‛Pamiętajcie o tych, którzy wam przewodzą’

„Pamiętajcie o tych, którzy się podjęli wam przewodzić, którzy opowiadali wam słowo Boże, a rozważając wynik ich prowadzenia się, bierzcie wzór z ich wiary” (Hebr. 13:7).

 1. Jakie zmiany nastąpiły pod koniec XIX wieku w dziedzinie prawdziwego wielbienia? Jak jednak wybierano chrześcijańskich starszych?

W OSTATNIM ćwierćwieczu XIX stulecia n.e. przystąpiono do odbudowy prawdziwego wielbienia Boga. Podjęła się tego działająca w Pittsburgu (w stanie Pensylwania, USA) niewielka gromadka oddanych badaczy Biblii, zgrupowanych wokół osoby Charlesa Taze’a Russella. Początkowo skupili uwagę przede wszystkim na odtworzeniu czystych nauk biblijnych, nie skażonych babilońską tradycją i filozofią. Wolniej natomiast postępowała odnowa w dziedzinie organizacji zborowej. Chociaż wśród tych Badaczy Pisma Świętego byli starsi i diakoni (słudzy pomocniczy), to jednak w dalszym ciągu utrzymywały się między nimi niektóre fałszywe pojęcia religijne. Na przykład jeszcze w XX wieku starsi byli wybierani w zborach drogą demokratycznego głosowania przez podniesienie ręki.

 2. Jakie mierniki mimo wszystko obowiązywały starszych wśród ludu Jehowy?

² Niemniej już wtedy obowiązywały wysokie mierniki, skoro w angielskim wydaniu Strażnicy z 1 listopada 1909 roku czytamy na stronie 325: „Przy wyborze Starszych poświęceni powinni pamiętać o ciążącej na nich odpowiedzialności; nie wolno oddać głosu bez gruntownego rozpatrzenia woli Bożej i modlitwy o Boskie kierownictwo”. W artykule tym zwrócono następnie uwagę na trzy cechy, które powinien wykazywać dobry starszy: (1) miał się odznaczać biegłością w nauczaniu, (2) uczyć prawdy, a nie fałszu, oraz (3) przejawiać pokorę i pobożność — „podstawowe i najważniejsze przymioty wymagane od starszego”.

PRZYWRÓCENIE PORZĄDKU TEOKRATYCZNEGO

 3, 4. Jakie historyczne zmiany dotyczące powoływania na stanowiska zborowe nastąpiły w latach: (a) 1919? (b) 1932? (c) 1938? oraz (d) 1971?

³ W roku 1919 uczyniono pierwszy krok na drodze do przywrócenia teokratycznej kontroli nad zamianowaniami. Zachęcono zbory, żeby zaleciły gorliwego brata na „kierownika służby”, który by przewodził w głoszeniu. Brat ten nie podlegał dorocznym wyborom lokalnym, tylko był ustanawiany bezpośrednio przez Towarzystwo Strażnica, będące prawnym przedstawicielstwem zboru pomazańców. Potem, w roku 1932, starszych z wyboru, którzy mieli współpracować ze wspomnianym „kierownikiem służby”, zastąpił komitet służby złożony z dojrzałych braci piastujących w zborze poszczególne stanowiska służbowe, ale w dalszym ciągu wybieranych przez zbór. Zaniechano posługiwania się określeniem „starszy” na rzecz takich terminów, jak: „sługa grupy”, „sługa studiów biblijnych” itd.

⁴ Wyborów zaniechano całkowicie dopiero w roku 1938, gdy wykazano, iż prawo do mianowania przysługuje Ciału Kierowniczemu ogólnoświatowego zboru chrześcijańskiego. Od tej pory Towarzystwo bezpośrednio powoływało wykwalifikowanych mężczyzn na „sług” sprawujących różne obowiązki w zborze. Niemniej pod koniec roku 1971 na łamach Strażnicy (w wydaniu polskim w numerach 4 i 5 XCIII) przedstawiono jeszcze jaśniejsze zrozumienie roli starszych i nadzorców. Przekonująco uzasadniono tam, dlaczego należy przywrócić odnoszące się do nich nazwy biblijne, mianowicie „starszy” (presbyteros) i „nadzorca” (episkopos).

