CHERUBOWIE

Anielskie stworzenia wysokiej rangi spełniające szczególne zadania; stanowią inną grupę niż serafowie. Biblia wspomina o nich 92 razy, po raz pierwszy w Rodzaju 3:24. Kiedy Bóg wypędził Adama i Ewę z Edenu, przy wejściu po wsch. stronie ogrodu ustawił cherubów (hebr. keruwím) wraz z płomienistym ostrzem miecza, ‛by strzegli drogi do drzewa życia’. Nie podano, czy było ich dwóch, czy więcej.

Wizerunki cherubów ozdabiały przybytek na pustkowiu. Dwa cheruby wykute ze złota umieszczono na obu końcach pokrywy Arki. Twarzami były zwrócone do siebie i pochylały się nad pokrywą w akcie uwielbienia. Miały po dwa skrzydła, które rozpościerały w górę, osłaniając nimi pokrywę (Wj 25:10-21; 37:7-9). Poza tym postacie cherubów zostały wyhaftowane na płótnach namiotowych stanowiących wewnętrzne przykrycie przybytku oraz na zasłonie odgradzającej Miejsce Święte od Najświętszego (Wj 26:1, 31; 36:8, 35).

Wbrew niektórym twierdzeniom wizerunki te w niczym nie przypominały groteskowych skrzydlatych monstrów czczonych przez okoliczne narody pogańskie. Dawna tradycja żydowska jednoznacznie mówi, że cheruby w przybytku zostały przedstawione w ludzkiej postaci (Biblia się na ten temat nie wypowiada). Były to wspaniałe dzieła sztuki. Wyobrażały olśniewające anielskie stworzenia i w każdym szczególe zostały wykonane ‛zgodnie ze wzorem’, który Mojżesz otrzymał od samego Jehowy (Wj 25:9). Apostoł Paweł opisał je jako „chwalebne cheruby ocieniające pokrywę przebłagalną” (Heb 9:5). Miały związek z obecnością Jehowy, który rzekł: „I tam będę do ciebie przybywał, i będę z tobą rozmawiał znad pokrywy, spomiędzy dwóch cherubów, które są na Arce Świadectwa” (Wj 25:22; Lb 7:89). Dlatego o Jehowie mówiono, że ‛siedzi na cherubach [„między cherubami”, Bw]’ (1Sm 4:4; 2Sm 6:2; 2Kl 19:15; 1Kn 13:6; Ps 80:1; 99:1; Iz 37:16). Rzeźby te stanowiły „wyobrażenie rydwanu” Jehowy (1Kn 28:18); ich skrzydła symbolizowały ochronę i błyskawiczne przemieszczanie się z miejsca na miejsce. Gdy więc Dawid w poetyckich słowach pieśni opisywał, jak szybko Jehowa przybył mu z pomocą, wspomniał o Nim, że „przyjechał na cherubie i przyleciał (...) na skrzydłach ducha” (2Sm 22:11; Ps 18:10).

Szczegółowy projekt wspaniałej świątyni Salomona przewidywał umieszczenie w Miejscu Najświętszym dwóch ogromnych posągów cherubów. Wykonano je z drewna drzewa oleistego i pokryto złotem; miały po 10 łokci (4,5 m) wysokości. Zwrócone ku wschodowi, stały na linii pn.-pd., biegnącej prawdopodobnie przez centralny punkt pomieszczenia. Choć były od siebie oddalone o 10 łokci, na środku sali stykały się koniuszkami sąsiadujących skrzydeł, osłaniając stojącą pod nimi Arkę Przymierza oraz jej drążki. Natomiast drugie skrzydło każdego z cherubów dotykało odpowiednio pn. i pd. ściany. Tak więc skrzydła cherubów zajmowały całą 20-łokciową szerokość Miejsca Najświętszego (zob. ŚWIĄTYNIA). Poza tym wizerunki cherubów widniały na pokrytych złotem płaskorzeźbach zdobiących ściany i drzwi świątyni. Także boki miedzianych wózków do przewożenia wody udekorowano wyobrażeniami cherubów (1Kl 6:23-35; 7:29-36; 8:6, 7; 1Kn 28:18; 2Kn 3:7, 10-14; 5:7, 8). „Wyrzeźbione cheruby” upiększały też ściany i drzwi świątyni z wizji Ezechiela (Eze 41:17-20, 23-25).

Ezechiel opisał szereg wizji, w których ujrzał niezwykłych cherubów. Początkowo nazywał ich „żywymi stworzeniami” (Eze 1:5-28), ale z dalszej relacji wynika, że chodzi o „cherubów” (Eze 9:3; 10:1-22; 11:22). W tych obrazowych wizjach są oni ściśle związani z pełną chwały osobą Jehowy, któremu stale usługują.

Poza tym Ezechiel w swej proroczej księdze wspomina, że polecono mu zaintonować „pieśń żałobną o królu Tyru”. Nazywa go tam wspaniałym „cherubem okrywającym”, który był kiedyś „w Edenie, ogrodzie Bożym”, ale został pozbawiony swego piękna i ‛obrócony w popiół na ziemi’. „Tak rzekł Wszechwładny Pan, Jehowa: ‚(...) Tyś jest namaszczonym cherubem, który okrywa, i ja cię ustanowiłem. Byłeś na świętej górze Bożej. Przechadzałeś się pośród ognistych kamieni. Byłeś nienaganny na swoich drogach od dnia, gdy zostałeś stworzony, aż się znalazła w tobie nieprawość. (...) Wyrzucę cię z góry Bożej jako zbezczeszczonego i wygubię cię, cherubie okrywający [„cherub opiekun”, BT]’” (Eze 28:11-19).