NARZĘDZIA ROLNICZE

Biblia wspomina o różnych pracach związanych z uprawą roli, ale nie opisuje dokładnie używanych do tego narzędzi. Zawarte w niej informacje w pewnym stopniu uzupełniają jednak wizerunki takich sprzętów utrwalone na zabytkach egipskich oraz przedmioty odnalezione w Egipcie i Palestynie. A proste narzędzia używane po dziś dzień na tamtych terenach są zapewne bardzo podobne do swych odpowiedników z czasów biblijnych.

Brona. Biblia nie wspomina o samej bronie, ale mówi o bronowaniu, które odróżnia od orki (Hi 39:10; Iz 28:24; Oz 10:11). Obecnie bronowanie służy głównie kruszeniu i wyrównywaniu gleby, choć niekiedy ma na celu także przykrycie nawozu czy zasianego ziarna lub zniszczenie chwastów. W czasach starożytnych chodziło głównie o rozbicie grud ziemi i jej wyrównanie; w tym celu najprawdopodobniej przeciągano po zaoranym polu obciążoną deską albo nieociosaną kłodą.

Kopaczka. Zapewne wykorzystywano ją do przekopywania i spulchniania ziemi. Została wymieniona wśród narzędzi, które w czasach Saula Izraelici chodzili naostrzyć do Filistynów (1Sm 13:20, 21). Odnalezione kopaczki z żelaza i miedzi przypominają nieco współczesne motyki.

Motyka. Służyła do usuwania chwastów i zapewne także do rozbijania grud ziemi. W niektórych proroctwach nawiązano do okopywania motyką winnicy (Iz 5:5, 6; 7:23-25).

Noże ogrodnicze. Biblia wspomina o tym narzędziu w związku z przycinaniem winorośli (Iz 18:5). Ponieważ mówi też o przekuciu włóczni na noże ogrodnicze i noży ogrodniczych na dzidy, można przypuszczać, że narzędzie to składało się z ostrza osadzonego w uchwycie i było podobne do sierpa (Iz 2:4; Jl 3:10).

Pług. W krajach biblijnych do dziś używa się gdzieniegdzie drewnianego pługa, który niewiele się zmienił od czasów starożytnych, o czym świadczą rysunki na starożytnych zabytkach i tabliczkach glinianych. Nie miał kół ani nie odwracał skiby; po prostu robił w ziemi bruzdę na głębokość 8—10 cm. Z metalu wykonywano tylko lemiesz (por. 1Sm 13:20; 1Kl 19:19, 21; Iz 2:4). Zasadniczą część pługa stanowił kij, do którego ów lemiesz był przymocowany. Miedziane i brązowe lemiesze, odnajdywane podczas wykopalisk na terenie Izraela, są na ogół mocno wyszczerbione od używania (zob. PŁUG, ORKA).

Sierp. Tego narzędzia używano głównie do żęcia zbóż, choć Biblia mówi też o zapuszczaniu sierpa podczas winobrania (Jl 3:13; Obj 14:18). Sierpy odnalezione w Palestynie są lekko zakrzywione. Niektóre wykonano z ostrych kawałków krzemienia, osadzonych za pomocą asfaltu w ramce z drewna lub kości. Znaleziono również żelazne ostrza sierpów, które mocowano w uchwycie przy użyciu nitów, trzpieni lub tulei.

Szufla do odwiewania. Prawdopodobnie była drewniana, a służyła do podrzucania wymłóconego ziarna, żeby wiatr mógł wywiać słomę i plewy (Mt 3:12).

Widły. Służyły do odwiewania ziarna (Iz 30:24; Jer 15:7) i podobnie jak w nowszych czasach zapewne były wykonane z drewna i miały kilka zagiętych zębów.

Wóz i sanie młockarskie. Były używane do wyłuskiwania ziaren z kłosów. Zapewne przypominały dwa urządzenia stosowane również dzisiaj w krajach biblijnych. Sanie młockarskie składają się z połączonych ze sobą drewnianych desek, z przodu lekko wygiętych do góry. Od spodu są do nich przymocowane ostre kamienie lub żelazne ostrza (por. 1Kn 21:23; Hi 41:30; Iz 41:15). Woźnica staje na saniach, by je dociążyć. Wóz młockarski jest wyposażony w siedzenie. Ma postać niskiej, prostokątnej ramy, w której osadzono równolegle dwa lub trzy walce obite żelazem (por. Iz 28:27, 28).