Zmartwychwstanie martwego ciała czy martwej duszy

„Nastąpi kiedyś zmartwychwstanie.” — Dzieje 24:15, Kow.

 1-4. (a) Jaka myśl może się czytelnikom „Strażnicy” wydać nowa lub niezwykła, i to w związku z jakim doświadczeniem Pawła, gdy stanął przed trybunałem ateńskim? (b) Czego się spodziewamy po tych czytelnikach i dlaczego?

UMARLI będą mogli w przyszłości żyć, jeśli tylko zmartwychwstaną. Ta myśl może się wydać czytelnikowi czymś nowym lub niezwykłym. Ona też poruszyła mądrych sędziów najwyższego trybunału starożytnej Grecji. Przed tym trybunałem zwanym od miejsca posiedzeń Areopagiem (wzgórzem Aresa, czyli Marsa) stanął pewien człowiek oskarżony o herezję. Był nim Paweł, apostoł chrześcijański. On mówił o Bogu, któremu składali ofiary, lecz który był dla nich Bogiem nieznanym. Ci sędziowie nie znali ani potęgi, ani zamysłu tego Boga, ponieważ znali tylko pogańską filozofię grecką. Byli więc całkiem zaskoczeni, gdy usłyszeli od Pawła, jakim sędzią jest ten Bóg. Paweł powiedział:

² „Jeżeli Bóg był pobłażliwym dla czasów nieświadomości, to obecnie pokazuje ludziom, aby wszyscy i wszędzie pokutowali [okazywali skruchę, NW]. Bo wyznaczył dzień, w którym będzie sądził świat w sprawiedliwości przez męża, którego przeznaczył na to, dając tego dowód wszystkim, wskrzeszając go z martwych.” — Zobacz Dzieje 17:30, 31 w Piśmie świętym (NDą).

³ Sprawozdanie w Dziejach 17:32-34 (NDą) donosi, jak zareagowali ci mądrzy na sposób światowy sędziowie ateńscy w Grecji: „A usłyszawszy o zmartwychwstaniu jedni się naśmiewali, a drudzy mówili: Innym razem słuchać cię o tym będziemy. I tak Paweł opuścił ich. Niektórzy jednak mężowie przyłączyli się do niego i uwierzyli, a wśród nich był też Dionizy Areopagita, niewiasta imieniem Damaris, i inni z nimi.”

⁴ Podobne reakcje pewnej liczby czytelników tej rozprawy o Bożym cudzie zmartwychwstania nie będą dla nas czymś zaskakującym, ale również spodziewamy się, że niektórzy czytelnicy zachowają się tak, jak sędzia Dionizy, Damaris i inni, którzy uwierzyli. Jaką nadzieję mogą bowiem mieć ludzie, którzy umierają jeśli są niegodni zmartwychwstania?

 5. Czy przed naszą erą były wypadki wskrzeszania z martwych i jaki dowód mamy na to?

⁵ W dawnych czasach, zanim Bóg wskrzesił męża, przez którego zamierza sadzić zamieszkaną ziemię, zachodziły przypadki wskrzeszenia z martwych. Czytamy o tym w pięćdziesiątej ósmej księdze Pisma świętego, a mianowicie w Liście do Hebrajczyków 11:35 (NDą), gdzie jest mowa o ludziach wierzących w Boga Wszechmocnego i w Jego moc wskrzeszania z martwych: „[Przez nich] niewiasty odzyskały zmarłych swoich przywróconych do życia, podczas gdy inni zginęli łamani kołem, nie zgodziwszy się na wykup, aby dostąpić lepszego zmartwychwstania.” Jedną z tych kobiet była fenicka wdowa z miasta Sarepty, której synowi przywrócił życie prorok Boży Eliasz. Drugą była pewna kobieta z izraelskiego miasta Sunem [w Gd Sunam], której synka wskrzesił prorok Boży Elizeusz. Później — po jakim czasie, nie wiemy — synowie tych dwu kobiet ponownie zmarli i teraz razem a innymi ludźmi oczekują zmartwychwstania w nowym świecie, gdzie Bóg da im sposobność życia wiecznego na rajskiej ziemi pod panowaniem Królestwa Bożego. — 1 Król. 17:8-24; 2 Król. 4:8-37; Łuk. 4:25, 26.

