Umacniaj swą rodzinę, by podobała się Bogu

 1. Dlaczego Świadkowie Jehowy zazwyczaj prowadzą szczęśliwe życie rodzinne?

ŚWIADKOWIE JEHOWY znani są z tego, że prowadzą udane życie rodzinne. Profesor Bryan Wilson z Uniwersytetu Oksfordzkiego napisał: „Udostępniają szeroki wachlarz praktycznych porad (...). Rady te dotyczą spraw małżeńskich, kwestii moralnych, wychowania dzieci i innych zagadnień powszedniego życia. (...) Świadkowie mają wiele do zaproponowania w postaci konkretnych wskazówek opartych na Piśmie Świętym i razem tworzących spójną filozofię życia”. Na pewno ty również dużo się nauczyłeś ze Słowa Bożego o tym, co robić, by rodzina była szczęśliwa.

 2. (a) Co możemy powiedzieć o życiu rodzinnym w dzisiejszym świecie? (b) Gdzie będziemy teraz szukać wskazówek dla rodzin?

² W naszych czasach — gdy zbliża się dzień Jehowy — rodzina jest szczególnym celem ataków Szatana. Dlatego wielu ludzi nie może ufać własnym bliskim. Podobnie było za dni Micheasza, który zanotował: „Nie wierzcie towarzyszowi. (...) Przed leżącą na twojej piersi strzeż bram swoich ust. Bo syn gardzi ojcem; córka powstaje przeciw matce, synowa przeciw teściowej; nieprzyjaciółmi są człowiekowi jego domownicy” (Micheasza 7:5, 6). W dzisiejszym świecie instytucja rodziny bardzo podupadła. Oczywiście ze wszystkich sił staramy się nie ulegać złym wpływom. Dzięki temu życie w naszych domach jest przyjemniejsze i bardziej zharmonizowane z wolą Boga. Niewątpliwie korzystamy z zasad zawartych w takich wersetach, jak Powtórzonego Prawa 6:5-9, Efezjan 5:22 do 6:4 i Kolosan 3:18-21. Czy jednak pomyślałeś kiedyś, że mnóstwo wspaniałych wskazówek dotyczących rodziny można też znaleźć w księgach „proroków mniejszych”? Przeanalizujemy teraz kilka rad z tej części Biblii. Ale nie poprzestań na tym. Spróbuj w omówionych tu przykładach dostrzec ogólną metodę analizowania ksiąg 12 proroków — chodzi o wydobycie z nich praktycznych nauk dla siebie. Możesz to poćwiczyć na wersetach, które podano w ramce na końcu rozdziału.

 3, 4. (a) W jaki sposób wielu próbuje dziś rozwiązać swe problemy małżeńskie? (b) Jaki stosunek do małżeństwa mieli Żydzi za dni Malachiasza?

³ Zacznijmy od rad dotyczących więzi między mężem a żoną. Jeszcze do niedawna większość ludzi wcale nie uważała, że problemy małżeńskie można łatwo rozwiązać przez rozwód. Uzyskanie go na ogół było trudne. W XIX-wiecznej Anglii zależało od decyzji parlamentu. Takie podejście w pewnej mierze chroniło rodziny przed rozpadem. Obecnie jednak wygląda to zupełnie inaczej. Encyclopædia Britannica podaje: „Od II wojny światowej w wielu krajach liczba rozwodów znacząco wzrosła. (...) Radykalnie zmienił się stosunek do rozwodu, który coraz częściej jest akceptowany”. Upowszechnia się on nawet w takich państwach, jak Korea, gdzie jeszcze dziesięć lat temu spotykał się z potępieniem. Dlatego w najróżniejszych częściach świata zwaśnieni małżonkowie uważają dziś rozwód za realne wyjście z sytuacji.

⁴ Również w V wieku p.n.e., za dni Malachiasza, wśród Żydów dochodziło do mnóstwa rozwodów. Malachiasz oznajmił: „Sam Jehowa świadczył między tobą a żoną twej młodości, wobec której postąpiłeś zdradziecko”. Z powodu takiego zachowania mężów ołtarz Jehowy był pokryty łzami zdradzonych żon — ich „płaczem i wzdychaniem”. A zdeprawowani kapłani nie widzieli w tych okrutnych czynach nic złego! (Malachiasza 2:13, 14).

