Jehowa wywyższa swoje imię
„LEPSZE jest imię dobre, niżeli maść wyborna”, mówi Pismo święte. (Kazn. 7:1) Tak, dobre imię jest więcej warte niż pieniądze. Aby być szanowanym i cieszyć się zaufaniem, trzeba mieć dobre imię. Jehowa Bóg jako suwerenny Władca wszechświata chce, żeby ludzie znali Jego sławne imię. Ci, którzy z uwagi na znaczenie tego imienia odnoszą się do niego z szacunkiem, radują Jehowę i zaskarbiają sobie wiecznotrwałe dobrodziejstwa.
2 Takim człowiekiem miłującym Jehowę był Abraham, który wielce poważał Jego imię, a przyjaźń tego niezrównanego Boga cenił sobie wyżej niż złoto i wszelkie kosztowne klejnoty. Jehowa w odpowiedzi na okazywany przez Abrahama właściwy szacunek wobec Jego imienia przeniósł obietnicę o nasieniu niewiasty, daną kiedyś w Edenie, na przymierze z Abrahamem, przy czym obiecał wywieść z niego wielki naród. Poza tym potomkom Abrahama został przyobiecany kraj sięgający „od rzeki Egipskiej, aż do rzeki wielkiej, rzeki Eufrates”. — 1 Mojż. 3:15; 12:7; 13:14-17; 15:18-21.
3 Stawało to na przeszkodzie ambitnym planom pewnej grupy ludzi, którzy w tym czasie skutecznie pracowali nad rozgłoszeniem sławy własnego imienia. Nie mamy tu na myśli władców Babilonu, bo temu miastu nie udało się utworzyć pierwszego mocarstwa światowego. Ludzie, o jakich teraz mowa, to władcy Egiptu, twórcy państwa, które od miejsca leżącego około 1500 km na południe od delty Nilu rozciągało się w kierunku północnym poprzez całą Palestynę aż do rzeki Eufrat.
4 Pod kierownictwem Szatana Diabła imperium egipskie stało się pierwszym mocarstwem światowym w historii biblijnej. W tej sytuacji nieunikniony był konflikt. Nadszedł czas, aby Jehowa zamanifestował swą moc nad Egiptem i pokazał, że Jego suwerenna władza rozciąga się nad całą ziemią. Bóg przewidywał to już z góry, gdy Abrahamowi zapowiedział, iż jego potomkowie będą podbici w niewolę, ale w czwartym pokoleniua Jehowa ich wyzwoli i wykona sąd nad ciemiężącym narodem. Żadna potęga, która by powstała przeciw imieniu Jehowy i chciała ugruntować własną sławę, nie ostoi się przed Nim. — 1 Mojż. 15:13-16.
IZRAEL POD WŁADZĄ PIERWSZEGO MOCARSTWA ŚWIATOWEGO
5 Abraham przebywał kiedyś w Egipcie podczas okresu głodu, a Bóg musiał skarcić ówczesnego Faraona, występując na rzecz Abrahama. (1 Mojż. 12:10-20) Podobnie klęska głodu przywiodła do Egiptu Jakuba wraz ze wszystkimi domownikami. Dzięki opatrzności Bożej dwadzieścia lat przed tym głodem Józef, syn Jakuba, został porwany i sprzedany w niewolę do Egiptu. Józef przeszedł wiele ostrych prób lojalności wobec imienia swego Boga Jehowy, stawszy się niewolnikiem, więźniem, a wreszcie — jak się wydawało — człowiekiem zapomnianym przez wszystkich. Ale ponieważ zachowywał lojalność i mówił prawdę w imieniu Bożym, znalazł przyjaciela właśnie w Bogu. Zesłał On na Faraona sen, którego nikt nie potrafił mu wyjaśnić. Ostatecznie przypomniano sobie Józefa i wezwano go przed Faraona, gdzie dzięki pomocy ducha Jehowy wyłożył ten sen jako zapowiedź siedmiu lat obfitości, po których miało nastąpić siedem lat głodu. Uradowany Faraon ustanowił go premierem swoich ministrów. Potem zgodnie z przepowiednią rozpoczęło się siedem lat niezwykłego dostatku i Józef nagromadził olbrzymie zapasy żywności. Kiedy nadeszła susza, Józef był w stanie sprzedawać ludności żywność ze spichrzy. — 1 Mojżeszowa, rozdziały 37, 39-41.
