„Działajcie po męsku”
„Czuwajcie, stójcie mocno w wierze, działajcie po męsku, rośnijcie w siłę” (1 Kor. 16:13).
1. Co wyrażały słowa Piłata: „Oto człowiek”?
„OTO CZŁOWIEK!” Te historyczne słowa padły z ust rzymskiego namiestnika Poncjusza Piłata, gdy tłumowi wzburzonych Żydów, zgromadzonych w Jeruzalem przed jego rezydencją, przedstawiał najsławniejszego człowieka w dziejach ludzkich. Był nim Izraelita imieniem Jezus Chrystus, którego przystrojono w szatę z królewskiej purpury i koronę z cierni, aby wykpić jego słowa, że jest obiecanym mesjańskim Królem (Jana 19:5-15). Mówiąc jednak: „Oto człowiek!” Piłat wskazał, że Jezus jest nader wybitną postacią wśród ludzi, wobec czego nie zasługuje na odtrącenie.
2. Dzięki któremu człowiekowi umarli dostąpią zmartwychwstania? Na podstawie jakiej ofiary?
2 Tego właśnie człowieka, równego doskonałemu Adamowi w dniu jego stworzenia, miał na myśli apostoł Paweł, pisząc w Liście 1 do Koryntian 15:21: „Skoro bowiem śmierć jest przez człowieka [po grecku: anthropos — przez Adama], to przez człowieka [anthropos — przez Jezusa Chrystusa] jest też powstanie z martwych”. O nim również rzekł do sędziów ateńskich na Areopagu, czyli Wzgórzu Marsa: „Bóg wprawdzie nie zwracał uwagi na czasy takiej niewiedzy, lecz teraz powiadamia ludzi, żeby wszyscy i wszędzie okazali skruchę. Ustalił bowiem dzień, kiedy zamierza sprawiedliwie sądzić zamieszkaną ziemię przez męża, którego na to wyznaczył, a rękojmię tego dał wszystkim, wskrzeszając go z martwych” (Dzieje 17:30, 31). Dzięki ofiarowaniu swego doskonałego życia człowieczego za całą ludzkość zmartwychwstały Jezus mógł przedłożyć za nią okup, na mocy którego nawet umarli dostąpią zmartwychwstania i otrzymają sposobność uzyskania wiecznego życia na rajskiej ziemi pod rządami tysiącletniego Królestwa Chrystusa.
3. O czyjej ofierze, złożonej jako odpowiedni okup, miało być dawane świadectwo w słusznym czasie? Dlaczego akurat teraz jest po temu najstosowniejsza pora?
3 Z tą piękną nadzieją harmonizują słowa apostoła Pawła skierowane do jego współpracownika Tymoteusza: „Jeden bowiem jest Bóg, jeden także pośrednik między Bogiem a ludźmi, człowiek Chrystus Jezus, który dał siebie na okup odpowiedni za wszystkich — o czym ma być dawane świadectwo w słusznych, wyznaczonych czasach” (1 Tym. 2:5, 6). Właśnie teraz, podczas jego obecności w charakterze Króla panującego z niebiańskiego tronu po prawicy Boga, jest najwłaściwsza pora, aby dawać takie świadectwo całej ludzkości.
4. Czym wygląd Jezusa w chwili, gdy Piłat przedstawił go tłumom, różnił się od jego wyglądu w dniu wjazdu do Jeruzalem? Co zrobiło na namiestniku duże wrażenie?
4 Powróćmy jednak do pamiętnego dnia Paschy roku 33 n.e., kiedy to rzymski namiestnik Judei, Poncjusz Piłat, przedstawił ubiczowanego, poniżonego Jezusa złowrogiej tłuszczy zebranej przed jego pałacem i zawołał: „Oto człowiek!” Jezus z pewnością wyglądał wtedy dość osobliwie! I zupełnie inaczej niż nieco wcześniej tego samego tygodnia, gdy triumfalnie wjeżdżał do Jeruzalem w roli przyszłego króla udającego się na koronację do stolicy. Tamto wydarzenie było miniaturowym spełnieniem proroctwa Zachariasza 9:9, gdzie według Nowego Przekładu czytamy: „Wesel się bardzo, córko syjońska! Wykrzykuj, córko jeruzalemska! Oto twój król przychodzi do ciebie, sprawiedliwy on i zwycięski, łagodny i jedzie na ośle, na oślęciu, źrebięciu oślicy” (Mat. 21:1-9; Jana 12:12-16). Cóż za niezrównany pokaz męskich zalet dawał Jezus teraz, w dniu Paschy, znosząc bez skargi całe to znęcanie się i obelgi, bez reszty podporządkowany woli Boga Najwyższego, swego niebiańskiego Ojca! Śmiałe i niezachwiane męstwo tego Żyda, na którego skierowane były oczy całego wszechświata, niewątpliwie musiało wywrzeć na Piłacie głębokie wrażenie.
