Chrześcijańskie zaślubiny, które sprawiają radość
1, 2. Jak większość ludzi reaguje na słowo „ślub”? Dlaczego? (Mat. 19:4-6).
APOSTOŁ Jan jako naoczny świadek napisał: „W Kanie Galilejskiej odbywały się zaślubiny. Była tam matka Jezusa, zaproszono też Jezusa i jego uczniów” (Jana 2:1, 2, Biblia jerozolimska).
2 Jakie skojarzenia wywołuje u ciebie, czytelniku, ta wzmianka z Ewangelii według Jana 2:1, 2? Gdyby słowo „ślub” budziło w twoim sercu przyjemne odczucia, nie byłoby w tym nic dziwnego, ponieważ łączy się ono z radością. Przy takiej okazji ludzie lubią się weselić. Jak się dowiadujemy z Księgi Rodzaju 2:18-24, pierwsza ceremonia ślubna odbyła się w raju, gdy jeszcze nieznany był grzech. Sam Stwórca poczynił przygotowania do tych zaślubin doskonałego mężczyzny z doskonałą niewiastą i spotkały się one z Jego uznaniem. Rzecz odbyła się w podniosłym nastroju i stanowiła przykład, jaka radość miała również w przyszłości towarzyszyć podobnym uroczystościom.
3. Z jakim nastrojem łączy zaślubiny Pismo Święte? Jakie się jednak zdarzają kłopoty? (Jer. 7:34).
3 Taka radość na zaślubinach harmonizuje z tym, co czytamy w Słowie Bożym. W Psalmie 45:16 tak powiedziano o uczestniczkach królewskiego wesela: „Przywodzą je z radością i uniesieniem; przyprowadzają do pałacu króla” (Biblia Tysiąclecia). Radość towarzyszy także zaślubinom, o których Biblia wspomina w sensie przenośnym (Mat. 22:2-4; 25:1-10; Obj. 19:6-9). Zawarcie małżeństwa jest co prawda poważnym krokiem — dwoje ludzi wstępuje przecież w święty związek — ale powinno ono zapisać się w pamięci jako godne i radosne wydarzenie. Jednakże z doniesień napływających z całego świata wynika, że niejedno wesele pozostawia pod tym względem wiele do życzenia, co przysparza kłopotów i zgryzot nowożeńcom, a wśród uczestników wywołuje niemiłe wrażenie. Bywa tak nawet na niektórych weselach sług Jehowy. Dlaczego?
4. (a) Dlaczego większość ślubów ma charakter publiczny? (b) Co powiedział Jezus na temat zawierania małżeństw w naszych czasach?
4 Pobierająca się para może poprzestać na cichym ślubie i w takich skromnych ramach dopełnić wymagań prawnych. Jeżeli młodzi decydują się na taką zupełnie prywatną uroczystość, nikt nie powinien ich krytykować ani snuć domysłów, że chyba muszą się czegoś wstydzić. Po prostu może im to odpowiadać, a mogą też przemawiać za tym konkretne korzyści, na przykład pod względem finansowym, gdy mają na uwadze pełniejszy udział w służbie dla Jehowy (Łuk. 12:29-31). Większość ślubów ma jednak charakter bardziej publiczny — zaprasza się na nie wielu przyjaciół i krewnych. W ten sposób zmiana stanu cywilnego danej pary staje się faktem szeroko znanym w otoczeniu. Jeżeli wydarzeniu temu towarzyszy uroczystość religijna lub przemówienie biblijne, zostaje tym wzbogacona jego duchowa strona. Więcej osób może uczestniczyć w radości nowożeńców. Są to niewątpliwe zalety takich wesel. Jednakże większe przyjęcia weselne kryją w sobie pewne niebezpieczeństwa, zwłaszcza w dzisiejszym świecie, kiedy ludzie do tego stopnia są pochłonięci ‛żenieniem się i wydawaniem za mąż’, że ‛nie zwracają uwagi’ na fakt, iż niegodziwy system rzeczy wkrótce się załamie (Mat. 24:37-39).
