Kiedy spokój w małżeństwie jest zagrożony

„Żona nie powinna odchodzić od męża; (...) a mąż nie powinien opuszczać żony” (1 KORYNTIAN 7:10, 11).

1. Jakie było zamierzenie Jehowy co do małżeństwa?

JEHOWA BÓG połączył pierwszą parę ludzką węzłem małżeńskim, i życzył sobie, by ta więź zespalająca ich w jedno ciało odznaczała się trwałością. Miał to być błogosławiony związek, w którym żyliby szczęśliwie ku chwale Boga, wydając na świat sprawiedliwe potomstwo (Rodzaju 1:27, 28; 2:24).

2. Co należy do czynników podważających trwałość małżeństw?

² Na skutek niezależnego myślenia oraz grzechu pierwszych ludzi ta idealna instytucja małżeńska doznała wstrząsu u samych podstaw (Rodzaju 3:1-19; Rzymian 5:12). Duch niezależności jest i dziś w gruncie rzeczy istotnym czynnikiem powodującym rozpadanie się małżeństw. Na przykład w 1985 roku na 1000 osób mieszkających w Stanach Zjednoczonych przypadło 5 rozwodów, podczas gdy liczba zawartych małżeństw wynosiła 10,2. Według pewnego doniesienia z Moskwy, pochodzącego z roku 1986, jedynie 37 procentom radzieckich małżeństw udaje się przetrwać trzy lata, a 70 procent rozchodzi się przed upływem pierwszego dziesięciolecia.

3. (a) Do czego częstokroć prowadzi ten duch? (b) Kto jest głównym burzycielem pokoju w rodzinie?

³ Duch niezależności potrafi wywołać konflikt w małżeństwie. Ponadto hamuje rozwój duchowy, ponieważ „owoc sprawiedliwości pochodzi z nasienia posianego w warunkach pokojowych” (Jakuba 3:18). A kto jest największym burzycielem pokoju? Szatan. Jakież to smutne, gdy ktoś ze sług Bożych ‛pozostawia miejsce Diabłu’, przez co nie może zaznawać w swym domu spokoju ani wytchnienia! (Efezjan 4:26, 27).

4. Z czego musi zdać sobie sprawę chrześcijańska para małżeńska, której związek jest zagrożony? Co powinni zrobić?

⁴ Jeżeli chrześcijańska para małżeńska za jedyne rozwiązanie swoich problemów uważa separację, to grozi jej wpadnięcie w sidła Szatana, a ponadto zdradza tym poważne braki w swoim stanie duchowym (2 Koryntian 2:11). Mąż lub żona albo oboje nie trzymają się w pełni zasad Bożych (Przysłów 3:1-6). Powinni więc niezwłocznie podjąć z modlitwą starania, aby usunąć powstałe rozdźwięki. Jeżeli wyda im się to rzeczą niemożliwą, mogą zasięgnąć rady u starszych zboru (Mateusza 18:15-17). Wprawdzie mężczyźni ci nie są upoważnieni do podyktowania współwyznawcom, co konkretnie mają zrobić w sprawie powstałych kłopotów, postarają się jednak skierować ich uwagę na wypowiedzi Pisma Świętego (Galatów 6:5).

5. Jedynie na jakiej biblijnie uzasadnionej podstawie można uzyskać rozwód i wstąpić w nowy związek małżeński?

⁵ Jeżeli sytuacja tak się pogorszyła, że chrześcijańscy partnerzy biorą pod uwagę nawet rozwód, starsi przypomną im, iż w świetle Biblii rozwód i założenie nowej rodziny może nastąpić jedynie wtedy, gdyby jedno z nich dopuściło się „rozpusty”. W zakres tego pojęcia wchodzi cudzołóstwo, jak również inne formy niemoralnych stosunków cielesnych oraz zboczenia (Mateusza 19:9; Rzymian 7:2, 3; zob. Strażnicę nr 7/CV, strony 27, 28). A jak postąpić, gdy nie doszło do rozpusty, lecz mimo to spokój w małżeństwie jest poważnie zagrożony? Co mówi Pismo Święte na temat prawnej bądź faktycznej separacji?

