‚Czyńcie ludzi uczniami, chrzcijcie ich’

„Dano mi wszelką władzę w niebie i na ziemi. Idźcie więc i czyńcie uczniami ludzi ze wszystkich narodów, chrzcząc ich w imię Ojca i Syna, i ducha świętego, ucząc ich przestrzegać wszystkiego, co wam przykazałem. A oto jestem z wami po wszystkie dni, aż do zakończenia systemu rzeczy”. — Mat. 28:18-20, NW.

 1. Kto słyszał nakaz Jezusa: „Czyńcie uczniami ludzi (...), chrzcząc ich”?

JEZUS CHRYSTUS wypowiedział powyższe słowa na pewnej górze w Galilei. Było wtedy już po jego śmierci i zmartwychwstaniu. Ze słowami tymi zwrócił się do grona swoich uczniów, a jeden z nich, Mateusz, zapisał je dla naszego pożytku. Ilu uczniów Jezusa wtedy słyszało od niego ten nakaz, nie wiadomo dokładnie. Jedenastu wiernych apostołów z całą pewnością było tam na miejscu, ale w sumie uczniów mogło być znacznie więcej (Mat. 28:16). Liczni uczeni bibliści uważają, że to przy tej okazji zebrało się pięćset osób, które według apostoła Pawła wspólnie widziały Jezusa po jego zmartwychwstaniu, bo właśnie w Galilei miał on sporą gromadę uczniów (1 Kor. 15:6). Niektórzy również powołują się na słowa Jezusa zapisane w Ewangelii według Mateusza 28:10: „Idźcie i oznajmijcie moim braciom: niech idą do Galilei, tam Mnie zobaczą”, tłumacząc, że odnosiły się do większej liczby osób niż jedenastu apostołów. Nie możemy wszakże mieć co do tego całkowitej pewności.

 2. Dlaczego ten nakaz Jezusa był dany w stosownym momencie? Na co uczniom otworzył oczy?

² Wiadomo w każdym razie, że Jezus Chrystus został wzbudzony z martwych i że byli naoczni świadkowie tego, iż dał swym naśladowcom zlecenie, aby szli i pozyskiwali uczniów oraz ich chrzcili. Słowa te Jezus wypowiedział w nader stosownym momencie, akurat w okresie, gdy uczniom potrzebne były wytyczne co do dalszego postępowania. Nakaz Jezusa otworzył im oczy na wielkie dzieło wychowawcze, jakie miało być przeprowadzone wśród wszystkich narodów. Jakże musieli być wzruszeni, otrzymawszy takie zadanie, uzupełnione przez zapewnienie, iż sam Jezus Chrystus będzie ich wspierał w tej rozległej, ogólnoświatowej działalności!

 3. (a) Dlaczego nie mogło być wątpliwości co do istoty dzieła? (b) Kto to jest uczeń?

³ Czy można było nie zrozumieć istoty dzieła, które w myśl słów Chrystusa Jezusa mieli wykonywać jego wierni naśladowcy aż do zakończenia obecnego systemu rzeczy? Trudno byłoby tak przypuszczać. Ci przecież, którzy słyszeli tę zapowiedź, sami byli jego uczniami. Wiedzieli, że uczeń to ten, kto pobiera naukę, kto jest zaprawiany i szkolony. Mieli więc uczyć drugich, aby się również stali naśladowcami Chrystusa.

 4. Przedstaw w oparciu o Ewangelię według Jana 1:35-42, jak Andrzej i Szymon zostali uczniami Jezusa.

⁴ Pierwszych uczniów Jezusa wyszkolił Jan Chrzciciel. Przygotowywał on ich do przejścia pod opiekę lepszego nauczyciela — właśnie Jezusa. Jednym z tych uczniów Jana Chrzciciela, których osobiście przekazał Jezusowi do dalszej nauki, był Andrzej. Kiedy Andrzej spędził jakiś czas na słuchaniu Jezusa, zrelacjonował jego słowa swemu bratu Szymonowi, który również został uczniem i apostołem Jezusa Chrystusa. — Jana 1:35-42.

