Czy Biblia jest kompletna?
ZDARZYŁO się to 40 lat temu zimą w Górnym Egipcie. Kiedy pewien arabski wieśniak zabrał się do przekopywania ziemi, dokonał sensacyjnego odkrycia. Trafił motyką na coś twardego — jakiś gliniany dzban. Znajdowało się w nim 13 oprawnych w skórę ksiąg pochodzących z II wieku n.e. Jednakże dopiero w roku 1955 wiadomość o tym znalezisku archeologicznym trafiła do gazet. Ale w dalszym ciągu wywołuje niepokój wśród czytelników Biblii, ponieważ niektórzy twierdzą, że te księgi zawierają tajemne wypowiedzi Jezusa.
„Oto tajemne słowa Jezusa Żywego, które spisał Didymos Judasz Tomasz”. Tak się rozpoczyna Ewangelia według Tomasza, jeden z 48 różnych gnostycznych dokumentów religijnych znalezionych na zboczu owego wzgórza w Egipcie. Wypowiadając się w tej sprawie, Helmut Koester z Wydziału teologicznego na Uniwersytecie Harwardzkim oświadczył, że Ewangelia według Tomasza zawiera nowy ważny materiał potrzebny do zrozumienia nauk Jezusa. Czy naprawdę? Czy w Biblii brakuje jakiejś tajemnej mądrości, bez której twoja wiara byłaby niepełna? A może jednak Biblia jest kompletna? Jak odpowiedzieć na takie pytania?
Świadkowie Jehowy wierzą, że jest kompletna. Ich przekonanie trafnie oddają słowa apostoła Pawła zapisane w 2 Liście do Tymoteusza 3:16, 17. Czytamy tam: „Wszelkie Pismo od Boga natchnione jest i pożyteczne do nauczania, do przekonywania, do poprawiania, do kształcenia w sprawiedliwości — aby człowiek Boży był doskonały, przysposobiony do każdego dobrego czynu” (Biblia Tysiąclecia).
Świadkowie Jehowy stwierdzili, że Biblia przedstawia zamierzenie Boże bez niedomówień i podaje wszelkie rady niezbędne w życiu codziennym. Przedstawia cel naszego życia i wyjawia, co przyniesie przyszłość. Krótko mówiąc, Biblia jest kompletna.
Kanon Biblii katalogiem kompletnym
Dlaczego Świadkowie Jehowy mogą być pewni, że w Biblii nie brakuje żadnej księgi? Ponieważ natchnione pisma, które są „pożyteczne do nauczania”, należą do ustalonego katalogu, często zwanego też kanonem (2 Tym. 3:16, BT). Słowo „kanon” odnosiło się pierwotnie do trzciny, której używano jako pręta mierniczego. Z czasem kanonem biblijnym zaczęto nazywać zbiór ksiąg uznawanych za autentyczne, natchnione przez Boga i za odpowiednie mierniki wiary, nauki i postępowania.
Oficjalny wykaz Pism Hebrajskich (często nazywanych Starym Testamentem) sporządzono pod koniec V wieku p.n.e. Cytując Pismo Święte, Jezus i apostołowie korzystali tylko z ksiąg należących do tego katalogu. Dlatego Świadkowie Jehowy trzymają się tego samego zbioru Pism Hebrajskich. A co powiedzieć o tak zwanym Nowym Testamencie, to znaczy o Chrześcijańskich Pismach Greckich?
Są dowody, że autoryzowany spis manuskryptów Chrześcijańskich Pism Greckich zaczęto sporządzać już w latach 90-100 n.e. Pod koniec drugiego stulecia nie było wątpliwości, że kanon Chrześcijańskich Pism Greckich został zamknięty. Istnieje co najmniej 16 niezwykle cennych wczesnych katalogów Chrześcijańskich Pism Greckich sporządzonych w okresie od napisania Fragmentu Muratoriańskiego w roku 170 n.e. do trzeciego synodu w Kartaginie w roku 397 n.e. Ponadto jest ponad 5200 manuskryptów tej części Biblii w pierwotnym języku (greckim). Żaden inny starożytny dokument nie jest tak dobrze poświadczony. Świadkowie Jehowy uważają zatem, że Chrześcijańskie Pisma Greckie są kompletne.a Nie zadowalają się jednak tylko tymi dowodami.
