Wzór postępowania, które się podoba Bogu
CO SĄDZISZ o potrzebie podobania się Bogu? Czy należysz do tych, którzy mówią: „Wystarczy mi religia moich rodziców”, albo: „W jakiej religii się urodziłem, w takiej umrę”? A może podejmowanie czegokolwiek w dziedzinie religii odkładasz aż do czasu, gdy zapewnisz sobie odpowiednią pozycję w świecie lub gdy dokonasz czegoś, co postanowiłeś najpierw zrobić? Być może zastanawiałeś się nad tym, czy w ogóle warto przypodobywać się Bogu, czy warto pozostawać z Nim w przyjaźni. Bez względu na to, kim jesteś, twoje życie jest zbyt cenne, byś miał sobie pozwalać na takie poglądy, jak wyżej wspomniane, tym bardziej że istnieje dostateczna możliwość upewnienia się, jakie postępowanie doprowadzi do najkorzystniejszego i najszczęśliwszego wyniku.
2 Wzorem zaczerpniętym z życia może się stać dla nas to, co przeżył człowiek imieniem Abraham, jeden ze stosunkowo nielicznych ludzi w dziejach, którzy byli przyjaciółmi Boga. Rozpatrzenie jego życiorysu przekona każdego szczerego poszukiwacza prawdy, że cokolwiek by człowiek przedsięwziął, nic nie dorówna ani w drobnej części wartości tej przyjaźni z Bogiem. Ale kto chce sobie zjednać tę cenną przyjaźń, ten musi być gotów uczynić coś w celu jej osiągnięcia. Bo Bóg jest Bogiem czynu i wymaga czynnego posłuszeństwa ze strony tych, którzy chcieliby zdobyć Jego upodobanie. — Jak. 2:23.
3 Abraham należał do dziesiątego pokolenia po Noem, wywodzącego się od wiernego syna Noego — Sema. Nemrod, wnuk Chama i pierwszy król starożytnego Babilonu, nie spełnił oczekiwania swoich zwolenników i nie okazał się obiecanym w ogrodzie Eden nasieniem, które miało zetrzeć głowę wielkiego Węża. To nasienie miało wyjść z linii Sema, jedynej linii rodowej, której kolejne pokolenia przewijają się przez księgi Biblii, aby się zakończyć nadejściem prawdziwego Nasienia niewiasty Bożej. Okazało się, że tym prawdziwym nasieniem był Syn Jehowy Boga. — 1 Mojż. 10:1; 11:10-26; Łuk. 3:23-38.
4 Opis biblijny rozpoczyna się w czasie, gdy Abraham (wówczas zwany Abramem) mieszkał ze swym ojcem w Ur Chaldejskim, bardzo starym mieście położonym w południowej części Babilonii. Stało się ono stolicą Sumeru. Ludność Sumeru czciła wielu bogów. Ale każde miasto miało swego specjalnego boga, którego uważano za patrona danego miasta. — 1 Mojż. 11:28, 29.
5 Tak jak Marduk (Merodach) stał się bogiem miasta Babilonu, tak bogiem Ur był Sin, bóg księżyca. Kult jego rozwinął się, ponieważ rok babiloński był rokiem księżycowym, wobec czego księżyc odgrywał tam ważną rolę w rachubie czasu. Uważano go za niewidzialnego pana miasta i jego okolicy w czasie pokoju i za wodza miejscowej armii w czasie wojny.