 5. Jak według Jana 1:43-51 stali się uczniami Filip i Natanael?

⁵ Inny człowiek, który zaraz w początkowym okresie służby kaznodziejskiej Jezusa dowiedział się, jak zostać naśladowcą Jezusa Chrystusa, nazywał się Filip. Skoro tylko został uczniem, przejawił właściwego ducha, bo zaczął opowiadać drugim tę dobrą nowinę. Zainteresował w ten sposób Natanaela, który z kolei także został uczniem Chrystusa. — Jana 1:43-51.

 6. (a) Jak Jezus zaraz na początku swej służby wskazał, że ma na uwadze przygotowanie naśladowców do czynienia innych ludzi uczniami? (b) Jak byli przygotowywani do tej pracy?

⁶ Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że Jezus od początku swej ziemskiej służby publicznej zmierzał do tego, by z czasem dzieło czynienia uczniów przejęli jego naśladowcy. Poświadczają to na przykład słowa, jakie skierował do Andrzeja i Piotra, kiedy ci łowili ryby na Morzu Galilejskim: „Pójdźcie za Mną, a uczynię was rybakami ludzi” (Mat. 4:19). Jakub i Jan to dalsi rybacy, którzy porzucili swe łodzie, aby iść za Jezusem, osobiście przysłuchiwać się jego kazaniom i naukom oraz oglądać dokonywane przez niego cuda (Mat. 4:21-23). Przyłączywszy się do Jezusa widzieli, jak się zdobywa uczniów. Pierwsi powołani zobaczyli na przykład, jak Jezus zapraszał innych do pójścia jego śladami — chociażby Mateusza, który nawet zrezygnował z intratnej posady poborcy podatków, byleby zostać jego naśladowcą. Mieli okazję do przyswojenia sobie metod nauczania, stosowanych przez Jezusa. — Mat. 9:9.

 7. (a) Gdzie Jezus uznał za stosowne nauczać grupy ludzi? (b) Streść niektóre nauki Jezusa, zanotowane w 5 rozdziale sprawozdania Mateusza; — w rozdziale 6; — w rozdziale 7.

⁷ Do ważniejszych metod, którymi posługiwał się Jezus w dziele czynienia uczniów, należało opowiadanie o zamierzeniach Bożych ludziom zebranym na jednym miejscu. Sprawozdania ewangeliczne donoszą o wielu okazjach, przy których Jezus przemawiał do grup ludzi albo nawet do wielkich tłumów. Głosił w miastach i po wsiach, w synagogach i gdziekolwiek znajdowali się ludzie (Mat. 9:35). Przemawiał także nad brzegiem morza (Mat. 13:1, NP). Na samym Mateuszu wielkie wrażenie wywarło kazanie Jezusa wygłoszone na zboczu góry w pobliżu Kafarnaum, to jest miasta, w którym tenże Mateusz otrzymał zaproszenie do naśladowania Jezusa. Kazanie owo zajmuje w Ewangelii według Mateusza miejsce od 5:3 do 7:27 i jest wybornym przykładem tego, jak Jezus nauczał ludzi przestrzegania przykazań. Na wstępie wymienił na przykład dziewięć warunków szczęścia, wskazując, czego uczniowie powinni szukać, co powinni znać i co czynić. Jezus poruszył również takie tematy, jak: cudzołóstwo, rozwód, miłość do nieprzyjaciół, sposób modlenia się, pogląd na sprawy duchowe przeciwstawione dobrom materialnym, zachowanie się wobec innych, konieczność kroczenia wąską drogą życia, cel wydawania dobrych owoców i doniosłość budowania na mocnym fundamencie duchowym przez spełnianie jego nauk. Jakież to były cudowne pouczenia! Zarazem był to jednak też piękny przykład, jak można prowadzić dzieło czynienia uczniów przy przemawianiu do rzesz ludzkich, zebranych chociażby celem wysłuchania odczytu publicznego.

