„Niech czytelnik wykaże rozeznanie”

„Kiedy więc ujrzycie obrzydliwość, która sprowadza spustoszenie (...) stojącą w miejscu świętym (...) niech potem ci w Judei zaczną uciekać w góry” (MATEUSZA 24:15, 16).

 1. Co dało usłuchanie przestrogi Jezusa zanotowanej w Ewangelii według Łukasza 19:43, 44?

DZIĘKI informacjom o zbliżającym się nieszczęściu łatwiej jest go uniknąć (Przysłów 22:3). Wyobraźmy sobie sytuację chrześcijan w Jerozolimie po tym, jak w roku 66 n.e. oblegli ją Rzymianie. Jezus ostrzegł, iż miasto zostanie otoczone i zniszczone (Łukasza 19:43, 44). Większość Żydów zlekceważyła tę przestrogę, ale jego uczniowie wzięli ją sobie do serca i dlatego zostali wybawieni z nieszczęścia, do jakiego doszło w roku 70.

 2, 3. Dlaczego powinniśmy się interesować proroctwem Jezusa z Ewangelii według Mateusza 24:15-21?

² W pewnym istotnym dla nas proroctwie Jezus opisał złożony znak, obejmujący między innymi wojny, niedobory żywności, trzęsienia ziemi, zarazy oraz prześladowanie chrześcijan głoszących o Królestwie Bożym (Mateusza 24:4-14; Łukasza 21:10-19). Podał też wskazówkę mającą pomóc jego uczniom zorientować się, że koniec jest bliski — wspomniał o ‛obrzydliwości, która sprowadza spustoszenie, stojącej w miejscu świętym’ (Mateusza 24:15). Przeanalizujmy jeszcze raz te ważne słowa i zobaczmy, jak mogą wpłynąć na nasze życie teraz i w przyszłości.

³ Po przedstawieniu ogólnego zarysu znaku Jezus oświadczył: „Kiedy więc ujrzycie obrzydliwość, która sprowadza spustoszenie, jak powiedziano przez proroka Daniela, stojącą w miejscu świętym (niech czytelnik wykaże rozeznanie), niech potem ci w Judei zaczną uciekać w góry. Kto będzie na dachu domu, niech nie schodzi, by wziąć dobytek ze swego domu, a kto będzie w polu, niech nie wraca do domu, aby wziąć swoją szatę wierzchnią. Biada kobietom brzemiennym i karmiącym piersią w owe dni! Módlcie się, żeby wasza ucieczka nie nastąpiła w porze zimowej ani w dzień sabatu; bo potem będzie wielki ucisk, jakiego nie było od początku świata” (Mateusza 24:15-21).

 4. Co dowodzi, że słowa z Ewangelii według Mateusza 24:15 spełniły się w I wieku?

⁴ Dodatkowych szczegółów dostarczają sprawozdania Marka i Łukasza. Mateusz używa sformułowania „stojąca w miejscu świętym”, a w Ewangelii według Marka 13:14 występuje zwrot „stojąca tam, gdzie nie powinna”. Ewangelia według Łukasza 21:20 zawiera jeszcze słowa Jezusa: „Gdy ujrzycie Jerozolimę otoczoną przez obozujące wojska, wówczas wiedzcie, że się przybliżyło jej spustoszenie”. Pomaga nam to pojąć, iż wypowiedź ta po raz pierwszy ziściła się w roku 66, kiedy Rzymianie oblegli Jerozolimę i tamtejszą świątynię — miejsce święte dla Żydów, ale dla Jehowy już nie. Całkowitego spustoszenia dokonali w roku 70, burząc zarówno miasto, jak i świątynię. Co wówczas okazało się „obrzydliwością”? I jak ona ‛stanęła w miejscu świętym’? Odpowiedzi na te pytania ułatwią nam zrozumienie nowożytnego spełnienia owych słów.

 5, 6. (a) Dlaczego czytelnikom 9 rozdziału Księgi Daniela miało być potrzebne rozeznanie? (b) Jak się urzeczywistniło proroctwo Jezusa dotyczące „obrzydliwości”?

