CHESZBON

Miejsce utożsamiane ze współczesną wioską Hisban, leżącą ok. 20 km na pd. zach. od Rabby (dzisiejszego Ammanu) i niemal w połowie drogi między potokami Arnon i Jabbok (Joz 12:2). Jak dotąd, archeolodzy nie odkryli tam żadnych pozostałości z okresu kananejskiego. Niedaleko na wsch. od Cheszbonu znajduje się duża, zniszczona cysterna, a jakieś 180 m poniżej miasta jest źródło, które zasila w wodę kilka sadzawek (por. PnP 7:4; zob. BAT-RABBIM).

Kiedy amorycki król Sychon pokonał Moabitów, odebrał im Cheszbon i uczynił go swą siedzibą. Ta porażka Moabitów stała się nawet przedmiotem pewnej szyderczej wypowiedzi, ułożonej przez Amorytów albo Izraelitów. Jeśli jej autorami byli Amoryci, to miała na celu wydrwienie Moabitów i upamiętnienie zwycięstwa Sychona. Jeśli zaś Izraelici, to podkreślała, że jak Sychon odebrał Cheszbon Moabitom, tak Izrael przejmie to i inne miasta Amorytów. A ironia mogła wynikać z tego, że sukces Sychona umożliwił Izraelitom zdobycie terenów, do których w przeciwnym razie nie mieliby prawa (Lb 21:26-30; Pwt 2:9).

Gdy król Sychon nie pozwolił, by Izraelici pod wodzą Mojżesza przeszli w pokoju przez jego ziemię, i postanowił z nimi walczyć, Jehowa zapewnił swemu ludowi zwycięstwo. Miasta Amorytów, niewątpliwie także Cheszbon, zostały przeznaczone na zagładę (Pwt 2:26-36; 3:6; 29:7; Sdz 11:19-22). Później Rubenici odbudowali Cheszbon (Lb 32:37) jako jedno z miast przydzielonych im przez Mojżesza (Joz 13:15-17). Ponieważ jednak leżał on na pograniczu posiadłości Rubena i Gada, został potem włączony do terytorium Gadytów i wraz z trzema innymi miastami przekazany przez nich Lewitom (Joz 21:38, 39; 1Kn 6:77, 80, 81).

W późniejszym okresie Cheszbon najwyraźniej znów znalazł się pod kontrolą Moabitów, gdyż zarówno Izajasz, jak i Jeremiasz wspominają o nim w swych orędziach dotyczących zagłady Moabu (Iz 15:4; 16:7-9; Jer 48:2, 34, 45). Jeremiasz wymienia go również w proroctwie skierowanym przeciwko Ammonowi (Jer 49:1, 3). Według niektórych biblistów oznacza to, iż Cheszbon był wtedy pod władzą Ammonitów. Zdaniem innych może to sugerować, że Cheszbon w Moabie miał czekać ten sam los, co Aj, albo że w grę wchodzi jakiś nieznany Cheszbon na terytorium Ammonu.

Jak wynika z relacji żydowskiego historyka Józefa Flawiusza, w czasach Aleksandra Janneusza (103-76 p.n.e.) Cheszbon znajdował się w rękach Żydów. Później władzę nad tym miastem sprawował Herod Wielki (Dawne dzieje Izraela, XIII, XV, 4; XV, VIII, 5).