na jaką temperaturę ma być nastawiony termostat albo kto powinien się tym zajmować. Kiedy jednak starsi coś w tych sprawach postanowią, czy nie należałoby z nimi ściśle współpracować?

Tak samo głowie domu wolno podejmować różne decyzje dotyczące całej rodziny. Chrześcijańska żona stara się podporządkować „prawu swego męża”, mimo iż może pod jakimś względem nie podzielać jego zdania (Rzymian 7:2). Elastyczność nie powinna być pretekstem do uchylania się od posłuszeństwa wobec starszych w zborze, mężów, rodziców albo pracodawców (Kolosan 3:18-24).

Kiedy być elastycznym

Ale jest też czas na elastyczność. Wskazał na to apostoł Paweł, pisząc: „Niech wszystkim stanie się znana wasza rozwaga” (Filipian 4:5). Użyte tu przez niego greckie słowo znaczy: „nieupieranie się przy literze prawa; okazywanie wyrozumiałości, która każe spoglądać ‛po ludzku i rozsądnie na fakty dotyczące danej sprawy’” (W.E. Vine: An Expository Dictionary of New Testament Words). Rozwaga jest nierzadko kwestią gotowości dostosowania się do istniejących warunków.

Na przykład misjonarz działający w obcym kraju może szybko zauważyć, że przyjęte tam normy postępowania są odmienne od wzorca obowiązującego w kraju, skąd pochodzi. Gdyby jednak patrzał z góry na zachowanie miejscowej ludności i wzbraniał się przed dokonaniem pewnych zmian u siebie, to jak skuteczna byłaby jego służba? Postąpi więc mądrze, przyjmując pożyteczne zwyczaje panujące w nowym środowisku (1 Koryntian 9:19-23).

Rzecz ciekawa, że Paweł zachęcił chrześcijan w Filippi do okazywania rozwagi tuż po wzmiance o zatargu, w jaki się wdały dwie niewiasty z tego zboru (Filipian 4:2-5). Wprawdzie nie podał, na jakim tle doszło między nimi do nieporozumień, ale często przyczyną napiętych stosunków bywa właśnie brak rozwagi. Nikt nie czuje się dobrze w towarzystwie osoby nastawionej krytycznie albo zbyt wymagającej. Salomon ostrzegał: „Nie stawaj się nadmiernie sprawiedliwym ani nie pokazuj siebie jako przesadnie mądrego. Po cóż miałbyś na siebie sprowadzać spustoszenie?” (Kaznodziei 7:16).

Chrześcijanie muszą uwzględniać niedoskonałość bliźnich. Jak to pięknie, gdy staramy się spojrzeć na daną sprawę z punktu widzenia drugiej osoby! Niestety, niektórzy bracia w starożytnym Koryncie tak bardzo się skupiali na swoich osobistych „prawach”, że posuwali się nawet do pozywania współwyznawców przed sąd. Wyjawiając swoje bolączki niewierzącym, nie tylko ściągali hańbę na zbór, lecz także pogłębiali dzielące ich różnice (1 Koryntian 6:1-6).

Właśnie dlatego Paweł zachęcał obrażonych chrześcijan w Koryncie, żeby byli bardziej ustępliwi. Nalegał: „W rzeczywistości więc to, że prowadzicie między sobą procesy sądowe, oznacza waszą całkowitą klęskę. Dlaczego nie pozwalacie raczej wyrządzić sobie krzywdę? Dlaczego nie pozwalacie się raczej ograbić?” (1 Koryntian 6:7). Chrześcijanin, który zachowuje dobre stosunki z duchowymi braćmi i siostrami, już samo to uważa za ogromną korzyść.

Rozwaga jest szczególnie ważna w wypadku osób sprawujących władzę. Rodzice na przykład mogą ustalić, o której godzinie dzieci powinny wieczorem wracać do domu. Załóżmy jednak, że przy pewnej okazji syn lub córka poprosi o zrobienie wyjątku od tej reguły. Czy nie byłoby słuszne przynajmniej rozpatrzenie zaistniałych szczególnych okoliczności? A jak się rzecz ma z chrześcijańskimi starszymi? Czyż wśród kwalifikacji, których się od nich oczekuje, nie występuje między innymi rozwaga? (1 Tymoteusza 3:3). Oczywiście. Kiedy jednak i w jaki sposób powinni przejawiać tę zaletę?

