ROZDZIAŁ 11
Mesjasz według „wieczystego zamierzenia” Bożego
1. Kiedy nastąpiło odrodzenie pewnej ziemi i pewnego narodu?
MIASTO, które przez siedemdziesiąt lat leżało w ruinie, ożyło w roku 537 p.n.e.! Było nim Jeruzalem, zburzone w roku 607 p.n.e. przez Babilończyków. Gdy to święte miasto dźwignęło się z gruzów, nastąpiło odrodzenie ziemi judzkiej, a poza tym odrodzenie wybranego przez Jehowę narodu, który powrócił do ojczyzny (Izajasza 66:8). Dla wszystkich, którzy się temu przypatrywali, było to zjawisko niezwykłe.
2. (a) Jaki namaszczony przedstawiciel Jehowy miał przyjść przed pojawieniem się obiecanego Mesjasza? (b) Jak doszło do spełnienia się 70 lat wygnania, mimo że Babilon upadł w roku 539 p.n.e.?
2 Wraz ze zmartwychwstaniem tego narodu ożyły też nadzieje na przyjście obiecanego Mesjasza (Ezechiela 37:1-14). Jeszcze podczas 70-letniego przebywania byłych mieszkańców królestwa Judy na wygnaniu w Babilonie wskazano im, kiedy nadejdzie wyznaczony czas przyjścia Mesjasza. Ten Mesjasz miał się pojawić później niż perski zdobywca, Cyrus Wielki, o którym w natchnieniu powiedział prorok Izajasz: „Tak mówi Jahwe o swym pomazańcu [po hebrajsku: masziach] Cyrusie: ‛Ja mocno ująłem go za prawicę, aby ujarzmić przed nim narody i królom odpiąć broń od pasa, aby otworzyć przed nim podwoje, żeby się bramy nie zatrzasnęły’” (Izajasza 45:1). Cyrus przybył jako namaszczony przedstawiciel Jehowy, wtargnął przez bramy okolonego wysokim murem Babilonu oraz pozbawił tronu i życia tamtejszego władcę imperium, Baltazara, syna Nabonida. Miało to miejsce w roku 539 p.n.e. Ale Cyrus nie uwolnił natychmiast przebywających na wygnaniu Izraelitów. Po objęciu władzy w Babilonie zatrzymał ich tam jeszcze przez mniej więcej dwa lata, aż do roku 537 p.n.e. I tak się spełniło siedemdziesiąt lat!
3. Jak długo miał się wywiązywać ze swych szabatów leżący odłogiem kraj Judy?
3 Właśnie tak przepowiedziano to w proroctwie Jeremiasza 25:11. A w 2 Księdze Kronik 36:20, 21 znajdujemy następujący zapisek historyczny na ten temat: „Ocalałą spod miecza resztę król uprowadził do Babilonu i stali się niewolnikami jego i jego synów aż do nadejścia panowania perskiego. I tak się spełniło słowo Jahwe wypowiedziane przez usta Jeremiasza: ‛Dokąd kraj [Judy] nie wywiąże się ze swych szabatów, będzie leżał odłogiem przez cały czas swego zniszczenia, to jest przez siedemdziesiąt lat’” — a więc od roku 607 p.n.e. do roku 537 p.n.e.
4. (a) Kiedy według obliczeń Daniela miał się skończyć pobyt Żydów na wygnaniu? (b) Jakiego wyjaśnienia co do czasu przyjścia Mesjasza udzielił Danielowi Gabriel?
4 Wśród Żydów przebywających na wygnaniu w Babilonie znajdował się też prorok Daniel. Znając natchnione pisma Jeremiasza, Daniel nie spodziewał się uwolnienia Żydów z wygnania wcześniej niż po upływie 70 lat, podczas których Jeruzalem pozostawało spustoszone i miało się wywiązywać ze swych szabatów (Daniela 9:1, 2). Dlatego też w pierwszym roku nowych rządów medo-perskich nad imperium babilońskim Daniel modlił się o to uwolnienie. Wtedy przybył anioł Jehowy, Gabriel, i udzielił Danielowi następującego wyjaśnienia co do czasu przyjścia Mesjasza:
„Siedemdziesiąt tygodni [tygodni lat, uw. marg.] jest postanowione, gdy chodzi o twój naród i twoje miasto święte, aby zakończyć nieprawość, położyć pieczęć na przestępstwie, odpuścić grzech, wprowadzić wieczną sprawiedliwość, opieczętować widzenie i proroka oraz namaścić Święte Świętych.
„Wiedz i zrozum: Od wyjścia nakazu, aby przywrócić i odbudować Jerozolimę, do ukazania się pomazańca — księcia, siedem tygodni [lat]. Po upływie sześćdziesięciu dwóch tygodni [lat] zostaną znów odbudowane plac i rów, ale w czasach ucisku.
„Po upływie sześćdziesięciu dwóch tygodni [lat] pomazaniec zostanie stracony i nie będzie miał następcy. Miasto i sanktuarium zniszczy naród księcia, który przyjdzie, a dokona się to pośród powodzi. Wojna będzie do końca i zniszczenie postanowione.
„Uczyni mocne przymierze z wieloma podczas jednego tygodnia [lat]. W połowie tygodnia [lat] sprawi, że ustanie ofiara krwawa i ofiara pokarmów. Na skrzydle ołtarza będzie ohyda spustoszenia, aż postanowiona kara rozleje się nad niszczycielem”. — Daniela 9:24-27, Poz.
ROZPOCZYNA SIĘ „PORANEK” SIÓDMEGO „DNIA” STWARZANIA (około 526 p.n.e.)
