Jak treściwe są twoje modlitwy?

„Wołam z całego mego serca. Odpowiedz mi Jehowo” (Ps. 119:145).

 1, 2. (a) Jaka przypowieść Jezusa dotyczyła modlitwy? (b) Jaki wniosek wysnuł Jezus z obu modlitw? Czego możemy się z tego nauczyć?

JAKICH modlitw wysłuchuje Stwórca, Jehowa Bóg? Jezus Chrystus w jednej ze swych przypowieści wskazał na pewien podstawowy warunek, który należy spełnić, aby Bóg przyjął nasze modlitwy. Opowiedział o dwóch mężczyznach, modlących się w świątyni jeruzalemskiej. Jednym z nich był powszechnie poważany faryzeusz, drugim — pogardzany poborca podatków, zwany też celnikiem. Faryzeusz mówił: „Boże, dziękuję ci, że nie jestem jak inni ludzie (...) lub jak ten celnik. Zachowuję post dwa razy na tydzień, płacę dziesięcinę ze wszystkich dochodów”. Natomiast poborca podatków uniżenie „bił się w piersi, powtarzając: Boże, okaż łaskę mnie grzesznemu” (Łuk. 18:9-13, Przekład współczesny).

² Oceniając obie te modlitwy, Jezus oświadczył: „Zapewniam was, że nie faryzeusz, ale celnik wrócił do domu usprawiedliwiony; bo wszyscy, którzy się wywyższają, będą upokorzeni, pokorni zaś będą wywyższeni!” (Łuk. 18:14, Pw). Dobitnie wskazał więc tutaj, że samo zanoszenie modlitw do naszego niebiańskiego Ojca to jeszcze nie wszystko. Ważne jest też, jak się modlimy, w jakim to czynimy nastroju.

 3. (a) Wymień kilka podstawowych zasad dotyczących modlitwy. (b) Jakie formy może przybierać modlitwa?

³ Modlitwa to naprawdę zaszczytny, doniosły i cenny przywilej, a wszyscy świadomi chrześcijanie znają podstawowe zasady, jakie rządzą korzystaniem z niego. Modlitwy należy kierować do jedynego, prawdziwego Boga, Jehowy. Zanosić je należy w imieniu Syna Bożego, Jezusa Chrystusa. Jeżeli mają być wysłuchane, trzeba to czynić z wiarą. Owszem, „kto się zbliża do Boga, musi wierzyć, że On istnieje”. Ponadto modlitwy muszą być zgodne z wolą Bożą (Hebr. 11:6; Ps. 65:3, Biblia warszawska; Mat. 17:20; Jana 14:6, 14; 1 Jana 5:14). Natomiast z zawartych w Biblii przykładów dowiadujemy się, że modlitwy mogą przybierać formę wychwalania, dziękczynienia, prośby i błagania (Łuk. 10:21; Efez. 5:20; Filip. 4:6; Hebr. 5:7).

PRZYKŁADY PRZEMYŚLANYCH MODLITW

 4. (a) Podaj przykłady przemyślanych modlitw, zanoszonych przez Mojżesza i Jozuego. (b) Jakie przykłady dali pod tym względem Dawid i Ezechiasz? (c) Czym się na ogół wyróżniały te modlitwy?

⁴ Nasze modlitwy stają się szczególnie żarliwe i głębokie wtedy, gdy napotykamy większe kłopoty, musimy powziąć ważne decyzje, popełniamy rażące błędy lub gdy zagrożone jest nasze życie. Kiedy Izraelici się zbuntowali, po wysłuchaniu przygnębiającego sprawozdania dziesięciu niewiernych zwiadowców. Jehowa powiedział Mojżeszowi, że lud ten zasłużył na wytępienie. W gorącej, treściwej modlitwie Mojżesz prosił Jehowę, aby do tego się nie posuwał, chodziło bowiem o Jego imię (Liczb 14:11-19). Kiedy Izrael z powodu chciwości Achana poniósł klęskę pod Aj, Jozue bardzo tym przejęty zwrócił się do Boga w błagalnej modlitwie, kierując uwagę przede wszystkim na imię Jehowy (Joz. 7:6-9). Formę takich modlitw ma wiele psalmów Dawida, z których szczególnie poruszający jest Psalm 51. Innym wspaniałym przykładem przemyślanej modlitwy, również nawiązującej do imienia Jehowy, była prośba króla Ezechiasza w czasie najazdu na Judę asyryjskiego władcy, Sennacheryba (Izaj. 37:14-20).