5. Kogo powinny interesować rady Boże na temat zaślubin?
5 Jeżeli nosisz się z zamiarem urządzenia w radosnym nastroju prawdziwie chrześcijańskiego wesela, to zawczasu warto się zastanowić nad pewnymi sprawami. A ponieważ każdy z nas może kiedyś być gościem na chrześcijańskim ślubie albo osobiście w nim uczestniczyć, dużo skorzystamy z rozważenia rad biblijnych dotyczących tej sprawy.
KWESTIA PRZESADY
6. Jakie problemy mogą nastręczać duże wesela?
6 Wiele osób ze świata uważa huczne wesele za czynnik prestiżowy, widoczny dowód wyższości pod względem finansowym albo społecznym. Niestety niekiedy nawet chrześcijanie chcą zaimponować innym kosztownym ubiorem lub wystawnym przyjęciem (Gal. 5:26). Pewni bracia starsi z Zachodniej Afryki wystąpili niedawno z krytyką „silnej tendencji do ‛małpowania’ świeckich zwyczajów, popisywania się i wprowadzania niewybrednych rozrywek” na weselach. Mąci to nastrój godności i radości, jaki powinien panować w życiu tych, którzy już nie ‛prowadzą się według pragnień ciała, czyniąc, co się ciału podoba’ (Efez. 2:3). Takie wesela — zamiast być źródłem miłych, radosnych wspomnień — często prowadzą do ‛wyuzdania, zatargów, zawiści, kłótni, złośliwości, hulatyk’, a więc uczynków ciała (Gal. 5:19-21).
7. Co skłania niejednego do urządzenia wystawnego wesela?
7 Historia donosi, że gdy Ptolemeusz VI Filometor wydawał swą córkę za Aleksandra Balasa z Syrii, „w Ptolemaidzie urządził dla niej wesele, jak to czynią królowie — z wielkim przepychem” (1 Machabejska 10:58, BT). Dzisiaj też sporo osób mimo ograniczonych możliwości finansowych uważa, że muszą sobie (albo dzieciom) wyprawić wesele, „jak to czynią królowie — z wielkim przepychem”. Także przesadne wyobrażenia mogła im narzucić reklama. Ludziom interesu ze zrozumiałych względów zależy na propagowaniu wielkich, hucznych wesel, toteż stwarzają wizję panny młodej, która jest „królową dnia”, jak gdyby określony rodzaj drukowanych zaproszeń, fotografii, kwiatów lub obrączek był gwarancją doskonałego ślubu. Chcą skłonić cię do tego, żebyś pomyślał: „Ten jeden raz zasługuję na coś najlepszego” — bez przejmowania się, czy cię na to stać. Takie „popisywanie się swymi środkami do życia” jest cechą świata, który przemija (1 Jana 2:15-17). Niektórzy chrześcijańscy starsi donoszą: „Daje się zauważyć ducha współzawodnictwa. [Na przykład] pod wpływem świeckich zwyczajów panna młoda i druhny cztery lub pięć razy zmieniają drogie suknie”.
8. (a) Czego dowiadujemy się z wersetów biblijnych o stroju weselnym? (b) Dlaczego niektórzy chrześcijanie decydują się przy takiej okazji na skromny ubiór?
8 Z Biblii bynajmniej nie wynika, że ślub ma być uroczystością o bardzo skromnym, wręcz spartańskim charakterze. Czytamy na przykład o oblubieńcu (narzeczonym), „który wkłada zawój jak kapłan”, i o oblubienicy, „która zdobi się we własne klejnoty” (Izaj. 61:10, Nowy Przekład; Ps. 45:14, 15, NP; Izaj. 49:18; Jer. 2:32; Ezech. 16:9-13; Obj. 21:2). O symbolicznej oblubienicy Chrystusa powiedziano, że „była przybrana w jasne, czyste, delikatne płótno”. Przystoi więc młodej parze — a także jej orszakowi — mieć na sobie czyste, gustowne odzienie, ale nie oznacza to, że muszą się rujnować na stroje. Niektóre pary umyślnie decydują się na ubiór znacznie tańszy niż byłoby je stać. Dlaczego? Ponieważ nie chcą wkładać czegoś, co jednych gości mogłoby wprawić w podziw, a drugich — w zakłopotanie; nie chcą też mącić godnego, radosnego nastroju ani odwracać uwagi od duchowej strony uroczystości (Obj. 19:8; Prz. 11:2; 1 Tym. 2:9).