⁵ Jezus zachęcił czytelników, by wykazali rozeznanie. Czytelników czego? Prawdopodobnie 9 rozdziału Księgi Daniela. Znajdujemy tam proroctwo, które wskazywało na czas pojawienia się Mesjasza i zapowiadało, że po trzech i pół roku „zostanie zgładzony”. Oznajmiało także: „Na skrzydle rzeczy obrzydliwych znajdzie się ten, który sprowadza spustoszenie; i to, co postanowiono, będzie się aż do zagłady wylewać także na spustoszone” (Daniela 9:26, 27; zobacz też Daniela 11:31; 12:11).

⁶ Żydzi sądzili, iż słowa te odnosiły się do sprofanowania świątyni przez Antiocha IV, co nastąpiło jakieś 200 lat wcześniej. Tymczasem Jezus wskazał na coś innego — zachęcił do przejawiania rozeznania, gdyż „obrzydliwość” miała się pojawić i stanąć w „miejscu świętym” dopiero w przyszłości. Najwyraźniej chodziło mu o armię rzymską, która nadciągnęła w roku 66 z charakterystycznymi sztandarami. Godła te od dawna otaczano bałwochwalczą czcią, toteż były one dla Żydów czymś odrażającym.a Ale kiedy Rzymianie ‛stanęli w miejscu świętym’? Wtedy, gdy wraz ze swymi sztandarami zaatakowali Jerozolimę i świątynię, które Żydzi uważali za święte. Wojska rzymskie zaczęły nawet podkopywać mur świątyni. To, co już dawno uchodziło za obrzydliwość, rzeczywiście stanęło w miejscu świętym! (Izajasza 52:1; Mateusza 4:5; 27:53; Dzieje 6:13).

Nowożytna „obrzydliwość”

 7. Jakie proroctwo Jezusa spełnia się w naszych czasach?

⁷ Od I wojny światowej widzimy szersze urzeczywistnianie się znaku podanego przez Jezusa, a zapisanego w 24 rozdziale Ewangelii według Mateusza. Ale przypomnijmy sobie jego słowa: „Kiedy więc ujrzycie obrzydliwość, która sprowadza spustoszenie (...) stojącą w miejscu świętym (...) niech potem ci w Judei zaczną uciekać w góry” (Mateusza 24:15, 16). Również ten aspekt proroctwa musi się spełnić w naszych czasach.

 8. Z czym Świadkowie Jehowy od lat utożsamiają nowożytną „obrzydliwość”?

⁸ Przeświadczenie sług Jehowy, iż proroctwo to jeszcze się urzeczywistni, znalazło wyraz w angielskiej Strażnicy z 1 stycznia 1921 roku, w której skierowano na nie uwagę w związku z wydarzeniami na Bliskim Wschodzie. Później w numerze z 15 grudnia 1929 roku, na stronie 374 wydania angielskiego, jednoznacznie powiedziano: „Liga Narodów zmierza do odciągnięcia ludzi od Boga i Chrystusa i dlatego jest czymś sprowadzającym spustoszenie, tworem Szatana i obrzydliwością w oczach Bożych”. Tak więc „obrzydliwość” pojawiła się w roku 1919. Z czasem Liga Narodów ustąpiła miejsca Organizacji Narodów Zjednoczonych. Świadkowie Jehowy już od dawna wykazują, że te organizacje utworzone przez ludzi w celu zaprowadzenia pokoju budzą odrazę Boga.

 9, 10. Jak pod wpływem wcześniejszego zrozumienia kwestii wielkiego ucisku pojmowano, kiedy „obrzydliwość” stanie w miejscu świętym?

⁹ W poprzednim artykule przypomniano jaśniejsze zrozumienie sporych fragmentów 24 i 25 rozdziału Ewangelii według Mateusza. Czy należałoby coś skorygować w sprawie ‛obrzydliwości stojącej w miejscu świętym’? Najwyraźniej tak. Proroctwo Jezusa ściśle łączy ‛stanięcie w miejscu świętym’ z wybuchem zapowiedzianego „ucisku”. Chociaż więc „obrzydliwość” istnieje od lat, to jednak zależność między jej ‛stanięciem w miejscu świętym’ a wielkim uciskiem powinna wpłynąć na nasz sposób myślenia. Dlaczego?