 5. (a) Jak Jehowa zapatruje się na rozwody? (b) Dlaczego ‛zdradzieckie postępowanie’ wobec współmałżonka jest tak poważną sprawą?

⁵ Co o tych spaczonych poglądach na małżeństwo sądził Jehowa? W Księdze Malachiasza czytamy: „‚On (...) znienawidził rozwody’ — rzekł Jehowa, Bóg Izraela”. Znajdujemy tam też zapewnienie, że ‛Jehowa się nie zmienił’ (Malachiasza 2:16; 3:6). Czy rozumiesz, co to oznacza? Bóg od początku był przeciwny rozwodom (Rodzaju 2:18, 24). Tak samo zapatrywał się na nie za życia Malachiasza. I tak samo ocenia je dzisiaj. Tymczasem niektórzy postanawiają opuścić partnera tylko dlatego, że nie spełnia on ich oczekiwań. Serce może być zdradliwe, ale Jehowa bada je na wskroś (Jeremiasza 17:9, 10). Zna wszelki fałsz, złośliwość i podstęp kryjące się za decyzją o rozwodzie, nawet jeśli ktoś przytacza rzekomo racjonalne argumenty. „Wszystko jest obnażone i zupełnie odsłonięte dla oczu Tego, któremu mamy zdać rachunek” (Hebrajczyków 4:13).

 6. (a) Jak może nam pomóc przyswojenie sobie Bożego poglądu na rozwody? (b) Jakie jest sedno wypowiedzi Jezusa na temat rozwodu?

⁶ Nawet jeśli twój związek nie przeżywa tak głębokiego kryzysu, zawsze powinieneś mieć w pamięci, jak Jehowa traktuje rozwody. Nikt nie jest doskonały, toteż trudności i nieporozumienia w małżeństwie są nieuniknione. Czy w razie kłopotów nie świta ci myśl o rozwodzie? Czy w czasie kłótni byłbyś skłonny o nim napomknąć? Wielu tak robi. Bóg chciałby jednak, żeby ludzie bardziej zabiegali o trwałość małżeństwa. To prawda, że Jezus Chrystus wymienił jeden uzasadniony powód do rozwodu — jest nim rozpusta, czyli wszelkiego rodzaju pozamałżeńskie stosunki seksualne. Ale czego w istocie dotyczyła jego wypowiedź? Oświadczył on: „Co zatem Bóg wprzągł we wspólne jarzmo, tego niech człowiek nie rozdziela”. Widać więc, że Jezus podtrzymał niezmienne normy Jehowy, które Malachiasz przytoczył około 450 lat wcześniej (Mateusza 19:3-9).

 7. Jak możemy dbać o silną więź małżeńską zgodnie z napomnieniem z Księgi Malachiasza?

⁷ Jak w takim razie chrześcijańscy małżonkowie mają dbać o to, by łączyła ich silna więź? Malachiasz udzielił następującej wskazówki: „Strzeżcie się (...), jeśli chodzi o waszego ducha, i nie postępujcie zdradziecko” (Malachiasza 2:16). Oznacza to, że musimy czuwać nad swymi najskrytszymi myślami i pragnieniami. Nie ulegniemy wówczas pokusie poświęcania niestosownej uwagi komuś, kto nie jest naszym współmałżonkiem (Mateusza 5:28). A co wtedy, gdy w głębi serca cieszymy się, że ktoś nam nadskakuje i prawi miłe słówka? To znak, że nasza czujność słabnie. Aby więc umacniać więź małżeńską, pamiętajmy o podstawowej nauce płynącej z ksiąg 12 proroków — ‛strzeżmy swego ducha’.

 8, 9. Dlaczego w Biblii opisano historię Ozeasza i Gomer?

