Poprawne objaśnianie wersetów biblijnych

NAUCZANIE nie polega jedynie na odczytywaniu wersetów biblijnych. Apostoł Paweł napisał do swego współpracownika Tymoteusza: „Rób wszystko, co możesz, by się stawić przed Bogiem jako godny uznania, jako pracownik nie mający się czego wstydzić, poprawnie władający słowem prawdy” (2 Tym. 2:15).

Oznacza to, że nasze objaśnienia wersetów powinny być zgodne z naukami biblijnymi. Zamiast więc po prostu wybierać jakieś fragmenty, które się nam podobają, i interpretować je po swojemu, musimy brać pod uwagę kontekst. Za pośrednictwem Jeremiasza Jehowa ostrzegał przed prorokami, którzy twierdzili, że przekazują orędzie ‛z Jego ust’, a w rzeczywistości przedstawiali „wizję z własnego serca” (Jer. 23:16). Apostoł Paweł udzielił chrześcijanom przestrogi przed kalaniem Słowa Bożego filozofiami ludzkimi; napisał: „Wyrzekliśmy się rzeczy skrytych, których należy się wstydzić, i nie postępujemy przebiegle ani nie fałszujemy słowa Bożego”. W tamtych czasach nieuczciwi handlarze rozcieńczali wino, by zwiększyć jego ilość i więcej zarobić. My nie fałszujemy Pisma Świętego przez łączenie go z filozofiami ludzkimi. „Nie jesteśmy wędrownymi handlarzami słowa Bożego, jak wiele ludzi”, oświadczył Paweł, „ale mówimy jak ze szczerości, jak posłani przez Boga, pod okiem Bożym, wespół z Chrystusem” (2 Kor. 2:17; 4:2).

Zapewne czasami cytujesz werset, by powołać się na którąś z licznych zasad biblijnych pomagających nam podejmować trafne decyzje w najróżniejszych sytuacjach (2 Tym. 3:16, 17). Upewnij się jednak, czy podajesz prawidłowe zastosowanie tej zasady i czy nie naginasz znaczenia wersetu do tego, co ty chciałbyś powiedzieć (Ps. 91:11, 12; Mat. 4:5, 6). Twoje wyjaśnienia powinny harmonizować z zamierzeniem Jehowy oraz z całym Słowem Bożym.

Poza tym jeśli chcemy ‛poprawnie władać słowem prawdy’, musimy dobrze rozumieć ducha wypowiedzi biblijnych. Nie wolno nam używać Biblii do tyranizowania innych. Nauczyciele religijni, którzy sprzeciwiali się Jezusowi Chrystusowi, wprawdzie posługiwali się Pismami, ale zapominali przy tym o istotnych wymaganiach Bożych — o sprawiedliwości, miłosierdziu i wierności (Mat. 22:23, 24; 23:23, 24). Natomiast Jezus, nauczając Słowa Bożego, odzwierciedlał osobowość swego Ojca. Oddanie dla prawdy łączył z głęboką miłością do ludzi, których pouczał. Powinniśmy starać się naśladować jego przykład (Mat. 11:28).

Co możemy robić, by właściwie objaśniać wersety biblijne? Powinniśmy systematycznie czytać Biblię, a ponadto cenić ustanowionego przez Jehowę „niewolnika wiernego i roztropnego”, czyli grono namaszczonych chrześcijan, poprzez których zaopatruje On domowników wiary w pokarm duchowy (Mat. 24:45). W odnoszeniu pożytku z pouczeń przekazywanych za pośrednictwem tej klasy pomoże nam studium osobiste oraz regularne uczestniczenie i branie żywego udziału w zebraniach zborowych.

Jeżeli w twoim języku dostępna jest książka Prowadzenie rozmów na podstawie Pism, warto, byś nauczył się nią dobrze posługiwać, stanowi bowiem świetne narzędzie pomagające właściwie objaśniać setki wersetów często używanych w służbie. Gdy zamierzasz wykorzystać nieznany ci fragment Biblii, skromność pobudzi cię do poszukania niezbędnych informacji, żeby słowo prawdy przedstawić poprawnie (Prz. 11:2).

Wyraźnie wskazuj zastosowanie wersetów. Podczas nauczania dbaj o to, by słuchacze wyraźnie widzieli związek między użytym przez ciebie tekstem biblijnym a omawianą kwestią. Jeżeli wprowadziłeś go pytaniem, powinni dostrzec zawartą w nim odpowiedź. A jeśli przytoczyłeś go na poparcie określonej tezy, upewnij się, że dobrze rozumieją, jak ów cytat ją potwierdza.

Zazwyczaj nie wystarczy samo odczytanie wersetu, nawet z odpowiednim naciskiem. Pamiętaj, że przeciętni ludzie często nie są obeznani z Biblią i prawdopodobnie po jednorazowym przeczytaniu jej fragmentu nie pojmą od razu, o co ci chodzi. Musisz wskazać słuchaczom, która część wersetu ma bezpośredni związek z poruszoną sprawą.