 5. (a) Dlaczego trzeba być szczególnie ostrożnym przy zalecaniu starszych? (b) Jakie czynniki powinno się brać pod uwagę?

⁵ Ponownie zwrócono też z naciskiem uwagę na wysokie mierniki ustalone przez ducha świętego i wyłuszczone w Słowie Bożym. Dlaczego? Otóż starszy, chcąc zasługiwać na szacunek, musi ‛przewodzić’ w prowadzeniu chrześcijańskiego trybu życia i w służbie kaznodziejskiej, zanim zostanie rekomendowany i zamianowany (Hebr. 13:7, 17). Z tej przyczyny grona starszych nie powinny pochopnie zalecać nowych starszych (1 Tym. 3:6; 5:22). Warto pamiętać, że odwołaniu starszego, który nie ma odpowiednich kwalifikacji, niejednokrotnie poświęca się więcej czasu i dyskusji niż zaleceniu go na to stanowisko. Dodatkową wskazówką, którą należy uwzględnić, jest odpowiedź na pytanie, czy już przed zamianowaniem członkowie zboru odnoszą się do tego brata tak, jak gdyby był starszym. Czy przez stosowanie się do wymagań biblijnych do tego stopnia zaskarbił sobie ich szacunek, iż zalecenie go nie wywołuje żadnych wątpliwości?

‛WŁAŚCIWE PRZEWODZENIE DOMOWNIKOM’

 6. Jakim wymaganiom musi sprostać starszy w odniesieniu do własnej rodziny?

⁶ Rozpatrzmy pokrótce niektóre nakreślone przez apostoła Pawła kwalifikacje, jakich się oczekuje od starszych, i zobaczmy, co w praktyce oznaczają one w dzisiejszych czasach. Paweł napisał:

„Jeśli jest ktoś bez zarzutu, mąż jednej żony, mający wierzące dzieci, które nie są pomawiane o rozpasanie ani o brak karności” (Tyt. 1:6).

„Nadzorcą powinien więc być (...) człowiek właściwie przewodzący swoim domownikom, któremu dzieci są podporządkowane z całą powagą (przecież jeśli ktoś nie wie, jak przewodzić swoim domownikom, to jakże będzie roztaczał opiekę nad zborem Bożym?)” (1 Tym. 3:2, 4, 5).

 7. Jaką równowagę między obowiązkami wobec rodziny i wobec zboru musi starannie utrzymywać starszy?

⁷ Wymaganie co do należytej troski o domowników jest dla wielu starszych nie lada problemem. Jak przewodzić zborowi, a zarazem nie zaniedbywać duchowych oraz uczuciowych potrzeb żony i dzieci? Nie jest to zadaniem łatwym. Aby zachować odpowiednią równowagę w pełnieniu tych obowiązków, z pewnością trzeba być człowiekiem duchowo dojrzałym. Niekiedy członkowie zboru wręcz domagają się od starszego poświęcenia im czasu i uwagi, które się słusznie należą jego rodzinie. A dlaczego troska o rodzinę jest u niego taka ważna? Dlatego, że jeśliby w jego rodzinie nastąpiło rozprzężenie albo jeśli jego nieletnie, zależne od niego dzieci opuściłyby się w wykonywaniu obowiązków duchowych, to pomimo wszystkich swoich umiejętności i całej swej gorliwości przestałby się nadawać na starszego. Pamiętajmy zatem, że praca pasterska rozpoczyna się we własnym domu! A każdy powinien starannie dbać o zachowywanie równowagi — zarówno starszy i jego rodzina, jak też zbór pod względem swoich wymagań (Efez. 5:28-33; 6:4; 1 Tym. 5:8; 1 Piotra 3:7).

‛NIE SAMOWOLNY, LECZ ROZWAŻNY’

 8, 9. Jakimi zaletami powinien się odznaczać starszy w obcowaniu z drugimi?

⁸ Kolejny szereg wymagań wiąże się ściśle z postawą wobec współstarszych oraz zboru jako całości. Paweł napisał w listach do Tytusa i do Tymoteusza:

„Nadzorca bowiem jako zarządca Boży musi być bez zarzutu, nie samowolny, nie skory do gniewu (...), nie wszczynający bójek, (...) panujący nad sobą” (Tyt. 1:7, 8).

