Gospodarowanie pieniędzmi

ROZMOWY o pieniądzach mogą budzić w małżeństwie duże emocje. Nic więc dziwnego, że jak wynika z wielu sondaży, jest to najczęstszy temat kłótni między partnerami.

Niewłaściwy stosunek do pieniędzy może prowadzić do napięć i konfliktów oraz wyrządzać szkody emocjonalne i duchowe (1 Tymoteusza 6:9, 10). Małżonkowie, którzy nie potrafią rozważnie gospodarować posiadanymi środkami, są niekiedy zmuszeni poświęcać więcej czasu na pracę zawodową. W rezultacie nie zapewniają odpowiedniego wsparcia emocjonalnego i duchowego ani sobie nawzajem, ani dzieciom, które na domiar złego przejmują niezdrowy pogląd na sprawy finansowe.

Biblia przyznaje, że ‛pieniądze służą ochronie’ (Kaznodziei 7:12). Żeby jednak w twojej rodzinie rzeczywiście spełniały tę rolę, musisz nie tylko się nauczyć nimi dysponować, ale także rozmawiać na ich temat ze współmałżonkiemb. Rozmowa o pieniądzach wcale nie musi przeradzać się w kłótnię. Wprost przeciwnie, może wzmacniać łączące was więzi.

Dlaczego jednak pieniądze wywołują w niektórych małżeństwach tyle napięć i nieporozumień? I jakie praktyczne kroki sprawią, że rozmowa o nich będzie konstruktywną wymianą myśli, a nie sporem?

Pieniądze to często tylko powierzchowna przyczyna kłótni — w rzeczywistości może chodzić o brak zaufania lub poczucia bezpieczeństwa. Na przykład mąż, który rozlicza żonę z każdej wydanej złotówki, może w gruncie rzeczy komunikować, że nie ufa jej umiejętnościom zarządzania budżetem domowym. Z kolei żona, która ma pretensje, że mąż zamiast oszczędzać, lekką ręką wydaje pieniądze, może tak naprawdę obawiać się, iż nie są zabezpieczeni na „czarną godzinę”.

Różnice w podejściu do kwestii finansowych mogą też mieć podłoże we wzorcach wyniesionych z domu rodzinnego. Mateusz, żonaty od ośmiu lat, mówi: „Moi teściowie dobrze gospodarowali pieniędzmi, więc żona nie ma skłonności do zbytniego zamartwiania się o nie. Natomiast mój ojciec, alkoholik i nałogowy palacz, często nie miał pracy. Nieraz musieliśmy się obywać bez podstawowych rzeczy i teraz panicznie boję się zaciągania długów. Z tego powodu niekiedy stawiam żonie przesadne ograniczenia”. Bez względu na przyczyny napięć warto się zastanowić, co zrobić, żeby pieniądze wzmacniały wasze małżeństwo, a nie podkopywały.

Biblia co prawda nie jest poradnikiem z zakresu gospodarowania pieniędzmi, ale zawiera praktyczne wskazówki, które mogą pomóc małżonkom unikać trudności finansowych. Zachęcamy do przemyślenia i wypróbowania poniższych sugestii.

1. Nauczcie się spokojnie rozmawiać o pieniądzach.

„Mądrość jest u tych, którzy się wspólnie naradzają” (Przysłów 13:10). Może zostałeś tak wychowany, że nie lubisz prosić o radę w kwestiach finansowych, nawet osoby najbliższej. Jednak mądrość podpowiada, by nauczyć się omawiać te ważne sprawy. Mógłbyś na przykład opowiedzieć współmałżonkowi, jak na twoje podejście do pieniędzy rzutują wzorce przejęte od rodziców. Postaraj się też zrozumieć uwarunkowania rodzinne swojego partnera.

Z taką rozmową nie trzeba czekać, aż wyłoni się jakiś problem. Jeden z pisarzy biblijnych zapytał: „Czy dwóch pójdzie razem, jeśli się nie umówili i nie spotkali?” (Amosa 3:3). Jak tę zasadę zastosować w praktyce? Jeżeli ustalicie konkretną porę na rozmowę, unikniecie wielu niedomówień i wynikających z tego konfliktów.