Wykazy sporządzone przez ludzi nie są dla Świadków Jehowy głównym dowodem kanoniczności jakiejś księgi. Szukają dowodów wewnętrznych. W związku z tym zadają sobie następujące pytania:
◻ Czy jej treść świadczy o tym, że jest natchniona świętym duchem Bożym?
◻ Czy potępia przesądy, demonizm i oddawanie czci stworzeniom?
◻ Czy jest całkowicie zgodna z resztą Biblii?
◻ Czy jej orędzie zachęca do oddawania czci Jehowie i czy wzbudza głęboki szacunek dla dzieła i zamierzenia Bożego?
◻ Czy wzbudza miłość do Boga i skłania do służenia Mu?
◻ Czy jest zgodna z Boskim „wzorem zdrowych słów” i z naukami Jezusa Chrystusa? (2 Tym. 1:13).
Piśmiennictwo gnostyczne sprzeczne z Biblią
Świadkowie Jehowy nie znajdują takich dowodów w piśmiennictwie gnostycznym. Okres rozkwitu mistycznych gnostyków, którzy twierdzili, że posiedli Boską wiedzę tajemną, tak zwaną gnozę, przypada na pierwsze dwa wieki naszej ery. Zarzucali prawdziwym chrześcijanom, że nie znają rzeczywistych nauk i pism Jezusa oraz jego uczniów. Czy zatem księgi gnostyczne wyjawiają jakieś prawdy, które mogłyby ugruntować wiarę chrześcijan? Nie.
Encyklopedie i większość biblistów nie tylko nazywają te pisma gnostyczne apokryficznymi (niekanonicznymi), lecz także pseudoepigraficznymi (błędnie przypisywanymi pisarzom Biblii). Według czasopisma Psychology Today Andrew M. Greeley, ksiądz katolicki i profesor socjologii na Uniwersytecie Stanowym w Arizonie (USA), powiedział na temat tych ksiąg: „Jakoś nie przemawiają do przeciętnego człowieka, który się spodziewa, że religia pomoże mu rozwiązać jego problemy życiowe, a nie będzie negować wartości życia”. Po porównaniu Ewangelii gnostycznych z biblijnymi A.M. Greeley doszedł do wniosku, że „Jezus gnostyków jest czasami nielogiczny, czasami niezrozumiały, a nawet nieco przerażający”.
Głęboka przepaść dzieli nauki Ewangelii gnostycznych od nauk Ewangelii biblijnych. Przepaść ta staje się widoczna zwłaszcza wtedy, gdy się porówna gnostyczne i biblijne nauki o Bogu, zmartwychwstaniu i zbawieniu. Z drugiej strony istnieje pewne podobieństwo między gnostycyzmem a filozofią starożytnej Grecji, buddyzmem i hinduizmem.
Pisarze gnostyczni przedstawiają Jezusa całkiem inaczej niż pisarze biblijni. Gnostyczna Ewangelia według Filipa opisuje Marię Magdalenę jako bliską przyjaciółkę Jezusa. Czytamy w niej, że Jezus „zwykł ją całować [często w usta]”. Nic więc dziwnego, że w Encyclopaedia Britannica napisano: „Etyka gnostyczna obejmuje pełną skalę różnych poczynań od przymusowych stosunków pozamałżeńskich aż do surowej ascezy”.