5. Jak się oblicza zakończenie siedmiu i sześćdziesięciu dwóch „tygodni lat”?
5 Pierwsza, czyli „wieczorna” połowa siódmego Bożego „dnia” stwarzania dobiegła końca 3500 lat po stworzeniu Adama i Ewy. Poranek tego „dnia” stwarzania musiał się więc rozpocząć około roku 526 p.n.e. Odtąd wszystko miało się rozjaśnić zarówno co do zamierzenia Bożego, jak i co do Jego ludu. Zgodnie z proroctwem Daniela liczenie siedemdziesięciu „tygodni lat” (to znaczy 490 lat) należało rozpocząć od określonego zdarzenia związanego z odbudową odrodzonego miasta Jeruzalem. Siedem „tygodni [lat]” i „sześćdziesiąt dwa tygodnie [lat]” to razem 483 lata, które miały upłynąć do przyjścia Pomazańca (po hebrajsku: Masziach). Licząc od czasu, gdy żydowski namiestnik Nehemiasz zajął się odbudową murów Jeruzalem, te sześćdziesiąt dziewięć „tygodni lat” skończyły się w pierwszej połowie I wieku naszej ery. Inaczej mówiąc, od dwudziestego roku panowania króla Artakserksesa (455 p.n.e.), czyli od roku, w którym Nehemiasz odbudował owe mury, 483 lata skończyły się w roku 29 n.e. (Nehemiasza 2:1-18). Było to około czterdziestu jeden lat przed drugim zniszczeniem Jeruzalem, dokonanym przez Rzymian. Czy w roku 29 n.e. miało miejsce jakieś wydarzenie historyczne?
6. Jak upadło mocarstwo perskie i jak to się stało, że egipskie miasto Aleksandria zaczęło odgrywać pewną rolę w życiu Żydów?
6 Zarówno I wiek naszej ery, jak i I wiek p.n.e. był dla Izraelitów w Palestynie okresem krytycznym. W IV wieku przed naszą erą po zwycięstwach Aleksandra Wielkiego Macedońskiego władzę nad przybyłymi na powrót do swej ojczyzny Izraelitami, czyli Żydami, przejęło z rąk władcy perskiego mocarstwo greckie. W roku 332 p.n.e. Aleksander Wielki zapanował nad Palestyną, ale Jeruzalem pozostawił nietknięte. Potem obalił władcę perskiego i ustanowił greckie mocarstwo światowe, piąte mocarstwo w dziejach biblijnych. W tym samym roku Aleksander kazał wybudować w pokonanym Egipcie miasto Aleksandrię, które doszło do rozkwitu i w którym zamieszkało wielu Żydów. Ci Żydzi zaczęli mówić potoczną greczyzną, która wówczas dzięki zwycięstwom Aleksandra stała się językiem powszechnie znanym i używanym. Chcieli też znać Biblię.
7. Jak powstała grecka Septuaginta i jak w niej oddano Daniela 9:25, 26?
7 Dlatego w następnym stuleciu, około roku 280 p.n.e., przystąpili do tłumaczenia na potoczną greczyznę swych świętych natchnionych Pism, począwszy od Księgi Rodzaju do Malachiasza. Dzieło to ukończono w I wieku p.n.e. i nazwano Septuagintą. Z uwagi na szerokie rozpowszechnienie się potocznej greczyzny, nawet w pierwszych wiekach imperium rzymskiego, to tłumaczenie Żydów aleksandryjskich miało znaczenie międzynarodowe. Oddano w nim dość wiernie hebrajski tekst Biblii. Na przykład w greckim przekładzie Daniela 9:25, 26 (według angielskiego tłumaczenia Bagstera) powiedziano o Mesjaszu (Masziachu):
„A ty powinieneś wiedzieć i zrozumieć, że od wyjścia nakazu, żeby odpowiedzieć i zbudować Jeruzalem, aż do Chrystusa księcia będzie tygodni siedem i sześćdziesiąt dwa tygodnie: a potem powróci czas i będzie wybudowana ulica oraz mur, a czasy upłyną. Po sześćdziesięciu dwóch tygodniach pomazaniec zostanie zgładzony, a nie ma w nim sądu: (...)”.
8. (a) Jak Jeruzalem dostało się pod panowanie Rzymian i jak potem doszło do zburzenia tego miasta? (b) Od jak dawna Żydzi nie mają świątyni w Jeruzalem i od kiedy — ich zdaniem — nie było już żadnego proroka Bożego?
8 Greczyzna potoczna nadal pozostała językiem międzynarodowym starego świata nawet wtedy, gdy w I wieku p.n.e. mocarstwo greckie zostało obalone przez rzymskie mocarstwo światowe. Jedno z walczących ze sobą o władzę w Jeruzalem stronnictw Machabeuszów zwróciło się do Rzymu o pomoc przeciw drugiemu stronnictwu, w związku z czym w roku 63 p.n.e. rzymski wódz Pompejusz dokonał najazdu, opanował Jeruzalem, i Palestyna dostała się pod władzę Rzymian. W roku 40 p.n.e. Żydzi odzyskali królestwo. Jednak w roku 37 p.n.e. Herod Wielki, potomek Ezawa, czyli Edoma, zaatakował Jeruzalem, zdobył je i zaczął panować jako król z ramienia Rzymu. W I wieku n.e., mianowicie w roku 66, Żydzi znów się zbuntowali przeciw Rzymowi, lecz ten krótki okres ich niepodległości skończył się w roku 70 n.e. zburzeniem Jeruzalem i znajdującej się w nim wspaniałej świątyni, odbudowanej przez Heroda Wielkiego. Odtąd przez ponad 19 stuleci Żydzi nie mieli świątyni w Jeruzalem i nadal jej tam nie mają, chociaż w roku 1948 n.e. powstała Republika Izrael. Ponadto Izraelczycy nie uznają za proroka Bożego nikogo, kto żył później niż Malachiasz, działający w V wieku p.n.e., to znaczy ponad 2400 lat temu. Czy to nie dziwne? Co tu się nie zgadza?
