Grecja — piąte wielkie mocarstwo światowe

Niczym szybki, uskrzydlony lampart Aleksander wyruszył z Grecji na podbój Azji Mniejszej (dzisiejsza Turcja), Palestyny, Egiptu i całego imperium medo-perskiego aż po granice Indii. Czy chciałbyś dowiedzieć się czegoś więcej o owym nadzwyczajnym zdobywcy i o tym, co na jego temat mówi Biblia?

KIEDY Aleksander objął tron w Macedonii, miał zaledwie 20 lat. W dwa lata później zaczął realizować plan swego ojca Filipa i ogarnięty chęcią odwetu rozpętał wojnę przeciw Persom, których potężne państwo leżało na wschód od Grecji. Wyprawa ta skończyła się ujarzmieniem całego ówczesnego świata.

Wojska tego energicznego młodego stratega przewaliły się przez Azję Mniejszą, Syrię, Palestynę, Egipt, Babilonię, całe imperium medo-perskie i dotarły aż do wrót starożytnych Indii! Uchodził on za bodaj największego wodza swej epoki i dziś znany jest jako Aleksander Wielki.

W zdumiewająco krótkim czasie Grecja stała się piątym mocarstwem światowym w dziejach biblijnych — większym niż którekolwiek z poprzednich. Jak do tego doszło? Jak wiąże się to ze Słowem Bożym? I jakie znaczenie ma to dla nas?

Przepowiedziany w proroctwach biblijnych

Dwieście lat przed panowaniem Aleksandra, gdy dominującą rolę odgrywał Babilon, a Medowie i Persowie nie wzrośli jeszcze w potęgę, prorok Jehowy imieniem Daniel otrzymał dwie doniosłe wizje, w których nakreślono przyszłą historię świata. Następnie po upadku Babilonu dano mu trzecie widzenie, które miało się urzeczywistnić długo po jego śmierci. Daniel wszystko opisał. Proroctwa te zaczęły się spełniać dopiero po upływie dwóch stuleci, niemniej zawierały szczegółowe informacje o Aleksandrze i jego królestwie.

Co objawiono Danielowi? Możesz odnaleźć te proroctwa w księdze biblijnej noszącej jego imię, napisanej około 536 roku p.n.e. Oto pokrótce treść tego, co zobaczył i co dotyczyło piątego mocarstwa światowego — Grecji:

W pierwszej z proroczych wizji Grecję ukazano jako lamparta, który mógł się bardzo szybko poruszać, gdyż ‛na grzbiecie miał cztery skrzydła stworzenia latającego. (...) I dano mu faktyczne władanie’ (Daniela 7:6).

W drugiej wizji występuje kozioł, który „nadciągał od zachodu słońca po powierzchni całej ziemi” z taką prędkością, że „nie dotykał ziemi”. Dobiegł aż do dwurożnego barana, który według wyjaśnień anioła wyobrażał „królów Medii i Persji”. Kozioł „powalił barana i złamał jego dwa rogi”. Daniel usłyszał: „Włochaty kozioł wyobraża króla Grecji” (Daniela 8:5-8, 20, 21).

Za trzecim razem Danielowi powiedziano, że król „Persji (...) pobudzi wszystko przeciw królestwu Grecji. I na pewno powstanie potężny król, a będzie panował z rozległą władzą i postępował według własnej woli” (Daniela 11:2, 3).

Co znaczy ta symbolika? Czy wypadki istotnie potoczyły się tak, jak to zapowiedziano Danielowi? Zobaczmy.

Spełnienie proroctw

Wiosną 334 roku p.n.e. Aleksander przeprawił się przez Dardanele (starożytny Hellespont) i wkroczył do Azji na czele około 30 000 piechoty i 5000 jazdy. Z szybkością symbolicznego lamparta o czterech skrzydłach lub kozła, który zdawał się nie dotykać ziemi, parł naprzód przez imperium perskie, pięćdziesięciokrotnie większe od jego królestwa! Czy będzie „panował z rozległą władzą i postępował według własnej woli”? Odpowiedzi dostarcza historia.

Nad rzeką Granik na północnym zachodzie Azji Mniejszej (obecnie Turcja) Aleksander wygrał pierwszą bitwę z Persami. Zimą opanował zachodnią część Azji Mniejszej. Następnej jesieni rozgromił półmilionową armię perską w południowo-wschodnim zakątku tego półwyspu pod Issos. Król perski Dariusz III zbiegł, zostawiając w rękach Aleksandra swą rodzinę.

