Wystrzegaj się uwłaczania imieniu Jehowy!
CO DLA ciebie, czytelniku, znaczy imię „Jehowa”? Dla chrześcijan jest to imię Ojca Jezusa Chrystusa, imię największe we wszechświecie. Dla starożytnych wielbicieli Jehowy, takich jak król Dawid i prorocy, było to imię, któremu się należało najwyższe poważanie i wyłączne oddanie. Jednak w naszych czasach milionom ludzi brak tyle zdrowego rozsądku, żeby okazywać szacunek dla tego imienia. Należą do nich nie tylko liczni władcy ziemscy, ale także przywódcy religijni tego świata, nie wyłączając nominalnego chrześcijaństwa.
2 Brak szacunku dla imienia Jehowy jest postawą nader niebezpieczną, a uwłaczanie mu wręcz oznacza zgubę. Z drugiej strony cudowne nagrody stają się udziałem tych, którzy to imię mają w wielkim poważaniu, uznając, że ono określa prawdziwego Boga i Stwórcę, suwerennego Władcę nieba i ziemi. W samej rzeczy imię to pozwala w Nim widzieć Boga, który postępuje ze swymi stworzeniami według z góry powziętego zamierzenia, interesuje się nimi i wczuwa w ich położenie, ale który też słyszy i zna lekceważących sobie Jego imię lub uwłaczających mu, i który im odpowiednio do tego odpłaci. Są ludzie, którzy zaglądają do Słowa Bożego, aby się dowiedzieć, co w nim powiedziano o tym imieniu; ci szanują je i są mu oddani. Inni postępują podobnie jak w dawnych czasach pewni królowie, którzy sami siebie wywyższali, ale się przekonali, że uwłaczanie imieniu Jehowy doprowadziło ich do zguby.
3 W poprzednich wydaniach Strażnicy omówiliśmy, jak król Dawid okazywał nadzwyczajną gorliwość dla imienia i wielbienia Jehowy oraz jak Bóg zawarł z nim przymierze, w myśl którego z linią rodową jego potomków miało się związać królestwo wiecznotrwałe. Jego syn Salomon rozpoczął rządy, postępując według mądrości otrzymanej od Jehowy, co doprowadziło do największego dobrobytu i szczęścia poddanych. Dzieje świata nie znają drugiego przykładu tak wspaniałych warunków. Jednak w podeszłym wieku Salomon odstąpił od wyłącznego oddania wielbieniu Jehowy i pobudował miejsca kultu fałszywego dla bogów swoich pogańskich żon. Ze względu na zawarte z Dawidem przymierze o trwałości władzy królewskiej w linii jego potomków, Bóg zapowiedział niewiernemu Salomonowi, że pozostawi jego synowi jedno pokolenie (mianowicie pokolenie Beniamina, lojalne wobec Judy), ale resztę od niego oderwie. — 1 Król. 11:1-13.
UTRATA DZIESIĘCIU POKOLEŃ
4 W roku 997 p.n.e. po Salomonie nastąpił jego syn Roboam, który poszedł w ślady złych praktyk Salomona oraz uciskał lud. Wobec tego dziesięć pokoleń wznieciło powstanie pod wodzą Jeroboama z pokolenia Efraima. Bóg nie dopuścił do tego, żeby król Roboam siłą przywrócił swoją władzę nad tymi dziesięcioma pokoleniami. Wraz z Judą i Beniaminem lojalni wobec domu Dawidowego pozostali również Lewici, którzy służyli przy świątyni Jehowy w Jeruzalem, chociaż teraz mieli otrzymywać dziesięciny tylko od dwóch pokoleń, a nie od dwunastu. Ponadto z owych dziesięciu pokoleń dużo ludzi bojących się Jehowy i respektujących Go przeniosło się na terytorium Judy, aby pozostać wiernymi wielbieniu Jehowy i Jego domowi królewskiemu. — 2 Kron. 11:13-17.