Nadzorcy — stanowczy, ale elastyczni

Apostoł Piotr przeciwstawił kiedyś człowieka „rozumnego” takiemu, którego ‛trudno zadowolić’ (1 Piotra 2:18). Nadzorca może udzielić bratu kilku wskazówek, mających mu pomóc w ulepszaniu umiejętności przemawiania. Do czego jednak by doszło, gdyby ten starszy stosował bardzo sztywne kryteria i nie brał pod uwagę wykształcenia, zdolności oraz warunków danego głosiciela? Mógłby on odrzucić taką radę albo poczuć się bardzo zniechęcony, doszedłszy do wniosku, że ‛trudno zadowolić’ starszych.

Nadzorcy muszą też być elastyczni w egzekwowaniu różnych reguł obowiązujących w zborze. Nigdy nie powinni dopuścić, by wskutek nadania im większego znaczenia niż doskonałym zasadom Jehowy postanowienia takie ‛unieważniły Słowo Boże’ (Mateusza 15:6; 23:23).

Słusznie postępują starsi, gdy działają w sposób elastyczny, jeśli to nie prowadzi do naruszenia zasad biblijnych. Mogą na przykład zauważyć, że na dużych, wielotysięcznych zgromadzeniach zdecydowanie odradza się rezerwowania miejsc. Czy jednak trzeba forsować takie reguły w lokalnej sali, w której jest pod dostatkiem miejsc siedzących? Starsi mogą też uważać, że w pracy od domu do domu na ogół stosowny jest określony ubiór — powiedzmy marynarka i krawat w wypadku mężczyzn. Tak było między innymi w jednym ze zborów południowoamerykańskich. Niemniej któryś starszy spostrzegł, że pewien młodzieniec unika głoszenia drugim dobrej nowiny. Z jakiego powodu? Nie stać go było na kupno marynarki i krawata. Nadzorca ten doszedł do wniosku, że najzupełniej stosowne będzie tu okazanie elastyczności, toteż zachęcił tego człowieka do rozmawiania o swej wierze z drugimi.

Elastyczność jest również potrzebna przy załatwianiu w zborze spraw sądowniczych. Czyjeś złe postępowanie mogłoby uzasadniać decyzję o wykluczeniu, ale jak należałoby postąpić wobec przejawów skruchy? Jehowa dał doskonały wzór swoim sposobem potraktowania ludności Niniwy. Powiedział Jonaszowi: „Jeszcze czterdzieści dni, a Niniwa zostanie zburzona”. Kiedy jednak mieszkańcy tego miasta okazali skruchę, Jehowa nie obstawał przy wykonaniu zapowiedzianego wyroku. Uznał, że zmieniły się okoliczności (Jonasza 3:4, 10, Biblia Tysiąclecia). Podobnie starsi powinni znajdować radość we ‛wspaniałomyślnym przebaczaniu’, gdy dostrzegą oczywiste dowody szczerej skruchy (Izajasza 55:7).

Zachowywanie równowagi między stanowczością a elastycznością nie jest łatwe. Niedoskonali ludzie bywają z natury skłonni popadać w skrajności. Jednakże chrześcijanie, którzy starają się być zdecydowani, a przy tym elastyczni, otrzymają sowitą nagrodę. Dzięki temu, że nie zapominają o pewnej giętkości, będą się cieszyć lepszymi stosunkami z drugimi i unikną wielu napięć emocjonalnych. A gdy zamianowani starsi są ustaleni i niezachwiani w dobrych uczynkach jako ludzie zachowujący prawość, dają tym piękny przykład, który im zjednuje zaufanie oraz gotowość współpracy ze strony reszty członków zboru, kroczących razem z nimi naprzód w nadziei na życie wieczne (Izajasza 32:2; 1 Koryntian 15:58).

Teksty dzienne na luty

 1. Wciąż usilnie zachęcajcie się wzajemnie każdego dnia (...), aby nikt z was nie wpadł w zatwardziałość przez zwodniczą moc grzechu (Hebr. 3:13).

 2. On odda każdemu według jego uczynków: (...) chwałę i szacunek, i pokój dla każdego, kto czyni co jest dobre (Rzym. 2:6, 10).

 3. Bój się prawdziwego Boga i przestrzegaj Jego przykazań; bo na tym polega cała powinność człowieka (Kazn. 12:13).

 4. Ale upodobanie jego jest w prawie Jehowy (Ps. 1:2).

 5. Dlatego wzywam was, abyście w dniu dzisiejszym poświadczyli, że jestem czysty od krwi wszystkich ludzi, bo nie uchylałem się od opowiedzenia wam wszelkich rad Bożych (Dzieje 20:26, 27).