 6, 7. (a) Dlaczego Paweł wiedział, o czym mówi tym sędziom Areopagu? (b) Gdzie i jak podkreślił jeszcze tę ważną prawdę?

⁶ Wspominając przed sędziami Areopagu w Atenach o zmartwychwstaniu, apostoł Paweł mówił o zmartwychwstaniu tego męża, którego Bóg wskrzesił dziewiętnaście stuleci temu i dał przez to gwarancję, że nadejdzie dzień, gdy Bóg będzie sądzić zamieszkaną ziemię w sprawiedliwości. Paweł wiedział o czym mówi, ponieważ sam spotkał się z tym zmartwychwstałym mężem, który mu oznajmił, że jest Jezusem Chrystusem, Synem Bożym. — Dzieje 9:1-19.

⁷ W wyniku tego spotkania Paweł zaprzestał prześladowania uczniów Jezusa Chrystusa i stał się jednym z tych uczniów. Jezus Chrystus zginął jako niewinny człowiek z rąk swych wrogów religijnych. Z tego powodu Bóg Wszechmocny wskrzesił go z martwych dając nam przez to gwarancję, że w przyszłości nadejdzie dzień sądu, w którym umarli dostąpią zmartwychwstania. Apostoł Paweł podkreślił tę ważną prawdę nie tylko wobec sędziów Areopagu, lecz także w pewnym liście, w którym napisał: „Lecz teraz Chrystus z martwych wzbudzony jest, i stał się pierwiastkiem tych, którzy zasnęli [w śmierci]. Bo ponieważ przez człowieka śmierć, przez człowieka też powstanie umarłych. Albowiem jako w Adamie wszyscy umierają, tak i w Chrystusie wszyscy ożywieni będą.” — 1 Kor. 15:20-22.

 8. Dlaczego zmartwychwstanie jest możliwe, lecz jakie pytania co do potrzeby zmartwychwstania mogą się nasunąć niektórym czytelnikom „Strażnicy”?

⁸ Chociaż zmartwychwstanie może się wydawać nam, śmiertelnym ludziom, niemożliwe, to jednak jest ono zupełnie możliwe dla Boga Wszechmocnego. On nie obiecuje ludziom czegoś, czego nie mógłby uczynić. Anioł Boży powiedział do Marii, matki Jezusa: „Bo nie ma nic niemożliwego u Boga.” „A sam Jezus powiedział: ‚Co niemożliwe u ludzi, możliwe jest u Boga.’” (Łuk. 1:37; 18:27, Kow) Jednak ponieważ nie potrafimy od razu pojąć niektórych spraw, więc biblijna nauka o zmartwychwstaniu umarłych może nam nasunąć pewne pytania. Na przykład jakiś czytelnik może zapytać: „Co to ma być zmartwychwstanie umarłych? Dusza ludzka jest nieśmiertelna, nie umiera. Wobec tego nie ma umarłych. Po co więc zmartwychwstanie? Co ma być wskrzeszone?”

 9. Jak może odpowiedzieć na to pytanie człowiek opierający się na znanym religijnym wyznaniu wiary?

⁹ Inny czytelnik może uważać, że potrafi to wyjaśnić i odpowie: „Ma pan rację, dusza jest nieśmiertelna i nie potrzebuje więc być wskrzeszana, ponieważ po śmierci ciała ludzkiego nadal żyje. Tak więc zmartwychwstanie ciało, i w tym ciele zmartwychwstali ludzie dostaną się albo do nieba, aby zażywać wiecznego szczęścia z Bogiem, albo do płonącego piekła, gdzie będą cierpieć wieczne męki w ogniu i siarce. W naszym kościele powtarzamy Skład Apostolski, w którym mówi się między innymi: ‚Wierzę w Boga Ojca Wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi. I w Jezusa Chrystusa Syna Jego Jedynego, Pana naszego, (...) grzechów odpuszczenie, ciała zmartwychwstanie, żywot wieczny. Amen.’ To dowodzi, że tak będzie.”

