Pytania czytelników

● Co znaczą słowa zanotowane w księdze Rodzaju 6:6, iż Jehowa Bóg „żałował, że stworzył ludzi na ziemi”? — D.B.

Przede wszystkim trzeba nadmienić, że polskie słowo „żałować” ma kilka zastosowań. Może ono znaczyć: „smucić się z powodu utraty kogoś, czegoś”; „współczuć komuś z powodu jego kłopotów”; „uczuwać skruchę z powodu jakiegoś swego postępku”, a nawet „skąpić komuś, na coś”. Może też jednak oznaczać doznawanie „przykrości z powodu niepomyślnego układu jakichś warunków”.a A w wersecie, którego dotyczy zapytanie? Jehowa Bóg, doskonały w sprawiedliwości, po prostu nie może popełnić grzechu ani dopuścić się występku, którego by miał żałować. Dlatego też niektóre współczesne przekłady obcojęzyczne mówią o Nim, iż „odczuł przykrość”, (Moffatt, Revised Standard Version), „zasmucił się” (Rotherham), bądź „ubolewał” (An American Translation). W polskim przekładzie ks. J. Wujka czytamy tu: „żal mu było”, a w „Biblii gdańskiej” znowu: „żałował”.

Występujące w księdze Rodzaju 6:6 hebrajskie słowo, przetłumaczone na „żałować”, brzmi nacham i również ma kilka znaczeń. Niektóre jego formy oddano w „Przekładzie Nowego Świata” przez „ubolewać” (Rodz. 6:6), „ulżyć sobie” (Izaj. 1:24) i „pocieszyć się”. — Jer. 31:15.

Na temat tego hebrajskiego słowa znaleźć można w obszernym dziele „The Interpreter’s Bible” [Biblia komentatora], tom 1, strona 225, następujące wyjaśnienie: „Zazwyczaj tłumaczone na ‚żałować’ (w formie biernej), ‚pocieszać’ (w formie wzmocnionej). W gruncie rzeczy znaczy ono ‚odetchnąć’. (...) Słowo to określa więc ‚zmianę nastroju’, ‚zmianę postanowienia’, a każde inne skojarzenie jest przypadkowe. (...) Kiedy ten wyraz jest tłumaczony na ‚żałować’, jak to często ma miejsce w odniesieniu do Boga, oznacza ‚zmianę postanowienia albo zamierzenia’”.

Zatem co Jehowa Bóg miał na myśli, gdy powiedział: „Zgładzę ludzi, których stworzyłem, z powierzchni ziemi (...), bo żal mi, że ich stworzyłem”? (Rodz. 6:7). Czy żałował, iż w ogóle stworzył człowieka, i uznał to wszystko za fatalny błąd? W żadnym wypadku! Gdyby tak rzecz osądził, zgładziłby cały ród ludzki. Jego żal odnosił się jedynie do niegodziwego pokolenia przedpotopowego, bo zaraz potem czytamy, że jednak „Noe znalazł upodobanie w oczach Boga”. — Rodz. 6:8.

Wyraźnie wybija się tu myśl, że Jehowa Bóg zmienił nastawienie: Zamiast postawy Stworzyciela ludzi przybrał teraz z powodu swego ogromnego niezadowolenia postawę ich niszczyciela. Można to unaocznić następującym przykładem: Ojciec daje synowi w prezencie pojazd, ale jeśli syn używa go w niewłaściwy sposób, jeśli popada w kłopoty z racji nadmiernej szybkości i tak dalej, ojciec może mieć do syna żal i odebrać mu ten pojazd. Ojciec zmienił swą postawę, ale niekoniecznie popełnił omyłkę. To syn popełnił błędy i nadużycia. Mógł przecież okazać wdzięczność i tym samym sprawiłby ojcu radość, używając pojazdu w rozsądny sposób.