6 Klęską głodu dotknięty został także Jakub z ziemi Kanaan, co zmusiło go do wysłania swych synów, aby kupili w Egipcie żywności. Józef poznał swych dziesięciu braci, ale oni go nie rozpoznali. Po sprawdzeniu ich braterskiej miłości wystawieniem na surowe próby, wyjawił im, że jest ich zaginionym bratem. Tak doszło do tego, że w 1728 roku p.n.e. Jakub, czyli Izrael, i wszyscy jego wówczas żyjący potomkowie w liczbie siedemdziesięciu sprowadzili się do Egiptu i zamieszkali w okolicy zwanej Goszen. — 1 Mojżeszowa 42:1 do 45:28; 46:8 do 47:6.
7 W Egipcie zaczęła się spełniać obietnica dana przez Jehowę Abrahamowi o uczynieniu jego nasienia podobnym gwiazdom niebieskim i piaskowi nad brzegiem morza, bo dwanaście rodów jego potomstwa niezwykle się rozmnożyło. Tymczasem dynastia Hyksosów, czyli królów pasterskich, którzy panowali za dni Józefa, została wypędzona, a miejsce jej zajęła nowa elita rządząca. Ci nowi władcy nie znali ani nie przypominali sobie imienia Józefa i nie odczuwali żadnej wdzięczności wobec Izraelitów lub ich Boga Jehowy. Ujarzmili Izraelitów i posunęli się nawet aż do ludobójstwa, nakazawszy topienie w Nilu wszystkich chłopców hebrajskich zaraz po urodzeniu. — 2 Mojż. 1:7, 22.
8 W takiej sytuacji egipscy panowie mogli pytać Hebrajczyków: ‚Gdzież jest Jehowa i Jego obietnica?’ Ale byli wśród Izraelitów tacy, którzy zachowywali mocną wiarę w imię Boże; między nimi na uwagę zasługują Amram i jego żona Jochabed, rodzice Mojżesza. Nie zastosowali się oni do nakazu Faraona, aby zabijać dzieci. Mojżesza za sprawą Bożą własna matka wychowywała w karności i autorytatywnej radzie Jehowy, po czym za syna przyjęła go córka Faraona. W czterdziestym roku życia zdarzyło się, że zabił Egipcjanina, znęcającego się nad Hebrajczykiem, wobec czego czuł się zmuszonym uciec do kraju Madianitów. Tam się ożenił i został pasterzem. Nie był to jeszcze czas, w którym Bóg miał wywyższyć swe imię w Egipcie. Minęło dalszych czterdzieści lat. — 2 Mojż. 2:1-21.
WYZWOLICIEL POSŁANY W IMIENIU JEHOWY
9 Jehowa nie zapomniał obietnicy danej Abrahamowi. Pewnego dnia, u podnóża góry Horeb, anioł Jehowy przemówił do pasterza Mojżesza z krzaku, który płonął, ale mimo to nie został strawiony przez płomienie. Tu Jehowa objawił, że nadszedł czas wyzwolenia Izraela i że teraz uczyni swe imię wielkim i sławnym. Dla przekonania Izraelitów i upewnienia ich, że Mojżesz ma upoważnienie od Boga, Bóg wyjawił Mojżeszowi, aby przemawiał w imię Jehowy; potem dał mu jako pierwszemu człowiekowi moc dokonywania cudów w tym imieniu. Przodkowie znali Go jako Boga Wszechmocnego, ale w swym imieniu Jehowa nie dał się im poznać. — 2 Mojż. 3:1-17; 4:1-9; 6:3.