Natchniona rada Pawła

6. (a) Do czego się sprowadza rada Pawła z Listu 1 do Koryntian 7:10, 11? (b) Jak chrześcijańskie pary małżeńskie powinny rozwiązywać swoje problemy?

⁶ Starając się pomóc chrześcijańskiemu małżeństwu, którego trwałości zagraża niebezpieczeństwo, starsi mogą przypomnieć następujące słowa apostoła Pawła: „Tym, którzy są w stanie małżeńskim, podaję do wiadomości — jednakże nie ja, lecz Pan — że żona nie powinna odchodzić od męża; ale jeśliby rzeczywiście odeszła, niech pozostanie samotna albo niech się znów pogodzi z mężem, a mąż nie powinien opuszczać żony” (1 Koryntian 7:10, 11). Bogobojni współmałżonkowie powinni umieć rozwiązywać swoje problemy, pamiętając o ludzkiej niedoskonałości. Żadna trudność nie powinna być tak wielka, by nie dało się jej przezwyciężyć żarliwą modlitwą, stosowaniem zasad biblijnych oraz okazywaniem miłości, owocu ducha Bożego (Galatów 5:22; 1 Koryntian 13:4-8).

7. (a) Jak w świetle Pisma Świętego wygląda sytuacja pary, która postanawia się rozejść? (b) Jaki związek z przywilejami służby może mieć separacja dwojga chrześcijan?

⁷ A jak się rzecz przedstawia, gdy chrześcijańscy współmałżonkowie mimo wszystko się rozejdą? Muszą wtedy ‛pozostawać samotni albo znów się pogodzić’. Dopóki nie ma podstaw do uzyskania rozwodu z powodu „rozpusty”, żadnej ze stron nie przysługuje biblijnie uzasadnione prawo do założenia nowej rodziny. Z tego właśnie względu, jak również „z powodu panującej rozpusty” postąpiliby słusznie, gdyby niezwłocznie ‛znów się pogodzili’ (1 Koryntian 7:1, 2). Starsi nie są upoważnieni do zażądania, by mąż i żona skończyli z separacją, ale z uwagi na swoje problemy małżeńskie osoby takie mogą się nie nadawać do pewnych przywilejów służby. Jeżeli na przykład mąż „nie wie, jak przewodzić domownikom”, to oczywiście nie potrafi też ‛roztaczać opieki nad zborem Bożym’ jako nadzorca (1 Tymoteusza 3:1-5, 12).

8. Co stanowi istotę rady Pawła z Listu 1 do Koryntian 7:12-16?

⁸ W Biblii położono nacisk na utrzymanie małżeństwa, choćby tylko jedna strona znała prawdę chrześcijańską. Paweł napisał: „Jeżeli któryś brat ma żonę niewierzącą, a ta się zgadza z nim mieszkać, niech jej nie opuszcza; i niewiasta mająca męża niewierzącego, gdy ten się zgadza z nią mieszkać, niech nie opuszcza męża. (...) Jeżeli natomiast niewierzący zabiera się do odejścia, niech odchodzi; w takich okolicznościach brat lub siostra nie są niewolniczo związani; przecież Bóg powołał was do pokoju. A skąd wiesz, żono, czy nie wybawisz męża? Albo skąd wiesz, mężu, czy nie wybawisz żony?” (1 Koryntian 7:12-16). Skoro niewierzący postanawia odejść, chrześcijanin nie będzie mu w tym przeszkadzał. Jednakże bogobojny partner, licząc na pozyskanie niewierzącego współmałżonka dla chrystianizmu, nie będzie inicjował zerwania. Matka Tymoteusza, Eunika, najwidoczniej pozostawała przy swoim niewierzącym mężu, ale synowi udzielała pouczeń w sprawach życia duchowego (2 Tymoteusza 1:5; 3:14, 15).