5 Jehowa dał królowi Jeroboamowi obietnicę, że jeżeli będzie się trzymał wielbienia Jehowy, jak kiedyś Dawid, to utrwali władzę linii Jeroboama nad królestwem dziesięciu pokoleń. Ale ten, podobnie jak Roboam, nie uszanował słowa ani imienia Jehowy. Obawiał się, że stałe wędrówki jego poddanych do domu Jehowy w Jeruzalem na terenie królestwa judzkiego w końcu przyzwyczają ich znowu do królewskiego domu Dawida. Doszedł do wniosku, że zerwanie z dynastią Dawida musi za sobą pociągnąć odstąpienie od wielbienia Boga, którego wyznawał Dawid. Wolał wobec tego na przekór Jehowie ustanowić kult złotego cielca.
6 Kult ten należał do fałszywej religii babilońskiej. W starożytnym Babilonie byk wyobrażał boga burzy, Hadada. Mimo to Jeroboam uczynił złotego cielca symbolem boga Izraela i wzniósł mu dwa ołtarze, to znaczy w Dan i w Betel, aby udogodnić Izraelitom oddawanie czci cielcowi i powstrzymać ich od chodzenia do Jeruzalem, położonego około 25 kilometrów na południe od Betel. — 1 Król. 12:1-33.
7 Stolica północnego królestwa, mieszcząca się początkowo w Sychem, została potem przeniesiona do Tersy, a w końcu do Samarii, gdzie już pozostała aż do upadku królestwa Izraela. Król Achab, syn założyciela Samarii, znacznie jeszcze pogorszył sytuację, gdyż ożenił się z czcicielką Baala oraz wzniósł w tej stolicy świątynię i ołtarz Baalowi. Jakieś trzydzieści lat później król izraelski Jehu wytępił plugawy, przeciwny Jehowie kult Baala, ale nadal oddawano w Izraelu cześć cielcom. — 1 Król. 15:21, 33; 16:15-18; 2 Król. 9:1 do 10:31.
WIELBIENIE FAŁSZYWE SPROWADZA UPADEK
8 Dzieje Izraela oddanego kultowi cielca były bardzo burzliwe. Władza królewska wielokrotnie przechodziła z rąk do rąk. Tymczasem na mocarstwo światowe wyrastała Asyria. Król asyryjski imieniem Ful (albo: Tiglat Pilezar III) najechał królestwo izraelskie za panowania Manahema, a za dni trzeciego po nim króla Faceasza, syna Romeliasza, Asyria oderwała znaczną część terytorium i uprowadziła licznych Izraelitów na wygnanie. Zabójca Faceasza, Ozeasz, okazał się ostatnim królem Samarii. — 2 Król. 15:17-30; 17:1, 2.
9 W końcu wyczerpała się cierpliwość Jehowy wobec przynoszących Jemu ujmę królów izraelskich i dopuścił do tego, że Asyryjczyk Salmanasar wyprawił się na Izraela i uczynił króla Ozeasza swoim hołdownikiem. Ozeasz listownie zwrócił się o pomoc do Egiptu, wobec czego władca Asyrii wyruszył przeciw Samarii, aby ją zburzyć. Silnie umocniony gród przez trzy lata przeciwstawiał się oblężeniu. W końcu padł w roku 740 p.n.e. Z kronik króla Sargona II, któremu przypisuje się ostateczne zajęcie miasta, wynika, że uprowadził do niewoli 27 290 obywateli samarytańskich, a na ich miejscu osadził ludność ściągniętą z Babilonu i innych okolic. — 2 Król. 17:3-24.
10 Chociaż Jehowa rozgniewał się na swój lud za to, że zaniedbał utrzymywania Jego imienia w wysokim poważaniu, to jednak był też przeciwny tym, którzy nienawidzili tego imienia i mu uwłaczali, atakując Jego lud. W słusznym czasie ukarał także Asyrię.
11 A co działo się w południowym królestwie ze stolicą w Jeruzalem, gdzie nadal rządzili królowie z linii Dawida? Asyria zaczęła najeżdżać północne królestwo izraelskie, kiedy w Jeruzalem panował jedenasty z kolei król, Uzjasz zwany też Azariaszem. Jehowa ostrzegł królestwo Judy, żeby się nie sprzymierzało z Asyrią przeciw nieprzyjaciołom Jeruzalem. Za dni Uzjasza zaczął prorokować Izajasz, syn Amosa, i trwał w tej służbie aż do panowania Ezechiasza. Asyrię i Asyryjczyków wspomina on czterdzieści cztery razy, znacznie częściej niż którykolwiek inny z proroków Biblii. — 2 Król. 15:17-19; Izaj. 1:1.
