Dobre spożytkowanie czasu przeznaczonego na studium

ZADOWOLENIE i korzyść ze studium osobistego nie zawsze zależy od ilości poświęconego na to czasu. Trzeba tu wziąć pod uwagę także inny, jeszcze ważniejszy czynnik. Chodzi o to, jak potrafisz spożytkować czas, który przeznaczasz na studium.

Kto czerpie radość i odnosi korzyść ze studium, niekoniecznie poświęca na studiowanie więcej czasu niż ludzie osiągający gorsze wyniki. Ale skuteczniej wyzyskuje czas, jaki na to poświęca. Po prostu umie studiować.

Niektórzy mają trudności ze studiowaniem z powodu takich problemów, jak: zbyt powolne czytanie, słaba znajomość gramatyki lub zły sposób studiowania. Kiedy te przeszkody się usunie, studiujący zdoła o wiele lepiej wykorzystać czas i odniesie więcej radości.

Istnieją sposoby na wymienione problemy, choć oczywiście wymagają one wysiłku. Ale przecież nauczenie się czegokolwiek nowego zwykle wymaga wysiłku. Czy będąc dzieckiem nauczyłeś się dobrze chodzić od razu, z dnia na dzień? Potrzeba ci było paru miesięcy ciągłych upadków. A teraz cieszysz się umiejętnością chodzenia bez wielkiego wysiłku. Jeżeli jesteś gospodynią domową, to twoje pierwsze próby w dziedzinie gotowania prawdopodobnie wypadły niezbyt pomyślnie i raczej byłaś bliska rozpaczy. Ale cóż by to było za nieszczęście dla twojej rodziny, gdybyś zaniechała wysiłków celem nauczenia się gotowania! Jeżeli grasz na jakimś instrumencie muzycznym, to twoje pierwsze próby i ciągłe ćwiczenia zapewne nie dawały podstawy do zadowolenia. Dzięki wytrwałości jednak zyskałeś wystarczającą wprawę, by się teraz cieszyć.

Podobnie rzecz się ma z umiejętnością studiowania. Nie możesz się spodziewać, że ją poprawisz bez poważnych wysiłków, szczególnie na początku. Z czasem dobra metoda studiowania będzie jednak dla ciebie coraz łatwiejsza, a nawet wejdzie po prostu w nawyk. Wówczas twoje studium osobiste będzie o wiele skuteczniejsze i sprawi ci więcej radości.

Czy pragniesz dla polepszenia swojego studium skorzystać z najlepszej pomocy, jakiej w ogóle ktokolwiek mógłby ci udzielić? A któż może zapewnić lepszą pomoc od tego, który stworzył twój umysł? Ponieważ studiowanie Biblii koncentruje się wokół Jehowy, a materiał do studium dostarczony bywa za pośrednictwem Jego ducha i organizacji, więc zacznij od prośby o pomoc Jehowy. Jezus powiedział: „Proście, a będzie wam dane; szukajcie, a znajdziecie; kołaczcie, a otworzą wam. (...) Ojciec niebieski da Ducha świętego tym, którzy go proszą”. — Łuk. 11:9-13.

SZYBKOŚĆ CZYTANIA

Jedną z głównych przyczyn utrudniających niektórym studiowanie jest powolne tempo czytania. Lekarstwem na tę przeszkodę jest ĆWICZENIE. Czy chcesz dobrze gotować? ĆWICZ SIĘ! Czy chcesz dobrze grać na jakimś instrumencie muzycznym? ĆWICZ SIĘ! Czy chcesz umieć dobrze czytać? ĆWICZ SIĘ!

Niemniej jednak te ćwiczenia muszą być oparte na zasadach dobrego czytania. Do stałych zwyczajów ludzi słabo czytających należy zatrzymywanie wzroku na każdym słowie, a nawet na każdej sylabie. Wtedy czytanie jest bardzo powolne i niełatwo jest uchwycić sens. Osoba dobrze czytająca za każdym razem obejmuje wzrokiem kilka słów. Pozwala oczom spocząć zaledwie kilka razy na takiej linijce tekstu, jaką czytasz w tej chwili. Słabo czytająca osoba zatrzymuje wzrok znacznie częściej.

Czy czytasz powoli? Ćwicz się w szybszym czytaniu, niż to czyniłeś do tej pory. Postaraj się objąć wzrokiem za jednym razem przynajmniej dwa krótkie słowa, a potem więcej, jeśli ci się uda. Z początku będzie ci to trochę utrudniać zrozumienie. Ale wkrótce się przyzwyczaisz do szybkiego czytania z takim samym zrozumieniem, jak poprzednio. Z czasem zrozumienie nawet się polepszy, gdy nauczysz się czytać bardziej myśli niż poszczególne wyrazy lub sylaby.

