SĘDZIA
1. Sędziami nazywano mężczyzn, których Jehowa powoływał do wybawiania swego ludu, Izraela, zanim zaczęli nad nim panować człowieczy królowie (Sdz 2:16). Mojżesz, pośrednik przymierza Prawa i wyznaczony przez Boga wódz, sądził Izraelitów 40 lat. Ale okres sędziów najczęściej bywa liczony od Otniela — który zaczął działać jakiś czas po śmierci Jozuego — aż do proroka Samuela, zazwyczaj niezaliczanego w ich poczet; trwał więc ok. 300 lat (Sdz 2:16; Dz 13:20).
Jehowa wybierał i mianował sędziów z różnych plemion izraelskich. Pomiędzy Jozuem a Samuelem wymieniono następujących 12 sędziów (nie licząc Debory):
Sędzia
Plemię
Otniel
Juda
Ehud
Beniamin
Szamgar
(?)
Barak
Naftali (?)
Gedeon
Manasses
Tola
Issachar
Jair
Manasses
Jefte
Manasses
Ibcan
Zebulon (?)
Elon
Zebulon
Abdon
Efraim
Samson
Dan
Nie w każdym wypadku można ustalić, na jakim obszarze i w jakim okresie sprawował swą funkcję dany sędzia. Różni sędziowie mogli działać w tym samym czasie w innych częściach Izraela. Lata, w których zajmowali się sądzeniem, przeplatały się z okresami ucisku (zob. MAPA, t. 1, s. 743; DZIEŃ SĄDU; SĄD oraz hasła omawiające poszczególnych sędziów izraelskich).
2. Osoba odpowiedzialna za decyzje w kwestiach prawnych. O przewinieniu zasługującym na osądzenie powiedziano w Hioba 31:11, 28, że jest „godne uwagi sędziów”. W Biblii Tysiąclecia w wersetach tych zamiast powyższego wyrażenia użyto określeń „zbrodnia” (w. 11) i „czyn karygodny” (w. 28). „Wina” wspomniana w wersecie 11 to cudzołóstwo (w. 9, 10), które w czasach Hioba zapewne podlegało osądzeniu przez starszych w bramie miasta (por. Hi 29:7). „Przewinienie” z wersetu 28 obejmuje natomiast materializm i ukryte bałwochwalstwo (w. 24-27), występki umysłu i serca, których nie da się ustalić na podstawie relacji świadków. A zatem żaden człowieczy sędzia nie mógłby orzec winy. Najwyraźniej Hiob rozumiał jednak, że Bóg może osądzić takie przewinienia i że są one na tyle poważne, iż zasługują na Jego osąd.