WYJAŚNIENIE DZIĘKI SPEŁNIENIU SIĘ PROROCTWA BIBLIJNEGO
9. Jakie inne ważne miasto zostało odbudowane, gdy w roku 537 p.n.e. ponownie założono Jeruzalem?
9 Gdy w roku 537 p.n.e. ponownie założono starożytne Jeruzalem, odbudowano w Judei również inne miasto — Betlejem. W Księdze Nehemiasza 7:5-26 (Poz) namiestnik Jeruzalem tak mówi o ostatku Żydów, którzy w roku 537 p.n.e. powrócili do ojczyzny:
„Odszukałem spis rodów tych, którzy pierwsi powrócili z Babel i znalazłem tam, co następuje:
„Oto mieszkańcy kraju Judy, którzy przybyli z wygnania na obczyźnie, dokąd uprowadził ich Nebukadnezar, król Babilonu, a którzy powrócili do Jeruzalem i Judy, każdy do swego miasta. Przybyli oni z Zorobabelem, Jozuem (NP: Jeszuą, Septuaginta: Jezusem), Nehemiaszem (...). A oto liczba mężów ludu Izraela: (...) mężów z Betlejem i Netofa — 188”. — Zobacz też Ezdrasza 2:21.
10. (a) Jakie proroctwo mogło się dzięki temu spełnić w Betlejem? (b) Dlaczego obwieszczenie przez aniołów tych obiecanych narodzin nie powinno być czymś niewiarogodnym?
10 Tak więc znowu zaczęło istnieć miasto Betlejem, „miasto Dawida”, w którym mogło się spełnić proroctwo mesjańskie z Micheasza 5:1 (5:2, Gd; NW). Ponieważ począwszy od Kaina i Abla życie człowieka jako samodzielnej jednostki rozpoczyna się zawsze od narodzenia, więc według proroctwa Micheasza należało wypatrywać określonych narodzin w odbudowanym Betlejem. Miały to być narodziny przepowiedziane. Gdy na przykład miał się za sprawą cudu urodzić Izaak, syn Abrahama i Sary, odwiedzili ich trzej aniołowie Boży i zapowiedzieli, że narodziny nastąpią w przyszłym roku; ten, który im przewodził, rzekł: „Czy jest coś, co byłoby niemożliwe dla Jahwe?” (Rodzaju 18:1-14). Gdy setki lat później pewnej dotąd niepłodnej Izraelitce miał się urodzić Samson, najsilniejszy człowiek, jaki kiedykolwiek żył na ziemi, wtedy anioł Boży ukazał się najpierw przyszłej matce, a potem obojgu bezdzietnym małżonkom, aby zapowiedzieć narodzenie wybitnego sędziego Izraela (Sędziów 13:1-20). Czy ktokolwiek miałby zatem uznać za rzecz dziwną i niewiarogodną, że najbardziej niezwykłe ze wszystkich ludzkich narodzin, cudowne narodziny Mesjasza, miały być ludziom zapowiedziane przez aniołów z nieba?
11. Skąd, według Księgi Rodzaju 3:15, miał być wzięty ten, który został wybrany do spełnienia na ziemi roli Mesjasza?
11 Według proroctwa Jehowy z Księgi Rodzaju 3:15 „nasienie”, które zmiażdży głowę Węża, miało się wyłonić z niebiańskiej „niewiasty” Bożej, to znaczy z Jego przyrównanej do niewiasty organizacji świętych niebiańskich „synów [prawdziwego] Boga”. Z tej organizacji Bóg mógł wybrać tego jednego syna duchowego, który miał na ziemi spełnić rolę Mesjasza.
12. Jakie pytania nasuwają się co do dziewczyny, która miała być człowieczą matką Mesjasza, jak również co do jej męża?
12 Jak miał na imię ten wyróżniony syn? Bardzo interesujące pytanie! Jeżeli jednak ten wybrany syn miał się narodzić jako członek rodziny człowieczej w Betlejem judzkim, potrzebna była człowiecza matka. Musiałaby pochodzić nie tylko z pokolenia Judy, lecz także z rodu króla Dawida, aby dzięki temu mogła przekazać dziecku prawo do tronu Dawidowego. Która dziewczyna pochodząca z Betlejem judzkiego spełniała te wymagania? A kto miał zostać jej mężem, i czy również wywodził się z królewskiej linii Dawida? Czy aniołowie obwieścili narodzenie się kogoś większego niż Izaak? Sprawozdanie historyczne napisane przez bliskich znajomych dziewczyny zawiera odpowiedź na te ważne pytania.
13, 14. (a) Gdzie znaleziono odpowiednią dziewicę żydowską? (b) Co jej powiedział anioł Gabriel?
13 Było to pod koniec pierwszego stulecia przed naszą erą. Herod Wielki, syn Antypatra II, był wtedy królem w Jeruzalem. Pochodzący z rodu Dawida mężczyzna imieniem Heli przeniósł się na północ z Betlejem w prowincji Judei do Nazaretu w prowincji Galilei. Tam jego córka Miriam (po hebrajsku), a po grecku Mariam (również Maria) osiągnęła wiek małżeński. Została zaręczona z Józefem, mężczyzną z królewskiego rodu Dawida, cieślą osiadłym w Nazarecie, który tak jak ona pochodził z Betlejem. To narzeczeństwo zobowiązywało ją do pozostawania dziewicą. Ale na kilka miesięcy przed nocą poślubną wydarzyło się coś niezwykłego. Marii ukazał się anioł, który się przedstawił jako Gabriel. Pozdrowiwszy ją, powiedział:
14 „Nie bój się, Mario, znalazłaś bowiem łaskę u Boga. I oto poczniesz w łonie, i urodzisz syna, i nadasz mu imię Jezus [po hebrajsku: Jeszua]. Ten będzie wielki i będzie nazwany Synem Najwyższego. I da mu Pan Bóg tron jego ojca Dawida. I będzie królował nad domem Jakuba na wieki, a jego królestwu nie będzie końca”. — Łukasza 1:26-33, NP.
15. (a) Jakie przymierze zawarte z Dawidem miało się urzeczywistnić za pośrednictwem syna Marii? (b) Jakie to miało znaczenie, że był „Synem Najwyższego”?