Podstawy do separacji

9, 10. (a) Co w świetle Listu 1 do Tymoteusza 5:8 może dać podstawę do separacji? (b) Co powinni uczynić zamianowani starsi, gdyby chrześcijaninowi postawiono zarzut, że uchyla się od dbania o utrzymanie żony i dzieci?

⁹ Słowa Pawła z Listu 1 do Koryntian 7:10-16 stanowią dla męża i żony zachętę do utrzymania związku. Niemniej jednak niektórzy mimo usilnych prób ratowania małżeństwa postanowili w końcu z czystym sumieniem, że naprawdę nie pozostaje im nic innego, jak zdecydować się na separację. W jakich okolicznościach taki krok może być uzasadniony?

¹⁰ Podstawę do separacji daje między innymi rozmyślne uchylanie się od łożenia na utrzymanie rodziny. Zawierając związek małżeński, mąż bierze na siebie obowiązek utrzymywania żony oraz dzieci, jakie mogą się im urodzić. Mężczyzna, który nie dba o zaopatrzenie swych domowników, „wiary się wyrzekł i jest gorszy niż człowiek w ogóle bez wiary” (1 Tymoteusza 5:8). Dlatego w razie rozmyślnego niewywiązywania się z tej powinności może wchodzić w rachubę separacja. Zamianowani starsi powinni rzecz jasna starannie rozpatrzyć postawiony danemu chrześcijaninowi zarzut, że nie chce łożyć na utrzymanie żony i dzieci. Jeżeli ktoś uporczywie zaniedbuje pod tym względem własną rodzinę, może być za to wykluczony ze społeczności.

11. Co jeszcze może stanowić podstawę do separacji, dzięki czemu jednak sytuacja staje się niekiedy znośniejsza?

¹¹ Inną podstawę do separacji stanowi dopuszczanie się fizycznej przemocy. Rozważmy przykład, gdy niewierzący mąż często się upija, po czym wpada w złość, a jego chrześcijańska żona doznaje w rezultacie obrażeń ciała (Przysłów 23:29-35). Niekiedy stronie wierzącej dzięki modlitwie i wydawaniu owoców ducha Jehowy udaje się zapobiegać podobnym wybuchom, tak iż sytuacja jest do zniesienia. Gdyby jednak doszło do tego, że naprawdę zagrożone byłoby zdrowie i życie osoby maltretowanej, separacja byłaby biblijnie uzasadniona. Jeżeli chodzi o dwoje chrześcijan, skarga o znęcanie się, wniesiona przez jedną stronę powinna też być rozpatrzona przez starszych zboru, przy czym może dojść do wykluczenia winnego ze społeczności (por. Galatów 5:19-21; Tytusa 1:7).

12. (a) Jaki związek z kwestią separacji może mieć usposobienie duchowe strony wierzącej? (b) Jakie sugestie warto uwzględnić, jeśli w domu chrześcijańskim zapanował wręcz opłakany stan duchowy?

¹² Separacja jest też uzasadniona w razie poważnego zagrożenia zdrowia duchowego. Chrześcijanin, który żyje w domu podzielonym pod względem religijnym, powinien dokładać wszelkich starań, by korzystać z darów duchowych pochodzących od Boga. Jeżeli jednak sprzeciw niewierzącego partnera (wyrażany na przykład zatrzymywaniem z użyciem siły) rzeczywiście uniemożliwia wierzącemu praktykowanie prawdziwego wielbienia i wręcz nadweręża jego zdrowie duchowe, to może dojść do separacji. A co wtedy, gdy bardzo niezdrowy stan duchowy panuje w małżeństwie dwojga chrześcijan? Starsi powinni pośpieszyć z pomocą, ale przede wszystkim ochrzczony mąż musi dołożyć pilnych starań, by sytuacja zmieniła się na lepsze. Oczywiście jeśli ochrzczony partner zachowuje się jak odstępca i usiłuje odciągać współmałżonka od służenia Jehowie, starsi muszą to rozpatrzyć zgodnie z Pismem Świętym. Kiedy dochodzi do wykluczenia z powodu poważnego zagrożenia stanu duchowego, świadomego uchylania się od łożenia na utrzymanie rodziny lub też z powodu dopuszczania się przemocy, wtedy wierny chrześcijanin, jeśli zechce przeprowadzić prawną separację, nie postąpi wbrew radzie Pawła dotyczącej pozywania współwyznawcy do sądu (1 Koryntian 6:1-8).a