ABRAHAM STRONI OD RELIGII BABILOŃSKIEJ
6 Czy w tych warunkach sytuacja Abrahama była podobna do istniejącej za naszych dni? Tak, gdyż tak samo jak dziś czczono wówczas licznych bogów i istniała wielka rozmaitość fałszywych religii. Ponadto religia miała wiele wspólnego z polityką, z państwem, tak jak to bywa i dzisiaj. Autor wydanej w r. 1929 książki pt. „Sumerowie” (The Sumerians), C. Leonard Woolley, podaje o tym na stronach 128 i 129, co następuje:
Rozważając sprawę kapłaństwa musimy pamiętać, że państwo sumeryjskie było w zasadzie teokratyczne. Bóstwo miasta było w rzeczywistości jego królem; ludzki władca, patesi (naczelnik), albo król, był tylko jego przedstawicielem — jakby ‚dzierżawcą’ boga. Nie było wyraźnej różnicy między urzędami cywilnymi a kościelnymi. Król, czyli władca, sam był kapłanem; a jeśli chodzi o patesi, to religijny charakter tego urzędu był starszy i pierwotnie nawet ważniejszy; (...) Ubóstwianie królów sumeryjskich było niczym innym jak tylko logicznym następstwem teorii, że panowali w imieniu boga. Z drugiej strony wielki kapłan którejś z większych świątyń miał wielkie znaczenie w polityce i często pochodził z rodziny królewskiej. Kościół i państwo były ze sobą tak nierozerwalnie złączone, że podczas gdy państwo należy uważać za teokratyczne, to kościół musi przynajmniej po części być traktowany jako instytucja polityczna, a religia państwowa jako instrument polityki.
7 Jest więc prawdopodobne, iż Tare, ojciec Abrahama, brał udział w bałwochwalstwie uprawianym w tym mieście, tym bardziej że Jozue mówił do Izraelitów (Joz. 24:2, Kr): „Ojcowie wasi, Tare, ojciec Abrahama i ojciec Nachora, mieszkali ongiś po drugiej stronie rzeki [Eufrat] i służyli cudzym bogom.” — Patrz również wiersz 14.
8 Bez względu na wierzenia religijne swego ojca, Abraham (urodzony w roku 2018 przed naszą erą) okazywał wiarę w Boga Sema, który wówczas jeszcze był przy życiu. Chrześcijański męczennik Szczepan powiada nam, że Abraham właśnie przebywał w Ur, gdy Jehowa mu rozkazał: „Wynijdź z ziemi twojej i od rodziny twojej, i z domu ojca twego do ziemi, którą ci pokażę. A uczynię cię w naród wielki (...) i będą błogosławione w tobie wszystkie narody [rodziny, NW] ziemi.” — 1 Mojż. 12:1-3; Dzieje 7:2-4.
9 Abraham odbył długą podróż z Ur na północ do Haranu leżącego nad rzeką Belik, około stu kilometrów od miejsca, gdzie ta rzeka wpada do Eufratu. Tam zmarł Tare, a Abraham, mający, wówczas siedemdziesiąt pięć lat, przeprawił się przez Eufrat do kraju zamieszkanego przez potomków Kanaana, stryja Nemroda. Przeprawa ta miała miejsce dnia 14 Nisana 1943 roku p.n.e. — 1 Mojż. 12:4, 5; 2 Mojż. 12:40, 41.
CZYNNIE ZAJĘTY SŁUŻENIEM BOGU
10 Abraham nie pozostał bezczynny, lecz natychmiast przystąpił do wzywania Jehowy i oznajmiania Jego imienia mieszkańcom tego kraju. Zarówno on sam, jak i Lot, jego osierocony bratanek, którego wziął z sobą w drogę, zajmowali się hodowlą bydła. W końcu rozdzielili się, przy czym Abraham, daleki od usposobienia materialistycznego, wspaniałomyślnie pozwolił Lotowi wybrać sobie obficie nawodniony obszar w dolinie Jordanu; był to teren urodzajny „Jak raj Pański”. W okolicy tej leżały miasta Doliny, mianowicie Sodoma, Gomora, Adama, Seboim i Bela lub Zoar. — 1 Mojż. 12:8; 13:5-13, Wk; 1 Mojż. 10:19; 14:2, 8.