„Nie wszczynający bójek, lecz rozważny, nie napastliwy” (1 Tym. 3:3).

⁹ Z powyższych cytatów wynika, że starszy powinien wykazywać osobowość wzorowaną na Chrystusie. Jest to niewątpliwie miernik bardzo wysoki. Ale przecież obowiązuje on każdego chrześcijanina! Wszyscy mamy być naśladowcami Chrystusa, a to znaczy, że musimy być usposobieni pokojowo (1 Kor. 11:1). Pisarz biblijny Jakub wyraził tę myśl w taki sposób: „Mądrość z góry jest przede wszystkim czysta moralnie, następnie usposobiona pokojowo, rozważna, gotowa usłuchać, pełna miłosierdzia i dobrych owoców (...). Ponadto owoc sprawiedliwości pochodzi z nasienia posianego w warunkach pokojowych dla dobra czyniących pokój” (Jak. 3:17, 18).

10, 11. (a) Jak postawa starszego może się odbić na zborze? (b) Jakie usposobienie powinno brać górę nawet w razie wystąpienia różnicy zdań?

¹⁰ Czy jako starsi ‛czynimy pokój’? Oczywiście żaden nadzorca nie pragnie być przyczyną sprzeczek i kłótni. Grono starszych powinno pod tym względem dawać dobry przykład. Wtedy zbór nie będzie zaniepokojony rozbieżnościami między nimi. Wszyscy powinniśmy pamiętać o słowach Pawła: „Chciałbym, żeby mężczyźni na każdym miejscu trwali w modlitwie, wznosząc lojalne ręce, bez srogiego gniewu i sporów” (1 Tym. 2:8).

¹¹ Niekiedy występują różnice zdań. Człowiek rozważny, choćby się odznaczał silną osobowością, nie będzie samowolny ani uparty. Chętnie ustąpi, jeśli nie wchodzą w grę zasady biblijne. Gdyby jednak tak było, będzie pamiętał o tym, że mądrość przejawia się w panowaniu nad sobą. Przypomni sobie sens określeń użytych w Liście 1 do Koryntian 13:4, 5, gdzie między innymi czytamy, że miłość „nie daje się rozdrażnić” (Kol. 3:12-14).

‛TRZYMAJĄCY SIĘ WIERNEGO SŁOWA’

12. Na jakie kolejne istotne wymaganie zwraca uwagę Paweł?

¹² Co może pomóc starszemu w dalszym podwyższaniu niezbędnych kwalifikacji? Co ten i ów powinien zrobić, aby ich nie stracić? Odpowiedź znajdujemy w słowach Pawła:

„Musi trzymać się mocno wiernego słowa, aby potrafił zarówno nawoływać na podstawie zdrowej nauki, jak i upominać tych, którzy się sprzeciwiają” (Tyt. 1:9).

„Powinien więc być (...) wykwalifikowany do nauczania” (1 Tym. 3:2).

13. W jaki sposób starszy powinien troskliwie dbać o swoje zdrowie duchowe?

¹³ Jak poszczególny starszy miałby zabrać się do tego, aby „trzymać się mocno wiernego słowa” i być „wykwalifikowanym do nauczania”? Przede wszystkim musi regularnie rezerwować sobie czas na osobiste studiowanie Biblii. Obejmuje to również przygotowywanie się do zebrań chrześcijańskich i wyznaczonych przemówień. Ze względu na własne zdrowie duchowe nie powinien tego robić powierzchownie. Może na przykład umieć szybko podkreślić odpowiedzi w artykule do studium Strażnicy, ale czy to znaczy, że naprawdę przestudiował materiał? Czy dokładnie zrozumiał, jak i dlaczego tak rozwinięto temat? Czy odszukał nie zacytowane wersety biblijne, aby ustalić ich zastosowanie? Nie ulega wątpliwości, że w ciągu krótkich chwil potrzebnych na samo podkreślenie jest to po prostu niemożliwe. Studium osobiste i rodzinne wymaga czasu (Joz. 1:8; Ps. 1:2; Ps. 77:7, 13, Nowy Przekład).

