słuszne mierniki moralne, ustalone przez Boga. Dojrzały jego rozsądek uchronił go, to jest Józefa, przed popełnieniem czynu niemoralnego, choć go do tego kusiła żona Potyfara, która nawet szereg razy usiłowała skłonić go do cudzołóstwa żądaniem: „Połóż się ze mną!” Decyzję jego wyrażają następujące słowa: „Jakże więc mógłbym uczynić tak wielką niegodziwość i zgrzeszyć przeciwko Bogu?” A czyny? Józef po prostu „zostawił płaszcz w jej ręku i wybiegł z domu”. Wolał raczej przebyć długie lata w więzieniu, oskarżony o to, czego właśnie się wzbraniał uczynić, niż postąpić wbrew swemu postanowieniu, aby dochowywać wierności nakazom Bożym. (Księga Rodzaju [1 Mojż.] 39:7, 9, 10, 12, BT) Józef istotnie dostał się do więzienia, wtrącony tam na podstawie fałszywego oskarżenia. Ale w wyniku tak bezkompromisowej postawy doczekał się w końcu roli zachowawcy swego ludu. Gdyby w tamtej próbie nie dochował wierności, nie dostąpiłby takiego zaszczytu.

WNIOSEK

19. (a) Czyje postępowanie powinniśmy naśladować w imię własnego bezpieczeństwa? (b) Jak dojrzałość potrafi nas ochronić nawet w próbach?

¹⁹ Z powyższych przykładów bez trudu wyłania się wniosek, że umysły teokratycznie wyszkolone muszą dojść do podobnych decyzji. Ludzie tacy nie zaniechają czujności i nie pozwolą sobie na popadnięcie w grzech, który za sobą pociąga zgryzotę, troski, cierpienia i wieczną śmierć. Dlaczego nie mielibyśmy pójść śladami wiernych mężów Bożych, którzy pilnie strzegli i chronili swe dusze, a przez to mimo różnych wypróbowań pozostali w łasce Wszechmocnego? Zachowywanie niezłomnej wierności wobec Boga równa się zabezpieczeniu życia. Radości i błogosławieństwa, jakie wynikają z posłuszeństwa, stanowią dla nas ochronę oraz sprowadzają zadowolenie i gotowość poprzestawania na tym. Co więcej, dzięki nim łatwiej nam zbudować mocną tarczę wiary, którą apostoł Paweł opisał następującymi słowami: „Przede wszystkim weźcie tarczę wiary, którą będziecie mogli zgasić wszystkie ognista pociski złego.” Choćby nawet Szatan pozbawił nas całej literatury biblijnej i samych Biblii, a w dodatku wtrącił nas do odosobnionych cel więziennych albo poddał okrutnym prześladowaniom, będziemy mimo wszystko posiadali ochronę, której nie potrafi przełamać. Jeżeli sobie przyswoiliśmy dokładną i pełną wiedzę o zamierzeniach Jehowy, wyłuszczonych w Piśmie świętym, to jest w Biblii, jeżeli z pomocą dojrzałych braci i w połączeniu ze zborem starannie porównywaliśmy i analizowaliśmy nasze wiadomości, jeżeli już z góry postanowiliśmy, jak postąpimy w różnych sytuacjach, w których możemy się znaleźć, i jeżeli to sobie wciąż przypominamy oraz podejmujemy odpowiednie decyzje w praktyce — to obronimy się przed stale na nas napierającymi pokuszeniami. — Efez. 6:16.

20. Co będzie dla nas wieczną ochroną?

²⁰ Jakże słuszna jest wypowiedź zanotowana w Księdze Przypowieści (Przysłów) 3:5, 6, która nas zachęca, by zaufać Jehowie: „Nie polegaj na swoim rozsądku, myśl o Nim na każdej drodze; a On twe ścieżki wyrówna”! (BT) Zatem postępuj mądrze; w Jehowie pokładaj całą ufność i niezachwianą nadzieję, opartą na dojrzałej zdolności rozsądzania. Będzie to dla ciebie ochroną, a sam Jehowa po wsze czasy będzie twoją tarczą.

Czy Piotr był w Rzymie?