15 Według oświadczenia anioła syn Marii miał rzeczywiście być obiecanym Mesjaszem. Miał otrzymać imię Jozue albo inaczej Jeszua, czyli (po grecku) Jezus, a więc takie samo jak arcykapłan, który w roku 537 p.n.e. powrócił z Babilonu razem z Zorobabelem. Jako dziecko Marii miał być nazwany synem „jego ojca Dawida”. W związku z tym Jehowa Bóg miał mu dać tron króla Dawida. Tak jak Dawid miał panować nad „domem Jakuba”, to znaczy nad całym Izraelem. Za jego pośrednictwem Jehowa Bóg miał urzeczywistnić zawarte z Dawidem przymierze co do wiecznotrwałego królestwa, ponieważ jego królewska władza miała trwać na zawsze, a ‛jego królestwu nie miało być końca’. Wobec tego nie był mu potrzebny żaden następca (2 Samuela 7:11-16). Ale dlaczego mógłby być nazwany „Synem Najwyższego”? On sam nie miał być Bogiem Najwyższym, ponieważ był nim Jehowa; miał być Synem tego Najwyższego, ale jak do tego miało dojść?
16. Jakiej odpowiedzi Gabriel udzielił Marii na jej pytanie, jak się to może stać?
16 Sama Maria zapytała o to: „Jakże się to stanie, skoro nie znam pożycia z mężem?” Gabriel odpowiedział: „Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym. A oto również krewna Twoja, Elżbieta, poczęła w swej starości syna i jest już w szóstym miesiącu ta, która uchodzi za niepłodną. Dla Boga bowiem nie ma nic niemożliwego”. — Łukasza 1:34-37.
17. Kiedy nastąpiło cudowne poczęcie w łonie Marii?
17 Czy to, co zostało wówczas oznajmione Marii, okazało się nieziszczalne? Ta dziewica żydowska jest dla nas przykładem, ponieważ uwierzyła, że nie ma nic niemożliwego dla Najwyższego Boga. I dlatego odpowiedziała aniołowi Gabrielowi: „Oto Ja służebnica Pańska [Jehowy, NW], niech Mi się stanie według twego słowa” (Łukasza 1:38). Najwidoczniej poczęcie nastąpiło w łonie Marii wtedy, gdy będąc jeszcze dziewicą poddała się woli Bożej co do jej osoby. Zstąpił na nią duch święty i „osłoniła” ją moc Najwyższego. W jaki sposób doszło dzięki temu do cudownego poczęcia?
18, 19. (a) Dlaczego w chwili poczęcia przez Marię nie zostało zapoczątkowane istnienie zupełnie nowego stworzenia, którego przedtem nie było? (b) Czyim synem słusznie można było nazwać to dziecko?
18 W tym wypadku nie zostało zapoczątkowane istnienie zupełnie nowego żywego stworzenia, którego przedtem nie było, jak to ma miejsce przy zwyczajnym ludzkim poczęciu za sprawą człowieczego ojca. Trzeba tu uwzględnić istnienie niebiańskiej „niewiasty” Bożej, przyrównanej do niewiasty organizacji niebiańskiej. Z niej to miało się wyłonić „nasienie” wspomniane w Księdze Rodzaju 3:15. Dlatego też musiała ona dać jednego ze swych duchowych synów, żeby wykonał to ziemskie zadanie i żeby pięta „nasienia” została zmiażdżona przez Węża.
19 Takie poczęcie w łonie żydowskiej dziewicy Marii nie wymagało wysłania któregoś z niebiańskich duchowych synów Bożych, żeby się wcisnął do jednej z jej komórek jajowych w celu zapłodnienia tej komórki. Byłoby to nierozsądne, niedorzeczne! Wszechmocny Bóg, niebiański Ojciec, przeniósł raczej siłę życiową swego wybranego Syna niebiańskiego z niewidzialnych dziedzin duchowych do komórki jajowej w łonie Marii i zapłodnił tę komórkę. W ten sposób Maria zaszła w ciążę, a poczęte w niej dziecko było „święte”. Był to rzeczywiście „Syn Najwyższego”, jak go nazwał anioł Gabriel. — Łukasza 1:32.
20. (a) Który syn niebiańskiej organizacji Bożej został wybrany? (b) Dzięki czemu mogły się na nim spełnić słowa z Izajasza 53:10?
20 Kto jednak był tym Synem wybranym przez Boga, aby się narodzić jako doskonały człowiek? Nie był nim anioł Gabriel, który przecież zmaterializował się i ukazał Marii, aby ją powiadomić, że zostanie matką. Z Pisma Świętego wynika, że był nim ten, którego pewien anioł w rozmowie z Danielem nazwał „waszym księciem”, „księciem, który jest opiekunem dzieci twojego narodu” — mianowicie Michał (Daniela 10:21; 12:1). Ten książę opiekował się narodem izraelskim jako nadzorujący anioł i niewątpliwie był tym aniołem, który w XVI wieku p.n.e. objawił się Mojżeszowi u podnóża góry Horeb w płonącym krzaku. Słusznie więc nazwano go archaniołem Michałema. Przeniesienie do komórki jajowej Marii jego siły życiowej mocą Bożą, która „osłoniła” Marię, oznaczało, że odtąd Michał przestał istnieć w niebie. Jako urodzony z żydowskiej dziewicy Marii, miał się stać duszą ludzką. Dzięki temu mogły się na nim spełnić zapisane w Księdze Izajasza 53:10 słowa o „cierpiącym słudze” Jehowy:
„Spodobało się Jahwe zmiażdżyć Go cierpieniem. Jeśli wyda swe życie na ofiarę za grzechy, ujrzy potomstwo, dni swe przedłuży, a wola [„zamierzenie”, Rotherham] Jahwe spełni się przez Niego”.