¹⁰ Lud Boży sądził kiedyś, że pierwsza faza wielkiego ucisku rozpoczęła się w roku 1914, a końcowa nastąpi w bitwie Armagedonu (Objawienie 16:14, 16; porównaj Strażnicę z 1 października 1939 roku, strona 302). Rozumiemy więc, dlaczego uważano, iż współczesna „obrzydliwość” stanęła w miejscu świętym wkrótce po I wojnie światowej.

11, 12. Jaki skorygowany pogląd na wielki ucisk podano w roku 1969?

¹¹ Jednakże w późniejszych latach spojrzeliśmy na te sprawy inaczej. W czwartek 10 lipca 1969 roku na kongresie międzynarodowym „Pokój na ziemi”, odbywającym się w Nowym Jorku, Frederick W. Franz, ówczesny wiceprezes Towarzystwa Strażnica, wygłosił ekscytujące przemówienie. Przypominając dotychczasowe zrozumienie proroctwa Jezusa, powiedział: „Objaśniano, że ‚wielki ucisk’ zaczął się w roku 1914 n.e., jednak Bóg nie dopuścił, by trwał wtedy przez cały wyznaczony czas, lecz w listopadzie 1918 roku wstrzymał tok pierwszej wojny światowej. Od tamtej pory rezerwuje przerwę, przeznaczoną na działalność namaszczonego ostatka Jego chrześcijańskich wybrańców, po czym w bitwie Armagedonu nastąpi wznowienie ‚wielkiego ucisku’ i jego dopełnienie”.

¹² Następnie mówca podał w znacznym stopniu skorygowane wyjaśnienie: „Jeżeli jednak pozaobrazowy ‚wielki ucisk’ ma odpowiadać wydarzeniom z pierwszego stulecia (...) to nie rozpoczął się on w roku 1914 n.e. W latach 1914-1918 nowożytny odpowiednik Jeruzalem (...) dotknął jedynie ‚początek boleści’. ‚Wielki ucisk’, jakiego już nigdy więcej nie będzie, jest natomiast wciąż przed nami, ponieważ będzie równoznaczny z zagładą ogólnoświatowego imperium religii fałszywej (włącznie z chrześcijaństwem), po czym nastąpi ‚wojna wielkiego dnia Boga Wszechmocnego’”, Armagedon. Wynikało z tego, że cały wielki ucisk dopiero nastanie.

13. Dlaczego logiczne jest twierdzenie, że ‛obrzydliwość stanie w miejscu świętym’ dopiero w przyszłości?

¹³ Powyższa myśl ma bezpośredni wpływ na ustalenie, kiedy „obrzydliwość” stanie w miejscu świętym. Przypomnijmy sobie wydarzenia z I wieku. Rzymianie zaatakowali Jerozolimę w roku 66 n.e., ale nagle się wycofali, dzięki czemu zostało wybawione „ciało”, czyli chrześcijanie (Mateusza 24:22). Spodziewamy się zatem rychłego rozpoczęcia wielkiego ucisku, który jednak będzie skrócony ze względu na wybranych przez Boga. Zwróćmy uwagę na kluczową myśl: W starożytności ‛obrzydliwość stojąca w miejscu świętym’ została powiązana z atakiem wojsk rzymskich pod dowództwem Gallusa w roku 66 n.e. Współczesny odpowiednik tamtego wydarzenia — wybuch wielkiego ucisku — wciąż jest przed nami. Chociaż więc „obrzydliwość, która sprowadza spustoszenie”, istnieje od roku 1919, to najwyraźniej dopiero ma stanąć w miejscu świętym.b Jak do tego dojdzie? I jak może to dotyczyć nas?

Przyszły atak

14, 15. Jak 17 rozdział Księgi Objawienia pomaga zrozumieć wydarzenia mające poprzedzić Armagedon?