 5. Jakich jeszcze przykładów treściwych modlitw dostarczyli nam niektórzy słudzy Jehowy?

⁵ O całej Księdze Trenów można powiedzieć, że jest długą, żarliwą modlitwą Jeremiasza za lud izraelski, często bowiem występują w niej wypowiedzi skierowane do Jehowy (Treny 1:20; 2:20; 3:40-45, 55-66; 5:1-22). Podobnie Ezdrasz oraz Daniel zanosili w imieniu Izraelitów przemyślane i gorące modlitwy, w których wyznawali błędy swego narodu i prosili o ich przebaczenie (Ezdr. 9:5-15; Dan. 9:4-19). Możemy też być pewni, że modlitwa Jonasza w brzuchu wielkiej ryby była żarliwa i pełna treści (Jonasza 2:1-9).

 6. (a) Jakie przykłady przemyślanych modlitw dał nam Jezus? (b) Od jakiego zasadniczego czynnika zależy, czy nasze modlitwy będą skuteczne?

⁶ Przed powołaniem 12 apostołów Jezus spędził na modlitwie całą noc, chciał bowiem dokonać wyboru zgodnego z wolą swego Ojca (Łuk. 6:12-16). Pełna głębokiej treści jest ponadto modlitwa, z jaką się zwrócił do Ojca tej nocy, której go zdradzono (przytoczona jest w 17 rozdziale Ewangelii według Jana). Wszystkie te modlitwy wymownie świadczą o tym, że ludzie, którzy je wypowiadali, utrzymywali ścisłą więź z Jehową Bogiem. Bez wątpienia właśnie ten podstawowy czynnik musi się uwidaczniać w naszych modlitwach, jeśli mają one być skuteczne. Muszą też być żarliwe i przemyślane, by ‛posiadać wielką moc’ w oczach Jehowy Boga (Jak. 5:16, Biblia Tysiąclecia, wyd. II).

NIEDOCIĄGNIĘCIA WYNIKAJĄCE Z LUDZKIEJ NIEDOSKONAŁOŚCI

 7. Jakie pytania warto sobie zadać w związku z modlitwami?

⁷ Zauważyliśmy już, że gdy się znajdujemy w trudnych sytuacjach, modlimy się żarliwiej i w sposób szczególnie treściwy. Jak jednak wyglądają nasze codzienne modlitwy? Czy świadczą o przekonaniu, że pozostajemy w serdecznych, bliskich stosunkach z naszym niebiańskim Ojcem, Jehową Bogiem? Ktoś trafnie powiedział: „Modlitwa musi znaczyć coś dla nas, jeśli ma coś znaczyć dla Boga”. Czy poświęcamy modlitwom należytą uwagę i czy możemy być pewni, że naprawdę pochodzą z naszego symbolicznego serca?

 8. Jakie niedociągnięcia, spowodowane ludzką niedoskonałością, mogą wpłynąć na treść naszych modlitw?

⁸ Łatwo jest pod tymi względami spłycić nasze modlitwy. Z powodu wrodzonych grzesznych skłonności nasze serca mogą nas zwieść i wtedy nasze prośby będą pozbawione wymaganych cech (Jer. 17:9). Na ogół bywa tak, że jeśli przed modlitwą nie pomyślimy chwilę, to będziemy skłonni modlić się w sposób mechaniczny, utarty i szablonowy. Niekiedy treść zaczyna się powtarzać, co przywodzi na pamięć wypowiedź Jezusa o modlitwach „ludzi z narodów” (Mat. 6:7, 8). Zdarza się też, że modlitwy są zbyt ogólnikowe, zamiast dotyczyć konkretnych spraw lub osób.

 9. Jakie jeszcze pułapki mogą się pojawić w zakresie naszych modlitw? Co niewątpliwie jest jednym z powodów ich powstawania?

⁹ Czasami miewamy skłonność do pośpiesznego odmawiania modlitw. Warto jednak wziąć pod uwagę następujące spostrzeżenie: „Jeżeli jesteś zbyt zajęty, żeby się modlić, to naprawdę jesteś zbyt zajęty”. Nie powinno się dążyć do zapamiętania określonych słów, by je potem za każdym razem powtarzać. Żaden świadek na rzecz Jehowy nie powinien też uważać za konieczne, by odczytywać swoją modlitwę, dajmy na to na publicznym zgromadzeniu. Niewątpliwie wszystkie te zagrożenia przynajmniej po części wynikają z faktu, że nie możemy na własne oczy zobaczyć Tego, do którego się zwracamy, Jehowy Boga. Nie oczekujmy jednak, by nieodpowiednie modlitwy spotkały się z Jego uznaniem; sami też nie odniesiemy z nich pożytku.