Podobnie ma się rzecz z rodem ludzkim. Gdyby Adam i Ewa obrali mądry bieg postępowania, serce Jehowy napełniłoby się radością. Ale skoro obrali złą drogę, Bóg nie miał w nich upodobania; odczuł żal i był zmuszony odebrać im życie. Tak samo było z bezbożnym pokoleniem żyjącym za czasów potopu. Bóg zmienił swą postawę wobec tych niegodziwców. Właściwie rozwój wydarzeń po prostu narzucił taką konieczność. Przykro Mu było, że nastąpią ogromne straty w ludziach, jednak musiał tak postąpić, aby stanąć w obronie swoich mierników.

Jak wskazuje Biblia, odczuwanie żalu przez Jehowę Boga działa w dwojakim kierunku. Kiedy Jego stworzenia chybiają wytkniętego im celu, Bóg ma do nich żal, a one z kolei ściągają na siebie Jego gniew. Natomiast gdy Jehowa zamierza ukarać któreś ze swych stworzeń z powodu jego złego postępowania, a ono szczerze żałuje, okazuje skruchę za swe grzechy i nie posuwa się tak daleko, że już dla niego nie ma powrotu, wtedy Jehowa żałuje go, zmienia swe nastawienie względem niego i okazuje mu miłosierdzie. Wówczas zamiast sprowadzać nieszczęście lub dopełniać jego nieszczęścia, sprawia mu ulgę.

Jehowa Bóg postępował tak na przykład z pokoleniami izraelskimi za czasów ich sędziów: „Bo się użalił Pan narzekania ich, do którego je przywodzili ci, którzy je uciskali i trapili” (Sędz. 2:18, Gd). Podobnie stało się w wypadku mieszkańców Niniwy. Jehowa postanowił ich wytępić z powodu ich wielkiej niegodziwości. Ale kiedy wskutek działalności Jonasza okazali szczerą skruchę, Jehowa „użalił się”, zmienił swoje usposobienie względem nich i zarazem postanowienie związane z „tym złem, które rzekł, że im miał uczynić, a nie uczynił”. — Jonasza 3:8-10, Gd.

Jak wobec powyższego mamy rozumieć spotykane w Piśmie świętym wyrażenia, z których wynika, że Jehowa Bóg nie żałuje? — Liczb (4 Mojż.) 23:19, Gd; 1 Sam. 15:29; Ps. 110:4.

Wyrażenia te stają się zrozumiałe, gdy się weźmie pod uwagę poszczególne wypadki, do których się one odnoszą. Na przykład Balaam był zmuszony prorokować, że Jehowa nie zmieni swego zamierzenia, czyli nie będzie żałował pomyślności, jaką postanowił zapewnić narodowi izraelskiemu, pomimo wszelkich wysiłków króla Balaka, usiłującego skłonić Balaama do przeklinania Izraela (Liczb [4 Mojż.] 23:19, Gd). Kiedy król Saul okazał się niewierny, prorok Boży oświadczył mu, że Jehowa nie będzie „żałował”, czyli nie zmieni swego postanowienia, aby go odrzucić (1 Sam. 15:29). I wreszcie Jehowa Bóg przysiągł, że nie będzie żałował, czyli nie odwoła raz postanowionego zamianowania swego Syna aż po czas niezmierzony kapłanem na wzór Melchizedeka. — Ps. 110:4.

Na nasze czasy, podobnie jak za dni Noego, Jehowa Bóg znowu zarządził usunięcie z powierzchni ziemi niegodziwego systemu rzeczy. Z powodu jego wielkiego zepsucia nie będzie go żałował, czyli nie dozna w tym względzie zmiany swego usposobienia. Wszyscy Jego oddani słudzy chrześcijańscy mają wspaniały przywilej ostrzegania ludzi miłujących sprawiedliwość, żeby się odłączyli od tego potępionego systemu, zanim będzie za późno, i żeby tym sposobem zaskarbili sobie miłosierdzie Jehowy Boga, jak Noe ze swą rodziną. — Sof. 2:3.

[Przypis]