WIELKIE DRZEWO

(hebr. ʼeláh; ʼelòn), OKAZAŁE DRZEWO (hebr. ʼalláh; ʼallòn).

W polskich przekładach te hebrajskie słowa są tłumaczone zwykle na „dąb” lub „terebint”. Jednakże wiele autorytetów uważa, iż w czasach biblijnych mogły one oznaczać po prostu duże drzewa.

W Amosa 2:9 Amorytów przyrównano ze względu na wysoki wzrost do cedrów, a ze względu na żywotność — do „okazałych drzew”. Te ostatnie były szczególnie liczne w Baszanie, leżącym na wsch. od Jordanu, i w porównaniach występują razem z cedrami Libanu (Iz 2:13; Za 11:1, 2). Z ich drewna robiono wiosła (Eze 27:6). W pobliżu Betel pod takim drzewem pochowano Deborę i nazwano je Allon-Bachut, czyli „okazałe drzewo płaczu” (Rdz 35:8). Omawiane drzewa rosły na wzgórzach i wyżynach, gdzie w ich cieniu czciciele fałszywego kultu oddawali się bałwochwalstwu (Oz 4:13).

Do okazałych drzew Baszanu niewątpliwie zaliczały się dęby. Słyną one z odporności i długowieczności. Pewne ich gatunki w dalszym ciągu rosną w Baszanie oraz na wzgórzach Hauranu, Gileadu, Galilei i Libanu. Niektóre są zimozielone, inne natomiast jesienią zrzucają liście. Osadzony w zdrewniałej miseczce owoc dębu, żołądź, jest bogaty w taninę. Na gałęziach jednego z gatunków tego drzewa pasożytują owady z podrzędu czerwców, z których najprawdopodobniej uzyskiwano szkarłat do barwienia przędzy wykorzystywanej w sanktuarium (Wj 25:4; 26:1; zob. BARWNIKI, FARBOWANIE).

Do „wielkich drzew” wspomnianych w Biblii przypuszczalnie należy też terebint, czyli drzewo terpentynowe (Pistacia terebinthus, Pistacia palaestina lub Pistacia atlantica) (Rdz 12:6; 14:13). Jest ono rozpowszechnione w Palestynie i ma gruby pień oraz rozłożyste gałęzie. Niektóre gatunki osiągają wysokość 15 m, zapewniając znakomity cień. Przez nacięcie kory otrzymuje się aromatyczną żywicę służącą do wyrobu terpentyny.