2. Wypracujcie wspólne podejście do zarabianych pieniędzy.

„Przodujcie w okazywaniu sobie nawzajem szacunku” (Rzymian 12:10). Jeżeli tylko ty pracujesz zawodowo, możesz okazywać szacunek partnerowi, traktując zarabiane pieniądze jako waszą wspólną własność (1 Tymoteusza 5:8).

Jeżeli oboje macie dochody, okazujecie sobie nawzajem szacunek, gdy informujecie się o ich wysokości oraz o większych wydatkach. Gdybyście tego nie robili, podkopywałoby to wzajemne zaufanie i szkodziło waszemu związkowi. Nie znaczy to, że musicie się konsultować w sprawie każdej złotówki. Ale jeżeli omawiacie poważniejsze zakupy, dajecie tym dowód, że cenicie zdanie drugiej strony.

3. Przenieście plany na papier.

„Plany pilnego z całą pewnością przynoszą korzyść” (Przysłów 21:5). Żeby planować na przyszłość oraz unikać marnowania efektów swojej ciężkiej pracy, warto ułożyć budżet rodzinny. Nina, mężatka z pięcioletnim stażem, przyznaje: „Gdy dochody i wydatki zapiszesz czarno na białym, otwierają ci się oczy. Nie sposób kłócić się z cyframi”.

Gospodarowanie pieniędzmi nie wymaga żadnych skomplikowanych zabiegów. Darek, który jest żonaty od 26 lat i ma dwóch synów, mówi: „Z początku korzystaliśmy z systemu kopertowego. Pieniądze na każdy tydzień rozdzielaliśmy do różnych kopert. Mieliśmy więc kopertę na jedzenie, na rozrywkę, a nawet na fryzjera. Jeżeli w którejś zabrakło pieniędzy, pożyczaliśmy z innej, ale zawsze staraliśmy się jak najszybciej uzupełnić niedobór”. Ułożenie budżetu i śledzenie wydatków jest szczególnie ważne, gdy korzystasz z bankowości elektronicznej albo z karty kredytowej, a rzadko płacisz gotówką.

4. Uzgodnijcie podział obowiązków.

„Lepiej jest dwom niż jednemu, gdyż mają dobry zysk ze swej pracy” (Koheleta [Kaznodziei] 4:9, 10, Biblia Tysiąclecia). W niektórych rodzinach domową kasę trzyma mąż, w innych żona (Przysłów 31:10-28). A w wielu małżeństwach partnerzy dzielą się związanymi z tym obowiązkami. Mario, żonaty od 21 lat, mówi: „Bieżące rachunki i drobniejsze wydatki to sprawa mojej żony. Ja zajmuję się podatkami, czynszem i innymi większymi zobowiązaniami. Współpracujemy i nawzajem informujemy się o swoich poczynaniach”. Bez względu na to, jaką metodę obierzecie, działajcie jak zgrany zespół.

Rozmowy na temat pieniędzy wcale nie muszą ochładzać wzajemnych stosunków. Przekonała się o tym Laura, zamężna od pięciu lat. Oto jej słowa: „Nauczyliśmy się z mężem szczerze i otwarcie omawiać kwestie finansowe. Dzięki temu tworzymy zgrany duet, a nasza miłość się pogłębiła”.

Gdy małżonkowie rozmawiają, na co chcą wydać pieniądze, to dzielą się swoimi nadziejami i marzeniami, a zarazem potwierdzają wzajemne oddanie. Gdy naradzają się przed dokonaniem większych zakupów, pokazują, że liczą się z odczuciami i opinią partnera. A gdy do pewnego stopnia pozostawiają drugiej stronie wolną rękę w sprawie wydatków, dowodzą wzajemnego zaufania. W ten sposób przyczyniają się do budowania związku opartego na prawdziwej miłości. Taki związek jest wart więcej niż pieniądze. Po co więc się o nie kłócić?