NAOCZNI ŚWIADKOWIE CUDOWNYCH NARODZIN
21. Jak wyjaśniono Józefowi brzemienność Marii i co on potem zrobił?
21 Po pewnym czasie ludzie w Nazarecie zauważyli nieoczekiwaną brzemienność żydowskiej dziewicy. Również narzeczony Marii to spostrzegł i wielce się tym zaniepokoił. Nie on był odpowiedzialny za jej brzemienność. Mieszkańcy Nazaretu nie uwierzyliby w cudowne poczęcie Marii; rygorystyczni zwolennicy Prawa Mojżeszowego skazaliby ją na ukamienowanie jako cudzołożnicę, która nie dochowała wierności narzeczonemu, Józefowi. Kto mógłby przyjść Marii z pomocą i ocalić ją, jak również jej nie narodzone dziecko od śmierci przez ukamienowanie? Kto mógłby wyjaśnić tę sprawę Józefowi? Posłuchajmy:
„Gdy matka jego, Maria, została poślubiona Józefowi, okazało się, że, zanim się zeszli, była brzemienna z Ducha Świętego. A Józef, mąż jej, będąc prawym i nie chcąc jej zniesławić, miał zamiar potajemnie ją opuścić. I gdy nad tym rozmyślał, oto ukazał mu się we śnie anioł Pański i rzekł: Józefie, synu Dawidowy, nie lękaj się przyjąć Marii, żony swej, albowiem to, co się w niej poczęło, jest z Ducha Świętego. A urodzi syna i nadasz mu imię Jezus [po hebrajsku Jeszua]; albowiem On zbawi lud swój od grzechów jego.
„A to wszystko się stało, aby się spełniło słowo Pańskie, wypowiedziane przez proroka: Oto panna pocznie i porodzi syna, i nadadzą mu imię Immanuel, co się wykłada: Bóg z nami.
„A gdy Józef obudził się ze snu, uczynił tak, jak mu rozkazał anioł Pański i przyjął żonę swoją. Ale nie obcował z nią, dopóki nie powiła syna, i nadał mu imię Jezus [Jeszua]”. — Mateusza 1:18-25, NP.
22. (a) Na jaką cechę mesjańskiej roli Jezusa zwrócił uwagę Gabriel, gdy rozmawiał z Marią? (b) Jaką inną cechę syna Marii uwypuklił anioł, który rozmawiał z Józefem?
22 Z porównania wypowiedzi Gabriela do Marii ze słowami anioła, który zjawił się we śnie Józefowi, wynika, że Gabriel położył większy nacisk na rolę, którą Mesjasz ma spełnić jako król z rodu Dawida, żeby urzeczywistnić zawarte z Dawidem przymierze Jehowy co do wiecznotrwałego królestwa. Anioł, który się ukazał Józefowi, uwydatnił rolę Mesjasza jako kapłana, który miał wziąć na siebie i usunąć grzechy innych. Ten anioł wspomniał o imieniu, jakie miało być nadane Mesjaszowi, a które po hebrajsku znaczy „Zbawienie od Jehowy”. Mesjasz miał żyć stosownie do swego imienia w tym sensie, że „zbawi lud swój od grzechów jego”. Jest to zgodne z faktem, że Mesjasz, potomek Dawida, miał się stać „Kapłanem na wieki na wzór Melchizedeka”. — Psalm 110:1-4.
23. Dlaczego Jezus nie urodził się w Nazarecie?
23 Czy Maria porodziła w Nazarecie, gdy Józef wprowadził ją tam do swego domu? Z relacji Pisma Świętego wynika, że tak się nie stało. Te narodziny miały miejsce w mieście Dawidowym, w Betlejem Judzkim. Dlaczego? Dekret władz rzymskich przyczynił się do spełnienia proroctwa Micheasza 5:1 o miejscu narodzin Mesjasza. Czytamy o tym:
„I stało się w owe dni, że wyszedł dekret cesarza Augusta, aby spisano cały świat. Pierwszy ten spis odbył się, gdy Kwiryniusz był namiestnikiem Syrii. Szli więc wszyscy do spisu, każdy do swego miasta. Poszedł też i Józef z Galilei, z miasta Nazaretu, do Judei, do miasta Dawidowego, zwanego Betlejem, dlatego że był z domu i z rodu Dawida, aby był spisany wraz z Marią, poślubioną sobie małżonką, która była brzemienna. I gdy tam byli, nadszedł czas, aby porodziła. I porodziła syna swego pierworodnego, i owinęła go w pieluszki, i położyła go w żłobie, gdyż nie było dla nich miejsca w gospodzie”. — Łukasza 2:1-7, NP.
24, 25. Jak się oblicza przybliżoną datę narodzin Jezusa?
24 Nie podano miesiąca ani dnia tych narodzin, bo w Piśmie Świętym nigdy nie podawano daty urodzin członków ludu Bożego.
25 Słusznie można jednak powiedzieć, że Jezus, pierworodny syn Marii, nie urodził się — jak się to niesłusznie twierdzi — 25 grudnia ani w czasie obchodzonego zimą święta Hanukka (Poświęcenia Świątyni), które się rozpoczynało 25 dnia księżycowego miesiąca Kislew (Jana 10:22). Według obliczeń opartych na Daniela 9:24-27 o ukazaniu się, działalności publicznej i zgładzeniu Mesjasza, Jezus urodził się około 14 dnia księżycowego miesiąca Tiszri. Było to w przeddzień rozpoczęcia się tygodniowego święta Sukkot (Szałasów, Namiotów), podczas którego Żydzi mieszkali na dworze w szałasach, a pasterze przebywali na polach i czuwali nocą nad swoimi stadami (Kapłańska 23:34-43; Liczb 29:12-38; Powtórzonego Prawa 16:13-16). Skoro Jezus żył trzydzieści trzy i pół roku i umarł w dniu Paschy roku 33 n.e., to znaczy 14 Nisan tego roku, więc musiał się urodzić wczesną jesienią 2 roku p.n.e., czyli około 14 Tiszri owego roku.