 8. (a) Gdzie nauczał Jezus według sprawozdania ewangelicznego Łukasza 4:16-21? Czy często nauczał w takich miejscach? (b) Czego między innymi nauczał Jezus z okazji pewnej uroczystości, jak to wynika z 5 rozdziału Ewangelii według Jana? (c) O czym według 22 rozdziału sprawozdania Mateusza mówił Jezus w świątyni?

⁸ W synagogach ludzie zwyczajowo zbierali się w celu słuchania, toteż Jezus głosił i nauczał w tych miejscach (Mat. 9:35; 13:54; Łuk. 4:16-21, 44; 6:6). Podczas różnych uroczystości religijnych korzystał też z okazji, żeby głosić i nauczać na większych zgromadzeniach ludu sprzymierzonego z Bogiem (Jana 5:1, 19; 7:14; 10:22-30). W świątyni jeruzalemskiej z reguły można było napotkać tłumy ludzi i Jezus nie przepuścił sposobności do nauczania ich tam (Mat. 21:23 do 23:39). Poznano go wszędzie jako Mistrza, czyli Nauczyciela.

CZYNIENIE UCZNIÓW PO DOMACH

 9. Dlaczego Jezus uważał za przydatne rozmawianie z ludźmi w ich domach?

⁹ Wielki Mistrz umiał rozmawiać z ludźmi także w mieszkaniach prywatnych. Sporo osób we własnym domu otrzymało sposobność zostania jego uczniami. Czy jest gdzieś lepsze od zacisza domowego miejsce, w którym by się można było uczyć od dochodzącego nauczyciela? W mieszkaniu można swobodnie porozmawiać o różnych kwestiach, nie obawiając się ingerencji postronnych słuchaczy. Uczniowie Jezusa obserwowali, jak wyzyskiwał on okazje, by wstępować do domów ludzi i tam ich nauczać.

10. (a) Jakie nauczanie przeprowadził Jezus w pewnym domu w Betanii? (b) Jak Jezus w związku ze śmiercią Łazarza wskazał na potrzebę wiary?

¹⁰ W Betanii niejaka Marta przyjęła Jezusa w domu, co dla samej Marty, jej siostry Marii i brata Łazarza stworzyło nadzwyczaj dogodne warunki do uczenia się od Mistrza. Jezus oświadczywszy, iż słuchająca jego słów „Maria obrała najlepszą cząstkę”, dał im do zrozumienia, że duchowe rzeczy są ważniejsze niż materialne. Cała ta trójka uwierzyła w nauki Jezusa, co więcej, okazała głęboką wiarę w jego posłannictwo. W jakiś czas później przy śmierci Łazarza, Marta otwarcie wyznała: „Panie! Ja wciąż wierzę, żeś Ty jest Mesjasz, Syn Boży, który miał przyjść na świat.” Wiara ta została nagrodzona — Jezus dokonał wielkiego cudu: wskrzesił Łazarza ze śmierci. Zdarzenie to dało uczniom przedsmak zmartwychwstania, które miało nastąpić w przyszłości. Jakież to było wspaniałe pokrzepienie wiary u wszystkich uczniów, którzy osobiście oglądali, co zaszło! — Łuk. 10:38-42; Jana 11:19-27.

11. W jakim celu Jezus wszedł do domu Zacheusza? Czego między innymi tam nauczał?

¹¹ Do ludzi, którzy otrzymali od Jezusa pouczenia w prywatnym mieszkaniu, należał również Zacheusz z Jerycha. Nauczając w tych warunkach, Jezus zdołał wszczepić wiarę domownikom, co prowadziło do ich zbawienia. Sam Jezus powiedział: „Dziś zbawienie stało się udziałem tego domu (...). Albowiem Syn Człowieczy przyszedł szukać i zbawić to, co zginęło.” Niektóre szczegóły tego, co się tam wówczas zdarzyło i czego Jezus uczył o Królestwie Bożym, są opisane w Ewangelii według Łukasza 19:1-27.