⁸ Bez wątpienia jesteś zdecydowany utrzymać swoje małżeństwo. Nie zdołasz jednak całkowicie uniknąć problemów. Jak mógłbyś najlepiej je rozwiązywać, nawet jeśli uważasz, że na ogół wywołuje je druga strona? Przypomnij sobie, co w rozdziałach 2 i 4 tej książki powiedziano o Ozeaszu. Jego żona, Gomer, stała się „żoną rozpusty” i ‛pobiegła za swymi namiętnymi kochankami’. Porzucona przez nich, popadła w ubóstwo i niewolę. Ozeasz odkupił ją za pewną cenę i zgodnie z poleceniem Bożym miał ją znowu obdarzyć miłością. Dlaczego? By wyraziście zobrazować sytuację między Jehową a Izraelem. Bóg był „właścicielem, mężem”, a Jego lud poślubioną Mu „żoną” (Ozeasza 1:2-9; 2:5-7; 3:1-5; Jeremiasza 3:14; Izajasza 62:4, 5).

⁹ Izraelici niemal od początku ranili Jehowę, szukając sobie innych bogów (Wyjścia 32:7-10; Sędziów 8:33; 10:6; Psalm 78:40, 41; Izajasza 63:10). Na szczególne potępienie zasługiwało królestwo północne, które praktykowało kult cielca (1 Królów 12:28-30). Poza tym Izraelici nie zabiegali o wsparcie swego „właściciela, męża”, Jehowy, lecz politycznych kochanków. Niczym zebra w rui zapamiętale uganiali się za Asyrią (Ozeasza 8:9). Jak byśmy się czuli, gdybyśmy musieli patrzeć na takie postępowanie męża lub żony?

10, 11. Jak możemy naśladować Jehowę w razie kłopotów małżeńskich, za które najwyraźniej odpowiedzialna jest druga strona?

¹⁰ Za życia Ozeasza Jehowa był w przymierzu z Izraelitami już od przeszło 700 lat. I wciąż gotowy był im wybaczyć, gdyby tylko do Niego wrócili. Uważa się, iż Ozeasz zaczął prorokować przed rokiem 803 p.n.e. — zatem Jehowa miał traktować Izraela z wyrozumiałością jeszcze przez jakieś 60 lat, a Judę prawie 200 lat! Ilustrując to sytuacją rodzinną Ozeasza, Jehowa niezmiennie zachęcał swój lud do okazania skruchy. Miał wprawdzie podstawy, by zerwać „małżeństwo” z Izraelem, ale dalej wysyłał proroków, chcąc pomóc symbolicznej małżonce powrócić — choć dużo Go to kosztowało (Ozeasza 14:1, 2; Amosa 2:11).

¹¹ Gdybyś ty miał kłopoty małżeńskie, za które najwyraźniej odpowiedzialna byłaby druga strona, czy zachowałbyś się tak jak Jehowa? Czy zrobiłbyś pierwszy krok do zgody? (Kolosan 3:12, 13). Niewątpliwie wymaga to pokory. Postępowanie Jehowy z Izraelem to dla nas wspaniały przykład! (Psalm 18:35; 113:5-8). Bóg ‛przemawiał do serca’ Izraelitów, wręcz ich błagał. Czyż my — skoro sami jesteśmy niedoskonali — tym bardziej nie powinniśmy przemawiać współmałżonkowi do serca, usilnie dążąc do rozwiązania problemów i przymykając oczy na jego błędy? Na uwagę zasługuje fakt, że zabiegi Jehowy przyniosły pewne rezultaty. Ostatek tego narodu podczas pobytu na „pustkowiu” niewoli babilońskiej zareagował pozytywnie i gdy później wrócił do rodzinnego kraju, mówił o Jehowie: „Mój mąż” (Ozeasza 2:14-16).a

12. Jak rozmyślanie o postępowaniu Jehowy z Jego symboliczną żoną może przynieść pożytek twojemu małżeństwu?

¹² Również w naszym wypadku szczere wysiłki, by odbudować więź ze współmałżonkiem, mogą wydać plon. Bóg był gotowy wybaczyć symbolicznej żonie nawet tak rażący grzech, jak rozpusta duchowa. Większość trudności małżeńskich wśród prawdziwych chrześcijan nie dotyczy takich ciężkich przewinień. Często zaczyna się od ostrych, bolesnych słów. Jeśli więc wypowiedzi partnera zraniły cię jak miecz, przypomnij sobie, co przeszedł Ozeasz i sam Jehowa (Przysłów 12:18). Czy nie pomoże ci to zdobyć się na przebaczenie?