9. Jak mamy się zapatrywać na zwyczaje i tradycje weselne?
9 Kolejną przyczyną popadania w przesadę na weselach bywa przykładanie zbyt dużej wagi do ceremoniału — licznych szczegółów, które zdaniem „ekspertów” od etykiety trzeba uwzględnić. Nie znaczy to, jakoby słudzy Boży mieli rozmyślnie odrzucić wszelkie lokalne zwyczaje przyjęte na weselach.a W Biblii czytamy, że gdy Samson się żenił, „wyprawił tam ucztę weselną; taki bowiem jest zwyczaj u młodzieńców” (Sędz. 14:10, NP). Niewolnicze przestrzeganie form może jednak zatruć atmosferę wesela i przysłonić prawdziwe znaczenie tej uroczystości, co ograbi obecnych z radości, którą każdy powinien przeżywać.
PRAWNE POŚLUBIENIE — W CZASACH BIBLIJNYCH I OBECNIE
10. Jak wyglądały zaślubiny w czasach biblijnych?
10 Niewątpliwie pożyteczne będzie rozpatrzenie tego, co Pismo Święte mówi o zawieraniu małżeństw, mimo że dzisiaj w różnych okolicach panują odmienne obyczaje. W czasach biblijnych nie była wymagana żadna specjalna ceremonia urzędowa ani religijna. Pan młody udawał się do domu narzeczonej i publicznie, na oczach wszystkich, prowadził ją do swego domu. Towarzyszyła temu radość zarówno młodej pary, jej bliskich krewnych jak też innych obserwatorów, którzy okazywali żywe zainteresowanie tym szczęśliwym wydarzeniem. Nowożeńcy zazwyczaj byli pięknie ubrani, a w domu młodego małżonka urządzano ucztę weselną z udziałem zaproszonych gości (Rodz. 24:65-67; Mat. 1:24; 25:1-10; porównaj Księgę 1 Machabejską 9:37, 39).
11. Jak w starożytności przedstawiała się sprawa z dokumentami potwierdzającymi wstąpienie w związek małżeński?
11 U ludów sąsiadujących z Hebrajczykami uznawano prawa żądające sporządzenia pisemnego kontraktu ślubnego. Co prawda Biblia nie wspomina o takich dokumentach, mówi jednak o małżeństwie jako „przymierzu” (Malach. 2:14). Szczegółowe rodowody biblijne nasuwają wniosek, że małżeństwa były gdzieś rejestrowane; ciekawa rzecz, że Józef i Maria zastosowali się do wymagań urzędowego spisu ludności (Łuk. 2:1-5; 3:23-38). Wśród papirusów z V wieku p.n.e., pochodzących z Elefantyny, żydowskiej kolonii w Egipcie, znalazły się między innymi intercyzy, czyli umowy przedślubne. W jednej z nich czytamy:
„(...) Przyszedłem do twego domu, żebyś mi dał za żonę twoją córkę Miftahiah. Jest ona moją żoną, a ja jestem jej mężem od dnia dzisiejszego na zawsze. Wręczyłem ci za twoją córkę Miftahiah opłatę [w wysokości] 5 sykli (...)”.
12. (a) Jaki jest pogląd Świadków Jehowy na śluby cywilne? (b) Co jest wskazane, jeśli ktoś decyduje się na ślub cywilny i uroczystość religijną?