USUWANIE NIEDOCIĄGNIĘĆ

10. (a) Jaka postawa zdradzałaby brak doceniania wartości modlitwy? (b) Jaki przykład biblijny jest godny uwagi?

¹⁰ Wymienionych wyżej pułapek zdołamy się ustrzec w takim stopniu, w jakim będziemy doceniać znaczenie naszych codziennych modlitw i w jakim będzie nas łączyć ścisła więź z niebiańskim Ojcem. Docenianie takie pomoże nam na przykład unikać pośpiesznego modlenia się, jak gdybyśmy potem mieli zająć się ważniejszymi sprawami. Nic nie może być ważniejsze od rozmowy z suwerennym Panem Wszechświata, Jehową Bogiem. Owszem, niekiedy może się zdarzyć, że będziemy mieli mało czasu. Kiedy na przykład król Artakserkses zapytał swego cześnika, Nehemiasza: „Czego byś sobie życzył?” — ten jeszcze ‛pomodlił się do Boga niebios’ (Nehem. 2:4, Bw). Ponieważ jednak król oczekiwał natychmiastowej odpowiedzi, Nehemiasz nie mógł na długo zatopić się w modlitwie. Możemy mimo to być pewni, że była ona treściwa i płynęła z serca, gdyż Jehowa od razu jej wysłuchał (Nehem. 2:5, 6). Ale wyjąwszy takie nadzwyczajne sytuacje, powinniśmy znajdować czas na modlitwy, inne zaś sprawy odkładać. Jeżeli mamy zwyczaj modlić się w pośpiechu, to nie doceniamy w pełni znaczenia tego przywileju.

11. Jakiej jeszcze pułapki musimy się wystrzegać? Jaki świetny przykład dał nam pod tym względem Jezus?

¹¹ Inną pułapką, której musimy unikać, jest częste posługiwanie się ogólnikami. Modlitwy takie również nie świadczyłyby o docenianiu z naszej strony. Jezus dał nam pod tym względem wyśmienity przykład w swej wzorcowej modlitwie. Wymienił siedem różnych próśb: trzy dotyczą tryumfu sprawiedliwości, jedna związana jest z naszymi codziennymi potrzebami fizycznymi, a pozostałe trzy — z naszą pomyślnością duchową (Mat. 6:9-13).

12. Jakie wyśmienite przykłady poruszania w modlitwie konkretnych potrzeb dał nam apostoł Paweł?

¹² Wyśmienity przykład dał nam pod tym względem także apostoł Paweł. Poprosił on innych chrześcijan, żeby się za nim wstawiali, ‛aby mu była dana zdolność śmiałego mówienia’ (Efez. 6:18-20). Sam zresztą także modlił się za drugich w równie konkretnych sprawach. „O to stale się modlę”, napisał, „żeby wasza miłość wciąż coraz bardziej obfitowała w dokładną wiedzę i pełne rozeznanie; żebyście się upewniali o rzeczach ważniejszych, aby być bez skazy i nie powodować zgorszenia aż do dnia Chrystusa; i żebyście byli napełnieni sprawiedliwym owocem, dostępnym przez Jezusa Chrystusa, ku chwale i sławie Boga” (Filip. 1:9-11).

13. Jakie przemyślane modlitwy możemy kierować do Jehowy w związku z różnymi dziedzinami naszej służby?

¹³ Istotnie, modlitwy powinny dotyczyć konkretnych zagadnień, trzeba je więc przemyśleć (por. Prz. 15:28). Podczas służby polowej możemy prosić Boga nie tylko o pobłogosławienie naszych wysiłków, ale też o mądrość, takt, wielkoduszność, swobodę w wypowiadaniu się albo o pomoc w przezwyciężeniu jakiejś słabości, mogącej niekorzystnie wpłynąć na skuteczność naszego świadczenia. A czy nie moglibyśmy prosić Boga o skierowanie nas do ludzi, którzy łakną i pragną sprawiedliwości? Możemy też błagać Jehowę, żeby obdarzył nas obficie swoim świętym duchem, gdy mamy wygłosić wykład publiczny albo wystąpić na zebraniu służby lub w teokratycznej szkole służby kaznodziejskiej. Dlaczego? Pomoże nam to zachować pewność i równowagę oraz mówić żarliwie i z przekonaniem, aby przynieść chwałę imieniu Bożemu i zbudować naszych braci. Dzięki takim modlitwom umysł nasz będzie właściwie nastrojony również w czasie samego przemawiania.