10 Czy wierni mężowie Abraham, Izaak i Jakub nie znali Bożego imienia Jehowa? Znali je, a także wiedzieli, że ono się wiąże z Jego zamierzeniem względem wybranego ludu. Abraham jednak poznał Go jako Boga Wszechmocnego, przy czym doznał od Niego wielkiej serdeczności i skutecznej pomocy. Bóg ukazał się Abrahamowi, gdy ten razem z Sarą był już w zbyt podeszłym wieku, aby wydawać na świat dzieci, i obiecał im syna. Dla umocnienia wiary w tę obietnicę Bóg powiedział: „Ja jestem Bóg Wszechmocny.” Abraham w niecały rok później zobaczył spełnienie tego i stąd na podstawie osobistego doświadczenia wiedział, że Bóg jest wszechmocny. Ale ani Abraham, ani Izaak czy Jakub nie dożyli oglądania urzeczywistnionego przez Jehowę zamierzenia co do uczynienia ich potomstwa wielkim narodem, licznym jak gwiazdy niebieskie. Teraz nadszedł czas, by Bóg skierował powszechną uwagę na swe imię Jehowa. Mojżesz i jego bracia Izraelici mieli ujrzeć i sami doświadczyć doniosłego znaczenia imienia Jehowy w tak olśniewającym blasku, jakim nie świeciło jeszcze nigdy przedtem. — 1 Mojż. 17:1, 21, NW; 21:1-7.
PIERWSZE MOCARSTWO ŚWIATA RZUCA JEHOWIE WYZWANIE
11 Mojżesz ze swym starszym bratem Aaronem powrócili do Egiptu. Wystąpiwszy przed królem pierwszego mocarstwa światowego, spotkali się z wyzywającą odpowiedzią: „Któż to jest Jehowa, żebym miał usłuchać jego głosu i wyprawić Izraela? W ogóle nie znam Jehowy.” (2 Mojż. 5:1, 2, NW) Później Bóg oznajmił Faraonowi: „Dlatego zostawiłem cię przy życiu, by ci dać odczuć moją moc i by moje imię głoszono po całej ziemi.” (2 Mojż. 9:16, Wk, uw. marg.) Tymi słowami podał Faraonowi powód, dla którego nie zniszczył go od razu lecz zachował jeszcze przy życiu. Za pomocą dziesięciu plag wykazał swą wyższość nad różnymi bogami Egiptu. Po dziewiątej pladze Faraon, zatwardziały w sercu, kazał Mojżeszowi się wynosić. Przed odejściem Mojżesz zapowiedział, że nadejdzie jeszcze tylko jedna, dziesiąta plaga, która zmusi Faraona do wypuszczenia Izraelitów. — 2 Mojż. 10:27-29; 11:4-8.
12 Od Izraela było teraz wymagane podjęcie pewnych przygotowań, które miały świadczyć o wierze w imię Jehowy i Jego słowo. Wielkie niebezpieczeństwo zawisło bowiem nad wszystkimi pierworodnymi, zarówno spośród ludzi, jak i zwierząt. Jehowa kazał Mojżeszowi zwołać starszych mężów, to jest głowy rodzin, aby im powiedzieć, co mają uczynić dla ratowania swych pierworodnych. Jedynie głowa domu może tu coś zdziałać; w przeciwnym wypadku sam pierworodny nie mógłby już niczemu zaradzić, tylko poniósłby konsekwencje niedopisania ze strony głowy rodziny. Cały dom byłby ogromnie poszkodowany. Oprócz tego, gdyby ci starsi izraelscy nie okazali się posłuszni wskazówkom i stracili swoich pierworodnych, Faraon nie ujrzy żadnej różnicy między Izraelitami a Egipcjanami; Izraelici nie będą mogli wyruszyć następnego dnia jako wolny naród, będąc jeszcze ponaglani przez Faraona.
13 Jehowa zarządził, aby miesiąc Nisan był odtąd uważany za pierwszy miesiąc roku. Dziesiątego dnia tego miesiąca Izraelici mieli wybrać samca bez skazy spośród stada owiec lub kóz. Czternastego dnia, który się zaczynał od zachodu słońca, głowa rodziny miał zabić to zwierzę i skropić jego krwią podwoje i nadproża drzwi, aby ten znak był dobrze widoczny. Potem wszyscy domownicy musieli się zebrać wewnątrz i pozostać w domu przez całą noc. Mieli upiec baranka, nie łamiąc żadnej jego kości, a potem zjeść razem z niekwaszonym chlebem i gorzkimi ziołami. — 2 Mojż. 12:1-13.
