JOELA, KSIĘGA

Natchniona księga Pism Hebrajskich spisana przez „Joela, syna Petuela” (Jl 1:1). O życiu tego proroka nie wiadomo właściwie nic. Z jego wzmianek o Judzie, Jerozolimie oraz tamtejszym domu Jehowy można wysnuć wniosek, że prorokował w tym kraju i być może mieszkał w Jerozolimie (1:9, 14; 2:17, 32; 3:1, 2, 16-20). Ponieważ wspomina o „nizinie Jehoszafata” (3:2, 12), musiał napisać swą księgę już po wspaniałym zwycięstwie odniesionym przez Jehowę w czasach tego króla. Nie da się jednak ustalić, kiedy to uczynił.

Kiedy spisana. Zdaniem uczonych Księga Joela mogła powstać zarówno przed 800 r. p.n.e., jak i później — nawet ok. r. 400. The International Standard Bible Encyclopaedia (red. J. Orr, 1960, t. III, s. 1690) tak komentuje argumenty na rzecz wcześniejszego lub późniejszego spisania tej księgi: „Wiele argumentów ma charakter negatywny, tzn. zasadza się na tym, o czym prorok nie wspomniał [m.in. o Chaldejczykach, Asyryjczykach, królu Judy i królestwie dziesięcioplemiennym], a rozumowanie oparte na przemilczeniach jest jak wiadomo niepewne”. Nie można także ustalić, czy Joel cytował innych proroków, czy też oni powoływali się na niego. Jeżeli Joel (Jl 2:32) przytoczył słowa Abdiasza (Abd 17), wskazywałoby to na okres po niewoli babilońskiej. Ale równie dobrze to Abdiasz mógł cytować z Księgi Joela — podobnie zresztą jak prorok Amos, żyjący o wiele wcześniej (por. Jl 3:16 z Am 1:2). W takim wypadku musiałaby ona zostać napisana nie później niż w czasach Uzzjasza (Am 1:1), być może ok. 820 r. p.n.e. Przemawia za tym umiejscowienie jej w kanonie hebrajskim pomiędzy księgami Ozeasza i Amosa, choć nie jest to argument rozstrzygający.

Autentyczność. Żydzi nigdy nie kwestionowali kanoniczności Księgi Joela i umieścili ją na drugim miejscu wśród tzw. proroków mniejszych. Prócz tego jest ona całkowicie zgodna z resztą Pisma Świętego, o czym świadczą liczne analogie między nią a innymi księgami biblijnymi (por. Jl 2:2 z Sof 1:14, 15; Jl 2:4, 5, 10 z Obj 9:2, 7-9; Jl 2:11 z Mal 4:5; Jl 2:12 z Jer 4:1; Jl 2:13 z Wj 34:6, Lb 14:18, Ps 86:15 i 106:45; Jl 2:31 z Iz 13:9, 10, Mt 24:29, 30 i Obj 6:12-17). Kolejnym dowodem autentyczności Księgi Joela jest spełnienie się zawartych w niej proroctw. Tak jak przepowiedziano, na Tyrze, Filistei i Edomie zostały wykonane wyroki Jehowy (Jl 3:4, 19; zob. EDOM, EDOMICI; FILISTEA, FILISTYNI; TYR). W dniu Pięćdziesiątnicy 33 r. n.e. apostoł Piotr wykazał, że wylanie ducha Bożego na uczniów Jezusa Chrystusa urzeczywistniło proroctwo Joela (Jl 2:28-32; Dz 2:17-21). Później apostoł Paweł odniósł prorocze słowa z Joela 2:32 zarówno do Żydów, jak i do nie-Żydów, którzy z wiarą wzywają imienia Jehowy (Rz 10:12, 13).

[Ramka na stronie 1005]

GŁÓWNE MYŚLI KSIĘGI JOELA

Dobitne proroctwo o pomście i miłosierdziu Jehowy

Spisane prawdopodobnie ok. 820 r. p.n.e., dziewięć lat po objęciu władzy przez Uzzjasza, a jakieś sto lat po wspaniałym zwycięstwie Jehowy nad Moabem, Ammonem i mieszkańcami Seiru w czasach Jehoszafata

Kraj pustoszy inwazja szarańczy; bliski jest dzień Jehowy (1:1 do 2:11)

O nadciągającej pladze będą sobie opowiadać jeszcze przyszłe pokolenia

Kraj zostanie ogołocony z roślinności, toteż w domu Jehowy przestanie się składać ofiary zbożowe i płynne

Kapłani mają pogrążyć się w żałości i wołać do Jehowy o pomoc

W dniu Jehowy Jego „wojsko” dokona niszczycielskiego najazdu

Izrael zaproszony, by powrócił do Jehowy; wylanie ducha Bożego (2:12-32)

Mieszkańcy Syjonu zostają zachęceni, by wrócili do Jehowy; On na nowo zapewni im dobrobyt i uchroni ich przed „mieszkańcem północy”

Jehowa wyleje na swój lud swojego ducha i da prorocze znaki na niebiosach oraz na ziemi, zanim nadejdzie Jego „wielki i napawający lękiem dzień”

W tym wielkim dniu ocaleje każdy, kto wzywa imienia Jehowy

Osądzenie narodów na „nizinie Jehoszafata” (3:1-21)

Narody zostaną osądzone za dręczenie ludu Bożego

Mają się przygotować do wojny przeciw Jehowie i zejść na nizinę Jehoszafata, gdzie zostaną zmiażdżone jak winogrona w tłoczni winnej

W tym czasie Jehowa będzie schronieniem dla swego ludu

Egipt i Edom staną się pustkowiem, a Juda będzie zamieszkana i wyda obfite plony; Jehowa będzie przebywał na Syjonie