12 Wbrew temu ostrzeżeniu król judzki Achaz, ojciec Ezechiasza, zawarł przymierze z królem asyryjskim dla obrony przed dwoma spiskowcami, Faceaszem z Izraela i królem Syrii. Izajasz wystąpił z ostrzeżeniem przed skutkami tego i przy tej samej okazji wygłosił proroctwo zapowiadające narodziny Mesjasza, czyli Chrystusa, z dziewiczej matki. Rzekł w obecności Achaza:
„Sam Pan [w tekście orygin.: Jehowa] da wam znak: Oto panna pocznie i porodzi syna, i nazwą imię jego Emanuel [Immanuel, co znaczy „Z nami Bóg”]. (...) Pierwej nim będzie dziecię umiało odrzucać złe i obierać dobre, będzie wprawdzie spustoszona ziemia [Izraela i Syrii], której dwu królów się lękasz, ale na ciebie i na lud twój i na dom ojca twego przywiedzie Pan dni, jakie nie przyszły od dni, w których odstąpił Efraim od Judy [w r. 997 p.n.e.] — króla asyryjskiego.” — Izaj. 7:14-17, Wk. uw. marg.
13 Zatem prawdziwe niebezpieczeństwo godziło ze strony Asyrii, drugiego z kolei mocarstwa świata. (Izaj. 7:18-20; 8:7, 8) W szóstym roku panowania Ezechiasza Asyria zdobyła Samarię; pod panowaniem króla Sargona II stała wtedy u szczytu swej potęgi. Izajasz przepowiedział, że Sargon uzależni od siebie Egipt i Etiopię oraz uprowadzi stamtąd jeńców. Świecka historia donosi, że Sargon rzeczywiście narzucił haracz Egiptowi, poprzedniej dominującej potędze świata. — 2 Król. 18:9-12; Izaj. 20:1-6.
14 Do tego czasu Babilon podlegał Asyrii, ale za panowania Sargona II pewien Chaldejczyk imieniem Merodach-baladan sam się ogłosił królem Babilonu. Sargon stoczył z nim nierozstrzygniętą bitwę, ale szereg lat później wypędził Merodach-baladana i znowu siebie kazał koronować na władcę Babilonu. Po Sargonie na tron asyryjski wstąpił jego syn Sennacheryb, a Babilończycy ponownie wzniecili powstanie, ustanawiając nad sobą Merodach-baladana. Król Sennacheryb starał się go obalić.
DRUGIE MOCARSTWO ŚWIATA RZUCA WYZWANIE JEHOWIE
15 Ojciec Sennacheryba zdobył Samarię. On sam zaczął teraz dążyć do tego, żeby do swoich zdobyczy wojennych zaliczyć Jeruzalem. Wyprawił się przeciw temu miastu w czternastym roku panowania króla judzkiego Ezechiasza, a temu udało się przejściowo powstrzymać go złożeniem wielkiego okupu. Później jednak Sennacheryb, oblegając twierdzę Lachis, wysłał do Jeruzalem dowódców wojskowych z żądaniem poddania się miasta. Ale tutaj popełnił największy błąd. Uwłaczał imieniu Jehowy. Dowódca jego wojsk Rabsak ziejącymi nienawiścią, obelżywymi słowami wołał do obrońców stojących na murach, aby przestali ufać Bogu króla Ezechiasza, Jehowie, bo jeszcze żaden bóg — jak mówił — nie zdołał się przeciwstawić wyprawom zdobywczym Sennacheryba. Ezechiasz zwrócił się w modlitwie do Jehowy Boga, a On zapowiedział mu przez proroka Izajasza, że doprowadzi do tego, iż król asyryjski zawróci do domu, gdzie padnie przebity mieczem. — 2 Król. 18:13 do 19:8.