 1. (a) Z jakiej przyczyny Rzym wydaje się być wybitnym miejscem w chrześcijaństwie? (b) Jakie pytania należy w związku z tym rozpatrzyć?

NIEJEDNI ludzie wierzą, że apostoł Piotr był pierwszym papieżem i fundamentem Kościoła, i ci również utrzymują, iż Piotr był w Rzymie, pisał z tego miasta i tam poniósł śmierć męczeńską. Gdyby tak było, Rzym okazałby się miejscem bardzo szczególnym dla całego chrześcijaństwa, po prostu jego ośrodkiem duchowym. Czy jednak to prawda, że Piotr znalazł się w Rzymie? Czy to on założył tam zbór chrześcijański? Czy Babilon, skąd Piotr pisał listy, jest tylko mistycznym określeniem Rzymu, jak twierdzą pewni ludzie?

 2. Co oznacza zrozumienie lub niezrozumienie odpowiedzi na wyżej postawione pytania?

² Niektórym osobom może się wydawać, że pytania te są nieistotne, lecz zrozumienie czy też niezrozumienie właściwych odpowiedzi będzie stanowić o tym, czy zrozumiemy lub nie zrozumiemy jeden z najważniejszych tematów Biblii, a nawet może oznaczać utratę życia wskutek nieposłuszeństwa wobec nakazu: „Wyjdźcie z niego (z Babilonu Wielkiego)” celem uniknięcia zagłady.

 3. Kogo Chrystus wybrał na „apostoła pogan”, mimo że Piotr użył „Kluczy Królestwa”?

³ Chociaż prawdą jest, że właśnie Piotr użył kluczy Królestwa Niebios i w dniu Pięćdziesiątnicy 33 roku n.e. udostępnił poznanie sposobności wejścia do Królestwa niebiańskiego Żydom zebranym w Jeruzalem, a później również poganom, kiedy to w roku 36 n.e. otworzył dostęp do tej wiedzy Korneliuszowi i jego domownikom w Cezarei, odległej jakieś osiemdziesiąt kilometrów od Jeruzalem — to jednak wybranym przez Chrystusa „apostołem pogan”, czyli narodów nieżydowskich, był Paweł. (Dzieje 9:15; 22:17-21) Sam Paweł tak tłumaczy sprawę podziału terenu, w wyniku którego apostołowie otrzymali różne strony świata, gdzie mieli głosić i zakładać nowe zbory chrześcijańskie:

PRZYDZIAŁ TERENU

 4. Jak w Liście do Galatów 2:1-9 wyraźnie został przedstawiony podział terenu pomiędzy apostołów?

⁴ „Po czternastu latach [od czasu poprzedniego pobytu] udałem się z Barnabą znów do Jerozolimy, zabierając ze sobą Tytusa. A podjąłem się tej podróży na skutek otrzymanego objawienia. Tam przedłożyłem Ewangelię, którą głoszę wśród pogan; i przedłożyłem ją przede wszystkim tym mężom, którzy zażywają szczególnego poważania (...) zrozumieli, że powierzone mi zostało głoszenie Ewangelii wśród nieobrzezanych, tak jak Piotrowi wśród obrzezanych. Bo ten, który uczynił z Piotra apostoła obrzezanych, uczynił ze mnie również apostoła pogan. Poznali też łaskę, jaka była mi dana. Więc Jakub, Kefas [Piotr] i Jan — których wszyscy uznają za ‚filary’ — podali prawicę mnie i Barnabie na znak jedności; nasze pole działalności miało być wśród pogan, ich zaś [Jakuba, Piotra i Jana] wśród obrzezanych.” — Gal. 2:1-9, Kow.