¹⁴ Przyszły niszczycielski atak na religię fałszywą opisano w Księdze Objawienia. W rozdziale 17 ukazano sąd Boży nad „Babilonem Wielkim, matką nierządnic” — ogólnoświatowym imperium religii fałszywej. Dominującą rolę odgrywa w nim chrześcijaństwo, które twierdzi, jakoby łączyło je z Bogiem przymierze (porównaj Jeremiasza 7:4). Wespół z innymi religiami fałszywymi od dawna utrzymuje niecne stosunki z „królami ziemi”, ale to się skończy, gdy dosięgnie je zagłada (Objawienie 17:2, 5). Kto jej dokona?

¹⁵ Księga Objawienia przedstawia „bestię barwy szkarłatnej”, która przez jakiś czas istnieje, potem znika i znowu się pojawia (Objawienie 17:3, 8). Zwierzę to cieszy się poparciem władców światowych. Szczegóły zawarte w tym proroctwie pomagają rozpoznać w owej symbolicznej bestii organizację mającą krzewić pokój; pojawiła się ona w roku 1919 jako Liga Narodów („obrzydliwość”), a teraz istnieje pod nazwą Organizacji Narodów Zjednoczonych. Z Księgi Objawienia 17:16, 17 wynika, że w serca czołowych władców należących do tej „bestii” Bóg dopiero włoży myśl, by spustoszyli ogólnoświatowe imperium religii fałszywej. Od tego ataku rozpocznie się wielki ucisk.

16. Co godnego uwagi dzieje się w związku z religią?

¹⁶ Skoro początek „wielkiego ucisku” jest jeszcze przed nami, czy to samo można powiedzieć o ‛stanięciu obrzydliwości w miejscu świętym’? Najwidoczniej tak. W niedalekiej przyszłości „obrzydliwość”, która pojawiła się na początku tego stulecia i istnieje już kilkadziesiąt lat, w jakiś niezwykły sposób zajmie pozycję „w miejscu świętym”. W I wieku naśladowcy Chrystusa bez wątpienia pilnie czuwali, by zobaczyć, jak do tego dojdzie, i podobnie czynią nowożytni chrześcijanie. Oczywiście wszystkie szczegóły poznamy dopiero po urzeczywistnieniu się tej zapowiedzi. Godne uwagi jest jednak to, że w niektórych krajach już się pojawiła i nasila niechęć do religii. Pewne czynniki polityczne do spółki z byłymi chrześcijanami, którzy odstąpili od czystego wielbienia, krzewią wrogość wobec religii jako takiej, zwłaszcza zaś wobec prawdziwych naśladowców Chrystusa (Psalm 94:20, 21; 1 Tymoteusza 6:20, 21). W rezultacie potęgi polityczne już teraz ‛toczą bitwę z Barankiem’, a jak wynika z Księgi Objawienia 17:14, walka ta będzie się nasilać. Wprawdzie nie mogą dosłownie dostać w swe ręce Baranka Bożego — wywyższonego, wyniesionego do chwały Jezusa Chrystusa — ale dalej będą się sprzeciwiać prawdziwym czcicielom Boga, zwłaszcza Jego „świętym” (Daniela 7:25; porównaj Rzymian 8:27; Kolosan 1:2; Objawienie 12:17). Zapewnia On nas, że Baranek oraz jego towarzysze odniosą zwycięstwo (Objawienie 19:11-21).

17. Co bez wysuwania dogmatycznych twierdzeń można powiedzieć o tym, w jaki sposób „obrzydliwość” stanie w miejscu świętym?

¹⁷ Wiemy, że religię fałszywą czeka spustoszenie. Symboliczna nierządnica, Babilon Wielki, jest „pijana krwią świętych” i zachowuje się jak królowa, ale czeka ją nieuchronna zagłada. Na królów ziemi wywiera nieczysty wpływ, jednakże sytuacja radykalnie się zmieni, gdy ‛dziesięć rogów i bestia’ zaciekle ją znienawidzą (Objawienie 17:6, 16; 18:7, 8). Kiedy „bestia barwy szkarłatnej” zaatakuje religię, „obrzydliwość” w złowieszczy sposób stanie w „miejscu świętym” chrześcijaństwa.c Spustoszenie dosięgnie więc najpierw niewierne chrześcijaństwo, które przedstawia siebie jako święte.