13. Jaka nauka wypływa z tego, że Jehowa wymagał od swego krnąbrnego ludu okazania skruchy?

¹³ Tamta relacja historyczna kieruje uwagę na jeszcze jedną kwestię. Czy Izraelici mogliby liczyć na to, że Bóg ponownie się z nimi zwiąże, gdyby trwali w duchowej rozpuście? Bóg rzekł do Ozeasza o tym wiarołomnym narodzie: „Niech usunie swą rozpustę sprzed swego oblicza, a swe cudzołóstwa spomiędzy swych piersi” (Ozeasza 2:2). Izraelici mieli więc okazać skruchę i ‛wydawać odpowiadający jej owoc’ (Mateusza 3:8). A zatem koncentruj się na eliminowaniu swoich słabości, a nie słabości drugiej strony. Jeśli skrzywdziłeś współmałżonka, staraj się przywrócić dobre stosunki — szczerze przeproś i zmień swoje postępowanie. Nagrodą może być przebaczenie.

14, 15. (a) Dlaczego — w świetle Księgi Malachiasza 4:1 — należy poważnie traktować obowiązek pouczania dzieci? (b) Jak można pomagać dzieciom poznać Jehowę?

¹⁴ Z postępowania Jehowy z Izraelitami, opisanego przez 12 proroków, możemy wyciągnąć jeszcze więcej wniosków dotyczących życia rodzinnego. Księgi te pomagają w wychowywaniu dzieci. Nie ulega wątpliwości, że zadanie to jest w naszych czasach trudne. Rodzice muszą podchodzić do swych obowiązków bardzo poważnie. Biblia mówi: „Pochłonie ich [ludzi] ten nadchodzący dzień — rzekł Jehowa Zastępów — tak iż nie pozostawi im ani korzenia, ani gałęzi” (Malachiasza 4:1). W dniu rozrachunku małe dzieci (gałęzie) zostaną potraktowane sprawiedliwie, stosownie do tego, jak Jehowa oceni ich rodziców (korzenie), którzy ponoszą za nie odpowiedzialność (Izajasza 37:31). Postępowanie rodziców może zadecydować o przyszłości ich synów i córek — pomyślnej lub nie (Ozeasza 13:16). Gdybyś ty (korzeń) nie cieszył się uznaniem Jehowy, co by się stało w dniu Jego gniewu z twoimi dziećmi (gałęziami)? (Sofoniasza 1:14-18; Efezjan 6:4; Filipian 2:12). Jeśli natomiast będziesz pilnie zabiegać o Bożą przychylność, może się to okazać zbawienne dla twoich latorośli (1 Koryntian 7:14).

¹⁵ Apostoł Paweł przytoczył proroctwo Joela o konieczności wzywania imienia Jehowy, po czym napisał: „Jak będą wzywać tego, w którego nie uwierzyli? A jak uwierzą w tego, o którym nie słyszeli?” (Rzymian 10:14-17; Joela 2:32). Paweł mówił tu o publicznej służbie kaznodziejskiej, ale podaną zasadę można też zastosować do pouczania dzieci. Jak mają uwierzyć w Jehowę, jeśli nie będą o Nim słyszeć? Czy każdego dnia poświęcasz im wystarczająco dużo czasu, by poznały dobroć Jehowy i rozwinęły w sobie głęboką miłość do Niego i Jego rad? Dzieci, które w rodzinie wciąż uczą się czegoś o Jehowie, najpewniej będą wspaniale się rozwijać pod względem duchowym (Powtórzonego Prawa 6:7-9).

16. Jak zgodnie z Księgą Micheasza 6:3-5 można naśladować Jehowę, gdy się karci dzieci?

¹⁶ Kiedy dzieci są jeszcze małe, zabieranie ich na chrześcijańskie zebrania może być stosunkowo łatwe. Ale gdy podrosną, zaczynają mieć własne zdanie. Co zrobić, jeśli czasami zdradzają buntownicze nastawienie? Pomocą znowu służą nam księgi 12 proroków i opisane tam postępowanie Jehowy z Izraelem i Judą (Zachariasza 7:11, 12). Przeczytajmy na przykład Księgę Micheasza 6:3-5, zwracając uwagę na ton całego tego fragmentu. Izraelici błądzili. Bóg jednak mówił do nich: „Ludu mój”. Apelował: „Ludu mój, wspomnij, proszę”. Nie oskarżał ich szorstko, lecz przemawiał im do serca. Czy mógłbyś naśladować Jehowę, także gdy karcisz dzieci? Bez względu na to, jak bardzo by zawiniły, powinny się czuć nieodłączną częścią rodziny. Nie poniżaj ich. Nie potępiaj, tylko serdecznie proś. Zadawaj pytania, by się dowiedzieć, co naprawdę myślą. Staraj się trafić im do serca, by zwierzyły ci się ze swych uczuć (Przysłów 20:5).