 5. Dokąd udali się apostołowie Piotr i Paweł, aby się wywiązać z powierzonych zadań?

⁵ W ciągu pierwszego stulecia naszej ery większość Żydów zamieszkiwała na Wschodzie, włącznie z obszarem Babilonu. Tutaj więc Piotr skoncentrował swe wysiłki. Z drugiej strony dla Pawła oznaczało to udanie się na Zachód, w kierunku Europy. Tego rodzaju podział terenu był w rzeczy samej uznany przez Boga, a dowodzi tego choćby fakt, że kiedy Paweł zatrzymał się w Troadzie na zachodnim krańcu Azji Mniejszej, został przez Boga wezwany jeszcze dalej na zachód: „Miał Paweł w nocy widzenie: Jakiś Macedończyk stał i prosił go, mówiąc: Przepraw się do Macedonii i pomóż nam.” (Dzieje 16:9) Pierwszy zbór zorganizowany tam w wyniku pracy apostoła Pawła powstał w macedońskim mieście Filippi. Następnie powstały dalsze zbory chrześcijańskie w Atenach, Koryncie i innych miastach Europy.

PIOTR BEZ PRZEWAGI NAD POZOSTAŁYMI

 6. (a) Dlaczego apostoł Paweł zmuszony był pisać Koryntianom o tym, że Piotr nie jest głową Kościoła chrześcijańskiego? (b) W jaki sposób Paweł zganił sekciarstwo rozwijające się w Koryncie?

⁶ W liście skierowanym do chrześcijan w Koryncie apostoł Paweł potwierdził, że lokalny zbór istniejący w tym zachodnim mieście był wynikiem jego działalności; wskazał też, że nie należy Piotra uważać za głowę całego zboru chrześcijańskiego. Kwestię tę czuł się zmuszony poruszyć, gdyż wśród Koryntian zaczęły się formować odrębne sekty, czyli odłamy. Ten i ów spomiędzy nich oświadczył: „Ja jestem od Pawła”, albo: „ja od Apollosa”, inni zaś: „ja jestem Kefasa [Piotra], a ja Chrystusa”. Apostoł Paweł ostro ich zganił: „Czyż nie jesteście cieleśni i nie postępujecie tylko po ludzku? Skoro jeden mówi: ‚Ja jestem Pawła’, a drugi: ‚Ja jestem Apollosa’, to czyż nie postępujecie tylko po ludzku? Kimże jest Apollos? Albo kim jest Paweł? Sługami, przez których uwierzyliście według tego, co każdemu dał Pan. Ja siałem, Apollos podlewał, lecz Pan dał wzrost. Otóż nic nie znaczy ten, który zasiał, ani ten, który podlewał, tylko Ten, który dał wzrost — Bóg. (...) Niech się przeto nie chełpi nikt z powodu ludzi. Wszystko bowiem jest wasze: czy to Paweł, czy Apollos, czy Kefas [Piotr]; czy to świat, czy życie, czy śmierć, czy to rzeczy teraźniejsze, czy przyszłe; wszystko jest wasze, wy zaś Chrystusa, a Chrystus — Boga.” — 1 Kor. 1:12; 3:3-7, 21-23, BT.

 7. (a) Kim jedynie byli ludzie, przez których Koryntianie uwierzyli? (b) Na kogo wskazał apostoł Paweł jako na fundament?

⁷ Ci ludzie, za których pomocą Koryntianie uwierzyli i którzy ich wspierali w duchowym wzroście (a byli wśród nich też członkowie ciała zarządzającego), należeli do zboru jako jego słudzy, zgotowani przez Boga za pośrednictwem Chrystusa. Byli ‚darami w ludziach’. Zatem na pewno żaden człowiek, taki jak Piotr czy Paweł, nie był podwaliną ani głową Kościoła. Ten założony został na Jezusie Chrystusie. Apostoł Paweł napisał o tym do Koryntian: „Fundamentu innego nikt nie może założyć oprócz tego, który jest założony, a którym jest Jezus Chrystus.” (1 Kor. 3:11) Chrześcijanie, którzy człowieka traktowali jako fundament, postępowali „tylko po ludzku”, na sposób cielesny, poniżając się z usposobienia duchowego do trybu myślenia właściwego jednostkom nie znającym spraw duchowych, lecz jedynie materialistyczne.

PAWEŁ UDAJE SIĘ DO RZYMU

 8. (a) Czy zbór w Rzymie założyli apostołowie Paweł lub Piotr? (b) Co świadczy o zainteresowaniu Pawła zborem rzymskim?

