CZY O TYM WIEDZIAŁEŚ?
Dlaczego Józef się ogolił, zanim stanął przed faraonem?
Starożytne egipskie malowidło ukazujące golarza przy pracy
Księga Rodzaju donosi, że hebrajski niewolnik Józef został wezwany przed faraona, aby wyjaśnić dręczące owego władcę sny. Józef przebywał wtedy w więzieniu już od kilku lat. Mimo że wezwanie faraona było pilne, poświęcił czas, żeby się ogolić (Rodzaju 39:20-23; 41:1, 14). To, że pisarz zwrócił uwagę na ten z pozoru mało znaczący szczegół, świadczy o tym, iż dobrze znał egipskie zwyczaje.
Zapuszczanie brody było czymś normalnym wśród wielu starożytnych ludów, w tym Hebrajczyków. Tymczasem, jak czytamy w pewnym dziele, „starożytni Egipcjanie stanowili jedyny orientalny naród, w którym noszenie brody nie było przyjęte” (Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature, pod red. J. McClintocka i J. Stronga).
Czy Egipcjanie golili wyłącznie brodę? Według czasopisma Biblical Archaeology Review niektóre egipskie zwyczaje ceremonialne wymagały, by mężczyzna przygotował się do spotkania z faraonem tak samo, jak do wizyty w świątyni. A zatem Józef prawdopodobnie zgolił wszystkie włosy z głowy i reszty ciała.
Relacja z Dziejów Apostolskich podaje, że ojciec Tymoteusza był Grekiem. Czy to oznacza, że pochodził z Grecji?
Niekoniecznie. W swoich natchnionych listach apostoł Paweł czasem przeciwstawiał Żydom Greków, czyli Hellenów, najwyraźniej mając na myśli wszystkich ludzi, którzy nie byli Żydami (Rzymian 1:16; 10:12). Niewątpliwie robił tak dlatego, że w rejonach, gdzie głosił, język i kultura grecka bardzo się rozpowszechniły.
Kogo w starożytności uważano za Greka? W IV wieku p.n.e. ateński mówca Izokrates szczycił się tym, że kultura grecka rozprzestrzenia się na cały świat. Zauważył też, jaki był tego rezultat: „Grekami nazywani są nie tyle ci, którzy urodzili się w Grecji, ile ci, którzy odnieśli pożytek z naszej edukacji”. Możliwe więc — choć nie jest to pewne — że ojciec Tymoteusza, niebędący Żydem, oraz inni, których Paweł określał mianem Greków, nie byli nimi z racji urodzenia, tylko przyjęli grecką kulturę (Dzieje 16:1).