16 Odebrawszy raport od Rabsaka, Sennacheryb, obozujący teraz pod Lebną, wysłał z powrotem posłów z listami wyrażającymi krańcową pogardę dla Boga Ezechiasza, Jehowy. Ezechiasz odczytał te wulgarne listy, zmierzające do zastraszenia go, i przedłożył je Jehowie w świątyni, modląc się: „A teraz, o Panie [w tekście orygin.: Jehowo], Boże nasz! wybaw nas proszę z ręki jego [Sennacheryba], aby poznały wszystkie królestwa ziemi, żeś ty, Panie! sam Bogiem.” — 2 Król. 19:8-19.
17 Jehowa za pośrednictwem Izajasza zapewnił króla Ezechiasza, że jego modlitwa została wysłuchana. Następnie Jehowa wyrzekł słowa skierowane bezpośrednio do chełpliwego króla Asyrii:
„Wzgardziła tobą i śmiała się z ciebie panna [niezdobyta], córka syjońska; kiwała za tobą głową córka jerozolimska. Kogożeś hańbił i komuś bluźnił? przeciw komu głos swój podnosiłeś i wyniosłeś ku górze oczy twoje? Przeciw świętemu Izraelowemu! Przez usta sług twych hańbiłeś Pana (...) Szalałeś przeciwko mnie, a pycha twoja wstąpiła do uszu moich; założę tedy kolce na nozdrza twoje, a wędzidło na usta twoje, a wrócę cię na drogę, którąś przyszedł.” — 2 Król. 19:20-28, Wk.
18 Następnie Jehowa dał Ezechiaszowi znak, aby go pokrzepić; zapowiedział, że wskutek najazdu Sennacheryba Izraelici nie będą tego roku zbierać plonów; w następnym roku też nie będą zasiewać ani żąć (miał wtedy przypadać szósty rok sabatni w cyklu jubileuszowym — 3 Mojż. 25:1-12), ale na trzeci rok wyjdą w pokoju na pola, siejąc i zbierając urodzaje. „Albowiem z Jeruzalemu wynijdą ostatki, i ci, którzy są zachowani z góry Syjońskiej. Gorliwość Pana zastępów to uczyni. Bo będę bronił miasta tego, i zachowam je sam dla siebie i dla [ze względu na, NW] Dawida, sługi mego.” — 2 Król. 19:29, 31, 34.
UWŁACZAJĄCY IMIENIU — UPOKORZENI
19 Jehowa wystąpił przeciw tym, którzy uwłaczali Jego imieniu: „Stało się onej nocy, że wyszedł Anioł Pański, a pobił w obozie Asyryjskim sto osiemdziesiąt i pięć tysięcy.” Upokorzony król Sennacheryb zarządził pospieszny odwrót, a gdy znalazł się znowu w swej stolicy Niniwie, w domu fałszywego boga Nesrocha, którego czcił, zginął w zamachu zorganizowanym przez własnych synów. Kiedy Sennacheryb wycofywał się w kierunku północnym, nietknięta „panna, córka syjońska”, „córka jeruzalemska”, śmiała się z niego i kiwała za nim głową. Radowała się tym, że Jehowa, jej Bóg, dał wobec drugiego mocarstwa światowego Asyrii dowód wyższości swojej władzy i wykazał, iż jest jedynym rzeczywistym Bogiem. — 2 Król. 19:32-37.
20 Tymczasem w Babilonie trwał bunt Merodach-baladana, który szukał sprzymierzeńców mogących mu pomóc do obalenia króla Asyrii. Usłyszał był o chorobie Ezechiasza, u którego w czternastym roku panowania wytworzył się złośliwy wrzód, zagrażający nawet życiu. Ale król Ezechiasz z płaczem modlił się o zachowanie życia, zwłaszcza że nie miał wtedy jeszcze syna, a więc nie było następcy, który by po nim zajął tron, i królewska linia Dawida na nim by się przerwała, Jehowa w miłosierdziu swoim przydał do jego życia piętnaście lat. Ezechiasz wyzdrowiał i na trzeci rok urodził mu się syn imieniem Manases. — 2 Król. 20:12; 21:1; Izaj. 38:1 do 39:1.