10. Dlaczego to nie jest jednak żaden dowód i jakie stosowne pytanie musimy sobie zadać, oraz jedynie gdzie możemy znaleźć odpowiedź?

¹⁰ My jednak musimy zaprzeczyć; to niczego nie dowodzi, ponieważ ten Skład Apostolski nie został ułożony przez dwunastu apostołów Jezusa Chrystusa. Ułożono go co najmniej trzy wieki później.a Na podstawie tego, co natchnieni apostołowie i uczniowie zapisali w ostatnich dwudziestu siedmiu księgach Biblii, nikt nie może udowodnić nauki, że nastąpi zmartwychwstanie tego samego ciała, w którym ktoś zmarł. Każdy musi przyznać, że następujące pytania zadawane przez niektórych ludzi są słuszne: „Jak można mówić o zmartwychwstaniu umarłych jeśli dusza ludzka nie umiera, lecz żyje nadal w sferze niewidzialnej? Do czego jest potrzebne zmartwychwstanie?” W związku z tym stajemy wobec pytania: Czy to będzie zmartwychwstanie umarłego ciała czy umarłej duszy? Chcąc uzyskać zadowalającą odpowiedź, musimy jej poszukać w natchnionym Piśmie Świętym.

RZECZ NAZWANA „DUSZĄ”

11. Czyje poglądy na „duszę” chcemy więc dokładniej zbadać?

¹¹ Natchnieni pisarze Biblii, Hebrajczycy, czyli Żydzi, jak również Jezus, rozumieli, co oznacza słowo „dusza”. Pogańscy nie-Żydzi mieli swój własny pogląd na to, co nazywali „duszą”. Czy te dwa pojęcia „duszy” się pokrywały? Na ogół religijni duchowni chrześcijaństwa twierdzą, że oba poglądy były zgodne, ponieważ duchowieństwo przyjęło pogańską naukę o duszy ludzkiej i stosuje ją do Biblii spisanej przez Hebrajczyków i chrześcijan pochodzenia żydowskiego. Czy jednak te dwa poglądy się zgadzają?

12, 13. (a) Co miał to powiedzenia na temat „duszy” naczelny redaktor nowego przekładu Tory wydanego w ubiegłym roku? (b) Jak leksykon Browna, Drivera i Briggsa potwierdza ten pogląd na néfesz?

¹² W styczniu ubiegłego roku żydowskie towarzystwo wydawnicze w Stanach Zjednoczonych Ameryki wydało nowy przekład pierwszych pięciu ksiąg Biblii, zwanych po hebrajska Tora a po grecku Pentateuch, innymi słowy pierwsze pięć ksiąg, które zostały spisane przez Mojżesza, proroka Bożego.b Przed ukazaniem się tego nowego przekładu Tory z pierwotnego języka hebrajskiego pewien reporter czasopisma „New York Times” przeprowadził wywiad z naczelnym redaktorem komitetu tłumaczy drem Harrym M. Orlinskym, profesorem biblistyki na Hebrew Union College w Nowym Jorku. Oto co na temat tego wywiadu miał do powiedzenia reporter czasopisma Times w jego wydaniu z dnia 12 października dwa lata temu:

„W zasadzie słowo ‚dusza’ zostało w tym przekładzie pominięte”, powiedział dr Orlinsky, „ponieważ chodzi tu o hebrajskie słowo ‚Nefesz’.