12 Świadkowie Jehowy wiedzą, że małżeństwa powinny być zawierane zgodnie z miejscowym prawem, bo w ten sposób spłaca się „Cezarowi to, co należy do Cezara” (Marka 12:17, BT; Rzym. 13:1, 7). Przepisy prawne mogą wymagać, aby narzeczeni poddali się badaniom krwi, uzyskali odpowiednie zezwolenie i złożyli przyrzeczenie małżeńskie w obecności urzędnika stanu cywilnego. W pewnej liczbie krajów są do tego upoważnieni tylko przedstawiciele władzy, na przykład burmistrz lub sędzia. Często jednak wyznawcy różnych odłamów nominalnego chrześcijaństwa nie czują się związani węzłem małżeńskim, dopóki nie otrzymają ślubu kościelnego. Prawdziwi chrześcijanie uznają ślub cywilny za ważny, ale niektórzy chcą jeszcze (a niekiedy może skłaniać do tego nastrój panujący w środowisku), aby po urzędowej ceremonii zostało wygłoszone przemówienie biblijne. W takim wypadku najlepiej byłoby przeprowadzić to wkrótce po załatwieniu formalności.b
13. Co najprawdopodobniej zostanie omówione przed ślubem, jeśli ma go udzielić chrześcijański starszy?
13 W niektórych krajach przedstawiciele Świadków Jehowy otrzymują urzędowe pełnomocnictwo do udzielania ślubów. Zazwyczaj chodzi przy tym o starszych zboru, ludzi doświadczonych, obdarzonych wnikliwością, dojrzałych i dobrze obeznanych ze Słowem Bożym. Starszy, do którego para narzeczonych zwróci się w sprawie zaślubin, najprawdopodobniej spotka się z nią wcześniej. Oboje oczywiście zechcą go upewnić, że nie ma żadnych przeszkód o charakterze moralnym lub prawnym, które by przemawiały przeciw ich małżeństwu. Brat ten może ze swej strony udzielić im zdrowych rad biblijnych i ojcowskich wskazówek. Prawdopodobnie przedyskutuje też z nimi przygotowania do ślubu oraz przebieg późniejszego spotkania towarzyskiego, jeśli takie mają w planie, zależy mu bowiem na tym, aby w związku z uroczystością, w której przyjdzie mu wystąpić w ważnej roli, zachować czyste sumienie (Prz. 1:1-4; 2:1; 3:1; 5:15-21; Hebr. 13:17, 18).
14. Jakie przemówienia weselne są najstosowniejsze?
14 Kaznodzieja z ramienia Świadków Jehowy, wygłaszający przemówienie do ślubu — niezależnie od tego, czy to on połączył nowożeńców węzłem małżeńskim — zechce podkreślić, że w małżeństwie od samego początku powinno się uwzględniać sprawy duchowe. Takie przemówienia nie muszą trwać zbyt długo, jak gdyby musiały zawierać wszystko, co Biblia mówi na temat małżeństwa. Nie powinny też być przesadnie naszpikowane humorem lub pochwałami pod adresem młodej pary. Z wyważonego, trafnego wykładu biblijnego utrzymanego w radosnym nastroju mogą odnieść pożytek zarówno nowożeńcy, jak i wszyscy inni obecnic (2 Tym. 3:16).
15. Czym ślubowanie małżeńskie, którym się posługują Świadkowie Jehowy, różni się od innych stosowanych dzisiaj tekstów?
15 Ślub polega najczęściej na złożeniu uroczystych przyrzeczeń. Przy świeckich ceremoniach mających uchodzić za „nowoczesne” niekiedy służą do tego celu fragmenty dziwacznej poezji lub w inny sposób daje się wyraz osobliwym poglądom na życie. W felietonie zatytułowanym „The Hazards of Homemade Vows” (Ryzyko ślubowań własnego pomysłu), zamieszczonym w czasopiśmie Time, czytamy o pewnym duchownym, który zapytał: „Gino, czy zgadzasz się kochać Piotra bardziej niż czekoladę?” Potem zwrócił się do Piotra: „Czy zgadzasz się kochać Ginę bardziej niż poranną gazetę?” W artykule tym podkreślono jednak, że „ślub jest sprawą publiczną” i powinien dodawać powagi temu wydarzeniu o doniosłym znaczeniu społecznym. Na ślubach u Świadków Jehowy uroczyste przyrzeczenie czyni zadość wymaganiom prawa państwowego. Gdzie to możliwe, posługują się następującym ślubowaniem, w którym jest należne miejsce dla Boga, Twórcy małżeństwa:
„Ja, ......., oświadczam, że biorę sobie ciebie, ......., za prawowitą żonę, i że będę cię miłować i otaczać troskliwą opieką zgodnie z wyłożonym w Piśmie Świętym prawem Bożym obowiązującym chrześcijańskich mężów, dopóki będziemy oboje żyć na ziemi w obrębie Boskiej instytucji małżeństwa”.