Kompletne przedstawienie Boskiego zamierzenia
Od pierwszego do ostatniego rozdziału Biblia przejrzyście odsłania zamierzenie Boże co do ziemi i jej mieszkańców. Sprawozdanie to mówi najpierw, jak Bóg błogosławił dwojgu ludziom żyjącym w rajskiej krainie. Kończy się wzmianką, że będzie błogosławił milionom ludzi w obejmującym całą ziemię raju. Natomiast 1187 rozdziałów znajdujących się pośrodku stopniowo wyjawia, jak Bóg pobłogosławi ludzkości i jaką rolę możemy odegrać w urzeczywistnianiu Boskiego zamierzenia. Poza tym w zawartych w Biblii ważnych informacjach nie ma żadnych luk, które należałoby uzupełnić innymi dokumentami.
„Wszystko to ładnie i pięknie”, mógłby ktoś powiedzieć, „czy jednak rady biblijne wystarczają i czy obecnie można się do nich stosować w życiu?”
Kompletny zbiór rad
Świadkowie Jehowy uważają Biblię za doskonałego przewodnika w życiu codziennym. Podstawowe potrzeby ludzkie są dziś takie same, jak w czasach biblijnych. Jak Biblia zaspokaja te potrzeby? Przyjrzyjmy się temu bliżej:
RODZINA: „Żony, podporządkujcie się mężom, jak to przystoi w Panu. Mężowie, miłujcie swe żony i nie bądźcie na nie gorzko zagniewani. Dzieci, bądźcie we wszystkim posłuszne rodzicom, bo to jest miłe w Panu. Ojcowie, nie rozjątrzajcie swych dzieci, żeby się nie zniechęciły” (Kol. 3:18-21).
DECYZJE: „Widziałeś człowieka popędliwego w słowach? Więcej jest nadziei dla głupiego niż dla niego”. „We wszystkich swoich drogach zważaj na Niego [Boga], a On sam wyprostuje twoje ścieżki. Nie stań się mądrym we własnych oczach. Bój się Jehowy, a odwracaj się od złego” (Prz. 29:20; 3:6, 7).
PRZYGNĘBIENIE: „Nie dręczcie się troską o nic, lecz we wszystkim przez modlitwę i błaganie połączone z dziękczynieniem niech prośby wasze staną się znane Bogu; a pokój Boży, który przewyższa wszelką myśl, będzie za pośrednictwem Chrystusa Jezusa strzegł waszych serc i władz umysłowych” (Filip. 4:6, 7).
ZADOWOLENIE: „Bez wątpienia przysparza ona wielkich zysków, ta pobożność połączona z poprzestawaniem na swoim. Bo niczego nie przynieśliśmy na świat i nie możemy też niczego wynieść. Dlatego mając utrzymanie i okrycie, zadowolimy się tym” (1 Tym. 6:6-8).
PRZYJAŹŃ: „Istnieją koledzy gotowi się nawzajem potrzaskać w kawałki, ale istnieje też przyjaciel bardziej przywiązany niż brat”. „Stańcie się jedni dla drugich życzliwi, subtelnie współczujący, ochoczo przebaczający sobie wzajemnie, tak jak i Bóg przez Chrystusa ochoczo wam przebaczył” (Prz. 18:24; Efez. 4:32).
Czy po przeczytaniu tych kilku rad potrafisz zrozumieć, dlaczego Świadkowie Jehowy wierzą, że Biblia zawiera doskonałe zasady, którymi trzeba się kierować? Wielu to robi. Na przykład pewien człowiek po przestudiowaniu Biblii doszedł do następującego wniosku:
„Moim zdaniem Biblia i jej rady są praktyczniejsze i znacznie wartościowsze niż wszystko, co studiowałem na uniwersytecie. Mimo że jestem radcą prawnym w szkole średniej, ukończyłem wyższą uczelnię i mam stopień magistra jak również mimo że przeczytałem wiele książek z zakresu psychohigieny i psychologii, przekonałem się, iż rady biblijne dotyczące szczęśliwego małżeństwa, zwalczania przestępczości wśród młodocianych oraz zawierania i pielęgnowania przyjaźni daleko przewyższają to, co przeczytałem i studiowałem na uniwersytecie”.