5, 6. (a) Dlaczego ci, którzy chcą cieszyć się życiem na rajskiej ziemi, mogą bez obawy naśladować Jezusa Chrystusa? (b) Jak odmienne w skutkach, w myśl słów Pawła, okazało się dla ludzkości postępowanie Adama i Jezusa Chrystusa?
5 Każdy, kto pragnie w niedalekiej przyszłości cieszyć się doskonałym życiem ludzkim na rajskiej ziemi, może obrać sobie tego mężczyznę za szczytny wzór, który wciąż należy mieć przed oczami. Po osiągnięciu dojrzałości Jezus stał się doskonałym człowiekiem, tak jak pierwszy przedstawiciel naszego rodu Adam, umieszczony przez Stwórcę w ogrodzie Eden. Chrystus nie zeszpecił jednak obrazu Bożego, w jaki został przyobleczony na ziemi; nigdy nie zniekształcił swego ludzkiego podobieństwa do Boga, cechy, z którą wyrósł na mężczyznę (Rodz. 1:26, 27). Jakże odmiennie odbiły się więc na całej ludzkości samowola Adama i lojalna uległość Jezusa Chrystusa!
6 Apostoł Paweł wyraził to krótko, gdy pisał do zboru chrześcijańskiego w greckim mieście Koryncie, chlubiącym się swoją uczonością: „Tak bowiem jak w Adamie wszyscy umierają, tak też w Chrystusie wszyscy zostaną ożywieni. Ale każdy w swoim rzędzie: Chrystus jako pierwocina, potem należący do Chrystusa podczas jego obecności” (1 Kor. 15:22, 23). Dlatego Bóg nie pozostawił swego wiernego Syna w grobie. Zgodnie ze swą nienaruszalną obietnicą wzbudził go na trzeci dzień z martwych jako pierwszego, który powstał ze śmierci do życia wiecznego. Poprzez zmartwychwstanie przywrócił go na jego poprzednie miejsce w niewidzialnych niebiosach. W ten sposób dla zmarłych otworzyła się droga powrotu do życia z perspektywą stopniowego dojścia do ludzkiej doskonałości w odbudowanym tutaj Raju. Stanie się to możliwe dzięki niewidzialnym tysiącletnim rządom Jezusa Chrystusa nad jego ziemską posiadłością.
7. Dlaczego Jezus Chrystus nie jest już doskonałym człowiekiem? Co jednak będzie mógł przywrócić potomkom Adama i Ewy?
7 Jego niewidzialną, choć możliwą do zauważenia „obecność” w charakterze Króla odkupionej ludzkości istotnie będzie można odczuć. Jezus Chrystus jest znowu stworzeniem duchowym, ale teraz już nie podlega umieraniu, jest nieśmiertelny. Wskazał na to apostoł Paweł, pisząc dalej do zboru w Koryncie: „Jeżeli jest ciało fizyczne, to jest też duchowe. Napisano przecież tak: ‛Pierwszy człowiek Adam stał się duszą żyjącą’. Ostatni Adam stał się duchem życiodajnym” (1 Kor. 15:44, 45; Rodz. 1:26, 27; 2:7). Nie będąc już stworzeniem ludzkim z ciała i krwi, lecz potężnym duchem w niebie, wyniesiony do chwały Jezus Chrystus zdoła przywrócić potomkom Adama i Ewy doskonałe życie, takie samo, jakie oddał za nasz ród.
MĘŻCZYZNA, KTÓREGO MAMY NAŚLADOWAĆ
8. Dla kogo Jezus Chrystus jest przykładem godnym naśladowania? Na jakiej podstawie Paweł mógł zalecić członkom zboru w Koryncie, żeby brali sobie z niego przykład?