„Inni tłumacze” powiedział, „oddawali je słowem ‚dusza’, co jest zupełnie nieścisłe. Biblia nie mówi jakobyśmy mieli jakąś duszę. ‚Nefesz’ jest samym człowiekiem, jego potrzebą pożywienia, krwią w jego żyłach, jego istnieniem.”

¹³ Jednakże nie chcemy poprzestać w tej sprawie na przytoczeniu słów dra Orlinsky’ego jako ostatecznego autorytetu. Zwróćmy się jeszcze do innych miarodajnych źródeł. Weźmy na przykład pod uwagę hebrajsko-angielski słownik pt. „A Hebrew and English Lexicon of the Old Testament”, oparty na leksykonie Williama Geseniusa i wydany przez trzech duchownych dr dr Browna, Drivera i Briggsa (w poprawionym wydaniu z roku 1952). Na stronie 659 w drugiej szpalcie pod hasłem néfesz przyznano w tym leksykonie otwarcie: „2. Néfesz staje się istotą żyjącą; przez tchnienie Boże neszamáth hajím w nozdrza jego basár; człowieka, 1 Mojżeszowa 2:7; w dalszym znaczeniu odnośnie do zwierząt także 1 Mojżeszowa 2:19; podobnie Psalm 104:25, 30, porównaj z 66:9; człowiek jest néfesz hajáh, żyjącą, oddychającą istotą, 1 Mojżeszowa 2:7; gdzie indziej néfesz hajáh odnosi się zawsze do zwierząt, 1 Mojżeszowa 1:20, 24, 30; 9:12, 15, 16; Ezechiela 47:9; (...) 3. Néfesz (...) jest szczególnie: a) istotą żyjącą, której życie znajduje się we krwi (...) [stąd używanie krwi do ofiar i zakaz używania jej do innych celów; (...)] (...) c) Néfesz ukazuje się 171 razy w znaczeniu samego życia, zwierząt, Przypowieści 12:10, i człowieka, 1 Mojżeszowa 49:3c (...)”c

14. Co powiedziano o néfesz w leksykonie Koehlera i Baumgartnera i jaką wskazówkę tam zamieszczono co do „greckiego pojęcia duszy”?

¹⁴ Aby mięć więcej niż jedno świadectwo w tej sprawie, sięgnijmy po „Lexicon in Veteris Testamentilibros” pióra L. Koehlera i W. Baumgartnera, w wydaniu z roku 1953, w którym definicje podano zarówno w języku niemieckim, jak i angielskim”. Na stronie 627 w drugim tomie, leksykon ten podaje pod hasłem Néfesz: „dech, który czyni człowieka i zwierzę istotą żyjącą, 1 Mojżeszowa 1:20, dusza (coś zupełnie odmiennego od greckiego pojęcia duszy), której siedliskiem jest krew, 1 Mojżeszowa 9:4f; 3 Mojżeszowa 17:11; 5 Mojżeszowa 12:23 [249 razy]: 3. néfesz hajáh istotą żyjącą; 1 Mojżeszowa 1:20, 24 [= zwierzęta] 2:19 (...) 2:7; 9:10, 16. (...) 4. dusza = istota żyjąca, jednostka, osoba (...) kto zabija człowieka 4 Mojżeszowa 31:19, (...) niszczyć życie, ludzi Ezechiela 22:27; (...) 7. Néfesz dech = życie [282 razy] (...)” I na stronie 628, w 1 szpalcie: „Néfesz umarły [pochodzi od osoby] 3 Mojżeszowa 21:1; 4 Mojżeszowa 6:11; 9:10; 3 Mojżeszowa 22:4; Aggeusza 2:14; 4 Mojżeszowa 5:2; 9:6f; 19:11, 13 (...)”