Na ogół trzeba w tym celu wyodrębnić kluczowe słowa dotyczące omawianej myśli. Najprostszy sposób polega na ich powtórzeniu. Jeżeli rozmawiasz z jedną osobą, możesz jej pomóc je wychwycić przez zadanie odpowiednich pytań. Podczas przemawiania do grupy niektórzy wolą użyć synonimów albo powtórzyć kluczową myśl zupełnie innymi słowami. Jeśli jednak stosujesz taką metodę, staraj się, by słuchacze zawsze dostrzegali związek między sformułowaniami używanymi przez ciebie a określeniami z odczytanego tekstu.

Wyodrębniwszy z wersetu kluczowe słowa, położyłeś dobry fundament pod swoje wywody. Co dalej? Jeżeli przy wprowadzaniu tego tekstu konkretnie wyjaśniłeś, dlaczego zamierzasz się nim posłużyć, to teraz wytłumacz, jak wyodrębnione przez ciebie słowa łączą się z tym, co powiedziałeś wcześniej. Jasno wykaż ten związek. Ale nawet jeśli we wprowadzeniu nie podałeś wyraźnie przyczyny zacytowania wersetu, teraz musisz go objaśnić.

Faryzeusze zadali Jezusowi pytanie, które uważali za trudne: „Czy wolno mężczyźnie rozwieść się ze swą żoną z jakiegokolwiek powodu?” Odpowiedział im, przytaczając Księgę Rodzaju 2:24. Zauważ, że później powtórzył tylko jedno wyrażenie z tego wersetu i na jego podstawie udzielił stosownego wyjaśnienia. Wskazał, że mąż i żona stanowią „jedno ciało”, i zakończył rozmowę wnioskiem: „Co zatem Bóg wprzągł we wspólne jarzmo, tego niech człowiek nie rozdziela” (Mat. 19:3-6).

A jak dokładnie powinieneś objaśnić werset, żeby jego znaczenie było w pełni zrozumiałe? Zależy to od tego, do kogo kierujesz swoje słowa i jak ważna jest omawiana myśl. Staraj się jednak, by twoje wyjaśnienia były proste i bezpośrednie.

Prowadź rozważania na podstawie Biblii. Kiedy apostoł Paweł pełnił służbę w Tesalonice, to jak czytamy w Dziejach Apostolskich 17:2, 3, ‛prowadził rozważania na podstawie Pism’. Umiejętność tę powinien rozwijać każdy sługa Jehowy. Paweł podawał fakty z życia i służby Jezusa, wykazywał, że przepowiedziano je w Pismach Hebrajskich, i kończył dobitnym wnioskiem: „To jest Chrystus — ten Jezus, którego ja wam ogłaszam”.

Pisząc do chrześcijan pochodzenia żydowskiego, Paweł wielokrotnie przytaczał Pisma Hebrajskie. Aby coś zaakcentować albo wyjaśnić, często kierował uwagę na jedno wybrane słowo lub krótkie wyrażenie i je omawiał (Hebr. 12:26, 27). W 3 rozdziale Listu do Hebrajczyków zacytował Psalm 95:7-11. Zauważ, że potem rozwinął trzy myśli poruszone w tym fragmencie: po pierwsze, wspomniał o sercu (Hebr. 3:8-12); po drugie, omówił znaczenie słowa „Dzisiaj” (Hebr. 3:7, 13-15; 4:6-11); po trzecie, wytłumaczył sens zdania „Na pewno nie wejdą do mego odpoczynku” (Hebr. 3:11, 18, 19; 4:1-11). Gdy objaśniasz wersety biblijne, staraj się postępować podobnie.

Zwróć też uwagę, jak skutecznie Jezus poprowadził rozmowę na podstawie Pism zrelacjonowaną w Ewangelii według Łukasza 10:25-37. Pewien mężczyzna biegły w Prawie zapytał go: „Nauczycielu, co mam czynić, by odziedziczyć życie wieczne?” Najpierw Jezus zachęcił go do wyrażenia swego zdania w tej sprawie, po czym podkreślił, jak ważne jest postępowanie zgodne ze Słowem Bożym. Kiedy się okazało, że ów mężczyzna nie pojął istoty rzeczy, Jezus dokładnie objaśnił tylko jedno słowo z zacytowanych w rozmowie wersetów — słowo „bliźni”. Nie podał gotowej definicji, lecz przytoczył przykład, który pomógł rozmówcy wyciągnąć właściwy wniosek.

Widać więc, że Jezus nie poprzestawał na samym cytowaniu wersetów zawierających bezpośrednią, oczywistą odpowiedź na pytanie. Omawiał ich znaczenie i wyjaśniał związek z poruszoną sprawą.

Kiedy saduceusze zakwestionowali naukę o zmartwychwstaniu, Jezus powołał się na konkretny fragment z Księgi Wyjścia 3:6. Ale nie ograniczył się do przytoczenia tego wersetu. Na jego podstawie wyraźnie wykazał, że zmartwychwstanie jest przewidziane w zamierzeniu Bożym (Marka 12:24-27).

Gdy będziesz doskonalił sztukę poprawnego i skutecznego objaśniania wersetów biblijnych, w znacznym stopniu podniesiesz swe kwalifikacje nauczyciela.