12. Co w myśl Ewangelii według Marka 7:17-23 wyjaśniał Jezus swym uczniom w zaciszu domowym?

¹² W zaciszu domostw częstokroć nawet uczniowie Jezusa zadawali pytania i otrzymywali cenne informacje. Przykład tego znajdujemy w Ewangelii według Mateusza 17:25-27, gdzie opisano, jak uczniowie się dowiedzieli, dlaczego należy płacić podatki. Ewangelia według Marka 7:17-23 donosi nam, że w mieszkaniu prywatnym uczniowie prosili Jezusa o wyjaśnienie pewnej przypowieści, zaś Marka 10:10-12 wspomina o tym, że również w domu otrzymali dalsze pouczenia na temat małżeństwa i rozwodu.

13. Jak Jezus zalecił swym uczniom rozmawiać z ludźmi w ich domach?

¹³ Kiedy Jezus rozsyłał uczniów z orędziem o Królestwie do miast i wsi, powiedział im, żeby szukali dla siebie kwater w miejscowych domach. Zatrzymawszy się gdzieś, uczniowie mieli rozmawiać z domownikami, gdyż Jezus rzekł między innymi: „Gdyby was gdzie nie chciano przyjąć i nie chciano słuchać słów waszych, wychodząc z takiego domu albo miasta strząśnijcie proch z nóg waszych”. Mieli zatrzymać się tylko tam, gdzie ludzie naprawdę słuchaliby ich słów o Królestwie. Najwidoczniej niektórzy mieszkańcy słuchali i stawali się uczniami, inni zaś nie korzystali ze sposobności do przyjęcia nauki (Mat. 10:7-14; Łuk. 10:1-7). Zatem zarówno z przykładu Jezusa, jak i z osobistego doświadczenia, uczniowie się nauczyli, jak można szkolić ludzi w zaciszu ich domów.

NAUCZANIE PRZEZ PRZEMAWIANIE DO WAŻNYCH OSOBISTOŚCI

14. Podaj przykłady, jak Jezus przemawiał do różnych osobistości.

¹⁴ Uczniowie Jezusa stali się świadkami wielu jego dyskusji z biegłymi w Piśmie, faryzeuszami, kapłanami i przedstawicielami władzy. Na przykład słowa Jezusa skierowane do niektórych takich ludzi z Jeruzalem, a zapisane w Ewangelii według Mateusza 15:3-11, przeciwstawiały przykazania Boże tradycjom ludzkim; uczniowie dowiedzieli się stąd, jak poważnie trzeba traktować wypowiedzi Boże. Ewangelia według Łukasza 15:1-10 ukazuje Jezusa przemawiającego do faryzeuszy i uczonych w Piśmie przypowieściami o zaginionej owcy i zagubionej drachmie; pożytek z tego odnosili jednak jego naśladowcy. Dla uczniów dobrą nauką była też dyskusja Jezusa z saduceuszami na temat zmartwychwstania (Łuk. 20:27-40). Natomiast Ewangelia według Jana 18:19-37 donosi o wystąpieniu Jezusa przed arcykapłanem i gubernatorem rzymskim; uczniowie dowiedzieli się wtedy nie tylko, jak przemawiać do możnowładców, ale także, jak ich poczynania są uzależnione od faktu, że Królestwo nie jest częścią składową obecnego świata. W sprawozdaniach ewangelicznych znajdujemy jeszcze dużo więcej przykładów takich przemówień Jezusa. Naśladowcy jego mieli również stawać przed znakomitymi osobistościami. — Mat. 10:17, 18.