W trakcie nauki obejmowania kilku słów jednym rzutem oka staraj się nie cofać wzroku. Nie pozwól swoim oczom wracać, gdy przeoczysz jakieś słowo. Przy lżejszej lekturze w końcu sam będziesz chciał w ogóle unikać cofania się, gdyż to znacznie zmniejsza szybkość czytania.

Przy lżejszym materiale unikaj też głośnego wypowiadania każdego słowa lub choćby bezgłośnego poruszania wargami. Kiedy napotkasz nieznane ci słowa, wytrwaj cierpliwie aż do przeczytania całego artykułu lub przynajmniej paragrafu i dopiero wtedy sprawdź ich znaczenie w słowniku.

A jak postąpić, gdy temat jest poważniejszy? Czy i wtedy będziesz chciał go czytać w ten sposób, to znaczy szybko? Nie. Kiedy na przykład przygotowujesz się do cotygodniowego studium Strażnicy w zborze, zastosuj inną metodę czytania. Możesz przeczytać materiał szybko, gdy tylko dostaniesz do ręki egzemplarz tego czasopisma, lecz gdy potem zechcesz naprawdę przygotować się do wspólnego studium, musisz zwolnić tempo czytania i przetrawić każdy paragraf, rozmyślając nad tym, co czytasz. Przy tego rodzaju czytaniu — podobnie jak przy czytaniu samej Biblii — bardzo korzystne może się okazać czytanie „półgłosem”. Wtedy na równi z oczami zatrudnisz przy czytaniu także uszy oraz usta. Metoda ta pomaga w skupieniu uwagi na materiale przeznaczonym do przestudiowania. — Joz. 1:8, NW.

A zatem istnieje różnica między czytaniem dla zdobycia ogólnych informacji, kiedy to czytamy znacznie szybciej, a czytaniem celem głębszego wniknięcia w materiał i przygotowania się do omówienia go w szerszym gronie, gdyż wtedy czytamy znacznie wolniej. Dobry czytelnik może przy lżejszym materiale przeczytać przeciętnie 1000 lub więcej słów na minutę, natomiast przy poważnym studium bywa, że zwalnia tempo do 100 lub mniej słów na minutę. Nie staraj się więc podchodzić do lżejszego materiału w taki sam sposób, jak do głębszego tematu.

WARUNKI STUDIOWANIA

Zabierając się do studiowania, zapewnij sobie przede wszystkim odpowiednie warunki.

W domu jest wiele rzeczy, które potrafią przyciągnąć twą uwagę. Jeżeli się nie odseparujesz od nich, przynajmniej tak dalece, jak to możliwe, niezadługo zwrócą ku sobie twoje zainteresowanie. Byłoby dobrze, gdybyś z miejsca, w którym studiujesz, w jak największym stopniu wyeliminował wszelkie rozpraszające uwagę dźwięki i czynności. Dotyczy to między innymi rozmów, programu telewizyjnego, a nawet przyjemnej muzyki płynącej z radia.

Wprawdzie „podkład” przyjemnej muzyki może się wydawać czynnikiem pożądanym, niemniej jednak często potrafi się ona okazać dość interesująca, by pochłonąć część twojej energii psychicznej. Ciągłe odrywanie od niej uwagi i skupianie jej na studiowanym materiale na pewno cię zmęczy. Ponadto przyjemna muzyka może działać usypiająco. Na ładną muzykę jest czas i miejsce, podobnie jak na program telewizyjny czy interesującą rozmowę. Czas studium osobistego jednak nie jest na to właściwą porą.

Ponieważ miękkie posłanie i poduszki kojarzą się ze spaniem, więc podczas poważnego studiowania zazwyczaj nie jest dobrze leżeć, na przykład na tapczanie ani siedzieć w zbyt wygodnym fotelu. Powinieneś siedzieć wygodnie, ale nie zanadto, gdyż wtedy warunki nastrajałyby cię do wypoczynku, do snu. A jeżeli naprawdę jesteś zmęczony lub senny, to krótka drzemka lub odpoczynek albo pobudzający prysznic czy też jedno i drugie może okazać się bardzo korzystnym krokiem przed rozpoczęciem studiowania.

Do poważnego studium dobrze jest zasiąść przy zwykłym stole w takim usposobieniu, jak do pracy, gdyż istotnie studiowanie wymaga pracy. W miarę możności uprzątnij wszystko ze stołu, gdyż nieład rozprasza uwagę. Miej przy sobie tylko przybory konieczne do studium, a poza tym jak najmniej innych rzeczy. Oświetlenie powinno być dostateczne, ale nie rażące. Jeżeli możliwe, niech w pokoju będzie łagodna temperatura, lecz nie za ciepło, bo to także działa usypiająco.