17, 18. (a) Co powinno skłaniać rodziców do karcenia dzieci? (b) Jak można utrzymać „sznury miłości” łączące z dziećmi?

¹⁷ A dlaczego karcisz swoje dzieci? Niektórzy rodzice czynią to ze względu na reputację rodziny. Jehowa wyjawił, z jakich pobudek On udziela skarcenia: „Uczyłem Efraima chodzić, biorąc ich na swe ramiona (...) Ciągnąłem ich powrozami ziemskiego człowieka, sznurami miłości” (Ozeasza 11:3, 4). Ozeasz przyrównuje tutaj więź między Jehową a Izraelem do więzi ojca z synem. Wyobraź sobie taką scenę: Kochający tata uczy swe dziecko chodzić — prowadzi je na specjalnych szelkach. Podtrzymuje nieporadne maleństwo, żeby nie upadło, i kieruje nim, gdy idzie nie tam, gdzie trzeba (Jeremiasza 31:1-3).

¹⁸ Czy będziesz naśladować miłość Boga do Jego ludu? Izraelici wiele razy odwracali się od Niego, On jednak nie puszczał szybko „sznurów miłości”. Niekiedy może się wydawać, że dzieci łatwo schodzą na manowce i potykają się o drobiazgi, ale mimo wszystko zabiegaj o utrzymanie między wami więzów miłości. Pamiętaj przy tym, że Jehowa nie był zaślepiony i że dostrzegał niewłaściwe postępowanie swoich sług. Patrzył trzeźwo na sytuację i powodowany miłością, stosował karcenie. Znajdował czas na zapewnienie im niezbędnej pomocy. Jeśli masz wrażenie, że twoje dziecko stopniowo odsuwa się od prawdy, nie lekceważ tego. Staraj się „sznurami miłości” przyprowadzić je z powrotem, udzielając mu w tym trudnym okresie serdecznego wsparcia. Poświęcaj czas buntującemu się dziecku. To naprawdę ważne — poświęcaj mu czas!

19. Dlaczego nie należy tracić nadziei, że nieposłuszne dziecko się zmieni?

¹⁹ Ozeasz zapowiedział, że pewna grupa Izraelitów przyjmie skarcenie: „Synowie Izraela powrócą i będą szukać Jehowy, swego Boga, oraz Dawida, swego króla; a pod koniec dni z drżeniem przyjdą do Jehowy i do jego dobroci” (Ozeasza 3:5). A zatem ostatek ludu odniósł pożytek z Bożego karcenia. Nie trać więc nadziei, że zdołasz pomóc swoim dzieciom. Dostrzegaj ich zalety. Rozmawiaj z nimi życzliwie, a z drugiej strony stanowczo trzymaj się zasad biblijnych. Nawet jeśli teraz krnąbrny syn lub córka nie reaguje pozytywnie, nie znaczy to, że się nie opamięta.

20. Na jakie pytanie dotyczące towarzystwa odpowiadają księgi 12 proroków?

²⁰ A czego z ksiąg 12 proroków mogą się nauczyć dzieci? Jednym z wersetów, które najczęściej słyszycie w rozmowach z rodzicami, jest chyba List 1 do Koryntian 15:33, mówiący o unikaniu złego towarzystwa. Ale niektórzy z was mogą się zastanawiać: Czy przyjaźnienie się z kimś, kto nie służy Jehowie, naprawdę jest takie złe? W tekstach spisanych przez 12 proroków można znaleźć odpowiedź i na to pytanie.

21-23. (a) Czego młodzi mogą się nauczyć z historii Edomitów? (b) Kto należy do twoich prawdziwych przyjaciół?