Jak ‛uciekać’?

18, 19. Co przemawia za tym, że ‛ucieczka w góry’ nie będzie oznaczać zmiany religii?

¹⁸ Zapowiedziawszy ‛stanięcie obrzydliwości w miejscu świętym’, Jezus zalecił osobom wykazującym rozeznanie, żeby działały. Czy sugerował, że w tej późnej fazie — gdy ‛obrzydliwość stanie w miejscu świętym’ — sporo ludzi opuści religię fałszywą i podejmie prawdziwe wielbienie? Nic podobnego. Rozważmy pierwsze spełnienie tych słów. Jezus oświadczył: „Niech potem ci w Judei zaczną uciekać w góry. Kto będzie na dachu domu, niech nie schodzi ani nie wchodzi do środka, by coś zabrać ze swego domu, a kto będzie w polu, niech nie wraca do tego, co za nim, aby wziąć swoją szatę wierzchnią. Biada kobietom brzemiennym i karmiącym piersią w owe dni! Módlcie się, żeby to nie nastąpiło w porze zimowej” (Marka 13:14-18).

¹⁹ Jezus nie powiedział, że trzeba uciekać tylko z Jerozolimy, jak gdyby chciał podkreślić konieczność wydostania się z tego centrum żydowskiego wielbienia. Jego ostrzeżenie nie dotyczyło też zmiany religii, a więc opuszczenia fałszywej i przyłączenia się do prawdziwej. Swym uczniom nie musiał o tym przypominać, ponieważ już byli prawdziwymi chrześcijanami. A oblężenie z roku 66 n.e. nie skłoniło Żydów z Jerozolimy i całej Judei do porzucenia judaizmu i przejścia na chrystianizm. Profesor Heinrich Graetz napisał, że ci, którzy ścigali uciekających Rzymian, wrócili do miasta: „Z huczną pieśnią wojenną na ustach powrócili zeloci do Jerozolimy (...) [8 października]; radosne nadzieje wolności i niepodległości wzdymały im piersi. (...) [Czyż Bóg nie pomógł im tak miłosiernie, jak pomagał ich praojcom?] Serc zelotów nie poruszał najlżejszy niepokój o przyszłość”.

20. Jak pierwsi uczniowie zareagowali na wezwanie Jezusa, by uciekać w góry?

²⁰ A jak na radę Jezusa zareagowało wówczas stosunkowo nieliczne grono wybranych? Opuścili oni Judeę i uciekli w góry po drugiej stronie Jordanu, czym dowiedli, że nie są częścią politycznego ani religijnego systemu żydowskiego. Zostawili pola i domy, z których nie zabrali nawet swego dobytku. Licząc na ochronę i wsparcie Jehowy, przedłożyli Jego wielbienie nad wszystko inne, co mogło się wydawać ważne (Marka 10:29, 30; Łukasza 9:57-62).

21. Czego nie należy oczekiwać, gdy „obrzydliwość” przystąpi do ataku?

²¹ Rozważmy teraz spełnienie się tych słów na większą skalę. Od dziesiątków lat usilnie zachęcamy ludzi do opuszczenia religii fałszywej i podjęcia prawdziwego wielbienia (Objawienie 18:4, 5). Uczyniło to już miliony osób. Z proroctwa Jezusa nie wynika, że po wybuchu wielkiego ucisku rzesze ludzi zwrócą się ku czystemu wielbieniu; w roku 66 n.e. z całą pewnością nie doszło do masowego nawrócenia Żydów. Niemniej zaistniała sytuacja stanie się dla prawdziwych chrześcijan ogromnym bodźcem do usłuchania przestrogi Jezusa i podjęcia ucieczki.