⁸ Księga biblijna zwana Dziejami Apostolskimi podaje nam sprawozdanie z działalności apostoła Pawła i wykazuje, że właśnie on działał na Zachodzie wśród narodów pogańskich, chociaż oczywiście głosił również Żydom zamieszkałym w tych krajach. Ale zboru w Rzymie nie zorganizował nawet Paweł, „apostoł pogan”, ani tym bardziej Piotr. Przebywając w Efezie na terenie Azji Mniejszej, po wzmiance o zaplanowanej podróży do Jeruzalem, Paweł zapowiedział: „Potem, gdy tam będę, muszę i Rzym zobaczyć.” (Dzieje 19:21) Do zboru w Rzymie napisał też list, nie po łacinie, lecz po grecku, przy czym informował adresatów: „Często miałem przeszkody, które mi nie dozwoliły przyjść do was; lecz teraz, nie mając już [nietkniętego, NW] pola pracy w tych stronach, a pragnąc już od wielu lat przyjść do was, mam nadzieję, że po drodze, kiedy pójdę do Hiszpanii, ujrzę was i że wy mię tam wyprawicie, gdy się już wami trochę nacieszę.” — Rzym. 15:22-24.

 9. (a) Jak Chrystus okazał, że uznaje postępowanie Pawła za słuszne? (b) Kto prawdopodobnie założył zbór w Rzymie?

⁹ W Jeruzalem apostoł Paweł został aresztowany i wiele wycierpiał z rąk żydowskich religiantów, wobec czego zaapelował w swojej sprawie do cesarza, a Chrystus odniósł się do tego z uznaniem, ponieważ sprawozdanie donosi: „Przystąpił do niego Pan i rzekł: Bądź dobrej myśli; bo jak świadczyłeś o mnie w Jerozolimie, tak musisz świadczyć i w Rzymie.” (Dzieje 23:1-11) Fakty te zdają się wskazywać, że Paweł nie założył zboru w Rzymie; zbór tamtejszy został raczej zorganizowany przez Żydów z Rzymu, którzy byli w Jeruzalem pamiętnego dnia Pięćdziesiątnicy roku 33 n.e. i znaleźli się wśród nawróconych. Po powrocie do Rzymu niewątpliwie ogłaszali tam dobrą nowinę o Królestwie. — Dzieje 2:1-10.

10. (a) W jakich okolicznościach Paweł przybył do Rzymu? (b) Czy Piotr wyszedł mu na spotkanie lub odwiedził go później w areszcie domowym?

¹⁰ Paweł przybył do Rzymu po wielu trudnościach. Dzieje Apostolskie 28:14-16 podają: „Tam [w Puteoli] spotkaliśmy braci, którzy nas prosili, abyśmy pozostali u nich siedem dni; i tak doszliśmy do Rzymu. A bracia tamtejsi, gdy o nas usłyszeli, wyszli na nasze spotkanie aż do Forum Apii i do Tres Tabernae. Gdy Paweł ich ujrzał, podziękował Bogu i nabrał otuchy. A gdyśmy przyszli do Rzymu, pozwolono Pawłowi zamieszkać osobno z żołnierzem, który go pilnował.” Nie ma żadnej wzmianki o tym, żeby na spotkanie Pawła przybył z Rzymu apostoł Piotr, a dalsze sprawozdania też nie podają, by Piotr odwiedził Pawła w areszcie domowym, w którym przebywał aż do czasu stawienia go przed cesarza Nerona, piastującego zarazem urząd pontifeksa maksimusa. Ponadto Paweł nic nie wspomina o Piotrze w swoim długim liście pisanym do Rzymian, do którego dołączone są liczne pozdrowienia. — Rzym. 16:3-23.

PIOTR USŁUGUJE ZBOROM WSCHODNIM

11. (a) Gdzie, logicznie rzecz biorąc, głosił w tym czasie apostoł Piotr? (b) Co Józef Flawiusz pisał w tamtym okresie o Babilonie jako miejscu pobytu Żydów? (c) Jaką żywotność wykazywało tamtejsze środowisko żydowskie według pewnej encyklopedii?