21 Kiedy Merodach-baladan przysłał do Ezechiasza posłów z listami i darami, spotkali się oni z nader przychylnym przyjęciem. Król Ezechiasz pokazał im wszystkie swoje skarby i majętności, być może w tym celu, aby wywrzeć wrażenie na królu babilońskim, ewentualnym sprzymierzeńcu przeciw Asyrii. Usłyszawszy, jak Ezechiasz postąpił z wysłannikami Babilonu, prorok Izajasz oświadczył mu: „Słuchaj słowa Pana zastępów: Oto przyjdą te dni, w które zabiorą wszystko do Babilonu, cokolwiek jest w domu twoim i cokolwiek zachowali ojcowie twoi aż do dnia tego; nie zostanie nic, mówi Pan, ale i synów twoich, którzy wyjdą z ciebie, których spłodzisz, pobiorą, i będą komornikami na dworze króla Babilońskiego.” — Izaj. 39:1-7.
22 Być może, iż właśnie potraktowania babilońskich posłów Merodach-baladana dotyczą słowa z 2 księgi Kroniki 32:24-26, gdzie czytamy: „W one dni zachorował Ezechiasz aż na śmierć; i modlił się Panu, który mówił do niego, a dał mu znak. Ale nie według dobrodziejstw sobie uczynionych sprawował się Ezechiasz, bo się wyniosło serce jego; przetoż powstał przeciw niemu gniew, i przeciw Judzie i przeciw Jeruzalemowi. Ale gdy się upokorzył Ezechiasz (bo się było wyniosło serce jego), on i obywatele Jeruzalemscy, nie przyszedł na nich gniew Pański za dni Ezechiaszowych.”
23 Książka pt. Israel and Babilon (Izrael a Babilon) podaje na stronie 33 o stosunkach między Sennacherybem, królem Asyrii, a Merodach-baladanem, królem Babilonu, co następuje:
Pierwsze zadanie Sennacheryba polegało na tym, żeby pokonać tego „sprawcę zła” i tę „podporę podłości”, którymi to osobliwymi określeniami sam go opisuje. Babilon zajęto, lecz Merodach-baladan wymknął się i znalazł ratunek w ucieczce. Raczej właśnie w tym okresie, a nie w czasie swego wcześniejszego zatargu ze Sargonem, Merodach-baladan starał się zjednać sobie pomoc Ezechiasza judzkiego, o czym donosi 2 Królewska 20:12-19. Babilon jednak z chętnie świadczoną pomocą Elamitów nadal sprawiał kłopoty, a Merodach-baladan jeszcze raz, jeśli nie więcej razy, pojawił się na widowni; wreszcie w roku 689 miasto zostało ostatecznie pokonane i zrównane z ziemią. Do tego czasu Sennacheryb najwidoczniej był dla Babilonu wielce tolerancyjny i zdecydował się na tak okrutne posunięcie dopiero doprowadzony po prostu do szału. [Sidney] Smith przyjmuje [w książce „The First Campaign of Sennacherib”], że pewien urywek w kronikach Assurbanipala można by tłumaczyć w ten sposób, iż Sennacheryb w chwili zamordowania zamierzał właśnie przystąpić do odbudowy Babilonu. — Książkę tę wydał w r. 1925 w Londynie mgr. fil. i teol. W.L. Wardle.
24 W Niniwie, stolicy Asyrii, tron swego zamordowanego ojca zajął Asarhaddon. (2 Król. 19:37; Izaj. 37:37, 38) To on odbudował miasto Babilon i odesłał tam posąg jego głównego boga, Bela-Merodacha; prócz tego odnowił świątynię innych bóstw. Po nim nastąpił Assurbanipal, który nad Babilonem ustanowił wicekróla. Ostatnim wicekrólem powołanym przez Asyrię był Nabopolassar, ojciec Nabuchodonozora II. — The International Standard Bible Encyclopaedia, wydanie 1955, a także Podręczna Encyklopedia Biblijna pod redakcją ks. E. Dąbrowskiego, wydawnictwo Księgarni św. Wojciecha.
