ELAT

(prawdopodobnie: „baran” lub „miejsce barana”), ELOT (lm. od Elat).

Miejsce wspomniane po raz pierwszy przez Mojżesza w związku 40-letnią wędrówką Izraelitów po pustkowiu (Pwt 2:8). Wymieniono je razem z Ecjon-Geber i powiedziano, że leżało „nad brzegiem Morza Czerwonego, w ziemi edomskiej” (1Kl 9:26). Wskazuje to na pn.-wsch. odnogę Morza Czerwonego zwaną zatoką Akaba. Uczeni na ogół zgadzają się z Hieronimem (żyjącym na przełomie IV i V w. n.e.), który łączył Elat z miastem Nabatejczyków, znanym w jego czasach jako Aila. To by znaczyło, że Elat leżał na miejscu lub w pobliżu dzisiejszego arabskiego miasta Al-Akaba, położonego na pn.-wsch. krańcu zatoki Akaba (współczesne izraelskie miasto Ejlat znajduje się w jej pn.-zach. części).

Kiedy Izraelici przechodzili przez ów teren w drodze do Kanaanu, Elat podlegał władzy Edomu. W okolicach tego miasta odnaleziono pieczęcie z edomskim napisem „Kosanal, sługa króla”, które archeolodzy datują na VII w. p.n.e.

Gdy Edom został podbity przez Dawida, Elat i sąsiednie Ecjon-Geber najwyraźniej znalazły się pod kontrolą Judy (2Sm 8:13, 14); o obu tych miastach wspomniano także w związku z budową statków przez Salomona (1Kl 9:26; 2Kn 8:17). Okoliczność, iż Ecjon-Geber umiejscowiono „przy Elot”, może wskazywać na większe znaczenie tego drugiego, przynajmniej w tamtym okresie.

Za panowania judzkiego króla Jehorama Elat najwidoczniej powrócił do Edomu (2Kl 8:20-22). W następnym stuleciu ponownie przeszedł pod władzę Judy, a król Uzzjasz (Azariasz) go odbudował (2Kl 14:21, 22; 2Kn 26:1, 2). Potem, za rządów Achaza (761-746 p.n.e.), został zagarnięty przez Syrię i ponownie zamieszkany przez ludność Edomu, a do Judy już nigdy nie wrócił (2Kl 16:6). W tekście masoreckim tego ostatniego wersetu zamiast „Edomu” (hebr. ʼEdòm) występuje hebrajskie określenie ʼArám („Aram”, czyli „Syria”). Większość współczesnych uczonych opowiada się jednak za „Edomem”, twierdząc, że przepisywacz pomylił dwie podobne do siebie hebrajskie litery dálet (ד) i resz (ר).

Elat był w zasadzie oazą, gdzie zatrzymywały się karawany wędrujące z pd. części Półwyspu Arabskiego do Egiptu, Kanaanu czy Damaszku. Razem z Ecjon-Geber stanowił bazę „okrętów Tarszisz”, które pływały do portów na Półwyspie Arabskim, do wsch. Afryki, a być może także do Indii (1Kl 9:26, 27; 10:22). W okolicach Elatu znaleziono aramejskie dokumenty, m.in. rachunki za wino z czasów imperium perskiego, oraz fragmenty wysokiej jakości ceramiki w stylu greckim, która mogła być stąd przewożona do krajów arabskich.