15. W jakim znaczeniu pojmowali słowo „dusza” Jezus i jego apostołowie, i jak Paweł potwierdza to w 1 Koryntian 15:45?

¹⁵ Byłoby rzeczą niewłaściwą pomijać powyższe autorytatywne definicje tylko po to, żeby się trzymać nauki jakiejś upodobanej religijnej sekty chrześcijaństwa. Te wypowiedzi na temat znaczenia słowa néfesz, czyli duszy, są zgodne ze znaczeniem tego słowa uznawanym przez Jezusa i jego wybranych apostołów. My również powinniśmy to obecnie tak rozumieć, jeżeli pragniemy okazać się jego uczniami i poznać prawdę, która nas wyswobadza. (Jana 8:31, 32) Na przykład apostoł Paweł, rozprawiając na temat zmartwychwstania (1 Koryntian 15:45) przytacza werset z drugiego rozdziału Biblii, a mianowicie werset 1 Mojżeszowej 2:7, w którym pokazano, czym jest dusza ludzka. W popularnej Biblii Gdańskiej ten werset brzmi następująco: „Stworzył tedy Pan Bóg człowieka z prochu ziemi, i natchnął w oblicze [nozdrza, Pal] jego dech żywota. I stał się człowiek duszą żyjącą.” Ten pierwszy człowiek został nazwany Adamem i był „duszą”.

16. Jakiemu faktowi Paweł nie próbował zaprzeczyć w 1 Koryntian 15:45, w przeciwieństwie do wydanej w 1943 r. hiszpańskiej Torres Amat Version?

¹⁶ Zważmy, że rozprawiając na temat zmartwychwstania, apostoł Paweł przytoczył tekst 1 Mojżeszowej 2:7 nie po to, aby zaprzeczać, iż pierwszy człowiek Adam był duszą. Paweł nie powiedział, że Bóg tchnął w nozdrza człowieka duszę. On nie zmienił brzmienia tego tekstu, aby go dostosować do greckiego pojęcia duszy, czyli psyché. Takiej zmiany brzmienia dokonano na przykład w hiszpańskiej Torres Amat Version z roku 1943. W tym przekładzie opatrzonym słowem wstępnym przez argentyńskiego kardynała Copello 1 Koryntian 15:45 brzmi następująco: „Pierwszy człowiek Adam został ukształtowany z duszą żyjącą, ostatni Adam, Jezus Chrystus, został napełniony duchem ożywiającym.”d

17. Jak przeto Paweł okazał, że jago pogląd w sprawie néfesz jest taki sam jak pogląd wspominanego dr Orlinsky’ego?

¹⁷ Apostoł Paweł pisał co prawda w pospolitym języku greckim i zamiast hebrajskiego słowa néfesz użył greckiego słowa psyche, ale napisał: „Tak też napisano: Stał się pierwszy człowiek Adam duszą żyjącą, ostatni Adam duchem ożywiającym.” (1 Kor. 15:45, NT) Tym samym pogląd apostoła Pawła jest zgodny z poglądem drą Orlinsky’ego, który oświadczył, że „Biblia nie mówi jakobyśmy mieli jakąś duszę. ‚Nefesz’ [dusza] jest samym człowiekiem.” Paweł oświadcza również, że dusza ludzka nie jest duchem, lecz że jest czymś odmiennym od ducha. — Hebr. 4:12.

CZY DUSZA LUDZKA UMIERA?

18. Czy dusze zwierzęce umierają i jakie w związku z tym powstają pytania w odniesieniu do duszy ludzkiej?

¹⁸ Natchnieni pisarze Pisma Świętego nazywają ptaki, ryby, owady i inne zwierzęta „duszami żyjącymi”, a te stworzenia umierają. A zatem w tym wypadku umiera „dusza”, czyli néfesz albo psyche umiera. Ktoś mógłby jednak powiedzieć, że człowiek jest przecież stworzeniem wyższym niż te zwierzęta, jest stworzeniem innym, odmiennym od tych zwierząt. Czy w takim razie dusza ludzka nie jest nieśmiertelna? Czy za natchnioną, rozstrzygającą odpowiedź przyjmiemy twierdzenia przedchrześcijańskich filozofów greckich Pitagorasa i Platona, czy słowa proroka Bożego Mojżesza i innych natchnionych pisarzy Pisma świętego? Ponieważ pragniemy miarodajnej odpowiedzi Boga, więc zwracamy się do Jego natchnionego Słowa, do Biblii.

