem (1 Samuela 17:40-50).

Proca pojawia się w egipskiej i asyryjskiej sztuce z czasów biblijnych. Broń ta składała się z woreczkowatego kawałka skóry lub tkaniny i dwóch przymocowanych do niego rzemieni bądź sznurków. Procarz umieszczał w nim gładki lub zaokrąglony kamień o średnicy 5—8 centymetrów i wadze około ćwierci kilograma. Następnie kręcił procą nad głową i puszczał jeden ze sznurków, wskutek czego pocisk wylatywał ze znaczną siłą i trafiał w cel.

W trakcie wykopalisk prowadzonych na Bliskim Wschodzie odkryto bardzo dużo pocisków do procy z okresu starożytnych wojen. Miotane przez wprawnych wojowników, kamienie te mogły osiągać prędkość 160—240 kilometrów na godzinę. Uczeni nie są zgodni, czy proca miała zasięg podobny do łuku, na pewno jednak mogła być równie zabójcza (Sędziów 20:16).