ZEBRANIA PRZEZNACZONE DO WPOJENIA UCZNIOM JEGO PRZYKAZAŃ

15. Opisz któreś z zebrań zorganizowanych przez Jezusa celem szkolenia uczniów.

¹⁵ Apostołowie, którzy trzymali się tak blisko Jezusa, mogli ponadto uczyć się od Niego przy tych licznych okazjach, gdy specjalnie z nimi zasiadał na jakimś wybranym miejscu. Pouczające spotkanie tego typu, opisane w dziesiątym rozdziale Ewangelii według Mateusza, można śmiało nazwać zebraniem służby, któremu przewodniczył Jezus. A Mateusza 13:36 wspomina o zejściu, na którym zostały wyjaśnione pewne przypowieści. Z kolei w Ewangelii według Marka 9:1-13 występuje przykład małej grupy zebranej po to, by otrzymać szczególne pouczenia sięgające w przyszłość; Piotr, Jakub i Jan oglądali wtedy wizję przemienienia, a później otrzymali wyjaśnienie co do Eliasza. Specjalne zebranie odbyło się także na Górze Oliwnej, kiedy to Jezus odpowiadał na pytania uczniów dotyczące ‚znaku jego obecności i zakończenia systemu rzeczy’. W dobie obecnej naśladowcy Jezusa przy spełnianiu jego zlecenia, aby głosić dobrą nowinę o Królestwie po całej zamieszkanej ziemi, wciąż jeszcze korzystają z wyłuszczonych wtedy wiadomości. — Mat. 24:3-14, NW.

16. Kiedy Jezus nakazał swym uczniom obchodzenie wieczerzy na pamiątkę swojej śmierci? Czego jeszcze uczył ich na tym zebraniu według rozdziałów od 13 do 17 sprawozdania ewangelicznego Jana?

¹⁶ W pewnej sali na piętrze któregoś z domów w Jeruzalem zebrał Jezus wiernych apostołów w celu obchodzenia z nimi ostatniej ważnej Paschy. Jezus dużo wtedy rozmawiał ze swymi uczniami; spotkanie to stało się dla nich przeżyciem ogromnie wzmacniającym wiarę. Ustanowił przy tej okazji wieczerzę na pamiątkę swojej śmierci. Podał też nowe przykazanie charakterystyczne dla prawdziwych chrześcijan, wymagające od nich wzajemnej miłości (Jana 13:34, 35). Dalsze szczegóły z tego znamiennego zebrania opisał Jan w rozdziałach od 14 do 17 swego sprawozdania ewangelicznego. Obecnych pouczono między innymi, jak ci, którzy miłują Chrystusa, mają przestrzegać jego przykazań, jak mają wydawać obfite owoce na wzór gałęzi winorośli, że nie stanowią cząstki świata oraz mają się liczyć z nienawiścią i prześladowaniami na podobieństwo samego Jezusa, następnie, że otrzymają pomoc w postaci ducha świętego, i tak dalej. Modlitwa Jezusa wypowiedziana z tej okazji była nie tylko wzruszająca, ale także bardzo pouczająca. Wskazywała im, że będą jeszcze inni (nowi uczniowie), którzy uwierzą w Jezusa dzięki działalności wiernych uczniów, i że wszyscy powinni być zespoleni w jedną całość (Jana 17:20, 21). Jezus więc podał obecnym pewne wskazówki, pewne przykazania, co do których wiedział, że trzeba będzie w wielkim dziele czynienia uczniów zapoznać z nimi ludzi ze wszystkich narodów.

WIEDZIELI, CO CZYNIĆ

17. (a) Jaki przykład dał Jezus w dziele czynienia uczniów? (b) Podaj dowód z Dziejów Apostolskich, że uczniowie posługiwali się skutecznymi metodami pracy, podobnymi do widzianych u Jezusa.