22. Co może obejmować usłuchanie rady Jezusa, by uciekać w góry?

²² Obecnie nie znamy wszystkich szczegółów dotyczących wielkiego ucisku, nasuwa się jednak logiczny wniosek, że w naszym wypadku ucieczka, o której mówił Jezus, nie będzie polegać na przeniesieniu się w sensie geograficznym. Sług Bożych można już znaleźć dosłownie w każdym zakątku ziemi. Ale gdy chrześcijanom przyjdzie uciekać, na pewno nadal będą musieli wyraźnie się odróżniać od fałszywych organizacji religijnych. Warto też zauważyć, iż Jezus ostrzegł, by nie wracali do domu po szaty czy inne dobra (Mateusza 24:17, 18). Może więc zostać wypróbowany nasz stosunek do rzeczy materialnych: Czy są dla nas czymś najważniejszym, czy też za istotniejsze uważamy wybawienie, którego dostąpią wszyscy stojący po stronie Boga? Nasza ucieczka może się zatem wiązać z trudnościami i niedostatkiem. Wzorem naszych poprzedników z I wieku, którzy przenieśli się z Judei do Perei, leżącej po drugiej stronie Jordanu, musimy być gotowi uczynić wszystko, co okaże się konieczne.

23, 24. (a) Jedynie gdzie znajdziemy ochronę? (b) Jaki wpływ powinna na nas wywrzeć przestroga Jezusa co do ‛obrzydliwości stojącej w miejscu świętym’?

²³ Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że naszym schronieniem dalej jest Jehowa i Jego przyrównana do góry organizacja (2 Samuela 22:2, 3; Psalm 18:2; Daniela 2:35, 44). To właśnie tam znajdziemy ochronę! Nie weźmiemy przykładu z mas ludzkich, które uciekną do „jaskiń” i ukryją się „w skalnych masywach gór”, czyli człowieczych organizacjach i instytucjach, mogących jeszcze na krótko pozostać po spustoszeniu Babilonu Wielkiego (Objawienie 6:15; 18:9-11). To prawda, że mogą nas czekać trudne czasy, tak jak ciężko było w roku 66 n.e. brzemiennym niewiastom opuszczającym Jerozolimę oraz każdemu, kto musiał podróżować w deszczu i chłodzie. Ale możemy być przekonani, że z pomocą Bożą zdołamy przetrwać. Już teraz umacniajmy swe zaufanie do Jehowy i Jego Syna, który panuje w Królestwie.

²⁴ W żadnym wypadku nie musimy żyć w strachu przed nadciągającymi wydarzeniami. Jezus nie chciał, by w I wieku jego uczniowie się lękali, i nie chce, żebyśmy bali się my — ani teraz, ani w przyszłości. Dzięki jego ostrzeżeniom możemy przygotować swe umysły i serca. Przecież gdy religię fałszywą i resztę obecnego niegodziwego systemu dosięgnie zagłada, posłuszni chrześcijanie nie zostaną ukarani. Okażą rozeznanie i usłuchają przestrogi co do ‛obrzydliwości stojącej w miejscu świętym’. A pobudzani niezachwianą wiarą, podejmą zdecydowane działanie. Obyśmy nigdy nie zapomnieli obietnicy Jezusa: „Kto wytrwa do końca, ten zostanie wybawiony” (Marka 13:13).

[Przypisy]

Czy pamiętasz?

◻ Jak w I wieku pojawiła się „obrzydliwość, która sprowadza spustoszenie”?

◻ Dlaczego rozsądny jest wniosek, że nowożytna „obrzydliwość” stanie w miejscu świętym dopiero w przyszłości?

◻ Kogo w myśl Księgi Objawienia zaatakuje „obrzydliwość”?

◻ Jaką ‛ucieczkę’ być może przyjdzie nam podjąć?

[Ilustracja na stronie 16]

Babilon Wielki nazwano „matką nierządnic”

[Ilustracja na stronie 17]

„Obrzydliwością”, o której wspomniał Jezus, jest szkarłatna bestia opisana w 17 rozdziale Księgi Objawienia

[Ilustracja na stronie 18]

Szkarłatna bestia przypuści niszczycielski atak na religię