Zamiast ścigać uciekających Persów, Aleksander skierował się wzdłuż wybrzeża śródziemnomorskiego na południe i pozajmował bazy potężnej floty perskiej. Leżący na wyspie Tyr bronił się przez siedem miesięcy. W końcu ze szczątków starego miasta na lądzie, zburzonego przez Nabuchodonozora, Aleksander kazał wznieść groblę, która sięgnęła aż na wyspę. Pozostałości tej budowli można oglądać do dziś i świadczą one o spełnieniu się proroctwa Ezechiela o wrzuceniu gruzu z Tyru do morza (Ezechiela 26:4, 12, Biblia warszawska).

Aleksander oszczędził Jeruzalem, które mu się poddało, i podążył dalej na południe. Zdobył Gazę, a potem objął swą „rozległą władzą” Egipt, gdzie „postępował według własnej woli” witany jako wyzwoliciel. W Memfis złożył ofiarę Apisowi, czym zjednał sobie tamtejszych kapłanów. Prócz tego założył w Egipcie miasto Aleksandrię, które później rywalizowało z Atenami jako ośrodek nauk i które po dziś dzień nosi jego imię.

Młody władca zdołał zrealizować wszystko, co przewidywały plany Filipa. Osiągnął już nawet więcej, lecz bynajmniej na tym nie poprzestał. Jak zwinny kozioł zawrócił przez Palestynę na północny wschód aż ku rzece Tygrys. Tam w 331 roku p.n.e. starł się z Persami pod Gaugamelą, niedaleko ruin Niniwy, dawnej stolicy Asyrii. Dysponując 47 000 żołnierzy, pokonał zreorganizowaną armię perską w sile 1 000 000 ludzi. Dariusz III ponownie uciekł i później został zamordowany przez własnych poddanych.

Upojony zwycięstwem Aleksander ruszył na południe i zdobył zimową stolicę Persji, Babilon. Następnie zajął miasta stołeczne Suzę i Persepolis, zawładnął ogromnym skarbcem perskim i spalił wielki pałac Kserksesa. Na koniec padła jego łupem jeszcze jedna stolica — Ekbatana. Wtedy ów błyskawicznie działający zdobywca opanował resztę podbitego państwa, docierając na wschód aż do rzeki Indus (w dzisiejszym Pakistanie). Grecja niezaprzeczalnie stała się piątym mocarstwem światowym w dziejach biblijnych.

Po podbojach Aleksandra w całym jego rozległym królestwie rozprzestrzeniła się mowa i kultura grecka. W miarę jak na zdobytych obszarach zakładano potem kolonie, wspólny język grecki koine stawał się ówczesnym językiem międzynarodowym. Później użyto go do spisania Chrześcijańskich Pism Greckich.

Podział Królestwa Aleksandra

Aleksander chciał odbudować Babilon i uczynić go stolicą swego imperium. Jednakże sprawy miały przybrać inny obrót. Włochaty kozioł ukazany w proroctwie miał pojedynczy duży róg. Danielowi powiedziano:

„Samiec z kóz pysznił się aż do ostateczności; ale skoro tylko urósł w potęgę, wielki róg uległ złamaniu, a w jego miejsce wyraźnie zaczęły wyrastać cztery, ku czterem wiatrom niebios. (...) Włochaty kozioł wyobraża króla Grecji; wielki zaś róg, który był między jego oczami, ten wyobraża króla pierwszego. A że został złamany, wskutek czego na koniec pojawiły się cztery w jego miejsce — cztery królestwa powstaną z jego narodu, lecz nie z jego siłą” (Daniela 8:8, 21, 22).

„A gdy już powstanie, jego królestwo zostanie skruszone i podzielone ku czterem wiatrom niebios, ale nie dla jego potomków i nie według władzy, z jaką panował; jego królestwo bowiem zostanie wykorzenione, wszakże dostanie się innym niż ci” (Daniela 11:4).

Zgodnie z zapowiedzią biblijną Aleksander niedługo cieszył się panowaniem nad światem. Kiedy krocząc od zwycięstwa do zwycięstwa, znalazł się u szczytu sławy, zakończyły się jego bezwzględne podboje. Zachorował na malarię, w dalszym ciągu prowadził hulaszcze życie i zmarł nagle w Babilonie w 323 roku p.n.e. Miał wtedy zaledwie 32 lata. Ciało jego zabrano do Egiptu i pochowano w Aleksandrii. „Wielki róg”, wyobrażający „króla pierwszego”, został złamany. A co się stało z jego imperium?