„Ja, ......., oświadczam, że biorę sobie ciebie, ......., za prawowitego męża i że będę cię miłować, troszczyć się o ciebie oraz darzyć głębokim szacunkiem zgodnie z wyłożonym w Piśmie Świętym prawem Bożym obowiązującym chrześcijańskie żony, dopóki będziemy oboje żyć na ziemi w obrębie Boskiej instytucji małżeństwa”.
Ślubowania tego nie powinno się przerabiać ani zastępować innym w celu dostosowania się do ewentualnych kaprysów młodej pary.d
ZAŚLUBINY W SALI KRÓLESTWA
16, 17. (a) Jaka jest rola grona starszych, gdy ślub odbywa się w Sali Królestwa? (Jak. 3:17). (b) Dlaczego powinni interesować się tą sprawą?
16 Chrześcijanom nakazano, żeby się pobierali „tylko w Panu” (1 Kor. 7:39). Jeżeli dwoje chrześcijan, cieszących się w zborze dobrą opinią, pragnie, by ich ślub (lub okolicznościowy wykład) odbył się w Sali Królestwa, powinni poprosić o zgodę grono starszych.e Bracia ci nie będą narzucać swoich upodobań, jeśli chodzi o oprawę uroczystości, zapoznają się jednak z planami narzeczonych, aby na Sali Królestwa nie zdarzyło się nic, co mogłoby zaniepokoić zbór. (Porównaj z tym List 1 do Koryntian 14:26-33).
17 Niekiedy nadchodzą niepokojące wiadomości o weselach urządzanych poza Salami Królestwa. W jednym wypadku przy dźwiękach głośnej muzyki młoda para ze swym orszakiem weszła tanecznym krokiem do wynajętej sali. Goście przyłączyli się do tańca, aż dopiero gospodarz przyjęcia przerwał tę zabawę. Po modlitwie można było rozpocząć przemówienie. Nie była to zdrowa atmosfera, w jakiej powinny się odbywać chrześcijańskie zaślubiny. Widać z tego jednak, dlaczego starsi są bardzo ostrożni wobec ślubów mających się odbyć w Sali Królestwa. Na tych salach powinna rozbrzmiewać tylko budująca muzyka, na przykład oparta na śpiewniku Świadków Jehowy. Dekoracje z kwiatów i inne przybrania powinny być utrzymane w skromnych, rozsądnych granicach; dotyczy to także sposobu wchodzenia orszaku na Salę Królestwa oraz robienia zdjęć (Filip. 4:5).
18. Kogo młoda para może zaprosić do swego orszaku? (1 Kor. 5:13; Jak. 2:1-4).
18 W czasach biblijnych na weselu zazwyczaj był obecny „przyjaciel oblubieńca” oraz przyjaciółki panny młodej (Jana 3:29; Ps. 45:15, NP). Często bywa podobnie na ślubach bądź okolicznościowych przemówieniach w Sali Królestwa. Jeżeli chodzi o liczebność orszaku, jak również o jego stroje i zachowanie, należy się kierować rozsądkiem. Nie byłoby rzeczą stosowną, gdyby znalazły się w nim osoby wykluczone lub znane z gorszącego trybu życia, wyraźnie sprzecznego z zasadami biblijnymi (2 Kor. 6:14-16). Zamiast wybierać osoby szeroko znane lub mogące przynieść kosztowne prezenty, wiele chrześcijańskich par (a także mówców) woli zaprosić osoby bliskie im dzięki wspólnemu służeniu Jehowie.