19. Jak wyżej wspomniany leksykon wskazuje na poprawność wyrażenia „martwa dusza”?

¹⁹ Wyżej wspomniany leksykon hebrajsko-angielski wskazuje na liczne wersety biblijne, w których jest mowa o martwej duszy (nefesz). Odszukaj te wersety w swej Biblii Gdańskiej lub Biblii Wujka, a wtedy stwierdzisz, że: w 3 Mojżeszowej 21:1 i 22:4, w 4 Mojżeszowej 5:2; 6:6, 11 oraz 9:10 néfesz (hebrajskie słowo dla „duszy”) zostało przetłumaczone na „umarły”, „zmarły” [lub „zwłoki”, Wu]. Natomiast w 4 Mojżeszowej 9:6, 7 zostało ono przetłumaczone na „człowiek” w wyrażeniu „umarły człowiek” [„zwłoki człowieka, zwłoki ludzkie”, Wu], czyli jak podano w pewnej angielskiej konkordancji („Englishman’s Hebrew and Chaldee Concordance of the Old Testament” na stronie 829 b): „dosłownie martwa dusza”. W 4 Mojżeszowej 19:11, 13 néfesz występuje w wyrażeniu „trup człowieczy”, „martwe ciało” [„trup człowieczy”, zwłoki człowieka, Wu]. Podobnie w Aggeusza 2:14.

20. Jak ten leksykon wskazuje na to, czy dusza ludzka może być zabita, i jaka prawda wynika wyraźnie z Ezechiela 18:4, 20?

²⁰ Poza tym we wspomnianym leksykonie przytoczono 4 Mojżeszową 31:19 i Ezechiela 22:27, ponieważ tam jest mowa o zabijaniu albo traceniu néfesz, czyli duszy. Właściwie już same te wersety dowodzą, że według spisanego Słowa Bożego, dusza ludzka jest śmiertelna i umiera. Ale chyba najdobitniej ze wszystkich wersetów biblijnych popiera tę prawdę Ezechiela 18:4 (Wu), w którym Bóg mówi: „Oto wszystkie dusze moje są: jako dusza ojca tak i dusza syna moja jest; dusza, która zgrzeszy, ta umrze.” W wierszu 20 powtórnie: „Dusza, która zgrzeszy, ta umrze.” Zobacz też Ezechiela 13:19.

21, 22. Czy w „Nowym Testamencie” dusza ludzka jest przedstawiona inaczej, i co powiedzieli na tan temat Jezus, Paweł i Filip?

²¹ Niektórzy z naszych czytelników mogą jednak powiedzieć: „Ale w chrześcijańskim Nowym Testamencie jest inaczej i okazuje się, że nieśmiertelność duszy ludzkiej jest prawdą chrześcijańską.”

²² Nic podobnego! Czy chrześcijański apostoł Paweł nie powiedział, że „stał się pierwszy człowiek Adam duszą żyjącą”? Gdy Adam zmarł w wieku 930 lat i wrócił się do prochu, ponieważ niegdyś był prochem, umarła dusza ludzka. (1 Mojż. 3:19; 5:5) Co Jezus powiedział swym dwunastu apostołom, gdy ich napominał, żeby się nie bali ludzi? „Nie bójcie się tych, którzy zabijają ciało, duszy zaś zabić nie mogą. Raczej bójcie się tego, który może i duszę, i ciało zatracić w piekle.” (Mat. 10:28, NDą) A co Jezus powiedział do swych apostołów w ostatnią noc w ogrodzie Getsemani? „Smutna jest dusza moja aż do śmierci.” (Mat. 26:38; Marka 14:34, Kow) Ewangelista Filip zgodnie z kontekstem zastosował do Jezusa proroctwo Izajasza 53:12, gdzie powiedziano: „Wylał na śmierć duszę swoją.” — Dzieje 8:30-35.