²¹ Orędzia te były przeznaczone głównie dla ludu Bożego, lecz Księga Abdiasza została skierowana do Edomitów, nazwanych kiedyś braćmi Izraela (Powtórzonego Prawa 2:4).b W odróżnieniu od większości 12 proroków Abdiasz zwracał się do Edomitów w drugiej osobie (ty; wy). Przypomnijmy sobie tamte wydarzenia. Rozgrywały się one około 607 roku p.n.e. Trwało oblężenie Jerozolimy. Chociaż Edomici jako potomkowie Ezawa, brata Jakuba, byli spokrewnieni z Izraelitami, to współpracowali z Babilonem! „Obnażyć ją! Obnażyć ją” — szydzili z Jerozolimy (Psalm 137:7; Abdiasza 10, 12). Planowali zagarnąć ziemię judzką dla siebie. Spożywali nawet posiłki z Babilończykami, co według ówczesnych zwyczajów w tym regionie wskazywało na zawarcie przymierza.

²² Zauważmy, co Abdiasz zapowiedział Edomitom: „Wszyscy mężowie [Babilończycy] związani z tobą przymierzem zwiedli cię. Ludzie żyjący z tobą w pokoju zyskali nad tobą przewagę. Jedzący z tobą pokarm zastawią na ciebie sieć jak na kogoś, kto nie ma rozeznania” (Abdiasza 7). Co spotkało Edomitów, którzy opuścili swych pobratymców, potomków Jakuba, i wybrali na przyjaciół Babilończyków? W końcu zostali przez nich zgładzeni, gdy ci ruszyli do boju pod wodzą Nabonida. Jehowa sprawił, że za dni Malachiasza góry Edomu były już ‛bezludnym pustkowiem, a jego dziedzictwo dał szakalom’ (Malachiasza 1:3).

²³ A teraz pomyśl o osobach, które ty uważasz za przyjaciół, choć nie służą Jehowie. Może zauważyłeś, że ci ‛wszyscy chłopcy [lub dziewczęta] związani z tobą przymierzem’, czyli przyjaźnią, często nawzajem się okłamują i ‛zastawiają sieć’ na innych tak zwanych przyjaciół? A co mówią, gdy ich krętactwa wychodzą na jaw? Nieraz nazywają poszkodowanych naiwniakami, którzy łatwo dają się nabrać. Zupełnie tak samo Babilończycy potraktowali swych towarzyszy, Edomitów! Czy twoim zdaniem tacy „przyjaciele” naprawdę się przejmą, gdy będziesz mieć kłopoty? (Abdiasza 13-16). Z drugiej strony pomyśl o Jehowie Bogu i Jego dzisiejszym ludzie. Jehowa zawsze jest gotowy ci pomóc. Na pewno będzie cię wspierał w trudnych chwilach. Także Jego słudzy okazują się ‛prawdziwymi towarzyszami miłującymi przez cały czas’, wiernymi ‛w czasie udręki’ (Przysłów 17:17).

24, 25. Co musi być najistotniejsze w naszym życiu?

²⁴ Więzy rodzinne rzeczywiście są bardzo cenne i powinno się je umacniać. Jak widać, sporo rad na ten temat zawierają księgi 12 proroków. Być może zapragnąłeś dokładniej je przeanalizować z zastosowaniem pokazanej tu metody. Dzięki temu znajdziesz w nich jeszcze więcej wskazówek dotyczących ulepszania życia rodzinnego. Ale czy domowe szczęście to dla dzisiejszych czcicieli Boga kwestia najważniejsza?

²⁵ W związku z nadchodzącym dniem Jehowy Joel zapowiedział coś ciekawego: „Zbierzcie lud. Uświęćcie zbór. (...) Niech wyjdzie oblubieniec ze swej wewnętrznej izby i oblubienica ze swej komnaty godowej” (Joela 2:15, 16). Wszyscy domownicy mieli się zebrać, aby wielbić Jehowę. Wyjątku nie stanowili nawet nowożeńcy, którzy zazwyczaj są bardzo zaabsorbowani sobą! Nic nie powinno być ważniejsze od ‛zebrania się’ przy Bogu. Teraz, gdy szybko przybliża się dzień Jehowy, najistotniejszą sprawą w naszym życiu musi być zaskarbienie sobie Jego uznania. Z ostatniej części tej książki dowiemy się, co w takim razie powinniśmy dziś z radością czynić.