14. Co może zrobić starszy w ramach zwracania uwagi na swą umiejętność nauczania?

¹⁴ Po drugie, skoro wskutek wypełnionego rozkładu zajęć nie na wszystko starcza czasu, starszy musi zwracać baczniejszą uwagę na te chrześcijańskie publikacje i artykuły, które mają bezpośredni związek z jego ‛umiejętnością nauczania, nawoływaniem i upominaniem’. Bardzo prostą, lecz skuteczną pomocą w tym zakresie okazuje się posiadanie uporządkowanej biblioteki. Starszemu szczególnie potrzebny jest szybki dostęp do dokładnych informacji biblijnych, toteż powinien regularnie korzystać z indeksów publikacji Towarzystwa Strażnica. Dlaczego to wszystko jest takie ważne? Apostoł Paweł napisał: „Zwracaj stale uwagę na siebie samego i na swe nauczanie. Trwaj przy tych rzeczach, bo tak czyniąc wybawisz zarówno siebie, jak i tych, którzy się tobie przysłuchują” (1 Tym. 4:16).

15. Dlaczego w niebiblijnej radzie tkwi niebezpieczeństwo?

¹⁵ Tak jest, od rady starszego może zależeć życie i zbawienie. Na przykład w związku z takimi sprawami, jak przerywanie ciąży, transfuzja krwi i chrześcijańska neutralność, starszy nieraz wywiera ogromny wpływ — korzystny lub niekorzystny — na własne sumienie oraz na sumienie innych osób, a także na więź łączącą ludzi z Jehową. Rzecz zatem zrozumiała, że nie można uznać za mądre udzielanie odpowiedzi na pytania, gdy się nie jest całkowicie pewnym, jakie zasady biblijne wchodzą w grę w danym wypadku. Rada, której brak zdrowych podstaw biblijnych, może wyrządzić niepowetowaną szkodę (Filip. 1:9, 10).

16. Dlaczego niektórzy starsi dopuścili się ciężkiego grzechu? Czy jest to sprawa małej wagi?

¹⁶ Kolejną przyczyną, dla której starszy powinien zwracać na siebie uwagę, jest potrzeba utrzymywania i zacieśniania bliskiej więzi z Jehową. Niestety, niektórzy starsi zaniedbali się pod tym względem do tego stopnia, że uwikłali się w grzechy, takie jak cudzołóstwo. Jak to się stało? Po prostu dopuścili do tego, że osoba i obietnice Jehowy zeszły u nich na dalszy plan. Zamazało się widzenie duchowe, a wzięły górę samolubne pragnienia cielesne. Nie bacząc na to, że ściągają hańbę na święte imię Jehowy i zadają cierpienia swym najbliższym, niektórzy z nich nie dochowali wierności małżeńskiej. Oczywiście wywołali zgorszenie. Nie można ich usprawiedliwić ani łatwo wybaczyć im grzechu tylko dlatego, że żyjemy w czasach rozprzężenia moralnego (Mat. 13:41; 18:7-9; Hebr. 13:4).

WIERNI STARSI I ICH ŻONY

17. Jaki przykład daje znaczna większość starszych?

¹⁷ Z drugiej strony trzeba też podkreślić, że poza tymi nielicznymi wyjątkami starsi na całym świecie stanowczo obstają przy niezłomnej prawości i prawdzie. Budujący przykład, jakim świecą w przeszło 45 000 zborów, stanowi zachętę dla całego ludu Bożego. W obecnych „czasach krytycznych, trudnych do zniesienia”, gorliwi nadzorcy — podobnie jak apostoł Paweł — dniem i nocą pilnie wytężają swoje siły (2 Tym. 3:1; Dzieje 20:31). Ci starsi chętnie odwiedzają duchowo osłabionych, bez względu na odległość lub pogodę. A jakże to cieszy, gdy się widzi, że regularnie przewodzą w służbie polowej!