19. Jakie szczegóły trzeba też wziąć pod uwagę, aby zaślubiny na Sali Królestwa sprawiały radość?
19 Jeżeli uroczystość ma się odbyć w Sali Królestwa, można krótko powiadomić zbór o terminie. Dzięki temu wszyscy się dowiadują o zamiarze korzystania na ten cel z sali i kto zechce, może przybyć. Ponieważ w Sali Królestwa mają się odbywać przede wszystkim chrześcijańskie zebrania, więc ślub lub wykład okolicznościowy nie może naruszać planu tychże zebrań. Wszyscy dadzą dowód miłości i szacunku, gdy przybędą punktualnie. W pewnej przypowieści Jezusa, gdzie była mowa o weselu, „oblubieniec długo nie nadchodził”, wskutek czego niektóre osoby popadły w poważne kłopoty (Mat. 25:1-12, NP).
20. Jakie jeszcze sprawy związane z tym wydarzeniem zasługują na naszą uwagę?
20 Prorok Izajasz nadmienił, że „oblubieniec raduje się z oblubienicy” (Izaj. 62:5, NP). Panna młoda również cieszy się w dniu swoich zaślubin. Wydarzenie to, jeśli ma charakter chrześcijański, sprawia ponadto „wiele radości” licznym życzliwie usposobionym obserwatorom (Jana 3:29). Radość ta często znajduje wyraz i jeszcze się potęguje na urządzonym po ślubie spotkaniu towarzyskim, przyjęciu lub uczcie weselnej. Jakie rady Jehowy, wyłuszczone w Jego Słowie, warto uwzględnić, żeby takie spotkania były naprawdę radosne i nie pociągały za sobą przykrych następstw? Spróbujmy się o tym przekonać.
[Przypisy]
a Różne zwyczaje weselne omówiono szerzej w „Strażnicy” z roku 1969, zatytułowanej „Czym się kierujesz przy podejmowaniu decyzji życiowych?” w artykule „Zaślubiny chrześcijan świadectwem rozsądku”, rozpoczynającym się na stronie 11.
b Gdyby upłynął dłuższy czas, ludzie postronni mogliby się gorszyć postępowaniem nowożeńców — bez względu na to, czy zaczęliby już współżyć jako mąż i żona, czy by się od tego wstrzymywali (2 Kor. 6:3).
c Biblijny materiał do opracowania takich przemówień można znaleźć między innymi w „Strażnicy” z roku 1969, wspomnianej już przy paragrafie 9, w artykule „Żyj podług swych decyzji” rozpoczynającym się na stronie 4; ponadto w „Strażnicy” nr 22/XCVIII, strony 1-15, oraz nr 5/CIII, strony 24-27.
d Jeżeli małżeństwo zostało zawarte wcześniej przed funkcjonariuszem państwowym i dopiero potem zostaje wygłoszone chrześcijańskie przemówienie weselne, mówca może wspomnieć, że formalności prawne zostały już załatwione w urzędzie stanu cywilnego. Niektóre pary pragną zresztą powtórzyć ślubowanie wobec Boga i zboru.
e Niekiedy uzyskują taką zgodę również osoby, które już służą Bogu, ale czekają ze chrztem na większe zgromadzenie.
CZY ZDOŁAŁEŚ ZAPAMIĘTAĆ:
● Jakich niebezpieczeństw związanych z wystawnymi weselami muszą się wystrzegać chrześcijanie?
● Jak Świadkowie Jehowy zapatrują się na śluby cywilne oraz religijne uroczystości ślubne?
● Dlaczego decyzje młodej pary co do przebiegu zaślubin mogą przysporzyć obecnym chrześcijańskiej radości?
● Co może się odbywać na Sali Królestwa?
[Ilustracja na stronie 11]
Hebrajski oblubieniec z radością i dostojeństwem prowadził oblubienicę do swego domu