14 Musieli być ubrani i wyposażeni do drogi, jedząc wieczerzę paschalną w pozycji stojącej, gotowi do wymaszerowania ku wolności. Anioł Jehowy, wyruszywszy do zabijania wszystkich pierworodnych z ludzi i zwierząt, miał przejść mimo domów, na których była widoczna krew. Gdyby wtedy ktokolwiek — pierworodny czy nie — wyszedł z domu, a więc poza obszar chroniony krwią, mógłby również ponieść śmierć. „I stało się o północy, że Pan zabijał wszystkie pierworodztwa w ziemi Egipskiej, od pierworodnego Faraonowego, siedzącego na stolicy jego, aż do pierworodnego więźnia, który był w więzieniu, i wszelkie pierworodne z bydląt.” (2 Mojż. 12:29) Jakiż wrzask w dotkniętych plagą domach Egipcjan rozdarł ciszę owej nocy 14 Nisana! Ale stało się dokładnie tak, jak niezawodne słowo Jehowy ostrzegło Faraona za pośrednictwem Mojżesza: „Syn mój, pierworodny mój jest Izrael [jako naród]. I rzekłem do ciebie: Wypuść syna mego [cały naród], aby mi służył; a żeś go nie chciał wypuścić, oto Ja zabiję syna twojego, pierworodnego twego.” — 2 Mojż. 4:22, 23.
15 Pierworodni synowie Izraela pod pewnym względem reprezentowali cały naród, bo przecież oni stawali się następnie głowami domów. Syn pierworodny otrzymywał podwójny dział w dziedzictwie rodziny. Dlatego właśnie ta grupa, bezpośrednio zagrożona śmiercią podczas dziesiątej plagi, przedstawiała Izraela jako całość, będącego ‚pierworodnym’ narodem Bożym. — 5 Mojż. 21:17.
RZESZA LUDU MIESZANEGO ZWRACA SERCA KU JEHOWIE
16 Przerażony Faraon przynaglał Izraelitów do opuszczania Egiptu. Zapisek w księdze 2 Mojżeszowej 12:40, 41 podaje: „A pobyt synów Izraela, którzy przebywali w Egipcie, trwał czterysta i trzydzieści lat. I stało się przy końcu czterystu i trzydziestu lat, stało się nawet tegoż dnia, że wyszły wszystkie zastępy Jehowy z ziemi egipskiej.” (NW) Działo się to dnia 14 Nisana roku 1513 p.n.e., równo 430 lat od chwili, kiedy Abraham przeprawiwszy się przez Eufrat wkroczył do Kanaanu, z czego 215 lat przypada na pobyt w samym Egipcie. Zgadzają się z tym takie przekłady, jak: Pentateuch samarytański i grecka Septuaginta.
17 Jehowa już sprawił, że blask chwały Jego imienia zaćmił wszystkich innych bogów. Ale miał jeszcze odnieść pełny triumf nad tym potężnym pierwszym mocarstwem świata. Odpowiednio też pokierował dalszymi wypadkami. „A tak w miesiącu pierwszym, piętnastego dnia miesiąca pierwszego, drugiego dnia po obchodzie Paschy synowie Izraelowi wyruszyli z Ramzes ręką zwycięsko wzniesioną przed oczyma wszystkich Egipcjan, zajętych grzebaniem pierworodnych, których był Pan pobił (bo i na bogach ich wziął był pomstę).” (4 Mojż. 33:3, 4, Wk, wydanie Księgarni Św. Wojciecha, 1926-27) Jehowa przez poszczególne plagi nadał swemu imieniu taką sławę, że wiele ludzi ustosunkowało się przychylnie i przylgnęło sercem do tego imienia, odwracając się od dotychczasowych, fałszywych bogów. „Ale i ludu pospolitego wiele [ogromna rzesza mieszana, NW] szło z nimi, i owiec, i bydła, dobytek bardzo wielki.” Ci wszyscy musieli zaufać Jehowie, że będzie się o nich troszczył. — 2 Mojż. 12:38.