25 Asyria doznała już nader upokarzającego ciosu z ręki Jehowy za uwłaczanie Jego imieniu. Czy ta „Ziemia Nemroda” zdoła utrzymać pozycję drugiego mocarstwa świata, zwłaszcza wobec istnienia proroctwa, iż Jehowa zgładzi Asyrię za pogardzenie Jego imieniem i zaciekłą wrogość wobec ludu Bożego? Udało jej się doprowadzić do upadku i zburzenia Babilonu, lecz nie potrafiła zająć Syjonu, ‚miasta Króla wielkiego’. (Mich. 5:6, Wk; Ps. 48:2, 3) Jak Asyria miała zostać osądzona i jak doszło do starcia między Jeruzalem pod władzą królów z linii Dawida a Babilonem, zostanie omówione w następnym wydaniu Strażnicy. (B-10)
[Pytania do studium]
1. Jaki stosunek do imienia Bożego jest właściwy, ale jak mnóstwo ludzi wykazuje brak zdrowego rozsądku pod tym względem?
2. Co spotyka tych, którzy uwłaczają imieniu Jehowy?
3. (a) O jakim stosunku Dawida do imienia Bożego dowiedzieliśmy się przedtem i jaki był wynik tego? (b) Co wydarzyło się pod koniec panowania Salomona, ale dlaczego Jehowa nie odebrał rodzinie Dawida władzy królewskiej?
4. (a) Jaka sytuacja zaistniała w Izraelu po śmierci Salomona? (b) Kto pozostał lojalny wobec wielbienia Jehowy i królewskiego domu Dawida?
5. Dlaczego Jeroboam zbuntował się przeciw Jehowie?
6. Jaki kult zaprowadził Jeroboam w Izraelu?
7. Co wydarzyło się w dziedzinie politycznej i religijnej w królestwie Izraela do czasów Króla Jehu?
8. Co ucierpiało królestwo izraelskie ze strony Asyrii za panowania Manahema i Faceasza?
9. Opisz, jak i kiedy zostały w pełni wykonane wyroki Jehowy przeciw królestwu Izraela.
10. Z jakiego powodu miała zostać ukarana Asyria?
11. Jakie ostrzeżenie odnośnie do Asyrii dał Jehowa królestwu judzkiemu, zwłaszcza przez kogo?
12. (a) Jak król Achaz zareagował na radę Jehowy, podaną przez Izajasza? (b) Jaki znak zapowiedział wtedy Izajasz w natchnieniu i jakie podał dalsze ostrzeżenie?
13. (a) Co potwierdziło, że prawdziwą groźbą dla Judy była Asyria? (b) Jakie miało się spełnić dalsze proroctwo dotyczące króla Sargona?
14. Co spotykało Asyrię ze strony uzależnionego od niej Babilonu?
15. (a) Z jakiego powodu Sennacheryb interesował się miastem Jeruzalem? (b) Jakie poczyniono wstępne wysiłki zmierzające do opanowania Jeruzalem, ale na czym polegał największy błąd Sennacheryba?
16. Na jaką kwestię, powstałą wskutek pogardy okazanej przez Sennacheryba wobec Jehowy, wskazuje modlitwa Ezechiasza?
17. Jakie proroctwo wypowiedziały usta Izajasza o królu asyryjskim?
18. (a) Jaki znak dał Jehowa wtedy Ezechiaszowi? (b) Z jakich względów Jehowa obiecał wyratować Jeruzalem?
19. Jak spełniła się wypowiedź Jehowy skierowana przeciw Sennacherybowi?
20. (a) Na jaką chorobę zapadł Ezechiasz? (b) Co stało się możliwe dzięki jego cudownemu wyzdrowieniu?
21. (a) Z jakich być może pobudek Ezechiasz gościnnie przyjął posłów z Babilonu? (b) Co Izajasz wtedy ze względu na niedyskrecję Ezechiasza przepowiedział o majętnościach i synach królewskich?
22. Co ma do powiedzenia 2 Kroniki 32:24-26 o nastawieniu serca Ezechiasza, a to widocznie z uwagi na jakie wydarzenie?
23. Jak ówczesne stosunki między Asyrią, Babilonem i Judą zostały opisane w książce „Israel and Babylon”?
24. Co działo się dalej na arenie politycznej Asyrii i Babilonu?
25. Z jakich przyczyn powstały poważne wątpliwości co do dalszego występowania Asyrii w roli mocarstwa światowego?
[Ilustracja na str. 9]
Asyryjczycy, polegając na sile zbrojnej, szaleńczo uwłaczają imieniu Jehowy.