18. Jaką pożyteczną rolę w zborze odgrywają żony starszych?

¹⁸ Ogromnie cenimy również poświęcenie, na jakie muszą się nieraz zdobyć żony starszych. Czasem zostają w domu, gdy mężowie uczestniczą w specjalnych zebraniach albo składają wizyty pasterskie. Niekiedy jakaś pilna sprawa w zborze pokrzyżuje starannie ułożone plany osobiste. Należy też pochwalić te dzielne siostry, które przezornie wystrzegają się wyciągania od mężów poufnych wiadomości. Mają one szacunek dla starszych i są prawdziwym dobrodziejstwem dla zboru. (Porównaj List do Rzymian 16:12 oraz List do Tytusa 2:3-5).

19. (a) Co to znaczy być starszym? (b) Jakie pytanie mogliby sobie zadać oddani Bogu mężczyźni, którzy jeszcze nie są starszymi?

¹⁹ Kiedy się tak zastanawiamy nad rolą starszych w dzisiejszym zborze chrześcijańskim i widzimy, jak ogromna większość z nich ofiarnie pracuje i we właściwy sposób przewodzi, nasze serca przepełnia wdzięczność wobec Jehowy, który powziął to miłościwe postanowienie. Oto zdolni mężczyźni, którzy cenią wartości duchowe, stawiają siebie do dyspozycji, aby usługiwać zborom! Dlatego Paweł słusznie napisał do Tymoteusza: „Jeżeli ktoś ubiega się o urząd nadzorcy, to pragnie właściwej pracy”. Przez tę „właściwą pracę” nie uzyskuje się wyższej pozycji, władzy ani godności, jak w nominalnym chrześcijaństwie. Wykonywanie jej wymaga bezinteresowności, ofiarności i gotowości spieszenia z pomocą. Jeżeli jesteś oddanym Bogu i ochrzczonym mężczyzną, a jeszcze nie należysz do grona starszych, czy pomyślałeś o tym, by z czystych pobudek ubiegać się o tę odpowiedzialną funkcję? (1 Tym. 3:1; Łuk. 17:10).

20, 21. (a) Jak powinniśmy się odnosić do wiernych starszych w zborze? (b) Co jeszcze potwierdzamy taką postawą?

²⁰ Starsi, którzy wiernie przewodzą zborowi, cieszą się w nim szacunkiem. Lojalni chrześcijanie chętnie biorą z nich przykład i stosują się do rady Pawła: „Pamiętajcie o tych, którzy się podjęli wam przewodzić, którzy opowiadali wam słowo Boże, a rozważając wynik ich prowadzenia się, bierzcie wzór z ich wiary. (...) Bądźcie posłuszni tym, którzy się podjęli pośród was przewodzić, i bądźcie im ulegli, stale bowiem czuwają nad waszymi duszami jako mający zdać z tego sprawę; niech czynią swoje z radością, a nie ze wzdychaniem, bo to przyniosłoby wam szkodę” (Hebr. 13:7, 17).

²¹ Przestrzegajmy wszyscy porządku teokratycznego i respektujmy starszych, którzy rzetelnie przewodzą, aby mogli swoje zadania pełnić z radością, a nie ze wzdychaniem. W ten sposób wyrazimy też szacunek dla Najwyższego Nadzorcy, Jehowy Boga, oraz dla Jego Zastępcy, Jezusa Chrystusa (1 Piotra 2:25; Obj. 1:1; 2:1 do 3:22).

Czy sobie przypominasz:

● Jakim wysokim miernikom musieli odpowiadać starsi z wyboru?

● Jakie kroki przedsięwzięto w okresie od 1919 do 1938 roku, aby w społeczności chrześcijańskiej przywrócić porządek teokratyczny?

● Jaką równowagę musi zachowywać starszy, aby wywiązać się ze swych powinności wobec rodziny i wobec zboru?

● Jakie zalety muszą przejawiać starsi w obcowaniu z drugimi?

● Dlaczego to takie ważne, by starszy ‛trzymał się mocno wiernego słowa’?

● Dlaczego powinniśmy być wdzięczni za postanowienie co do starszych w zborze?

[Ilustracja na stronie 16]

Starszy razem z rodziną mądrze spędza czas w służbie polowej

[Ilustracja na stronie 17]

Rezerwuje też czas na zdrową rozrywkę w gronie najbliższych