8 Jezus Chrystus w czasie pobytu na ziemi pozostawił wspaniały wzór, godny naśladowania przez wszystkich, którzy pragną uzyskać życie wieczne, czy to jako współdziedzice jego niebiańskiego Królestwa, czy jako jego doskonali ludzcy synowie i córki w Raju. Nadzwyczaj trafnie wyraził to apostoł Paweł, pisząc do naśladowców Chrystusa w starożytnym Koryncie: „Wystrzegajcie się dawania powodów do zgorszenia bądź Żydom, bądź Grekom, bądź też zborowi Bożemu, jak i ja we wszystkim dogadzam wszystkim, nie szukając własnej korzyści, lecz korzyści wielu, aby osiągnęli wybawienie. Bierzcie sobie wzór ze mnie, tak jak ja biorę z Chrystusa” (1 Kor. 10:32 do 11:1).
9. Od jakiego rzeczownika pochodzi grecki czasownik występujący w Liście 1 do Koryntian 16:13 i przetłumaczony na „działajcie po męsku”? Jaką różnicę uwydatnia ten rzeczownik?
9 Słowa te ułatwiają nam właściwą ocenę następnego wezwania, które Paweł zamieścił w zakończeniu swego listu do Koryntian: „Czuwajcie, stójcie mocno w wierze, działajcie po męsku, rośnijcie w siłę” (1 Kor. 16:13). Wyraz grecki oddany tu przez „działajcie po męsku” jest czasownikiem utworzonym od rzeczownika aner w formie dopełniaczowej (andros). Rzeczownik ten oznacza mężczyznę, osobę płci męskiej, w odróżnieniu od kobiety. Na przykład w Ewangelii według Mateusza 14:21 czytamy: „Tych zaś, którzy jedli, było około pięciu tysięcy mężczyzn, nie licząc kobiet i dzieci” (Biblia Tysiąclecia; Zobacz też Mateusza 15:38; Marka 6:44; Jana 6:10). W Jeruzalem wniesiono skargę przeciw Piotrowi, że ‛poszedł do mężów nieobrzezanych i jadł z nimi’ (Dzieje 11:3, NP). W Liście 1 do Koryntian 11:3 napisano: „Głową każdego mężczyzny jest Chrystus, a głową niewiasty mężczyzna, zaś głową Chrystusa jest Bóg”.
10. Jakiego rzeczownika greckiego użył Paweł według Dziejów 17:31, aby określić tego, przez kogo Bóg postanowił sądzić zamieszkaną ziemię?
10 Do sędziów, członków Areopagu w starożytnych Atenach, apostoł Paweł powiedział o Jezusie Chrystusie: „[Bóg] ustalił bowiem dzień, kiedy zamierza sprawiedliwie sądzić zamieszkaną ziemię przez męża [aner], którego na to wyznaczył, a rękojmię tego dał wszystkim, wskrzeszając go z martwych” (Dzieje 17:31).
11. Jak w Dziejach 14:15 tekst grecki odróżnia mężczyznę od człowieka w ogólności?
11 W Dziejach Apostolskich 14:15 czytamy, że Paweł i Barnaba zawołali: „Mężowie [po grecku: andres]! Dlaczego to robicie? My także jesteśmy ludźmi [po grecku: anthropoi]! My tak samo jak i wy podlegamy cierpieniom!” (Gryglewicz). Widać więc, że w tekście greckim wyraźnie odróżnia się osobę płci męskiej od człowieka w sensie ogólnym.
12. (a) W jakim sensie siostry ze zboru w Koryncie miały ‛działać po męsku’? Jak tę myśl oddają inne przekłady Biblii? (b) Ile razy czasownik andrizo występuje w Chrześcijańskich Pismach Greckich, a ile w „Septuagincie”?
12 Słowa z Listu 1 do Koryntian 16:13 — „działajcie po męsku” (andrizo) — Paweł skierował do wszystkich chrześcijan, do sióstr na równi z braćmi. A zatem nawet siostry miały zachowywać się po męsku, to znaczy wykazywać chrześcijańską odwagę, na wzór Jezusa Chrystusa, Głowy zboru. W oryginalnym tekście Chrześcijańskich Pism Greckich czasownik andrizo występuje tylko raz, właśnie w 1 do Koryntian 16:13, gdzie Przekład Nowego Świata oddaje go zwrotem „działajcie po męsku”. W Biblii gdańskiej w przekładzie J. Wujka czytamy w tym miejscu „mężnie sobie poczynajcie”. E. Dąbrowski posłużył się słowami „postępujcie mężnie”, a w Biblii Tysiąclecia i Nowym Przekładzie znajdujemy sformułowanie „bądźcie mężni”. Natomiast w greckiej Septuagincie czasownik andrizo występuje dwadzieścia jeden razy.