14. Jaką postawę powinniśmy przybrać wobec trudnych do przezwyciężenia słabości cielesnych?

¹⁴ Czy borykamy się z jakąś słabością ciała, która nadweręża nasze usposobienie duchowe i wydaje się trudną do przezwyciężenia? Powinniśmy otwarcie mówić o niej w swoich modlitwach. Nie popadajmy z jej powodu w zniechęcenie, nigdy też nie powinniśmy się znużyć zanoszeniem do Boga pokornych, a przy tym gorących próśb o pomoc i przebaczenie. W takich sytuacjach powinniśmy chętnie zwracać się do Jehowy, jak dziecko, które popadłszy w tarapaty udaje się do ojca; powinniśmy tak postępować bez względu na to, jak często wypadnie nam mówić Bogu w modlitwie o tej samej słabości. Jeżeli rozmawiamy z Nim szczerze, to On nam pomoże i da poznać, iż nam przebaczył. Poza tym możemy czerpać wtedy pociechę ze słów apostoła Pawła, który wyznał, że też miał problem (Rzym. 7:21-25).

CO SPRZYJA ZANOSZENIU TREŚCIWYCH MODLITW

15. W jakim nastroju powinniśmy zwracać się do Jehowy Boga w modlitwie?

¹⁵ Jeżeli pragniemy, aby nasze modlitwy miały naprawdę głęboką treść, to musimy dokładać starań, by nie błądzić gdzieś myślami, lecz skoncentrować się na tym, iż stajemy przed obliczem Wielkiego Boga, Jehowy. Przystępować do Niego musimy z należytym szacunkiem, świadomi Jego majestatu. Jehowa słusznie oświadczył Mojżeszowi, że nikt z ludzi nie może Go zobaczyć, bo wtedy nie pozostałby przy życiu (Wyjścia 33:20). Dlatego musimy przybliżać się do Jehowy z pokorą i skromnością; właśnie ten czynnik uwypuklił Jezus w przypowieści o faryzeuszu i poborcy podatków (Mich. 6:8; Łuk. 18:9-14). Jehowa musi być dla nas realną Osobą. Musimy też przejawiać usposobienie wzorowane na Mojżeszu, który „pozostawał nieugięty, jak gdyby widział Niewidzialnego” (Hebr. 11:27). Postawa taka będzie świadczyć o istnieniu bliskiej więzi, łączącej nas z niebiańskim Ojcem.

16. Jaki udział w wypowiadaniu przemyślanych modlitw ma nasze serce?

¹⁶ Modlitwy nasze staną się też treściwsze, gdy będziemy przystępować do Jehowy z sercem pełnym miłości i przywiązania. Jakąż wdzięczność wobec Jehowy Boga oraz miłość do Niego wyraził na przykład Dawid w Psalmie 23 i 103! Nie ulega wątpliwości, że Dawida łączyła ścisła więź z Wielkim Pasterzem. W teokratycznej szkole służby kaznodziejskiej otrzymujemy rady, by mówić serdecznie i z uczuciem. Powinniśmy o tym pamiętać zwłaszcza podczas odczytywania wersetów biblijnych, a już najbardziej wtedy, gdy się modlimy do naszego niebiańskiego Ojca. Pragniemy przecież odczuwać to samo, co Dawid, który się modlił: „Daj mi poznać drogi Twe, Jehowo; naucz mnie twoich ścieżek. Daj mi chodzić w prawdzie Twojej i ucz mnie, bo Ty jesteś Bogiem mego wybawienia”. Uczucia nasze powinny też być zharmonizowane ze słowami innego psalmisty: „Wołam z całego mego serca. Odpowiedz mi, Jehowo” (Ps. 25:4, 5; 119:145).