11 Niedługo dopiero przebywał Abraham w tej krainie, a już miał sposobność wystąpienia jako zdecydowany i energiczny bojownik na rzecz prawdziwego wielbienia. Otóż pięciu królów kananejskich z obszaru, gdzie się osiedlił Lot, zbuntowało się wspólnie przeciw królowi Chodorlahomerowi z Elamu, kraju położonego na wschód od Babilonii, któremu podlegali od dwunastu lat. Czternastego roku Chodorlahomer przyciągnął wraz z trzema innymi królami, wśród nich z Amrafelem, królem ziemi Senaar, aby stoczyć bitwę w dolinie Syddim, niedaleko Sodomy. Pięciu królów kananejskich pobito, a bratanek i współwyznawca Abrahama, Lot, został pojmany i prowadzono go w kierunku kraju Senaar, czyli Babilonii. — 1 Mojż. 14:1-12.
12 Abraham przebywał w miejscowości zwanej Mamre, niedaleko Hebronu. Dowiedziawszy się o wzięciu Lota do niewoli, Abraham, który przecież na dobre opuścił Senaar, bynajmniej nie zamierzał bezczynnie godzić się na uprowadzenie tam Lota. Czy mógł coś przeciw temu zaradzić? Uszykował 318 wyćwiczonych swoich niewolników i rzucił się w pogoń, w której towarzyszyło mu jeszcze trzech sprzymierzeńców. Nie był to krótki, kilkukilometrowy pościg, lecz długi i forsowny marsz aż do Dan, położonego ponad 160 km na północ od Jeruzalem i około 65 km przed Damaszkiem. Przeciwnicy mieli znaczną przewagę liczebną, ale Abraham kierowany niebiańską mądrością rozdzielił swoje siły, pokonał ich i ścigał jeszcze daleko za Damaszek, odzyskawszy całe mienie, a co najważniejsze, swego krewniaka Lota. — 1 Mojż. 14:13-16.
WIELBICIELE BOGA NAJWYŻSZEGO
13 Komu należała się chwała za to zwycięstwo? Księga 1 Mojżeszowa 14:18-20 donosi nam, że gdy Abraham wracając po zwycięstwie zbliżał się do Jeruzalem, wtedy „Melchisedek [Melchizedek], król Salemski, wyniósł chleb i wino; a ten był kapłanem Boga najwyższego. I błogosławił mu, a rzekł: Błogosławiony Abram od Boga najwyższego, dzierżawcy nieba i ziemi. I błogosławiony Bóg najwyższy, który podał nieprzyjacioły twe w rękę twoją; i dał mu Abraham dziesięcinę ze wszystkiego.”
14 A zatem nie Abraham wprowadził prawdziwe wielbienie w tej ziemi, gdyż spotykamy tu już nader znamienitego wielbiciela Jehowy, a nawet pierwszego kapłana, czyli kohen, jaki wymieniony jest w Biblii; będąc kapłanem jedynego żywego i prawdziwego Boga, był jednocześnie królem ustanowionym przez samego Boga Najwyższego. Był królem Salemu. Zarówno Żydzi, jak i chrześcijanie od dawien dawna uważają, że Salem to najstarsza część miasta zwanego później Jeruzalem. A więc pod tym starożytnym miastem Abraham spotkał kohen, czyli kapłana Jehowy; działo się to jakiś czas przed rokiem 1933 p.n.e. — Zobacz Psalm 76:2, 3; 147:12.
15 Melchizedek, wielbiciel Boga Najwyższego, był potomkiem Noego, który przeżył potop; był człowiekiem, a nie zmaterializowanym aniołem. Ale Biblia nie podaje wyraźnie, że to był Sem, wówczas jeszcze żyjący syn Noego. Celowo pomija ona wszelkie informacje dotyczące jego rodowodu, potomków, czy jego śmierci, aby mógł służyć za proroczy obraz lub pierwowzór obiecanego Nasienia niewiasty Bożej, które miało się stać wiekuistym Wielkim Kapłanem najwyższego Boga i złożyć ofiarę umożliwiającą ludzkości osiągnięcie zbawienia wiecznego.