13. Jak ten grecki czasownik z Księgi Powtórzonego Prawa 31:6, 7, 23 oddaje „Septuaginta” w przekładzie Charlesa Thomsona?
13 Na przykład w Księdze Powtórzonego Prawa 31:6, 7, 23 czytamy w przekładzie Charlesa Thomsona: „Pokaż męstwo i bądź mocny (...). Potem Mojżesz przywołał Jozuego i rzekł mu na oczach całego Izraela: Bądź dzielny i mocny (...). I Pan dał rozkaz Jozuemu, i rzekł: Bądź dzielny i mocny, gdyż ty zaprowadzisz dzieci Izraela do ziemi, którą Pan uroczyście im obiecał, a on będzie z tobą” (Dla porównania zobacz też Nowy Przekład i Biblię Tysiąclecia).
14. Jak przetłumaczono ów grecki czasownik z Nahuma 2:1 w przekładzie Charlesa Thomsona?
14 Spośród dwudziestu jeden wypadków występowania tego czasownika w wersji Septuaginty ostatnim jest tekst Księgi Nahuma 2:1 (2:2, NP), gdzie czytamy: „Przybył do ciebie zdyszany ten, kto ocalał z nieszczęścia. Patrz na drogę, umocnij swe lędźwie, działaj mężnie całą swą mocą”. (Zobacz również Septuagintę w wydaniu Bagsteraa).
15. Jak więc w świetle powyższych rozważań inne współczesne przekłady oddają ten grecki czasownik, słusznie odnosząc go zarówno do mężczyzn, jak i do kobiet?
15 Jeżeli uwzględnić, w jakim znaczeniu czasownik andrizo występuje w Septuagincie, nietrudno zrozumieć, dlaczego współcześni tłumacze Biblii podobnie oddają to słowo w Liście 1 Koryntian 16:13. Oto przykłady: „Zachowujcie męską postawę” (S. Kowalski); „bądźcie odważni” (The Revised Standard Version); „bądźcie dzielni” (Today’s English Version); „bądźcie ludźmi pełnymi odwagi” (New International Version); „nabierzcie śmiałości” (The New English Bible). W tym sensie wyraz ów odnosi się zarówno do oddanych Bogu, ochrzczonych chrześcijan, jak i chrześcijanek. A zatem Paweł trafnie użył tego słowa w 1 do Koryntian 16:13, chociaż pod względem fizycznym niewiasty są „naczyniem słabszym, żeńskim” (1 Piotra 3:7).
16. Co jeszcze napisał Paweł, poleciwszy chrześcijanom sprawiać się po męsku? Jak można wypełnić ten nakaz?
16 Udzieliwszy oddanym Bogu, ochrzczonym współwyznawcom rady, by ‛działali po męsku’, apostoł Paweł dodaje: „Rośnijcie w siłę”. Podobnie zachęca w Liście do Efezjan 6:10, gdzie czytamy: „W końcu, bracia moi, umacniajcie się w Panu i w potężnej mocy jego” (NP). Wszechmocny Bóg Jehowa może nas pokrzepić, żebyśmy ‛rośli w siłę’, a nawet dokonywali wielkich czynów w Jego świętej służbie (Dan. 11:32). Przyodział swój oddany, ochrzczony lud dostojeństwem najwspanialszej misji, jaką można pełnić na ziemi. Powinno to być potężnym bodźcem dla namaszczonego duchem ostatka oraz jego przyrównanych do owiec towarzyszy, by zgodnie z wezwaniem Pawła ‛działać po męsku’.
