KORNELIUSZ

Setnik (centurion) — czyli oficer mający pod sobą stu żołnierzy — z oddziału italskiego (zob. SETNIK). Mieszkał w Cezarei, gdzie miał własny dom. Jego rzymskie imię może wskazywać, że należał do jakiegoś szlachetnego rodu w Rzymie. Był to „człowiek pobożny”, który „dawał ludowi wiele darów miłosierdzia oraz ciągle zanosił błagania do Boga”, „mąż prawy i bojący się Boga oraz cieszący się dobrą opinią u całego narodu żydowskiego”. Jesienią 36 r. n.e. ukazał mu się w wizji anioł i oznajmił: „Twoje modlitwy i dary miłosierdzia wzniosły się przed Boga jako przypomnienie”. Anioł polecił mu też sprowadzić z Joppy Piotra (Dz 10:1-22).

Po przybyciu apostoła Korneliusz w otoczeniu „swych krewnych oraz najbliższych przyjaciół” rzekł do niego: „Wszyscy jesteśmy tu teraz obecni przed Bogiem, aby usłyszeć wszystko, co ci Jehowa nakazał powiedzieć” (Dz 10:24, 33). „Kiedy Piotr jeszcze mówił (...), duch święty zstąpił na wszystkich słyszących to słowo”. W ten oto sposób zgromadzeni ludzie — a wśród nich Korneliusz wymieniony jako najwybitniejszy — zostali pierwszymi nieobrzezanymi poganami, czyli nie-Żydami, którzy otrzymali „wspaniałomyślny dar ducha świętego” (Dz 10:44, 45). Zaraz potem ochrzczono ich w wodzie. O późniejszym życiu i czynach Korneliusza nic już nie wiadomo.

Dlaczego nawrócenie się Korneliusza było szczególnym wydarzeniem?

Chociaż Korneliusz znał pisma proroków, dawał Żydom jałmużnę, bał się Boga, ciągle modlił się do Niego i używał Jego imienia, Jehowa, to wbrew pewnym opiniom nie był prozelitą należącym do społeczności żydowskiej. Z Biblii wynika niezbicie, że był nieobrzezanym poganinem. W przeciwnym razie Piotr — który wiedział, co Prawo mówiło o osiadłym przybyszu — nie powiedziałby, że przebywanie z tym „człowiekiem innego rodu” jest dla niego jako Żyda niedozwolone (Kpł 19:33, 34; Dz 10:28). Gdyby Korneliusz był prozelitą, sześciu Żydów towarzyszących Piotrowi nie ‛zadziwiłoby się’ na widok wylania ducha świętego „na ludzi z narodów” (Dz 10:45; 11:12). A ponadto po co „zwolennicy obrzezania” mieliby wtedy toczyć z Piotrem spór w tej sprawie? (Dz 11:2).

W rzeczywistości Korneliusz był pierwociną nieobrzezanych pogan, którzy przyjęli chrystianizm. Odtąd już poganie nie musieli przed wejściem w skład zboru chrześcijańskiego zostawać żydowskimi prozelitami — takimi jak etiopski eunuch. W tamtej historycznej chwili Piotr oświadczył: „Z całą pewnością dostrzegam, że Bóg nie jest stronniczy, lecz w każdym narodzie godny jego upodobania jest człowiek, który się go boi i czyni to, co prawe” (Dz 10:34, 35). W dniu Pięćdziesiątnicy 33 r. Piotr pierwszy udostępnił Żydom możliwość należenia do „Drogi”, a teraz pierwszy zaniósł dobrą nowinę o wybawieniu nieobrzezanym poganom. Także Jakub był zdania, że właśnie w tym momencie „Bóg po raz pierwszy zwrócił uwagę na narody” (Dz 15:7, 14).