16 Wielkość tego człowieka została opisana przez apostoła Pawła w liście do Hebrajczyków (6:20 do 7:7, Kow), gdzie czytamy: „Zjawia się bez ojca, bez matki i bez przodków, jak gdyby żywot jego nie miał początku ani końca. Te cechy czynią go podobnym do Syna Bożego. Pozostaje kapłanem na wieki. Zważcie, jak wielki musi być ten [Melchizedek], (...) ten, który nie wywodził od nich [od kapłanów lewickich] swego rodu, pobrał dziesięcinę od Abrahama [od którego dopiero pochodzą Lewici] i pobłogosławił spadkobiercy obietnic [od Jehowy Boga]. A tymczasem nie ulega wątpliwości, że błogosławieństwa udziela wyższy niższemu.”
17 Król Dawid z Jeruzalem, pisząc pod natchnieniem wskazał, że oczekiwany Kapłan Najwyższy podobny Melchizedekowi miał być Kapłanem niebiańskim: „Oto wypowiedź Jehowy do mego Pana: ‚Siądź po prawicy mojej, aż położę nieprzyjaciół twoich jako podnóżek dla twych nóg.’ Laskę twej mocy pośle Jehowa z Syjonu (...) Jehowa przysiągł (i nie poczuje żalu): ‚Ty jesteś kapłanem aż po czas nieokreślony na sposób Melchizedeka!’” — Ps. 110:1, 2, 4, NW.
18 Melchizedek, król miasta zwanego później Jeruzalem, okazał się przeciwnikiem Babilonu, skoro błogosławił Abrahamowi za rozgromienie i złupienie króla ziemi Senaar i jego sojuszników. To dowodzi, że słudzy Boży od początku byli wrogami Babilonu, bo i Abraham nie tylko opuścił Babilonię na rozkaz Boży, ale też walczył przeciw królowi Babilonii (Senaaru), gdy zaszła taka potrzeba. Abraham przypisał zwycięstwo Bogu, dając Melchizedekowi, kapłanowi Bożemu, dziesięcinę z łupów, podczas gdy dla siebie nie zatrzymał nic z odbitych majętności.
19 W przeciwieństwie do Nemroda, który się przeciwstawiał Bogu i tym samym spowodował, że założone przez niego miasto Babilon było w ciągu całej swej historii wrogie Bogu — Abraham za pośrednictwem Melchizedeka otrzymał błogosławieństwo. Błogosławieństwo to, w połączeniu z obietnicą Boga zapisaną w 1 Mojżeszowej 12:1-3 oznaczało, że poprzez Abrahama ma nadejść Nasienie niewiasty. Miał on mieć potomka, z którego się rozrodzi wielki naród, i w tym narodzie miało się pojawić Nasienie niewiasty Bożej.
OBRAZOWE NASIENIE NIEWIASTY
20 Kiedy Abraham — nadal bezdzietny — dożył wieku dziewięćdziesięciu dziewięciu lat, zawitał do niego anioł Boży, posłany, aby mu powiedzieć, że wskutek cudu następnego roku urodzi mu się syn z prawowitej żony Sary. Na tego syna miało przejść zawarte z Bogiem przymierza błogosławienia; miał on otrzymać imię Izaak, co znaczy „Śmiech”. — 1 Mojż. 17:19; 18:1-15.
21 Następnego poranku aniołowie Boży zgładzili cztery spośród zdeprawowanych miast Doliny. Lota aniołowie Jehowy jeszcze w samą porę wyprowadzili z Sodomy, wraz z żoną i dwiema córami. Miasto Zoar zostało oszczędzone, tak iż Lot mógł tam znaleźć bezpieczne schronienie. W drodze żona Lota nie usłuchała poleceń aniołów i zginęła. — 1 Mojż. 19:12-26.