17. Z jakiego względu dzisiejszy ostatek namaszczonych duchem ma zaszczytniejszy przywilej niż Jan Chrzciciel?
17 Mamy dzisiaj większy i zaszczytniejszy przywilej niż Jan Chrzciciel w pierwszym stuleciu. Jemu przypadło w udziale być zwiastunem Jezusa Chrystusa, przyszłego Króla, aby na małą skalę, czyli obrazowo spełnić proroctwo Malachiasza 3:1 (Marka 1:1, 2). Mówiąc o tym „posłańcu”, który miał przygotować drogę przed Jehową, Jezus oświadczył: „Zaprawdę powiadam wam: Wśród narodzonych z niewiast nie powstał większy niż Jan Chrzciciel, ale pomniejszy w królestwie niebios większy jest od niego” (Mat. 11:7-11). W dobie obecnej, od zakończenia pierwszej wojny światowej w roku 1918, ostatek namaszczonych duchem dziedziców niebiańskiego Królestwa występuje w charakterze ambasadorów; nie reprezentują jednak jakiejś przyszłej monarchii, lecz ustanowione z końcem Czasów Pogan w roku 1914 niebiańskie Królestwo, w którym zasiada na tronie wyniesiony do chwały Jezus Chrystus. W jeszcze pełniejszym znaczeniu odnoszą się do nich słowa apostoła Pawła skierowane do pierwszych chrześcijan: „Jesteśmy więc ambasadorami zastępującymi Chrystusa, jak gdyby Bóg poprzez nas występował z naleganiem. W zastępstwie Chrystusa prosimy: ‛Pojednajcie się z Bogiem’” (2 Kor. 5:20).
18. (a) Kto począwszy od roku 1935 zareagował na wezwanie do pojednania się z Bogiem, ogłaszane przez ostatek „ambasadorów zastępujących Chrystusa”? (b) Kto się przyłączył do mężczyzn w głoszeniu nowiny o Królestwie, jak na to wskazał Psalm 68:11 (68:12, NP)?
18 Od zakończenia pierwszej wojny światowej w roku 1918, a zwłaszcza od pamiętnego roku 1935, wielka rzesza ludzi ze wszystkich narodów zareagowała na to wezwanie, ogłaszane przez namaszczony duchem ostatek dziedziców Królestwa. Osoby mające uszy ku słuchaniu podjęły określone w Biblii kroki, żeby pojednać się z Bogiem i Ojcem naszego Pana Jezusa Chrystusa, i obecnie są z Nim w pokojowych stosunkach. Z docenianiem występują w roli pomocników ostatka „ambasadorów zastępujących Chrystusa”. Można ich poniekąd uważać za ‛posłów zastępujących Chrystusa’, wzywających następnych ludzi o usposobieniu owiec do pojednania się z Bogiem. Odważnie, po męsku — zarówno bracia, jak i siostry — głoszą ‛tę dobrą nowinę o Królestwie po całej zamieszkanej ziemi na świadectwo’ (Mat. 24:14; Obj. 7:9-17). Dzieje się tak, jak przepowiedziano w Psalmie 68:11: „Jehowa sam daje słowo; głosicielek dobrej nowiny jest wielki zastęp”.
[Przypis]
a A oto pozostałe miejsca, gdzie w „Septuagincie” występuje czasownik andrizo: Jozuego 1:6, 7, 9, 18; 10:25; 2 Samuela 10:12; 13:28; 1 Kronik 19:13; 22:13; 28:20; 2 Kronik 32:7; Psalm 26:14; 30:25 (27:14; 31:25, NP). Jeremiasza 2:25; 18:12; Daniela 10:19; Micheasza 4:10. Porównaj je z tłumaczeniami oryginalnego tekstu hebrajskiego, na przykład z cytowanymi powyżej przekładami współczesnymi. W Księdze Jeremiasza 2:25 czytamy: „Lecz ona rzekła: ‛Postąpię jak ktoś, kto zmężniał [andrizo]. Ponieważ umiłowała obcych, więc za nimi poszła’” (Przekład Charlesa Thomsona).
CZY POTRAFISZ ODPOWIEDZIEĆ?
▪ Co dał do zrozumienia Piłat, gdy przedstawiając Jezusa rzekł do tłumu: „Oto człowiek”?
▪ Jak Jezus wyglądał wtedy, a jak parę dni wcześniej?
▪ Jakim przykładem dla wszystkich naśladowców Jezusa jest jego zachowanie w ostatnim dniu życia na ziemi?
▪ Do kogo skierowane było apostolskie wezwanie: „Działajcie po męsku”?
▪ Jak chrześcijanki mogą ‛działać po męsku’?
[Ilustracja na stronie 13]
„Oto człowiek!”
Co miał na myśli Piłat, przedstawiając Jezusa w ten sposób?
[Ilustracja na stronie 15]
Jak niewiasty mają ‛działać po męsku’?