23. Z czego wynika zbieżność u Jakuba i w Objawieniu z tym, co powiedziano powyżej?

²³ Uczeń Jakub kończy swój list słowami: „Bracia moi, gdyby wśród was ktoś zboczył z drogi prawdy, a inny nawróciłby go, niech wie, że ten, kto nawraca grzesznika z błędnej drogi, zbawi duszę jego od śmierci.” (Jak. 5:19, 20, NDą) W ostatniej księdze Biblii, w Objawieniu 16:3, czytany: „I wylał wtóry Anioł czaszę swoją na morze, i stało się jakoby krew umarłego, a każda dusza żywa zdechła w morzu.”

24. Czy w sprawie nieśmiertelności duszy zachodzi w Biblii jakaś sprzeczność i jakie biblijne słowa nigdy nie odnoszą się do „duszy”?

²⁴ Przypominamy sobie, jak przed kilku laty pewien podróżujący kaznodzieja zwrócił się do swych słuchaczy z propozycją, żeby mu pokazali wersety biblijne wskazujące na nieśmiertelność duszy ludzkiej. Za każdy taki werset obiecał dać im banknot pięciodolarowy. Nie potrzeba chyba dodawać, że nigdy nie musiał dać komukolwiek ani jednego banknotu pięciodolarowego, ponieważ w Biblii nie ma sprzeczności co do tego, że dusza ludzka umiera z powodu grzechu. Na kilkuset stronicach Biblii słowa: „nieśmiertelność, nieśmiertelny, nieskazitelny (nie ulegający zepsuciu, skażeniu; zob. „Sł. jęz. polsk.” wyd. przez PAN), nieskazitelność, niezwiędły” pojawiają się w popularnej Biblii Gdańskiej tylko siedemnaście razy, a ani razu Słowo Boże nie stosuje tych słów do duszy ludzkiej. (Podobnie w Biblii Wujka).e

25. Jak powinny wpłynąć na każdego te fakty ze Słowa Bożego i dlaczego?

²⁵ Z jakiego powodu niektórzy religijni ludzie mieliby się w związku z tym oburzać, że wskazujemy na zawarte w Bożym Słowie prawdy wypowiedzi na temat duszy i dlaczego mieliby zaniechać dalszego czytania? Przecież te wypowiedzi powinny nas ucieszyć? Dlaczego? Ponieważ w chwili śmierci dusza ludzka umiera, a zatem nie ma żadnej nieśmiertelnej, świadomej duszy, która by poszła do jakiegoś pogańskiego piekła lub czyśćca, gdzie byłaby torturowana i męczona ogniem i siarką po wieczne czasy albo przez pewien ograniczony czas. Ten fakt łącznie ze związanym z nim faktem, że będzie zmartwychwstanie umarłych, powinien uszczęśliwić każdego, kto miłuje Boga i ludzi. To pomaga nam jasno zrozumieć, dlaczego zmartwychwstanie umarłych jest konieczne, jeżeli oni mają ponownie żyć z nami w nowym świecie, w którym ludzie będą wiecznie szczęśliwi.

[Przypisy]

Zamiast wyrażenia „martwa dusza” lub „dusza” znajdujemy w 4 Mojżeszowej 6:6, 11; 19:13 słowa „umarły”, „zwłoki”, „ciało”, „osoba”: „Przez okres, który odłożył dla PANA, nie wejdzie tam, gdzie jest umarły. Kapłan (...) uczyni pokutę w swoim imieniu za winę, którą na siebie ściągnął przez zwłoki. (...) Ktokolwiek się dotknie zwłok, ciała osoby, która zmarła, a nie oczyści się, splugawi Przybytek PAŃSKI, ta osoba będzie odcięta od Izraela.” .................(Podkreślenia nasze)