KOLOROWY DODATEK
Jak otrzymaliśmy Biblię
ISTNIEJĄ niezbite dowody, że Biblia, natchnione Słowo Boże, była wiernie przepisywana i dotrwała do naszych czasów w postaci nieskażonej. Poświadczają to dostępne dziś starożytne rękopisy — ok. 6000 odpisów całych Pism Hebrajskich lub ich części oraz ok. 5000 greckich manuskryptów Pism Chrześcijańskich.
Oryginały
Oryginały ksiąg biblijnych spisywano odręcznie na nietrwałych materiałach, takich jak papirus i pergamin lub welin; najprawdopodobniej żaden z pierwopisów się nie zachował
Odpisy — hebrajskie i greckie
Bardzo szybko zaczęto sporządzać odpisy oryginalnych ksiąg. Kopiści wykonywali swą pracę niezwykle pieczołowicie — masoreci liczyli nawet przepisywane litery
Pierwsze przekłady
Chcąc udostępnić Biblię ludziom mówiącym innymi językami, trzeba było ją przetłumaczyć. Znamy dziś rękopisy starych przekładów, takich jak Septuaginta (tłumaczenie Pism Hebrajskich na grekę, powstałe w III-II w. p.n.e.) oraz Wulgata Hieronima (tłumaczenie hebrajskiej i greckiej części Biblii na łacinę, dokonane pierwotnie ok. 400 r. n.e.)
Wydania krytyczne
Badania porównawcze setek istniejących rękopisów pozwoliły uczonym opracować wydania krytyczne Biblii. Publikuje się je drukiem w językach oryginału. Zawierają najlepszą dostępną wersję tekstu, podając przy tym warianty spotykane w niektórych manuskryptach. Tekst Pism Hebrajskich opatrzony przypisami umożliwiającymi porównanie różnych wariantów przygotowali tacy uczeni, jak Ginsburg czy Kittel. Wydanie krytyczne Chrześcijańskich Pism Greckich opublikowali m.in. Westcott i Hort oraz Nestle i Aland
Współczesne przekłady
Obecnie tłumacze Biblii na ogół opierają się na wydaniach krytycznych w językach oryginału
[Diagram na stronie 321]
Oryginały
Odpisy — hebrajskie i greckie
Pierwsze przekłady
Wydania krytyczne
Współczesne przekłady
Pisma Hebrajskie
[Ilustracja na stronie 322]
Groty w Kumran (niedaleko pn.-zach. brzegu Morza Martwego), w których odkryto wiele starych zwojów biblijnych
[Ilustracja na stronie 322]
Urywek Księgi Izajasza znalezionej wśród Zwojów znad Morza Martwego (zwój datowany na koniec II w. p.n.e.). Po porównaniu go z młodszym o przeszło 1000 lat tekstem masoreckim wykryto tylko drobne różnice, głównie w pisowni
[Ilustracja na stronie 322]
Fragment Kodeksu z Aleppo. Zaznaczoną literę hebrajską postawiono wyżej, by uwydatnić, że jest to środkowa litera Psalmów. Specjalnie wskazuje na nią uwaga masorecka zamieszczona na marginesie. Dawni kopiści liczyli nawet przepisywane litery!
Chrześcijańskie Pisma Greckie
[Ilustracja na stronie 323]
Papirus Rylands 457 (P52) — na obu stronach widnieją fragmenty Ewangelii według Jana, datowane na pierwszą połowę II w. n.e., zaledwie kilkadziesiąt lat po powstaniu oryginału
[Ilustracja na stronie 323]
Kodeks synajski — rękopis welinowy z IV w. n.e. zawierający całe Chrześcijańskie Pisma Greckie oraz część Septuaginty (greckiego przekładu Pism Hebrajskich)
[Ilustracja na stronie 323]
Klasztor św. Katarzyny u podnóża góry Synaj, w którym odkryto Kodeks synajski, przechowywany obecnie w Bibliotece Brytyjskiej
[Napis na stronie 323]
Badania porównawcze tysięcy starych manuskryptów dowodzą, że tekst Pisma Świętego, który przetrwał do naszych czasów, jest godny zaufania. Frederic Kenyon oświadczył: „Ogólnie rzecz biorąc, wszystkie te odkrycia i badania jeszcze dobitniej potwierdzają autentyczność Pisma Świętego i umacniają nas w przekonaniu, że w naszych rękach jest w zasadzie nienaruszone, prawdziwe Słowo Boże” (The Story of the Bible, 1937, s. 144).