JEZEBEL

(z fenickiego, prawdopodobnie: „gdzie jest wzniosły [tzn. książę]?”).

1. Żona Achaba, króla izraelskiego z drugiej połowy X w. p.n.e. Ta apodyktyczna królowa była żarliwą propagatorką kultu Baala, zwalczającą wielbienie Jehowy. Przypominała pod tym względem swego ojca — króla Sydonu Etbaala, będącego najprawdopodobniej tym kapłanem Asztarte, który według starożytnego historyka Menandra zagarnął tron po zamordowaniu swego władcy (J. Flawiusz, Przeciw Apionowi, I, 18 [116, 123]) (1Kl 16:30, 31).

Achab poślubił pogańską księżniczkę Jezebel przypuszczalnie ze względów politycznych, bez oglądania się na katastrofalne skutki w sferze religijnej. Logicznym następstwem takiego związku było to, że dla przypodobania się żonie, będącej żarliwą czcicielką Baala, zbudował temu bóstwu świątynię i ołtarz, postawił święty pal i przyłączył się do bałwochwalczego kultu. Tego rodzaju poczynaniami Achab obrażał Jehowę bardziej niż wszyscy jego poprzednicy na tronie Izraela (1Kl 16:32, 33).

Oficjalne uznanie przez państwo kultu Baala nie wystarczało Jezebel, która chciała wykorzenić z kraju wielbienie Jehowy. Rozkazała więc zabić wszystkich Jego proroków, lecz Eliasz ostrzeżony przez Boga schronił się po drugiej stronie Jordanu, a stu innych proroków ukrył w jaskiniach Abdiasz, zarządca pałacu królewskiego (1Kl 17:1-3; 18:4, 13). Jakiś czas później Eliasz znowu musiał ratować życie ucieczką, gdy Jezebel przez posłańca poprzysięgła mu śmierć (1Kl 19:1-4, 14).

Z czasem Jezebel otoczyła opieką 450 proroków Baala i 400 proroków świętego pala i na koszt państwa żywiła ich przy swym stole (1Kl 18:19). Jednak pomimo tych fanatycznych zabiegów o wyrugowanie religii prawdziwej Jehowa objawił, że dalej praktykowało ją 7000 osób — „wszystkie kolana, które się nie ugięły przed Baalem, i każde usta, które go nie pocałowały” (1Kl 19:18).

O nikczemnym charakterze Jezebel, kobiety egocentrycznej, bezwzględnej, aroganckiej i okrutnej, świadczy jej zachowanie w sprawie Nabota. Nie chciał on sprzedać Achabowi winnicy, ponieważ była jego dziedziczną własnością, a gdy król zaczął się gniewać i dąsać, pozbawiona skrupułów Jezebel bezwstydnie zlekceważyła zwierzchnictwo męża i zuchwale oświadczyła: „Ja sama dam ci winnicę Nabota” (1Kl 21:1-7). Następnie w imieniu Achaba zredagowała, podpisała i opieczętowała listy do starszych oraz dostojników z rodzinnego miasta Nabota, nakazując im poprzez jakichś nicponi fałszywie go oskarżyć o przeklinanie Boga i króla, a potem wyprowadzić i ukamienować. Tak oto Nabot został skazany na śmierć w sposób urągający sprawiedliwości. Achab przejął jego winnicę, w której zamierzał założyć ogród warzywny (1Kl 21:8-16).

Za tak jawne pogwałcenie prawych zasad Jehowa postanowił zmieść z powierzchni ziemi Achaba i całą jego dynastię. „Nikt, bez wyjątku, nie był taki jak Achab, który się zaprzedał, by czynić to, co złe w oczach Jehowy, i którego podjudzała Jezebel, jego żona”. O niej samej Jehowa oznajmił: „Psy pożrą Jezebel” (1Kl 21:17-26).

Kiedy umarł Achab, jego następcą został najpierw syn Jezebel Achazjasz, a dwa lata później inny jej syn — Jehoram, którego 12-letnie rządy zakończyły się obaleniem dynastii Achaba (1Kl 22:40, 51-53; 2Kl 1:17; 3:1). Za panowania swoich synów Jezebel jako królowa matka dalej kalała kraj rozpustą i czarami (2Kl 9:22). Jej wpływy sięgały nawet położonej na pd. Judy, gdzie jej niegodziwa córka Atalia, poślubiona królowi judzkiemu, jeszcze sześć lat po śmierci matki kontynuowała jej podłe praktyki (2Kl 8:16-18, 25-27; 2Kn 22:2, 3; 24:7).

Na wieść o tym, że Jehu zabił jej syna, króla Jehorama, i zdąża do Jizreel, Jezebel umalowała sobie oczy, ułożyła włosy i stanęła w oknie, z którego roztaczał się widok na dziedziniec pałacowy. Gdy zwycięzca tryumfalnie tam wjechał, powitała go słowami: „Czy powiodło się Zimriemu, zabójcy swego pana?” Te sarkastyczne słowa były zapewne zawoalowaną groźbą, gdyż Zimri, który zamordował swego króla i zagarnął jego tron, siedem dni później w obliczu nieuchronnej śmierci popełnił samobójstwo (2Kl 9:30, 31; 1Kl 16:10, 15, 18).

W odpowiedzi na to wrogie przyjęcie Jehu zawołał: „Kto jest ze mną? Kto?” Gdy wyjrzeli ku niemu dwaj lub trzej dworzanie, rozkazał: „Zrzućcie ją!” Upadek był tak gwałtowny, że krew Jezebel obryzgała mur i konie, które przypuszczalnie stratowały jej ciało. Kiedy wkrótce potem chciano pogrzebać tę „córkę królewską”, okazało się, że prawie całkowicie pożarły ją bezpańskie psy, zgodnie ze „słowem, które Jehowa wyrzekł za pośrednictwem swego sługi Eliasza”; pozostały po niej tylko stopy, dłonie i czaszka — na dowód tego, że każda wypowiedź Jehowy się spełnia (2Kl 9:32-37).

2. „Niewiasta” ze zboru w Tiatyrze, która nazywała siebie prorokinią. Nadano jej imię Jezebel niewątpliwie dlatego, że swym nikczemnym postępowaniem przypominała żonę Achaba. Nie tylko głosiła fałszywe poglądy religijne i wciągnęła wielu w rozpustę i bałwochwalstwo, ale na domiar złego w ogóle nie chciała okazać skruchy. Dlatego „Syn Boży” oznajmił, że zostanie rzucona na łoże boleści, a jej dzieci poniosą śmierć. W ten sposób wszyscy poznają, iż każdy otrzyma odpłatę stosowną do swych uczynków (Obj 2:18-23).