18 Na czele tego zorganizowanego zgromadzenia za sprawą cudu zjawił się obłok w kształcie słupa. Nie prowadził ludu do Palestyny, ale nad egipski brzeg Morza Czerwonego. Faraon dowiedział się o tym. Przypuszczał, że się dostali w pułapkę. Pospiesznie zebrał swoje rydwany i wojska, po czym rzucił się w pogoń. Ale co to za przeszkoda stanęła mu w drodze! Otóż anioł sprawił, że słup obłokowy przeniósł się sprzed czołówki Izraelitów na ich tyły, zasłaniając ich od Egipcjan, którzy przez całą noc nie mogli się zbliżyć do Izraelitów. — 2 Mojż. 14:5-20.
19 Rano Egipcjanie nie mogli wprost uwierzyć własnym oczom. Morze Czerwone się rozstąpiło! A daleko w perspektywie długiego korytarza, ciągnącego się przez osuszone dno morskie, widać jeszcze tylne straże Izraelitów. „Wody im były jakoby murem po prawej i lewej stronie.” (2 Mojż. 14:29, Wk) Ach, ale ich tyły wydają się odsłonięte! „Egipcjanie goniąc, weszli za nimi, wszystka jazda Faraona, wozy jego i jezdni przez pośrodek morza. I już przyszedł był czas straży porannej, gdy oto wejrzawszy Pan na wojsko Egipcjan przez słup ognia i obłoku, wprawił obóz Egipcjan w zamieszanie i powywracał koła wozów, i pogrążały się w głębię. Rzekli tedy Egipcjanie: ‚Uciekajmy przed Izraelem, Pan [Jehowa, NW] bowiem walczy za nimi przeciwko nam!’” — 2 Mojż. 14:21-25, Wk, uw. marg.
IMIĘ JEHOWY WYSŁAWIANE W PIEŚNI
20 Ale było już za późno. Popełnili poważny błąd, wystąpiwszy przeciw imieniu Jehowy! Bóg rozkazał Mojżeszowi, aby wyciągnął rękę w stronę morza. Wody gwałtownie się zbiegły, a Izraelici, bezpieczni na wschodnim brzegu, zobaczyli, jak ścigający ich Egipcjanie zostali zalani i co do jednego się potopili. Jehowa okazał swą niezwalczoną, suwerenną moc nad tą potęgą światową. Potem Izraelici pod przewodem Mojżesza zaśpiewali pieśń dziękczynną, wysławiając Jehowę, przypisując Jemu chwałę za zwycięstwo i oddając hołd Jego imieniu. Opiewali Jehowę jako Tego, który „królować będzie na wieki wieczne”. — 2 Mojż. 14:26-31; 15:1-19; Ps. 136:15.
21 Jehowa okazał, że ma w wielkim poważaniu swoje imię i wszystko, co się z tym imieniem wiąże. Teraz Izraelici poznali Jehowę ze strony, z jakiej Go dotychczas nie znali. Zobaczyli w końcu spełnienie się Jego obietnicy danej Abrahamowi, a dotyczącej wyzwolenia ich możną ręką i osądzenia narodu, który ich ciemiężył. Wyniosło to Jego imię na nowe wyżyny chwały. Ale Jehowa zamierzał uczynić jeszcze więcej i w następnych wydaniach tego czasopisma zobaczymy, jak zaczął z nich formować wielki i możny naród, który przetrwał wieki i służył za odskocznię do ostatecznego, wielkiego i zupełnego spełnienia przymierza obietnicy, jakie Bóg zawarł ze swym wiernym przyjacielem Abrahamem. W tym spełnieniu tak wspaniale uświetni swe Imię, że w porównaniu z tym zmaleje sława ówczesnego wyzwolenia z Egiptu. (B-6)
[Przypis]
a Cztery pokolenia można liczyć w ten sposób: (1) Lewi, (2) Kaat, (3) Amram, (4) Mojżesz, lub: (1) Juda, (2) Fares, (3) Hesron i (4) Kaleb.