22 W związku z umiłowanym synem Izaakiem Abraham został poddany nader ostrej próbie wiary. Stało się to, gdy Bóg nakazał mu udać się z dwudziestopięcioletnim wówczas Izaakiema w kierunku Salem. Nie mieli tam odwiedzić Melchizedeka; Abraham miał złożyć w ofierze swego syna Izaaka, oddając go Bogu, od którego go otrzymał. Abraham w postępowaniu swoim kierował się wiarą i zgodnie z poleceniem wstąpił na górę Moria, leżącą nieco na północ od Salem. Tam przystąpił do ofiarowania Izaaka, swego umiłowanego syna, na ołtarzu. Abraham wierzył tak mocno, że nie wahał się spełnić nakazu Boga. Wiedział, że Izaak ma być tym, z którego się rozrodzi wielki naród, i był pewny, że Bóg spełni swą obietnicę przez zmartwychwzbudzenie Izaaka, jeśli się to okaże potrzebne. Gdy już się zamierzył nożem, anioł Boży zwrócił mu uwagę na barana zaplątanego w zaroślach, który miał zostać użyty w zamian za Izaaka.
NIEZRÓWNANE BŁOGOSŁAWIEŃSTWA Z PODOBANIA SIĘ BOGU
23 Tu przy ołtarzu Jehowa Bóg potwierdził swą obietnicę wobec Abrahama, wyjaśniając, że Izaak, syn jego żony Sary, był obrazem Nasienia niewiasty Bożej. Zawołał przez anioła: „Przez siebie samego przysiągłem, mówi Pan: Ponieważeś to uczynił, a nie sfolgowałeś synowi twemu, jedynemu twemu, błogosławiąc błogosławić ci będę, a rozmnażając rozmnożę nasienie twoje jako gwiazdy niebieskie. (...) I błogosławione będą w nasieniu twoim wszystkie narody ziemi, dlatego, żeś usłuchał głosu mego.” — 1 Mojż. 22:15-18; Hebr. 11:17-19.
24 Chociaż Abraham nie zdawał sobie z tego sprawy, Bóg posłużył się nim do odegrania dramatu mającego dla nas ogromne znaczenie. Jezus Chrystus dziewiętnaście wieków temu streścił to wszystko w jednym zdaniu, gdy powiedział: „Tak Bóg umiłował świat, że Syna swego jednorodzonego dał, aby każdy, kto weń wierzy, nie zginął, ale miał żywot wieczny.” Właśnie tego Syna Bożego, Jezusa Chrystusa, zobrazował Izaak, umiłowany syn Abrahama, wraz z barankiem, jaki został ofiarowany w zamian za Izaaka. Syn Boży stał się rzeczywistym Barankiem Bożym, który niesie ludzkości zbawienie. — Jana 3:16; 1:29, 36.
25 Jakże wielkich błogosławieństw doznał Abraham za usłuchanie zaproszenia Jehowy do opuszczenia Babilonii! Zawarł z Jehową zapewnione i potwierdzone przymierze błogosławieństwa. Zmarł w późnej starości, mając 175 lat i pewny będąc zmartwychwstania podczas królewskiego panowania Nasienia niewiasty, Jezusa Chrystusa. Jehowa osobiście przeniósł przymierze na Izaaka, a następnie na syna Izaaka, Jakuba. A Jakub miał dwunastu synów, z których wziął początek obiecany „naród wielki”. — 1 Mojż. 26:1-5; 28:10-15; 29:1 do 30:26; 35:16-20; Hebr. 11:13-16.
26 Abraham pozostawił wspaniały przykład wiary połączonej z uczynkami — wzór postępowania w posłuszeństwie wobec posiadanej wiary. Nie zadowolił się czczeniem bożków swoich ojców. Oderwał się od fałszywej religii, a przylgnął do prawdziwego wielbienia Boga. Nie szukał bezpieczeństwa w Ur Chaldejskim, mieście o wysokiej cywilizacji. Wywędrował do kraju, o którym nic nie wiedział, i żył tam jako przybysz, w namiotach. Porzucił wielkie perspektywy bogactwa materialnego w Ur. A mimo to jak szczęśliwe i celowe było jego życie, i jak wspaniała go czeka nagroda! Jeżeli nam zależy na przyjaźni z Bogiem, musimy naśladować bieg życia wiernego Abrahama. (B-5)
[Przypis]
a Na dwadzieścia pięć lat wiek Izaaka ocenia Józef Flawiusz. — Zobacz „Dawne dzieje Izraela”, księga I, rozdział 13, ustęp 2.