13. W jakich warunkach separacja może być usprawiedliwiona?

¹³ A zatem w wyjątkowych okolicznościach separacja może być usprawiedliwiona. Nie należy jednak występować o nią pod błahymi pretekstami. Chrześcijanin, który by się zdecydował na ten krok, sam ponosi za to odpowiedzialność; powinien też pamiętać, że wszyscy zdamy sprawę przed Jehową (Hebrajczyków 4:13).

Czy to mądry krok?

14. (a) Jaki problem może powstać w wyniku separacji? (b) Jak separacja częstokroć odbija się na dzieciach?

¹⁴ Należałoby poważnie i z modlitwą zastanowić się nad problemami, jakie mogą wyniknąć z separacji. Na przykład ojciec lub matka samotnie wychowujący dzieci rzadko potrafią utrzymać taką równowagę i karność, o jaką może zadbać dwoje rodziców. Dość często separacja odbija się na dzieciach podobnie jak rozwód, a jakie to bywają następstwa, o tym świadczy poniższe doniesienie zamieszczone na łamach gazety India Today: „Sześcioletnia Sheena ma wielkie oczy, które zdają się obejmować cały świat. Dwa lata temu, po nieprzyjemnym sporze sądowym, jej rodzice się rozwiedli. Wkrótce potem ojciec poślubił inną kobietę. Sheena przez rok dostawała silnych ataków astmy i nie przestaje ssać kciuka. Mieszka razem z matką w południowej dzielnicy Delhi. Oto wypowiedź matki: ‛Sheenie udzielił się mój smutek. (...) Odczuwa brak ojca. (...) Jest dojrzalsza niż większość jej rówieśniczek. Ale czasem wybucha niepohamowanym płaczem, jak gdyby chciała coś z siebie wyrzucić. Miała kłopoty w szkole. Dzieci potrafią być tak okrutne. Często ucieka w świat złudzeń: Zmyśla historie o tym, jak wszyscy razem odwiedzamy jej koleżanki’”.

15. Jak separacja może wpłynąć na chrześcijanina lub chrześcijankę?

¹⁵ W wielu wypadkach rozejście się nie przynosi korzyści żadnemu z chrześcijańskich współmałżonków. Szybko zaczynają odczuwać, że bez partnera lub dzieci dokucza im samotność. Nie sposób pominąć trudności wynikających z separacji. Czy będzie można dawać sobie radę pod względem potrzeb finansowych lub innych? A co będzie, gdy napięcia powstające po separacji doprowadzą do uwikłania się w niemoralność? Jezus powiedział: „Mądrość zostaje usprawiedliwiona przez swe dzieła” (Mateusza 11:19). Zwłaszcza wtedy, gdy oboje są chrześcijanami, skutki separacji niejednokrotnie potwierdzają, że krok ten był bardzo niemądry.

Starajcie się rozwiązywać problemy

16. Co powinni przedsięwziąć chrześcijańscy współmałżonkowie, jeśli widzą, że w ich rodzinie coś zagraża pokojowi?

¹⁶ Chrześcijańska para małżeńska, która dochodzi do wniosku, że w ich pożyciu pokój jest poważnie zagrożony, powinna omówić powstałe różnice zdań w sposób godny sług Bożych. Z pewnością należałoby też wziąć pod uwagę niedoskonałość (Filipian 2:1-4). A co jeszcze można by zrobić?