[Pytania do studium]
1. (a) Dlaczego dobre imię jest sprawą ważną? (b) Jak powinniśmy się odnosić do imienia Boga i dlaczego?
2. Jak Jehowa zareagował na to, że Abraham otaczał szacunkiem Jego imię?
3. Czyją ambicję hamowała obietnica Jehowy, że potomkowie Abrahama obejmą pewien kraj w dziedziczne posiadanie?
4. (a) Jaki naród założył pierwsze mocarstwo światowe w historii biblijnej? (b) Jaki kontakt z tym narodem mieli zgodnie z przepowiednią mieć potomkowie Abrahama?
5. (a) Jak Józef stał się premierem egipskim? (b) Co czynił podczas wielkiej klęski głodu?
6. (a) Jaki rozwój wypadków doprowadził do tego, że Jakub wraz z całą pozostałą rodziną sprowadzili się do Egiptu? (b) Kiedy przenieśli się do Egiptu i gdzie się osiedlili?
7. (a) W jaki sposób zaczęła się w Egipcie spełniać obietnica Jehowy dana Abrahamowi? (b) Jaka zmiana władzy zaszła w Egipcie? (c) Z jakim skutkiem dla Izraelitów?
8. (a) Jak Mojżesz został w dzieciństwie zachowany przy życiu i jak go wychowano? (b) Co w końcu zawiodło go do kraju Madianitów?
9. (a) Jak Jehowa w słusznym czasie skomunikował się z Mojżeszem? (b) Nadejście jakiej pory wyjawił wówczas Mojżeszowi? (c) W jakie znaki uwierzytelniające jego posłannictwo wyposażył go Bóg?
10. (a) W jakim sensie Abraham, Izaak i Jakub — według stwierdzenia 2 Mojżeszowej 6:3 — nie znali Boga w Jego imieniu Jehowa? (b) Jak Abraham poznał Go jako „Boga Wszechmocnego”?
11. (a) Jak władca Egiptu, Faraon, ustosunkował się do Mojżesza i Aarona, kiedy ci zjawili się przed nim? (b) Jak Jehowa wyjaśnił Faraonowi powód tymczasowego zachowania go przy życiu? (c) Jak Jehowa okazał swoją wyższość nad bogami egipskimi?
12. (a) Kto został zagrożony dziesiątą plagą, ale komu dano wskazówki co do ochrony przewidzianej przez Jehowę i dlaczego? (b) Jaki wynik zależał od posłuszeństwa starszyzny?
13. (a) Jakie postępowanie nakazano głowie każdego domostwa celem zachowania całości danej rodziny w nadchodzących wypadkach? (b) Kiedy się to wszystko wydarzyło?
14. (a) Gdzie znajdowało się jedyne bezpieczne miejsce tej nocy, kiedy w Egipcie ginęli pierworodni, i dlaczego? (b) Jak Egipt został dotknięty dziesiątą plagą?
15. Dlaczego pierworodni synowie spośród Izraela reprezentowali cały naród?
16. Jak się to dzieje, że wyjście z Egiptu kończy okres czterystu trzydziestu lat pobytu na obczyźnie?
17. (a) Kiedy Izraelici wymaszerowali z Egiptu? (b) Co spowodowało, że się do nich przyłączyło wielkie zbiorowisko ludu mieszanego?
18. (a) Jakim cudownym zrządzeniem prowadzony był naród i dokąd go wiedziono? (b) Co powstrzymywało Faraona i jego wojska w pogoni za Izraelitami?
19. (a) Co uczynili Egipcjanie, kiedy wreszcie ujrzeli Izraelitów przechodzących przez Morze Czerwone? (b) Jak to się dla nich skończyło?
20. (a) Dlaczego można powiedzieć, że wówczas Jehowa zademonstrował swoją suwerenną władzę nad egipskim mocarstwem światowym? (b) Jak Mojżesz przypisał to zwycięstwo Jehowie?
21. (a) Dlaczego można powiedzieć, że w trakcie opisywanych wydarzeń Izraelici poznali imię Jehowy z nowej strony? (b) Czy na tym już skończyło się wywyższanie i uświetnianie imienia Jehowy?