26. Do kogo wysłany został anioł Boży, aby obwieścić narodzenie się Jezusa, i kto się do niego przyłączył?
26 Ponieważ były to narodziny od dawna oczekiwanego Mesjasza, więc musieli też być naoczni świadkowie tak ważnego wydarzenia. Zadbał o to Bóg, posyłając swego anioła, aby zwiastował cudowne narodziny z dziewicy. Ale komu? Czy Herodowi Wielkiemu w jego królewskim pałacu w Jeruzalem, położonym zaledwie dziesięć kilometrów na północ od tego miejsca? A może przełożonemu świątyni, arcykapłanowi Joazarowi, którego ustanowił król Herod? Wcale nie! Z uwagi na bezpieczeństwo nowo narodzonego Jezusa Jehowa wysłał swojego anioła do mężczyzn, którzy na polach w pobliżu Betlejem wykonywali tę samą pracę, co niegdyś w młodości Dawid. Nie sprawił, żeby świeciła tak zwana „gwiazda betlejemska”, którą każdy musiałby zobaczyć. Czytamy:
„W tej samej okolicy przebywali w polu pasterze i trzymali straż nocną nad swoją trzodą. Naraz stanął przy nich anioł Pański i chwała Pańska zewsząd ich oświeciła, tak że bardzo się przestraszyli. Lecz anioł rzekł do nich: ‛Nie bójcie się! Oto zwiastuję wam radość wielką [dobrą nowinę o wielkiej radości, NW], która będzie udziałem całego narodu: dziś w mieście Dawida narodził się wam Zbawiciel, którym jest Mesjasz, Pan. A to będzie znakiem dla was: Znajdziecie Niemowlę, owinięte w pieluszki i leżące w żłobie’. I nagle przyłączyło się do anioła mnóstwo zastępów niebieskich, które wielbiły Boga słowami: ‛Chwała Bogu na wysokościach, a na ziemi pokój ludziom Jego upodobania’”. — Łukasza 2:8-14.
27. Jakie określenia anioł zastosował do nowo narodzonego Jezusa i dlaczego były one trafne?
27 Leżącego w żłobie w Betlejem noworodka anioł nazwał „Zbawicielem”; między innymi właśnie dlatego nazwano go Jeszuą, czyli Jezusem, co znaczy „Zbawienie od Jehowy”. Dziecię to miało też być Pomazańcem Jehowy, czyli Mesjaszem albo — po grecku — Chrystusem. Oprócz tego miało być „Panem”, którego nawet król Dawid pod natchnieniem nazwał proroczo ‛Panem swoim’. — Psalm 110:1.
28. Komu się należała cześć za te narodziny i dla kogo miały one oznaczać pokój oraz „dobrą nowinę o wielkiej radości”?
28 Tylko Wszechmocny Bóg mógł w nadprzyrodzony sposób doprowadzić do narodzenia się dziecka, które byłoby odpowiednie do spełnienia roli Mesjasza. Nic więc dziwnego, że ukazało się „mnóstwo zastępów anielskich” wychwalających Boga swą pieśnią! Te nadprzyrodzone narodziny, najważniejsze ze wszystkich narodzin ludzkich, były łaskawym wyrazem dobrej woli Boga względem ludzi, których On uznaje. Tacy ludzie, którym Bóg okazuje dobrą wolę, mogą zaznawać spokoju serca i umysłu. Dzięki tym narodzinom „cały naród” będzie mógł jeszcze przeżywać „wielką radość”. Jest więc rzeczą oczywistą, że wypowiedź anioła o tych narodzinach była dobrą nowiną nie tylko dla niebios, lecz także dla ludzi na ziemi!
29. Jak pasterze stali się naocznymi świadkami, że się narodził Mesjasz?
29 Anioł podał pasterzom „znak”, dzięki czemu mogli się teraz stać naocznymi świadkami, że się narodził Mesjasz.
„A gdy aniołowie odeszli od nich do nieba, pasterze rzekli jedni do drugich: Pójdźmy zaraz aż do Betlejemu i oglądajmy to, co się stało i co nam objawił Pan. I śpiesząc się, przyszli, i znaleźli Marię i Józefa oraz niemowlątko leżące w żłobie. A ujrzawszy, rozgłosili to, co im powiedziano o tym dziecięciu. I wszyscy, którzy słyszeli, dziwili się temu, co pasterze im powiedzieli. Maria zaś zachowywała wszystkie te słowa, rozważając je w sercu swoim. I wrócili pasterze, wielbiąc i chwaląc Boga za wszystko, co słyszeli i widzieli, jak im powiedziano”. — Łukasza 2:15-20, NP.
30. Jak odbiłoby się na nas odrzucenie tej autentycznej „dobrej nowiny o wielkiej radości”?
30 A zatem to cudowne urodzenie się z dziewicy nie jest żadnym mitem. Zostało poświadczone przez aniołów z niebios i potwierdzone przez ludzi, którzy byli naocznymi świadkami tego wydarzenia. Lekarz Łukasz osobiście zajął się zbadaniem tej sprawy i zebrał te niezmiernie ważne dla nas informacje (Łukasza 1:1-4; Kolosan 4:14). Gdybyśmy nie uznali tego autentycznego świadectwa, wyrządzilibyśmy sobie tylko szkodę. Odrzucając zarozumiale tę „dobrą nowinę o wielkiej radości”, sami siebie byśmy unieszczęśliwili.
31. Kiedy Józef adoptował Jezusa i kiedy złożył ofiarę oczyszczenia za siebie i za matkę dziecka?
31 Ósmego dnia po narodzeniu dziecię obrzezano, tak jak wszystkich innych chłopców żydowskich urodzonych pod Prawem Mojżeszowym (Łukasza 2:21; Galatów 4:4, 5). Właśnie wtedy Józef dał do zrozumienia, że adoptuje Jezusa. Nie adoptował dziecka nieślubnego, tylko zabezpieczył Jezusa przed fałszywym oskarżeniem, jakoby był dzieckiem pochodzącym z nierządu. Czterdziestego dnia po narodzeniu Jezusa Józef i Maria zanieśli jej pierworodnego do Jeruzalem, aby w świątyni przedstawić go Jehowie i złożyć ofiarę oczyszczenia za Marię oraz za przybranego ojca tego dziecka (Łukasza 2:22-24; Kapłańska 12:1-8). Król Herod nic o tym nie wiedział.
32. (a) Czy Maria miała jeszcze innych synów i córki? (b) Dzięki czemu adoptowany Jezus miał prawo do królewskiej władzy Dawida, której wówczas nikt nie sprawował?
