CHORMA

(„poświęcenie [wydanie] na zagładę”).

Miasto na południu Judy (1Kn 4:30), choć nazwa ta prawdopodobnie określa jeszcze jakieś inne miejsce lub region.

Kiedy 12 izraelskich zwiadowców powróciło do Kadesz (Lb 13:26), Izraelici początkowo nie chcieli wyruszyć na podbój Kanaanu. Następnie, gdy Jehowa potępił ich buntowniczość i brak wiary, postanowili spróbować — wbrew Jego wskazówkom. „Wstali wczesnym rankiem”, by dotrzeć na miejsce wspomniane przez Jehowę. Biblia informuje, że próbowali „wejść na szczyt góry” (Lb 14:40). Jednak „miejsce, o którym wspomniał Jehowa”, raczej nie było jakimś konkretnym szczytem. Chodziło zapewne o „górzysty region Amorytów”, który wymienił Mojżesz, gdy po latach przypominał tę sytuację (Pwt 1:19-21, 41-43). Biblijna relacja nie precyzuje, jak daleko zaszli Izraelici ani ile czasu im to zajęło — jeden dzień czy dłużej — niemniej wydaje się sugerować, że wydarzenia te trwały stosunkowo krótko.

Jakkolwiek było, sprawozdanie podaje, że spotkali Amalekitów i Kananejczyków (określenie Amoryci, użyte w Pwt 1:44, odnosi się do ogółu mieszkańców Kanaanu; por. Rdz 48:22; Joz 24:15), którzy ich pokonali i rozproszyli „aż do Chormy” (Lb 14:45). W Powtórzonego Prawa 1:44 czytamy, że Izraelici zostali rozproszeni „w Seirze aż po Chormę”. Seir należał do Edomitów, których terytorium najwyraźniej obejmowało wówczas ziemie na zach. od Wadi al-Araba aż do Negebu (por. Lb 20:14, 16; Joz 11:17). Po tej porażce Izraelici wrócili do Kadesz (Pwt 1:45, 46).

Pod koniec wędrówki Izraelici ponownie zbliżyli się do Kanaanu i zostali zaatakowani przez kananejskiego króla Aradu (zob. ARAD 2). I znowu nie wiadomo, jak daleko na pd. dotarł król Aradu, zanim stoczył bitwę z Izraelitami. Pewne jest jednak, że po złożeniu Jehowie ślubu Izraelici go pokonali i ‛przeznaczyli jego miasta na zagładę’, po czym nadali temu miejscu nazwę Chorma (Lb 21:1-3; zob. RZECZ POŚWIĘCONA). Chociaż więc Mojżesz użył nazwy Chorma już wcześniej — gdy relacjonował zwycięstwo Kananejczyków nad Izraelitami — prawdopodobnie zrobił to z wyprzedzeniem, zamierzając w dalszej części sprawozdania wyjaśnić jej pochodzenie (Lb 14:45). Jednakże Izraelici nie osiedlili się wówczas w tym regionie, lecz obeszli ziemię edomską i skręcili na pn., a następnie weszli do ziemi kananejskiej, przekraczając Jordan na pn. od Morza Martwego (Lb 21:4; 22:1).

W Jozuego 12:14 „król Chormy” jest wymieniony obok króla Aradu wśród 31 królów pokonanych przez Jozuego. Jak się wydaje, nie chodzi tu o zwycięstwo odniesione za życia Mojżesza, kiedy Jozue był dowódcą wojskowym, gdyż lista ta przypuszczalnie obejmuje królów zwyciężonych po przekroczeniu Jordanu przez Izraelitów i wejściu do ziemi kananejskiej (Joz 12:7, 8). Chociaż to zwycięstwo Jozuego nie zostało oddzielnie opisane, jest być może ujęte w wypowiedzi z Jozuego 10:40-42. Wynikałoby stąd, że gdy Izraelici opuścili ten region, by obejść ziemię edomską, Kananejczycy ponownie w nim zamieszkali. Mimo że sprawozdanie donosi o zwycięstwie Jozuego nad królem Chormy, nie mówi, że Izraelici zajęli wówczas miasto Chorma (podobnie było w wypadku Gezeru — por. Joz 12:12 z Sdz 1:29).

Chorma występuje na liście miast „na skraju plemienia synów Judy w kierunku granicy Edomu na południu” (Joz 15:21, 30). Została jednak przydzielona plemieniu Symeona jako „miasto-enklawa” w obrębie terytorium Judy (Joz 19:1, 2, 4; por. 16:9). Okoliczność, że Jozue najwyraźniej jedynie pokonał króla Chormy, ale nie zdobył jego miasta, zgadza się z relacją, że dopiero w późniejszym okresie Judejczycy i Symeonici „uderzyli na Kananejczyków mieszkających w Cefat i wydali je na zagładę. Dlatego nadano temu miastu nazwę Chorma” (Sędziów 1:17). Ta wzmianka o nadaniu miastu nazwy może oznaczać, że przypomniano i potwierdzono określenie używane już wcześniej. Zdaniem niektórych nazwa Chorma w czasach Mojżesza odnosiła się do całego okręgu lub regionu, a nie tylko do miasta Cefat. Wskazywałoby to, że cały okręg został obłożony klątwą, czyli przeznaczony na zagładę, która miała prędzej czy później go dosięgnąć (por. C. F. Keil, Biblischer Commentar über das Alte Testament: Josua, Richter und Ruth, Lipsk 1874, s. 204; zob. CEFAT).

Lokalizacja Chormy jest niepewna. Podawano różne propozycje, ale wszystkie te miejsca znajdują się ponad 60 km na pn. od Kadesz-Barnea. Stanowiska leżące tak daleko na pn. raczej nie pasują do biblijnego sprawozdania, które donosi, że Izraelici wyruszyli „wczesnym rankiem” z Kadesz-Barnea (Lb 14:40), a gdy ponieśli porażkę — i najwyraźniej uciekali z powrotem w kierunku Kadesz — zostali rozproszeni do Chormy.

Chociaż w czasach Dawida Chorma wciąż należała do Symeonitów, była jednym z miast, w których Dawid przebywał jako zbieg i którym później rozesłał dary (1Sm 30:26-31; 1Kn 4:24, 28-31).