CZY O TYM WIEDZIAŁEŚ?
Jaką rolę w rzymskiej armii odgrywał setnik?
Stela przedstawiająca setnika Marcusa Favoniusa Facilisa
Chrześcijańskie Pisma Greckie wspominają o rzymskich setnikach szereg razy. Rangę tę miał dowódca wojskowy obecny przy straceniu Jezusa, a także Korneliusz — pierwszy poganin nawrócony na chrystianizm. Setnikiem był też dowódca, który miał dopilnować biczowania apostoła Pawła, oraz Juliusz, eskortujący Pawła do Rzymu (Marka 15:39; Dzieje 10:1; 22:25; 27:1).
Setnik na ogół stał na czele centurii, czyli jednostki wojskowej składającej się z 50—100 żołnierzy piechoty. W zakres jego obowiązków wchodziło szkolenie żołnierzy i utrzymywanie wśród nich dyscypliny, sprawdzanie stanu ich odzieży i wyposażenia oraz dowodzenie nimi w obozie i na polu bitwy.
Ranga setnika była najwyższą, jaką mógł osiągnąć przeciętny żołnierz. Setnicy byli zawodowymi żołnierzami, którzy musieli się odznaczać zdolnościami przywódczymi. Od nich zależało zdyscyplinowanie oraz skuteczność rzymskiego wojska. Według pewnego dzieła setnicy „często byli najbardziej doświadczonymi i kompetentnymi ludźmi w armii” (The Interpreter’s Dictionary of the Bible).
Czym lustra z czasów biblijnych różniły się od dzisiejszych?
Starożytne egipskie zwierciadło
W przeciwieństwie do dzisiejszych szklanych luster te z czasów biblijnych na ogół wytwarzano z dokładnie wypolerowanego metalu — zazwyczaj brązu, ale czasem też z miedzi, srebra, złota lub elektrum. Najwcześniejsza biblijna wzmianka o lustrach dotyczy budowy przybytku — pierwszego w Izraelu ośrodka wielbienia Boga. Kobiety ofiarowały je na wykonanie świętego miedzianego basenu i jego podstawy (Wyjścia 38:8). Do tego celu zwierciadła prawdopodobnie zostały przetopione.
Podczas prac archeologicznych prowadzonych na terenie Izraela i okolic lusterka przeważnie znajdowano razem z biżuterią i innymi kobiecymi przystrojeniami. Zwykle były okrągłe i miały zdobioną rączkę wykonaną z drewna, metalu lub kości słoniowej, często w kształcie kobiecej postaci. Niepolerowanej strony lustra zazwyczaj nie ozdabiano.
W porównaniu z dzisiejszymi lustrami ze szkła te starożytne odbijały światło w niewielkim stopniu. Zapewne właśnie do tego nawiązał apostoł Paweł, gdy napisał: „Obecnie widzimy w mglistym zarysie za pomocą metalowego zwierciadła” (1 Koryntian 13:12).