 6. Upewniajcie się wciąż o tym, co jest godne uznania u Pana. Przestańcie uczestniczyć z nimi w bezowocnych dziełach, które należą do ciemności, a raczej gańcie je nawet (Efez. 5:10, 11).

 7. Chciałbym naprawdę, żebyście byli wolni od trosk. Nieżonaty troszczy się o rzeczy Pańskie, o to, jak sobie zjednać pochwałę Pana. (...) Ponadto niewiasta niezamężna i panna martwi się o sprawy Pańskie (1 Kor. 7:32-34).

 8. Ufajcie Jehowie po wszystkie czasy (Izaj. 26:4).

 9. Dusza uczynna dozna nasycenia, obficie napoją tego, kto [bliźnich] napoi (Prz. 11:25, Biblia Tysiąclecia, wyd. I).

10. Wręcz od czasu niezmierzonego aż po czas niezmierzony jesteś Bogiem (Ps. 90:2).

11. A wszystkie narody będą zebrane przed nim i będzie oddzielał ludzi jednych od drugich, tak jak pasterz oddziela owce od kozłów (Mat. 25:32).

12. A ja przemówiłem: „Oto ja! Mnie poślij” (Izaj. 6:8).

13. Niegdyś chodziliście pod systemem rzeczy tego świata, pod władcą mocy powietrza, ducha działającego teraz w synach nieposłuszeństwa (Efez. 2:2).

14. Żadne karcenie zrazu nie wydaje się radosne, lecz zasmuca; później jednak ci, którzy zostali przez nie wyćwiczeni, zbierają owoc pokoju, mianowicie sprawiedliwość (Hebr. 12:11).

15. Prawo samo jest bezsprzecznie święte; święte, sprawiedliwe i dobre jest też przykazanie (Rzym. 7:12, BT, wyd. II).

16. Zatem mówię osobom samotnym oraz wdowom: dobrze jest, gdy tak pozostają, jak i ja [w stanie wolnym]. Czy związałeś się z żoną? Przestań szukać oswobodzenia. Zostałeś uwolniony od żony? Przestań szukać żony (1 Kor. 7:8, 27).

17. Obmyjcie się, oczyśćcie się; usuńcie zło waszych poczynań sprzed moich oczu; przestańcie źle czynić. Nauczcie się czynić dobrze; odszukajcie sprawiedliwość (Izaj. 1:16, 17).

18. Wy, którzy się boicie Jehowy, wysławiajcie Go! Wszyscy z nasienia Jakuba, wychwalajcie Go! (Ps. 22:23).

19. Gdziekolwiek was nie przyjmują i nie słuchają waszych słów, strząśnijcie wychodząc z owego domu lub miasta proch z nóg waszych (Mat. 10:14).

20. Czcij Jahwe swoim majątkiem i pierwocinami dochodu (Prz. 3:9, BT, wyd. II).

21. Pokój Boży, który przewyższa wszelką myśl, będzie za pośrednictwem Chrystusa Jezusa strzegł waszych serc i władz umysłowych (Filip. 4:7).

22. Mężowie, stale miłujcie żony, tak jak też Chrystus umiłował zbór i za niego dał siebie samego (Efez. 5:25).

23. Ufajcie Jehowie po wszystkie czasy (Izaj. 26:4).

24. Otóż wszystko to spotkało ich dla przykładu i zapisano to jako przestrogę dla nas, na których przyszły końce systemów rzeczy (1 Kor. 10:11).

25. Jezus poszedł do Galilei, głosząc dobrą nowinę Bożą i mówiąc: ‛Dopełnił się wyznaczony czas i przybliżyło się królestwo Boże. Okażcie skruszonego ducha i dajcie wiarę dobrej nowinie (Marka 1:14, 15).

26. Niechaj popłynie chwała z warg moich, gdy mię nauczysz ustaw swoich. Niech język mój opiewa słowo twoje, bo wszystkie przykazania twoje są sprawiedliwe (Ps. 119:171, 172, Biblia warszawska).

27. Zabiegajcie o własne zbawienie z bojaźnią i drżeniem (...). Albowiem to Bóg jest w was sprawcą i chcenia, i działania (Filip. 2:12, 13, BT, wyd. II).

28. Ponad wszystko inne, czego należy pilnować, strzeż swego serca, bo z niego biją źródła życia (Prz. 4:23).