Dlaczego jednak wielu wątpi, czy Biblia jest kompletna? Jedni być może nie zadali sobie dostatecznie dużo trudu, żeby wnikliwie zbadać fakty. Inni natomiast mogą się obawiać odpowiedzialności. Trzeba więc zwrócić baczną uwagę na radę, której apostoł Paweł udzielił Tymoteuszowi: „Strzeż tego, co u ciebie złożono w zaufaniu, odwracając się od (...) fałszywie tak nazywanej ‚wiedzy’. Taką bowiem wiedzą się popisując, niektórzy zboczyli od wiary” (1 Tym. 6:20, 21).
Nadal będzie się dokonywać odkryć archeologicznych i niektóre z nich mogą poszerzyć naszą znajomość historii biblijnej. Żadne z nich jednak nie zdoła sprawić, żeby Biblia była bardziej lub mniej wiarogodna. Księga ta nie potrzebuje dowodów z zewnątrz. Oczywiście każdy sam musi zadecydować, czy uwierzy słowom Pawła, który napisał: „Choćbyśmy nawet sami albo chociażby anioł z nieba ogłosił wam jako dobrą nowinę coś poza tym, co my wam głosiliśmy jako dobrą nowinę, niech będzie przeklęty” (Gal. 1:8). Jeżeli chodzi o Świadków Jehowy, to nie mają żadnych wątpliwości. Dla nich Biblia jest kompletna.
[Przypis]
a Dalsze wyjaśnienia co do kanoniczności Pism Hebrajskich i Chrześcijańskich Pism Greckich czytelnik znajdzie w książce „Całe Pismo jest natchnione przez Boga i użyteczne”.
[Napis na stronie 9]
Czy Ewangelie gnostyczne rzeczywiście zawierają tajemne wypowiedzi Jezusa?
[Ramka na stronie 11]
Boskie zamierzenie objawione
Dlaczego tu jesteśmy
Żeby przekształcić ziemię w raj, słuchać Jehowy i czcić Go, miłować bliźniego (Rodz. 1:28; Kazn. 12:13; Łuk. 10:27)
Co przyniesie przyszłość
Życie wieczne w doskonałym zdrowiu i w pokojowych warunkach na rajskiej ziemi, ponowne połączenie się z ukochanymi zmarłymi (Obj. 20:12, 13; 21:3, 4)
Jak Bóg urzeczywistni swoje zamierzenie
Sprawiedliwy rząd Boży spoczywający w rękach Chrystusa usunie z ziemi zło i wskrzesi zmarłych (Łuk. 1:32, 33; Jana 11:25; Obj. 11:17, 18)
[Tabela na stronie 10]
Porównanie nauk gnostycznych i biblijnych
GNOSTYCZNE
BIBLIJNE
Jehowa — istota pomniejsza (demiurg), którą należy odrzucić
Jehowa — jedyny prawdziwy Bóg, któremu należy oddawać cześć (Jana 17:3; Łuk. 4:8)
Zmartwychwstania nie należy rozumieć dosłownie, symbolizuje jedynie moment oświecenia
Zmartwychwstanie jest faktem, zmarli będą wskrzeszeni (Jana 5:28, 29; 11:11-45)
Wybawienie — tylko przez samopoznanie
Wybawienie — tylko dzięki ofierze Chrystusa (Mateusza 20:28; Jana 3:16; Dzieje 4:12)
Wąż w Edenie — źródło Boskiej mądrości
Szatan — pierwszy kłamca i morderca (Jana 8:44; Rodzaju 3:4)
Ewa — dawczyni życia, nauczycielka Adama
Jehowa — Życiodawca, Nauczyciel Adama (Mateusza 19:4; Rodzaju 2:16)
Szatan — inicjator małżeństwa i rozmnażania się
Jehowa — twórca małżeństwa, pobłogosławił rozradzanie się (Mateusza 19:4-6; Rodzaju 1:28; 2:22)