ZACHARIASZ

(„Jehowa pamiętał”).

1. Jeden z dziesięciu synów Jejela z plemienia Beniamina (1Kn 9:35-37). Na równoległej liście z 1 Kronik 8:31 jego imię skrócono do postaci Zacher.

2. Rubenita, który za dni Saula prawdopodobnie walczył z Hagrytami (1Kn 5:6, 7, 10).

3. Odźwierny lewicki cieszący się opinią „roztropnego doradcy”. Usługiwał u wejścia do namiotu spotkania, a gdy Dawid reorganizował służbę Lewitów na potrzeby przyszłej świątyni, los Zachariasza wskazał na północ. Był pierworodnym synem Korachity Meszelemiasza, będącego Lewitą z rodu Kehata (1Kn 9:21, 22; 26:1, 2, 14).

4. Jeden z Lewitów wyznaczonych do gry na instrumentach strunowych w pochodzie z okazji sprowadzenia Arki Przymierza do Jerozolimy. Później Zachariasz grał przed namiotem, w którym umieszczono Arkę (1Kn 15:18, 20; 16:1, 4, 5).

5. Kapłan grający na trąbie w pochodzie towarzyszącym Arce Przymierza w drodze do Jerozolimy (1Kn 15:24).

6. Lewita z rodziny Uzziela objęty reorganizacją służby w domu Jehowy (1Kn 24:24, 25).

7. Lewita z rodu Merariego, syn Chosy, przydzielony za rządów Dawida do oddziałów odźwiernych (1Kn 26:1, 10, 11).

8. Manassesyta, którego syn Jiddo był za panowania Dawida naczelnikiem swego plemienia w Gileadzie (1Kn 27:16, 21).

9. Lewita, którego syn Jachazjel zapewnił Jehoszafata i lud Judy, że Jehowa będzie za nich walczył (2Kn 20:13-17).

10. Jeden z książąt ludu, którzy w 934 r. p.n.e. na polecenie Jehoszafata wyruszyli nauczać prawa Jehowy w miastach Judy (2Kn 17:7, 9).

11. Syn króla Jehoszafata. Razem ze swymi braćmi otrzymał od ojca hojne dary, ale władzę królewską przejął pierworodny Jehoram. Ten, chcąc umocnić swą pozycję, po wstąpieniu na tron zamordował Zachariasza i resztę swoich braci oraz niektórych książąt (2Kn 21:1-4).

12. Syn arcykapłana Jehojady. Po śmierci Jehojady król Jehoasz odwrócił się od prawdziwego wielbienia i zamiast proroków Jehowy słuchał złych doradców. Jego kuzyn Zachariasz (2Kn 22:11) stanowczo ostrzegł swych rodaków przed skutkami takiego postępowania, ci jednak nie okazali skruchy, lecz go ukamienowali na dziedzińcu świątyni. Umierając, Zachariasz powiedział: „Niech Jehowa w to wejrzy i zażąda tego z powrotem”. Ta prorocza prośba została wysłuchana, gdy Syria spustoszyła Judę, a Jehoasz zginął zamordowany przez dwóch swoich sług „za krew synów kapłana Jehojady”. Według Septuaginty i Wulgaty chodziło o pomstę za krew „syna” Jehojady. Jednakże w tekście masoreckim i w syryjskiej Peszitcie powiedziano „synowie”, przy czym liczba mnoga może tu wskazywać na dostojność i rangę kapłana i proroka Zachariasza, syna Jehojady (2Kn 24:17-22, 25).

Najprawdopodobniej właśnie Zachariasza, syna Jehojady, miał na myśli Jezus, gdy prorokował, iż „od tego pokolenia [Żydów żyjących podczas ziemskiej służby Jezusa]” będzie zażądana „krew wszystkich proroków, przelana od założenia świata — od krwi Abla aż do krwi Zachariasza, którego zabito między ołtarzem a domem” (Łk 11:50, 51). W obu wypadkach zgadza się miejsce zbrodni. W I w. n.e. księgi Kronik zamykały kanon Pism Hebrajskich. A zatem słowa Jezusa ‛od Abla do Zachariasza’ były odpowiednikiem dzisiejszego powiedzenia „od Księgi Rodzaju do Objawienia”. W równoległym sprawozdaniu z Mateusza 23:35 Zachariasz jest nazwany synem Barachiasza — mogło to być inne imię Jehojady, choć nie da się wykluczyć, że między nim a Zachariaszem było jeszcze jedno pokolenie lub że chodzi o jakiegoś wcześniejszego przodka (zob. BARACHIASZ).