17. Jak do spokoju w małżeństwie może się przyczynić mądrość w sprawach materialnych?

¹⁷ Do spokoju w małżeństwie może się przyczynić przejawianie mądrości w sprawach materialnych. Oto przykład: Po rozważeniu odmiennego zdania żony mąż mimo wszystko jest zdania, że rodzina powinna zmienić miejsce zamieszkania. Mogą za tym przemawiać względy ekonomiczne, a przy tym rodzina będzie mogła popierać sprawy Królestwa tam, gdzie potrzeba więcej głosicieli (Mateusza 6:33). Chrześcijańskiej żonie może to nie odpowiadać, ponieważ po przeprowadzce musiałaby mieszkać dalej od rodziców lub znanych jej okolic. Postąpi jednak mądrze, gdy będzie ściśle współdziałać z mężem, który jest głową domu i ponosi odpowiedzialność za ustalenie, gdzie rodzina zamieszka. Ponadto uległością i współpracą w duchu miłości przysłuży się zachowaniu spokoju domowego (Efezjan 5:21-24).

18. Jakie możliwości mają chrześcijańskie małżeństwa, żeby się angażować we wspólne zajęcia?

¹⁸ Atmosfera w domu jest milsza, a problemy wydają się mniej poważne, gdy chrześcijański mąż i żona wykonują różne czynności razem. Mają na przykład wspaniałą sposobność współpracy ze sobą w służbie polowej. Jeżeli wyruszają do niej regularnie i jeszcze zabierają dzieci, odniesie z tego korzyść cała rodzina. Istnieje też wiele innych okazji do umacniania więzi małżeńskiej przez wspólne uczestniczenie w różnych zajęciach, które są pożyteczne i sprawiają szczególną radość mężowi lub żonie.

19. Jak należy sprawować zwierzchnictwo, aby to sprzyjało pokojowi w rodzinie?

¹⁹ Do zacieśnienia więzów małżeńskich przyczynia się także odpowiednie sprawowanie zwierzchnictwa. Rzecz jasna, że dojrzały chrześcijanin nie będzie w domu dyktatorem. Będzie natomiast ‛stale miłował swą żonę i nie będzie się na nią gniewał aż do rozgoryczenia’. Jehowa oczekuje od niego pełnienia zwierzchnictwa w sposób nacechowany miłością (Kolosan 3:18, 19). Przewodnictwo takie z kolei wyda owoc w postaci spokoju w domu.

W rodzinach podzielonych

20, 21. Jaki pożytek może przynieść rozwaga, gdy chodzi o utrzymanie spokoju w rodzinie podzielonej pod względem religijnym?

²⁰ W rozwiązywaniu problemów małżeńskich dwojga chrześcijan pomocna jest rozwaga (Filipian 4:5). Jednakże duże znaczenie ma ona również wtedy, gdy zagrożony jest spokój w rodzinie podzielonej pod względem religijnym. Jeżeli niewierzący mąż usiłuje przeszkadzać żonie chrześcijance w służeniu Jehowie, może ona starać się go przekonać, taktownie wyjaśniając, że respektuje jego prawo do wolności wyznania i logicznie rzecz biorąc oczekuje podobnego traktowania (Mateusza 7:12). Wprawdzie ma mu być podporządkowana, ale warunkowo, a w razie zaistnienia jakiejś sprzeczności musi spełniać wolę Bożą (1 Koryntian 11:3; Dzieje Apostolskie 5:29). Chodzenie trzy razy w tygodniu na zebrania chrześcijańskie wcale nie jest przesadą. Bogobojna żona może jednak uznać za rozsądne, żeby w pozostałe wieczory przebywać w domu, natomiast w służbie polowej uczestniczyć głównie wtedy, gdy mąż pracuje, a dzieci są w szkole. Dzięki rozwadze i dobremu planowaniu nie musi ‛ustawać w czynieniu tego, co szlachetne’ (Galatów 6:9).