JAK DUŻO MATERIAŁU?

Są tacy biegle studiujący, którzy potrafią za jednym razem przysiąść na tak długo, ile im potrzeba, aby gruntownie przetrawić cały materiał przeznaczony na zborowe studium Strażnicy. Jeżeli jednak należysz do ludzi, którzy z początku mogą poważnie studiować tylko przez krótki czas, to skoncentruj się raczej na wybranej części materiału do studium.

Możesz wybrać sobie tę część, która dotyczy ciebie bardziej pośrednio lub na przykład część początkową. Materiał ten postaraj się dobrze opanować. Resztę będziesz mógł sobie w pewnym stopniu przyswoić podczas samego studium zborowego przez zwracanie bacznej uwagi na wypowiedzi innych osób. Opanowując część materiału z zastosowaniem dobrych metod studiowania, nauczysz się studiować właściwie. Z czasem będziesz w stanie przerobić coraz więcej materiału, aż ci się uda przestudiować całość.

Czy należy się spieszyć i przerabiać jak najwięcej materiału? Nie. Dlaczego? Ponieważ samo przebicie się przez materiał nie jest rzeczą najważniejszą. Ile tej poważnej treści, którą studiujesz, przeniknie do twego serca, gdzie dopiero odgrywa swoją właściwą rolę, gdy będziesz ją pokonywał w pośpiechu? Co jest lepsze: czy tylko „po łebkach” przelecieć materiał i nauczyć się oraz zapamiętać niewiele lub zgoła nic, czy raczej skoncentrować się na części artykułu i pozwolić, żeby dane myśli wniknęły głęboko do serca? Ile pożytku odniósłbyś z pysznego pożywienia, gdybyś je zawsze tylko wąchał, lecz nigdy nie jadł?

OWOCNE STUDIOWANIE

Jak można zwiększyć skuteczność poważnego studiowania, na przykład gdy chodzi o przygotowanie się do studium Strażnicy? Rozważ następujące pięć punktów:

(1) Przejrzyj materiał. Najpierw ustal poprawnie, jaki materiał jest przewidziany na dany tydzień. Następnie zwróć uwagę na tytuł artykułu, który ci powie, jaki jest jego temat. Potem przeczytaj werset biblijny umieszczony pod tytułem; na tym wersecie przewodnim się wspiera cały temat. Wreszcie przejrzyj sobie przewidziany materiał, czytając same podtytuły. Pozwoli ci to zdobyć ogólne wyobrażenie o tym, co ma być omawiane, zapoznać się z ogólnym planem danego materiału. Przegląd taki nie powinien ci zająć więcej niż trzydzieści do sześćdziesięciu sekund.

(2) Przeczytaj pytanie do paragrafu. Zanim przeczytasz poszczególny paragraf, przeczytaj pytanie lub pytania do niego, zamieszczone u dołu strony. Skierujesz przez to uwagę na główne myśli tego paragrafu.

(3) Odczytaj paragraf. Możesz to zrobić po cichu, ale czytanie na głos, a raczej półgłosem, bywa skuteczniejsze, gdyż wtedy nie będziesz próbował się spieszyć. A gdy czytasz, nie czytaj biernie, lecz aktywnie. Szukaj odpowiedzi na pytanie. Rozmyślaj nad materiałem. „Serce sprawiedliwego rozmyśla, co odpowiedzieć należy” (Prz. 15:28, Wk, uw. marg.). Sam siebie zapytaj: Jak ta informacja pasuje do tego, co już wiem? Jak powinienem skorygować swe usposobienie lub postępowanie, by zharmonizować je z tym, co czytam? Takie studiowanie i rozważanie wzbudza zainteresowanie oraz powoduje, że dany materiał zapada głęboko do twego serca. Po przeczytaniu w ten sposób paragrafu możesz odnaleźć wersety Pisma świętego, na które się powołano, ale których nie przytoczono, a także odszukać w słowniku wyrazy, których nie rozumiesz.

(4) Daj odpowiedź. Uporawszy się z tym wszystkim, powróć do pytania. Czy potrafisz odpowiedzieć na nie własnymi słowami, tak jakbyś wyjaśniał je komuś drugiemu? Jeżeli tak, znaczy to, że pojąłeś główną myśl. Jeżeli nie, to powróć jeszcze raz do paragrafu i poszukaj odpowiedzi. Pomocne jest też podkreślanie odpowiedzi, przy czym należy zaznaczać tylko słowa lub zdania kluczowe. Możesz też podkreślić jakiś dodatkowy szczegół, jeden czy drugi, który dla ciebie jest interesujący, ale unikaj podkreślania zbyt wielu rzeczy w jednym paragrafie, gdyż to utrudnia odnalezienie głównych myśli.