32 We właściwym czasie Maria zaczęła współżyć ze swoim mężem, Józefem, i rodziła mu dzieci. Ze sprawozdania wynika, że po narodzeniu się Jezusa Józef żył jeszcze z Marią przynajmniej dwanaście lat. A zatem mógł mieć z nią dzieci. Biblia mówi o czterech synach: Jakubie, Józefie, Szymonie i Judzie, jak również o córkach Marii. Byli to przyrodni bracia i siostry Jezusa, jej pierworodnego syna (Łukasza 2:41-52; Mateusza 13:53-56; Marka 6:1-3; Dzieje Apostolskie 1:14). Ponieważ jednak Józef adoptował pierworodnego syna Marii, więc przelał na Jezusa uprawnienia do władzy królewskiej Dawida, swego przodka. Poza tym, będąc dzięki cudowi Bożemu cielesnym pierworodnym synem Marii, Jezus odziedziczył też przez swoje urodzenie prawo do władzy królewskiej Dawida, której na razie nikt nie sprawował. Historyk Mateusz, który podaje rodowód jego przybranego ojca, Józefa, nazywa go Mesjaszem, mówiąc: „Rodowód Jezusa Chrystusa [po hebrajsku: Mesjasza], syna Dawida, syna Abrahama”. — Mateusza 1:1. Zobacz Łukasza 3:23-38, gdzie podano rodowód Marii.
33, 34. Dlaczego królowi Herodowi nie udało się zabić Mesjasza i z jakiego powodu Jezusa nazwano „Nazarejczykiem”?
33 Narodziny Jezusa nie były dobrą nowiną dla edomickiego władcy Jeruzalem, króla Heroda Wielkiego, który niedługo potem umarł. O tych narodzinach nie poinformował go anioł Jehowy ani pasterze z Betlejem, tylko zapatrzeni w gwiazdy astrologowie ze Wschodu, którzy byli pod wpływem demonów i których Prawo Mojżeszowe potępiało. — Powtórzonego Prawa 18:9-14; Izajasza 47:12-14; Daniela 2:27; 4:4 [4:7, Gd]; 5:7.
34 Na dworze Heroda musiano najpierw zapoznać astrologów z proroctwem Micheasza 5:1 [5:2, Gd], zanim to świetliste ciało, które uznali za „gwiazdę”, zaprowadziło ich do Betlejem, gdzie się znajdował Jezus. Bóg ostrzegł ich we śnie, żeby nie wracali do okrutnego Heroda. Nie rezygnując ze swego planu zabicia Mesjasza, Herod kazał zgładzić w Betlejem chłopców w wieku do dwóch lat, ale Jezus uszedł z życiem. Ostrzeżeni przez anioła Józef i Maria zabrali go do Egiptu. Po śmierci Heroda jego syn Archelaus został królem Judei, na której terenie znajdowało się też Betlejem. Z tego powodu Jezus nie powrócił do Betlejem, tylko został zabrany dalej na północ, do Nazaretu w Galilei, gdzie dorastał. Dlatego nazwano go później Jezusem z Nazaretu, a nie Jezusem z Betlejem. — Mateusza 2:1-23; 21:11.
ZWIASTUN PRZEDSTAWIA LUDOWI MESJASZA
35. Kto miał przedstawić ludowi Mesjasza, i co ten człowiek głosił?
35 W myśl proroctwa Malachiasza 3:1 (przekład Leesera) Mesjasza miał przedstawić narodowi izraelskiemu pewien zwiastun. Okazał się nim obiecany przez anioła Gabriela podeszłemu w latach kapłanowi Zachariaszowi i jego niemłodej już żonie Elżbiecie syn, któremu Zachariasz miał nadać imię Jan (Łukasza 1:5-25, 57-80). Wczesną wiosną roku 29 n.e., w piętnastym roku panowania Tyberiusza Cezara, „skierowana została Boża wypowiedź do Jana, syna Zachariasza, na pustyni. Chodził więc po całej krainie nad Jordanem, głosząc chrzest jako symbol skruchy dla przebaczenia grzechów” (Łukasza 3:1-3, NW). Ludziom, którzy przychodzili go słuchać, głosił: „Okażcie skruchę, bo przybliżyło się królestwo niebios” (Mateusza 3:1, 2, NW). Nazwano go „Janem Chrzcicielem”. — Marka 1:1-4.
36. Kiedy i dlaczego Jezus udał się do Jana, aby się ochrzcić, i jakie świadectwo z nieba potwierdziło uznanie tego czynu?
36 Przez sześć miesięcy Jezus obserwował, jak Jan głosi i chrzci, po czym zaczął działać. Zdawał sobie sprawę, że ma być ziemskim przedstawicielem tego „królestwa niebios”. Jesienią owego roku (29 n.e.) Jezus skończył 30 lat. Przestał się zajmować ciesielstwem w Nazarecie, pozostawił tam swą matkę z jej dalszymi synami i córkami, a sam poszedł szukać swego zwiastuna, Jana. Miał w pamięci prorocze słowa króla Dawida, zapisane w Psalmie 40:7-9 (Hebrajczyków 10:1-10). Udał się więc nie po to, aby dać się ochrzcić w celu usymbolizowania skruchy dla przebaczenia grzechów, ale by przyjąć chrzest w celu usymbolizowania stawienia się do dyspozycji Boga na spełnianie odtąd Jego woli. Jak Bóg okazał, że go przyjął? Czytamy:
„Wtedy przyszedł Jezus z Galilei nad Jordan do Jana, żeby przyjąć chrzest od niego. Lecz Jan powstrzymywał Go, mówiąc: ‛To ja potrzebuję chrztu od Ciebie, a Ty przychodzisz do mnie?’ Jezus mu odpowiedział: ‛Pozwól teraz, bo tak godzi się nam wypełnić wszystko, co sprawiedliwe’. Wtedy Mu ustąpił. A gdy Jezus został ochrzczony, natychmiast wyszedł z wody. A oto otworzyły Mu się niebiosa i ujrzał Ducha Bożego zstępującego jak gołębicę i przychodzącego na Niego. A głos z nieba mówił: ‛Ten jest mój Syn umiłowany, w którym mam upodobanie’”. — Mateusza 3:13-17.