²¹ Ta sama rozwaga jest też potrzebna w innych sprawach. Każdy człowiek ma na przykład prawo praktykować jakąś religię. Ale chrześcijańska żona postąpi roztropnie, gdy nie będzie kłaść Biblii ani wydawnictw biblijnych tam, gdzie przeciwny mąż mógłby sobie tego nie życzyć. Może uniknąć konfliktu, trzymając te publikacje wśród swoich rzeczy osobistych i studiując je na osobności. Oczywiście nie wolno jej iść na kompromis co do zasad sprawiedliwości (Mateusza 10:16).

22. Co można zrobić, jeśli rozdźwięk w domu powstaje na tle religijnego pouczania dzieci?

²² Jeżeli w domu powstaje rozdźwięk głównie na tle religijnego wychowania dzieci, wierząca żona będzie taktownie zabiegać o to, żeby mogła zabierać je ze sobą na zebrania i do służby polowej. Gdyby jednak niewierzący mąż i ojciec stanowczo tego zabronił, może sama zapoznawać dzieci z zasadami biblijnymi, a po osiągnięciu pełnoletności i opuszczeniu domu prawdopodobnie będą się trzymać czystego wielbienia. Kiedy stroną wierzącą jest mąż, jako głowa domu ma on biblijny obowiązek wychowywania dzieci na chrześcijan. Dlatego powinien studiować z nimi Biblię, zabierać je na zebrania i szkolić w służbie kaznodziejskiej (Efezjan 6:4). Wobec swej niewierzącej żony ma być oczywiście życzliwy, czuły i rozważny.

Zachowujcie pokój jako zwarta rodzina

23. Co może się okazać pomocne w razie zagrożenia spokoju w małżeństwie?

²³ Współmałżonkowie stanowią „jedno ciało”, powinni więc żyć ze sobą w pokoju, stosownie do postanowienia Bożego dotyczącego osób związanych węzłem małżeńskim — zwłaszcza wtedy, gdy oboje są chrześcijanami (Mateusza 19:5; 1 Koryntian 7:3-5). A jeśli u was spokój małżeński jest zagrożony, jeszcze raz rozważcie z modlitwą omówione tu myśli biblijne. Pomocne może się też okazać odświeżenie sobie w pamięci tych czasów, gdy każde z was zabiegało o względy drugiego. Jakże bardzo staraliście się wtedy postępować właściwie i zakładać fundament pod szczęśliwy związek! Czy zdobędziecie się teraz na podobny wysiłek, aby utrzymać wasze małżeństwo?

24. Jak chrześcijanie powinni się zapatrywać na swoje małżeństwo?

²⁴ Poślubieni chrześcijanie mają cudowny dar od Boga w postaci swojego małżeństwa. Jeżeli działacie zgodnie ze złożonym przyrzeczeniem i zachowujecie prawość wobec Jehowy, to czeka was sprawiedliwy nowy świat, gdzie już nie będą trapić ludzkości rozdzierające serce wypadki separacji czy rozwodu. Okazujcie więc wdzięczność za małżeństwo przedstawione symbolicznie jako „sznur potrójny”, którego nader ważnym elementem jest Jehowa (Kaznodziei 4:12). Oby wszyscy członkowie waszej zespolonej rodziny cieszyli się błogosławieństwem, jakim jest szczęście rodzinne w domu zapewniającym spokój i wytchnienie!

[Przypis]

Jak odpowiesz?

◻ Jak ująłbyś krótko sens rady Pawła z Listu 1 do Koryntian 7:10-16?

◻ Z jakich ważnych powodów w małżeństwie może dojść do separacji?

◻ Jak chrześcijanie powinni rozwiązywać problemy, gdy jest zagrożony spokój małżeński?

◻ Jak rozwaga może się przyczyniać do pokoju w domach podzielonych pod względem religijnym?

[Ilustracja na stronie 11]

Chrześcijańscy partnerzy, którzy dostrzegają zagrożenie spokoju w małżeństwie, powinni omówić swoje problemy w sposób godny sług Jehowy