17. Jak uchronić modlitwy przed szablonowością?

¹⁷ Jeżeli chcemy, żeby nasze modlitwy były zawsze treściwe i nie wpadały w określony szablon, dobrze będzie urozmaicać zawarte w nich wątki. Stosowne myśli można zaczerpnąć z tekstu dziennego lub przeczytanej publikacji chrześcijańskiej. Można też osiągnąć ten cel przez nawiązanie do tematu studium Strażnicy, wykładu publicznego lub większego zgromadzenia, na którym jesteśmy obecni.

18. Co możemy zrobić, korzystając z rad i przykładów biblijnych, żeby nasze modlitwy były bardziej przemyślane?

¹⁸ Zmiana pozycji ciała może korzystnie wpłynąć na nasze usposobienie w czasie modlitwy, może się też przyczynić do wzbogacenia jej w treść. Podczas modlitw publicznych oczywiście pochylamy głowy. Kiedy jednak chodzi o sytuacje bardziej prywatne, prośby zanoszone na osobności lub w gronie rodziny, niektórzy wolą uklęknąć przed Jehową, stwierdzają bowiem, że pozycja taka sprzyja wykazywaniu pokory. W Psalmie 95:6 znajdujemy zachętę: „Wejdźcie, oddajmy cześć i pokłońmy się; klęknijmy przed Jehową, naszym Twórcą”. Salomon klęczał, gdy się modlił w czasie uroczystego oddania do użytku świątyni Jehowy; Daniel miał wręcz zwyczaj klęczeć podczas modlitwy (2 Kron. 6:13; Dan. 6:11, Bw).

19. Jakie okoliczności powinni brać pod uwagę bracia odpowiedzialni za modlitwy zanoszone publicznie?

¹⁹ Z uwagi na doniosłe znaczenie modlitwy zamianowani starsi muszą się kierować dobrym rozeznaniem, gdy proszą kogoś o reprezentowanie zboru w publicznej modlitwie. Powinien to być ochrzczony mężczyzna, w dodatku dojrzały sługa Boży. Modlitwa jego ma świadczyć o tym, że jest w dobrych stosunkach z Bogiem. Wszyscy, którym powierzono taki przywilej, muszą się starać o to, żeby ich dobrze słyszano i rozumiano, gdyż modlą się nie tylko za siebie, ale za cały zbór. Jak bowiem w przeciwnym razie reszta obecnych mogłaby przy końcu modlitwy powiedzieć „amen”? (1 Kor. 14:16). Oczywiście, żeby słuchacze mogli ze zrozumieniem wyrzec słowo „amen”, muszą sami uważnie słuchać i nie pozwolić myślom gdzieś błądzić. Dzięki temu będzie to jak gdyby ich własna modlitwa. Prośby takie kierujemy do Jehowy Boga, dlatego warto dodać jeszcze jedno słowo przestrogi: nie należy ich wyzyskiwać jako pretekst do prawienia kazań słuchaczom ani do wyrażania czysto osobistych poglądów.

20. Jak należałoby wykorzystać okoliczność, że mówione na głos, treściwe modlitwy są dobrodziejstwem dla słuchaczy?

²⁰ Kiedy nasze modlitwy wypowiadane na głos są naprawdę przemyślane, stanowią dla słuchaczy dobrodziejstwo. Dlatego też pary małżeńskie oraz rodziny postępują słusznie, gdy codziennie przynajmniej raz wspólnie się pomodlą. W tym wypadku jedna osoba, na przykład głowa rodziny, będzie reprezentować pozostałych domowników.

21. Jaką jeszcze sprawę trzeba rozważyć, żeby nasze modlitwy zasługiwały na wysłuchanie?

²¹ Jeżeli chcemy, by nasze modlitwy naprawdę zasługiwały na wysłuchanie, to musimy wziąć pod uwagę jeszcze jeden czynnik. Chodzi o to, że musimy być konsekwentni. Jak to rozumieć? Otóż trzeba wieść życie dostosowane do zanoszonych modlitw i postępować zgodnie z tym, o co się prosi. Ten aspekt modlitw zostanie omówiony w następnym artykule.

JAK ODPOWIESZ:

◼ Jakie przykłady treściwych modlitw znajdujemy w Biblii?

◼ Jakie niedociągnięcia, wynikające z ludzkiej niedoskonałości, mogą się uwidocznić w naszych modlitwach?

◼ Jak można usunąć z nich takie niedociągnięcia?

◼ Co nam pomoże w zanoszeniu przemyślanych modlitw?