¹¹ Gdzie w tym czasie działalność misyjną prowadził apostoł Piotr? Otóż pracował tam, dokąd został skierowany zgodnie ze swoim apostolskim powołaniem — między obrzezanymi. (Gal. 2:8) Wobec tego koncentrował swoje wysiłki na diasporze,a na Żydach żyjących w rozproszeniu. Ważnym ośrodkiem żydowskim na wschodnich obszarach diaspory był w tych czasach Babilon. Czytamy na ten temat:

W czasach Chrystusa słusznie mógł Józef Flawiusz pisać o Żydach, że w Babilonii były ich „przemnogie rzesze”. („Dawne dzieje Izraela”, XI, v, 2). On także wspomina o 2000 rodzin żydowskich, przeniesionych przez Antiocha z Babilonii i Mezopotamii do Frygii i Syrii. (...) Babilonia przez wieki pozostawała ogniskiem wschodniego judaizmu, a z dyskusji prowadzonych w szkołach rabinackich wyłonił się w piątym wieku naszej ery Talmud Jeruzalemski i sto lat później Talmud Babiloński. Dwoma głównymi ośrodkami judaizmu mezopotamskiego były Nehardea nad Eufratem, oraz Nisibis nad Mygdoniosem, dopływem rzeki Chaboras; w miastach tych znalazło także oparcie chrześcijaństwo syryjskie. — „International Standard Bible Encyclopaedia”, wydanie z roku 1955, tom 2, strona 856 a.

12. (a) Do kogo zaadresowany został list Jakuba i księga Objawienia, zgodnie z porozumieniem zawartym w Jeruzalem? (b) Do kogo Piotr skierował swój pierwszy list?

¹² Podczas gdy Paweł udał się na Zachód, do Europy, to Jakub, Kefas i Jan zgodnie z porozumieniem wspomnianym w Liście do Galatów 2:9 usługiwali na Wschodzie. Potwierdza to na przykład Jakub w swoim liście, gdyż rozpoczyna go, jak następuje: „Jakub, sługa Boga i Pana Jezusa Chrystusa, pozdrawia dwanaście pokoleń, które żyją w rozproszeniu.” (Jak. 1:1) Apostoł Jan, który spisał ostatnią księgę Biblii, zaadresował ją do zborów wschodnich takimi słowami: „Jan do siedmiu zborów, które są w Azji.” Zmartwychwstały Chrystus, który dał Janowi tę wizję, rozkazał: „Co widzisz, zapisz w księdze i wyślij do siedmiu zborów: do Efezu i do Smyrny, i do Pergamonu, i do Tyjatyry, i do Sardes, i do Filadelfii, i do Laodycei.” (Obj. 1:4, 11) A do kogo pisał sam Piotr? Otóż Piotr tak rozpoczyna swój pierwszy list: „Piotr, apostoł Jezusa Chrystusa, do wychodźców rozproszonych po Poncie, Galacji, Kappadocji, Azji i Bitynii.” (1 Piotra 1:1) Żadne z tych miejsc nie znajduje się w Europie.

BABILON TO NIE MISTYCZNE OKREŚLENIE RZYMU

13. (a) Jaki argument wysuwają ci, którzy twierdzą, że Piotr pisał z Rzymu? (b) Kiedy powstał pierwszy list Piotra w myśl twierdzenia posiadającego aprobatę kardynała Gibbonsa?

¹³ Apostoł Piotr w swoim liście nie tylko wcale nie wspomina Rzymu, lecz w wersecie z 1 Piotra 5:13 wyraźnie zaznacza, że list ten był pisany z Babilonu: „Pozdrawia was współwybrany kościół, który jest w Babilonie, i Marek, syn mój.” (Przekład ks. Wujka) Niemniej jednak obrońcy teorii, iż Piotr pisał z Rzymu, twierdzą, że wymienia tu Rzym w sensie przenośnym, ukrywając go pod nazwą Babilon. Na przykład fragment przypisu, stanowiącego nagłówek Listu 1 Piotra w angielskim wydaniu firmy John Murphy Company, zaopatrzonym w aprobatę Jakuba kardynała Gibbonsa, brzmi po przetłumaczeniu:

Pisał go w Rzymie, który symbolicznie nazywa Babilonem, jakieś piętnaście lat po Wniebowstąpieniu naszego Pana.