Według proroctwa miało być podzielone, „ale nie dla jego potomków”. Przez krótki czas rządził nim nieudolny brat Aleksandra, Filip Arydeusz, został jednak zamordowany. Podobny los spotkał dwóch synów Aleksandra, zarówno prawowitego — Aleksandra Allou, jak i nieślubnego imieniem Herakles (Herkules). W ten sposób wygasła linia Aleksandra Wielkiego, wielkiego sprawcy przelewu krwi.

Prócz tego przepowiedziano, że „cztery królestwa powstaną z jego narodu, lecz nie z jego siłą”, oraz że jego królestwo będzie „podzielone ku czterem wiatrom niebios, ale (...) nie według władzy, z jaką panował”. Czy tak się stało?

Z czasem ogromne imperium Aleksandra podzielili między siebie czterej jego wodzowie: (1) Kassander objął władzę w Macedonii i Grecji; (2) Lizymach — w Azji Mniejszej i Tracji; (3) Seleukos Nikator — w Babilonii, Medii, Syrii, Persji oraz prowincjach wschodnich aż po rzekę Indus; (4) Ptolemeusz Lagos — w Egipcie, Libii i Palestynie. Tak jak mówiły proroctwa, z jednej wielkiej monarchii Aleksandra powstały cztery królestwa hellenistyczne, to znaczy pozostające pod wpływem kultury greckiej.a

Najtrwalsze z nich było królestwo Ptolemeuszów w Egipcie. W 30 roku p.n.e. zagarnął je Rzym, zajmując miejsce Grecji jako szóste z wielkich mocarstw światowych.

Lepsze perspektywy dla ludzkości

Czy ciemięskie potęgi światowe miały następować po sobie bez końca? Nie, ponieważ Biblia mówi, że niebawem dojdzie swego kresu już ostatnia z nich (Objawienie 17:10).

Oprócz rządów ludzkich, przedstawionych pod postacią zwierząt, Danielowi ukazano jeszcze coś innego. W niezwykłej wizji ujrzał niebiosa, a w nich „Przedwiecznego”, czyli samego Boga, dającego Królestwo nie jakiemuś zaborczemu ziemskiemu władcy, lecz „komuś podobnemu do Syna Człowieczego” — Jezusowi Chrystusowi wskrzeszonemu do życia w niebie! (Daniela 7:9, 10, 13).

Cóż za kontrast! Jakże odmienne miało być to niebiańskie Królestwo i jego władza od poczynań dotychczasowych wojowniczych królów ludzkich! O wywyższonym w niebiosach „Synu Człowieczym” Daniel powiedział: „Dano mu też panowanie i dostojeństwo, i królestwo, żeby ludy, narodowości i języki służyły wszystkie właśnie jemu. Panowanie jego jest panowaniem niezmiernie trwałym, które nie przeminie, a jego królestwo nie będzie doprowadzone do zguby” (Daniela 7:14). Miało to być Królestwo pokoju i sprawiedliwości (Izajasza 9:5, 6, Bw).

Spoglądając na rządy ludzkie, pełne chciwości i przemocy, możemy się naprawdę cieszyć z tego, że owo niebiańskie Królestwo jest już ustanowione i wkrótce rozciągnie swą sprawiedliwą władzę nad całą ziemią! (Objawienie 12:10, 12).

„Widzenie to bowiem jest jeszcze na czas wyznaczony, a dysząc spieszy ku końcowi i nie opowie kłamstwa. Nawet gdyby się odwlekało, wciąż go wyczekuj; bo niechybnie się sprawdzi. Nie przyjdzie za późno” (Habakuka 2:3).

[Przypis]

[Mapa na stronie 23]

[Patrz publikacja]

Zasięg panowania Aleksandra

Sardes

Issos

Damaszek

Tyr

Jeruzalem

Aleksandria

Memfis

Teby

Eufrat

Tygrys

Gaugamela

Babilon

Ekbatana

Suza

Persepolis

Aleksandria

Taksyla

Indus

[Mapa na stronie 25]

[Patrz publikacja]

Rozpad imperium Aleksandra

Morze Wielkie

KASSANDER

Pella

LIZYMACH

Lizymachia

PTOLEMEUSZ LAGOS

Aleksandria

SELEUKOS NIKATOR

Antiochia

Seleucja

[Ilustracja na stronie 24]

Wybrzeże w pobliżu dzisiejszej Aleksandrii

[Prawa własności]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.