(5) Powtórzenie. Kiedy skończysz cały artykuł lub przestudiujesz tyle, na ile pozwolił ci czas, powtórz sobie przerobiony materiał celem uzyskania ogólnego obrazu. Przejrzyj punkty, które podkreśliłeś, i zobacz, jak te myśli odpowiadają podtytułowi, w którym znajduje się dany paragraf. Ten końcowy przegląd pomoże ci utrwalić w pamięci główne wątki, gdyż powtarzanie ma przy uczeniu się największe znaczenie. Jeżeli chcesz sprawdzić jakieś dodatkowe myśli lub gdy masz jakieś pytania, możesz po studium sięgnąć po takie podręczniki, jak: „Spis treści wydawnictw Towarzystwa Strażnica” lub „Pomoc do zrozumienia Biblii” (w języku angielskim), albo do spisów treści i wersetów, zamieszczonych przy końcu niektórych książek Towarzystwa. A jeżeli masz okazję, porozmawiaj z kimś na temat przestudiowanego materiału, bo i to ugruntuje w tobie wiedzę, którą zdobyłeś na dany temat. — Hebr. 5:14.

Jesteś więc już przygotowany do studium Strażnicy przypadającego na ten tydzień. Przekonasz się niezadługo, że to godzinne studium sprawi ci o wiele więcej radości. Możesz być czynnym jego uczestnikiem, a nie tylko biernym słuchaczem. A ponadto w trakcie odczytywania paragrafu nie będziesz zerkał do następnego paragrafu, próbując tam odszukać odpowiedź; niektórzy właśnie hołdują takiemu złemu zwyczajowi. Szkodliwe to przyzwyczajenie pozbawiłoby cię możliwości wsłuchiwania się w czytany materiał i dodatkowego utrwalenia myśli zawartych w paragrafie.

Śledzenie odczytywanych paragrafów umożliwia ci też utwierdzenie się w prawidłowej wymowie trudnych słów. Poznajesz również, jak należy właściwie wymawiać całe grupy wyrazów, a wszystko to pomoże ci poprawić umiejętność mówienia. Wsłuchuj się więc w czytany materiał, zamiast zaglądać do następnego paragrafu.

A co zrobić z innym materiałem przerabianym na zebraniach zborowych, którego być może nie zdążyłeś przedtem przestudiować? Co masz na przykład zrobić, jeśli nie przygotowałeś całego materiału przedstawianego w Teokratycznej Szkole Służby Kaznodziejskiej? Skoro i tak przez godzinę będziesz obecny na lekcji prezentowanej w tej Szkole, to dlaczego nie miałbyś starannie zwracać uwagę na wszystko, o czym się tam mówi? Będziesz tym sposobem mógł w pewnym sensie przestudiować ten materiał, korzystając z tego, co mówią inni. Skoro już tam jesteś, to jak mógłbyś lepiej spożytkować czas?

KORZYŚCI

Jeżeli będziesz stosował właściwe metody studiowania, to sam się przekonasz, że poprawia się twoja umiejętność czytania, zwiększa się zasób słów i trafniej potrafisz się nimi posługiwać, a nawet dostrzeżesz postępy w gramatyce. Będziesz w stanie więcej się nauczyć i więcej zapamiętać ze Słowa Jehowy, przenikającego przez twój umysł i docierającego aż do serca.

Będziesz lepiej wyposażony do dokonania właściwej oceny przed powzięciem ważnych decyzji lub rozstrzygnięciem, co słuszne, a co złe. Poszerzysz i umocnisz swą tarczę wiary, która cię chroni przed szkodliwym wpływem tego świata. Będziesz wygłaszał lepsze przemówienia i dawał bardziej budujące wypowiedzi na zebraniach oraz na domowych studiach biblijnych. Im więcej się nauczysz, tym lepiej będziesz wyposażony do uzasadnienia wobec innych nadziei Królestwa, jaka cię ożywia. — 1 Piotra 3:15.

Tak więc przez podniesienie swoich metod studiowania na wyższy poziom możesz się stawać coraz silniejszym duchowo i wtedy w sensie duchowym nie pozostaniesz dzieckiem. Będziesz pewniej stawiał kroki na drodze, która prowadzi do życia wiecznego w nowym porządku Jehowy. Zabieraj się więc poważnie do studium. „Czyń wszystko, co możesz, aby przedstawić się Bogu jako aprobowany, jako robotnik, który niczego nie potrzebuje się wstydzić, władając słowem prawdy właściwie”. — 2 Tym. 2:15, NW.

Wówczas będziesz jednym z tych szczęśliwych ludzi, o których psalmista napisał: „Rozkosz jego jest w prawie Jehowy, i z jego prawa czyta półgłosem dniem i nocą”. — Ps. 1:2, NW.