BET-CHORON

Bet-Choron Górne i Bet-Choron Dolne to dwie miejscowości strategicznie położone przy prastarej drodze prowadzącej z Joppy i równiny nadbrzeżnej w górę doliny Ajjalon do Betel lub do Gibeonu i Jerozolimy. Obecnie znajdują się tam dwie wioski, górna Bajt ʽUr al-Foka (Bet Choron ʽEljon) i dolna — Bajt ʽUr at-Tahta (Bet Choron Tahton). Bet-Choron Górne było usytuowane na wzgórzu ok. 16 km na pn. zach. od Jerozolimy, a Bet-Choron Dolne 2,5 km na zach. pn. zach. od Górnego, na innym wzniesieniu.

Obie miejscowości pierwotnie zbudowała (bądź założyła) Szeera — córka lub wnuczka Efraima (1Kn 7:22-24). Leżały na pd. granicy plemienia Efraima (Joz 16:3, 5), podczas gdy granica Beniamina dochodziła do „góry, która jest na południe od Bet-Choron Dolnego” (Joz 18:13, 14). Z tego wynika, że jedno i drugie miasto było położone na terytorium Efraima. Później Bet-Choron (być może tylko jedno z nich) przekazano synom Kehata z plemienia Lewiego (Joz 21:20, 22; 1Kn 6:68).

Przez oba miasta przechodził ważny szlak z równiny nadbrzeżnej w góry, którym często ciągnęły różne wojska. Podczas podboju Kanaanu Jozue pokonał pięciu królów amoryckich, którzy wspólnie wyruszyli przeciw Gibeonowi, po czym Izraelici „ścigali ich drogą po zboczu Bet-Choron”. Tam wielki grad zesłany przez Jehowę wygubił wielu Amorytów, gdy uciekali „zboczem Bet-Choron” (Joz 10:6-12). Najprawdopodobniej chodzi o zbocze dzielące Bet-Choron Górne od Dolnego, między którymi różnica wysokości wynosi ok. 240 m.

W późniejszych czasach, za panowania Saula, „droga do Bet-Choron” była jedną z trzech, którymi grabieżcze bandy Filistynów wyruszały na rozbój z Michmasz (1Sm 13:16-18). Król Salomon zbudował, czy też umocnił oba miasta, wyposażając je w mury, wrota i zasuwy, zapewne po to, by powstrzymywały najeźdźców z Egiptu lub Filistei (2Kn 8:5). Faraon Sziszak, który napadł na Judę za rządów Rechoboama, wymienił Bet-Choron wśród miast rzekomo zdobytych lub jemu podporządkowanych (1Kl 14:25; 2Kn 12:2-9). Kiedy król judzki Amacjasz przed bitwą z Edomitami odprawił najemników z Efraima, owi rozzłoszczeni żołnierze z północnego królestwa (ze stolicą w Samarii) zaczęli napadać na miasta judzkie aż po Bet-Choron (2Kn 25:5-13).