¹⁷ Jezus Chrystus, jak widzieliśmy, w dziele czynienia uczniów korzystał z rozmaitych miejsc i metod, przy czym uwzględniał także lokalne zwyczaje oraz te punkty, w których się ludność zbierała celem słuchania pouczeń. Gdziekolwiek się nadarzyła sposobność, publicznie czy prywatnie, opowiadał ludziom prawdę i pozwalał świecić jej światłu, dzięki czemu przynajmniej część słuchaczy pozyskiwał na uczniów. Obszerne sprawozdania z jego pracy nauczania i z tego, jak uczył swych naśladowców przestrzegać przykazań, upewniają nas, że apostołowie rozumieli, co miał na myśli, gdy im powiedział, aby ‚czynili ludzi uczniami’. Sam szedł na czele w tej działalności, przez co umożliwił im wzorowanie się na jego przykładzie: „Gdy Jezus skończył dawać te wskazania dwunastu swoim uczniom, odszedł stamtąd, aby nauczać i głosić Ewangelię w ich miastach” (Mat. 10:5 do 11:1). Księga Dziejów Apostolskich zawiera dowody niezwykłej aktywności wielu naśladowców Jezusa w dziele zdobywania uczniów. Rozprzestrzenili oni dobrą nowinę wszelkimi przydatnymi im sposobami po całym imperium rzymskim. — Dzieje 1:8; 16:30-34.

18. Jakie praktyczne środki można teraz stosować w dziele czynienia uczniów, wzorując się na przykładzie uczniów z I wieku, którzy w tej działalności korzystali z metod i środków stojących im wówczas do dyspozycji?

¹⁸ W dobie dzisiejszej musi być wykonane podobne dzieło i my również wiemy, jak się do niego zabrać. Mamy sprawozdanie ze służby kaznodziejskiej Jezusa i z efektywnej działalności jego naśladowców, którzy prowadzili dzieło czynienia uczniów w I wieku naszej ery. Dzisiaj także jesteśmy zaradni; mamy praktyczne podejście do swego zadania i korzystamy ze wszelkich przydatnych dla nas możliwości rozprzestrzeniania dobrej nowiny w celu pozyskania ludzi na uczniów, łącznie z takimi nowoczesnymi udogodnieniami, jak drukowana literatura, elektryczna aparatura wzmacniająca głos na większych zgromadzeniach, audycje radiowe, telefon, fotografia, płyty gramofonowe, taśmy magnetofonowe i tak dalej. Mimo wszystko jedną z najskuteczniejszych ze stosowanych przez nas metod czynienia uczniów pozostaje chodzenie od domu do domu, odszukiwanie ludzi zainteresowanych prawdą i studiowanie z nimi Biblii w ich własnych domach. Ponadto rozmawia się z ludźmi w podróży, w sklepach, podczas przerwy w pracy, w parkach, na ulicach, w szkołach, słowem wszędzie, gdziekolwiek nadarza się okazja. Mając do dyspozycji tyle różnych możliwości brania udziału w dawaniu świadectwa, wszyscy chrześcijanie mogą znaleźć sposobność do uczestniczenia w tym dziele. W niektórych wypadkach na pozyskanie ucznia składa się wspólny wysiłek większej liczby osób, podobnie jak to bywało w I wieku, kiedy Paweł wyjaśnił, że sam ‚zasiał, Apollos podlewał, lecz Bóg dał wzrost’. — 1 Kor. 3:6.

19. Co dowodzi, że Jehowa Bóg błogosławi te rozliczne sposoby czynienia ludzi uczniami?

¹⁹ Dzięki błogosławieństwu Jehowy Boga, zlewanemu na dzieło czynienia uczniów, zostało ono do chwili obecnej rozciągnięte na 208 krajów po całym świecie i dotarło do ludzi ze wszystkich narodów, a liczba uczestniczących w tej pracy wzrosła do ponad 1 750 000 chrześcijańskich świadków Jehowy. — Mat. 24:14.

[Ilustracja na stronie 3]

Jezus rozmawiał z ludźmi o Bogu zarówno w domach prywatnych, jak i w miejscach publicznych, na przykład gdy w Samarii spotkał niewiastę u studni