37. Jakie świadectwo o Jezusie dał Jan swoim uczniom i co powiedział o nim jako o ofierze?
37 Jan Chrzciciel widział, co się stało, i słyszał głos Ojca niebiańskiego. Później dał wobec uczniów następujące świadectwo o tym, co widział i co Bóg powiedział z nieba: „Ja to ujrzałem i daję świadectwo, że On jest Synem Bożym”. Jan wskazał również, że właśnie ten ochrzczony Jezus ma być ofiarowany dla zbawienia ludzkości: „Oto Baranek Boży, który gładzi grzech świata” (Jana 1:29-34). Czy świadectwo złożone przez Jana Chrzciciela nie zasługuje na to, aby je dziś uznać za prawdziwe i w nie uwierzyć? Z całą pewnością!
38. (a) Co oznaczało dla Jezusa zstąpienie na niego ducha Bożego? (b) Ile „tygodni [lat]” dobiegło wówczas końca i co się miało wydarzyć w następnym „tygodniu”?
38 Zstąpienie świętego ducha Bożego na ochrzczonego Jezusa nie oznaczało jedynie, że odtąd stał się duchowym Synem Bożym mającym widoki na powrót do duchowego życia w niebie. Oznaczało również namaszczenie go duchem Bożym. Teraz faktycznie został Pomazańcem, Mesjaszem, czyli — po grecku — Chrystusem. Proroctwo spełniło się więc w samą porę. Właśnie w roku 29 n.e. skończył się wyłonieniem Pomazańca, Mesjasza, Chrystusa okres siedmiu tygodni (lat) i sześćdziesięciu dwu tygodni (lat), liczący w sumie 483 lata (Daniela 9:25). Oto miał się rozpocząć siedemdziesiąty tydzień (lat), w połowie którego Mesjasz miał złożyć w ofierze siebie samego, gdyż miał zostać zgładzony jako Baranek Boży, w związku z czym „ustanie ofiara krwawa i ofiara pojednania”. — Daniela 9:26, 27.
39. Gdzie i przy jakiej sposobności Jezus Chrystus zwrócił uwagę, że spełniło się na nim proroctwo Izajasza 61:1-3?
39 Tym samym spełniło się proroctwo z Księgi Izajasza 61:1-3 o namaszczeniu Mesjasza duchem Jehowy. Dawida namaszczono zwykłą oliwą roślinną, teraz jednak syn i Pan Dawida został namaszczony duchem świętym. Gdy w następnym roku Jezus powrócił do Nazaretu, nie po to, żeby się znowu zająć ciesielstwem, tylko żeby głosić w miejscowej synagodze, zwrócił uwagę, że spełniło się na nim proroctwo Izajasza. Sprawozdanie według Łukasza 4:16-21 mówi:
„Podano Mu księgę proroka Izajasza. Rozwinąwszy księgę, natrafił na miejsce, gdzie było napisane: Duch Pański [Jehowy, NW] spoczywa na Mnie, ponieważ Mnie namaścił i posłał Mnie, abym ubogim niósł dobrą nowinę, więźniom głosił wolność, a niewidomym przejrzenie; abym uciśnionych odsyłał wolnych, abym obwoływał rok łaski od Pana. Zwinąwszy księgę oddał słudze i usiadł; a oczy wszystkich w synagodze były w Nim utkwione. Począł więc mówić do nich: ‛Dziś spełniły się te słowa Pisma, któreście słyszeli’”.
40, 41. (a) Dlaczego Szatanowi szczególnie zależało na nakłonieniu namaszczonego Jezusa do zrezygnowania z nienaganności? (b) Czym się zakończyło wypróbowanie Jezusa przez Kusiciela?
40 Wielki Wąż, Szatan Diabeł, wiedział, że ten namaszczony Jezus jest mesjańskim „nasieniem” niebiańskiej „niewiasty” Bożej. Właśnie jego spośród wszystkich „synów [prawdziwego] Boga” wielki Wąż chciał skłonić do zrezygnowania z nienaganności, a przez to do ściągnięcia największej hańby na Boga. Dlatego na Pustyni Judzkiej przystąpił do Jezusa, który udał się w te strony bezpośrednio po chrzcie oraz namaszczeniu duchem Jehowy i pozostał tam przez czterdzieści dni. Wielki Wąż, Diabeł, usiłował skusić Jezusa do udowodnienia, że jest Synem Bożym, przez dokonanie cudownej przemiany kamieni w chleb albo przez sprawienie, żeby niewidzialni aniołowie nieśli go na rękach, gdyby się rzucił w dół z flanek świątyni.
41 W końcu, w trzeciej i ostatniej desperackiej próbie, Kusiciel zaofiarował Jezusowi „wszystkie królestwa świata oraz ich przepych” w zamian za jeden jedyny akt uwielbienia. Po raz trzeci Jezus przytoczył spisane Słowo Boże i powiedział: „Jest bowiem napisane: ‛Panu [Jehowie, NW], Bogu swemu, będziesz oddawał pokłon i Jemu samemu służyć będziesz’”. — Mateusza 4:1-10.
42. Pod jakim względem przeżycie Jezusa można porównać z czterdziestodniowym pobytem Mojżesza na górze Horeb z aniołem Bożym?
42 To wystawienie na próbę nienaganności Mesjasza względem Boga Najwyższego obserwowali aniołowie. Kiedy więc Diabeł doznał porażki i odstąpił od Jezusa, „aniołowie przystąpili i usługiwali Mu” (Mateusza 4:11; Marka 1:13). Na długo przed tym wydarzeniem Mojżesz przebywał przez czterdzieści dni z aniołem Jehowy na górze Horeb na pustyni Synaj, a teraz Jezus, Mesjasz, po czterdziestodniowym poszczeniu i rozmyślaniu na Pustyni Judzkiej gotów był ufnie rozpocząć swą publiczną służbę na ziemi izraelskiej. — Wyjścia 24:18.
[Przypis]
a Zobacz Judy 9 i Apokalipsę 12:7. Wcześniejsze i bardziej wyczerpujące omówienie tego tematu można znaleźć w Christologie des Alten Testaments und Commentar (1829-1835) E.W. Hengstenberga.