[Pytania do studium]
1. (a) Co wiele osób sądzi o podobaniu się Bogu? (b) Czy można być pewnym jakie postępowanie będzie najwłaściwsze?
2. (a) O czym rozpatrzenie życiorysu Abrahama przekona szczerego poszukiwacza? (b) Czego, jak się dowiadujemy, Bóg wymaga od nas?
3. Czyją linię rodową Biblia starannie rejestruje? Z jakiej ważnej przyczyny?
4. W jakim starożytnym mieście początkowo umieszcza Abrahama opis biblijny? Co to było za miasto?
5. Kto był głównym bogiem miasta Ur? Co powodowało, że ten bóg zyskał takie znaczenie?
6. (a) Pod jakim względem sytuacja Abrahama podobna była do tej, w jakiej ludzie żyją obecnie? (b) Jak C. Leonard Woolley opisuje stosunek religii do państwa w starożytnej krainie Sumer?
7. Co pozwala przypuszczać, że Tare w Ur mógł brać udział w bałwochwalstwie?
8. Jakiej wiary trzymał się Abraham? Jaki rozkaz i jaką obietnicę dał mu Jehowa?
9. Gdzie przebywał Abraham w czasie śmierci swego ojca Tarego? Dokąd następnie się udał?
10. (a) Jak Abraham okazał się aktywnym wielbicielem Jehowy w ziemi Kanaan? (b) Jaki teren wybrał sobie na osiedlenie Lot, kiedy Abraham w końcu oddzielił bratanka od siebie?
11. Jakie wydarzenia doprowadziły do tego, że Lota prowadzono jako jeńca z powrotem w kierunku Babilonii?
12. (a) Co uczynił Abraham, skoro tylko się dowiedział o pojmaniu Lota? (b) Gdzie Abraham dogonił wojska najeźdźców i w jaki sposób pokonał liczniejsze siły?
13. Kto wyszedł Abrahamowi na spotkanie, gdy ten w drodze powrotnej zbliżał się do Jeruzalem, i komu przypisał zwycięstwo?
14. (a) Kto więc był pierwszym wymienionym w Biblii kapłanem Boga? (b) Jaki dalszy urząd piastował ten kapłan i kto go do tego powołał?
15. Co Biblia mówi o przodkach i potomkach Melchizedeka? Dlaczego?
16. Jak apostoł Paweł porównuje urząd kapłański Melchizedeka z kapłaństwem lewickim?
17. Jak Dawid wskazał w natchnieniu, że oczekiwany Wielki Kapłan podobny Melchizedekowi miał być Kapłanem niebiańskim?
18. (a) Jak Melchizedek wyjawił swój stosunek do starożytnego Babilonu? (b) W jaki sposób Abraham pokazał, że zwycięstwo nad babilońskimi najeźdźcami przypisuje Bogu?
19. Co oznaczała dla Abrahama otrzymana od Jehowy obietnica błogosławienia, zapisana w 1 Mojżeszowej 12:1-3, wraz z późniejszym błogosławieństwem z ust Melchizedeka?
20. Jak Jehowa sprawił, że w spełnieniu Jego obietnicy urodził się Abrahamowi syn z Sary?
21. Co przydarzyło się tymczasem Lotowi i jego rodzinie?
22. (a) Jaką próbę wiary musiał przejść Abraham w związku z synem Izaakiem i gdzie to miało miejsce? (b) Jak mocno Abraham wierzył Jehowie i Jego wielkiej obietnicy?
23. W jaki sposób Jehowa potwierdzając jeszcze raz obietnicę daną Abrahamowi, wyjaśnił, kogo Izaak obrazował?
24. Kto w odegranym tu proroczym dramacie zobrazowany był przez syna Abrahama i przez baranka?
25. (a) Jaką pewność miał Abraham dzięki swemu postępowaniu? (b) Jak Jakub został użyty do założenia podwaliny pod „naród wielki”, który według obietnicy Jehowy miał się rozrodzić z Abrahama?
26. Czego wspaniały przykład pozostawił nam Abraham w związku z wielbieniem?