13. Doradca króla Uzzjasza, który panował w latach 829-778 p.n.e. O Zachariaszu powiedziano, że „uczył bojaźni przed prawdziwym Bogiem” (2Kn 26:5).

14. Król Izraela, syn Jeroboama II i ostatni przedstawiciel dynastii Jehu. Jego rządy zrelacjonowane w Biblii trwały sześć miesięcy, po czym został zamordowany przez Szalluma (2Kl 15:8-12). Ojciec Zachariasza umarł ok. 803 r. p.n.e., w 27 roku panowania Uzzjasza (2Kl 14:29), a sześciomiesięczne królowanie Zachariasza umiejscowiono w 38 roku rządów tego samego króla (ok. r. 792), czyli jakieś 11 lat później (2Kl 15:8, 13). Możliwe, że w chwili śmierci ojca Zachariasz był bardzo młody albo że zanim umocnił swą władzę królewską, musiał pokonać spory opór (jak to się często zdarzało w północnym królestwie Izraela).

15. Syn Jeberechiasza, jeden ze świadków tego, iż Izajasz napisał na tablicy imię swego syna (Iz 8:1, 2).

16. Ojciec matki króla Ezechiasza (2Kl 18:1, 2; 2Kn 29:1).

17. Jeden z Lewitów należących do synów Asafa, którzy w początkach rządów Ezechiasza pomagali w pozbywaniu się nieczystości usuniętych ze świątyni (2Kn 29:13, 15-17).

18. Lewita z rodu Kehata wyznaczony do pomocy przy nadzorowaniu napraw w świątyni, nakazanych przez króla Jozjasza (2Kn 34:8, 12).

19. Jeden z trzech czołowych kapłanów, którzy złożyli szczodre dary ze zwierząt ofiarnych z okazji wielkich obchodów Paschy urządzonych przez Jozjasza (2Kn 35:1, 8).

20. Prorok z okresu powygnaniowego, pisarz księgi nazwanej od jego imienia. Zachariasz nazywa siebie „synem Berechiasza, syna Iddo” (Za 1:1, 7), lecz w innych miejscach nie wymieniono jego ojca (Ezd 5:1; 6:14; Neh 12:4, 16). Urodził się najprawdopodobniej jeszcze w niewoli babilońskiej, bo kiedy 17 lat po powrocie z wygnania rozpoczął działalność prorocką, miał zapewne więcej niż 17 lat, choć nadal był nazywany „młodzieńcem” (Za 2:4).

Za pośrednictwem Zachariasza i Aggeusza Jehowa pobudził Zerubbabela, arcykapłana Jeszuę oraz pozostałych repatriantów do dokończenia odbudowy świątyni Jehowy mimo obowiązującego zakazu wydanego przez władze perskie (Ezd 5:1, 2; 6:14, 15). Księga Zachariasza zawiera orędzia, które w tym celu przekazywał przez dwa lata i jeden miesiąc (Za 1:1, 7; 7:1, 8). Nie zachowały się żadne pisemne świadectwa o jego dalszej służbie w charakterze proroka (zob. ZACHARIASZA, KSIĘGA).

Ojciec tego Zachariasza miał na imię Berechiasz, niemniej wypowiedź Jezusa o „Zachariaszu — synu Barachiasza” (Mt 23:35; warto zwrócić uwagę na różnice w pisowni) odnosi się raczej do syna arcykapłana, który żył dużo wcześniej (zob. poz. 12).

21. Jeden z „naczelników” wysłanych przez Ezdrasza w celu zgromadzenia sług dla domu Bożego przed podróżą do Jerozolimy w 468 r. p.n.e. (Ezd 8:15-17). Najprawdopodobniej można go utożsamić z postacią omówioną w poz. 22 lub 23.

22. Głowa patriarchalnego domu Parosza. Wraz ze 150 mężczyznami należącymi do tego domu towarzyszył Ezdraszowi w drodze powrotnej do Jerozolimy (Ezd 8:1, 3). Być może chodzi o Zachariasza z poz. 21.

23. Głowa patriarchalnego domu Bebaja; na czele 28 mężczyzn ze swej rodziny powrócił razem z Ezdraszem (Ezd 8:1, 11). Możliwe, że chodzi o osobę omówioną w poz. 21.

24. Jeden z synów Elama, którzy na wezwanie Ezdrasza rozwiązali małżeństwa z cudzoziemkami (Ezd 10:10, 11, 26, 44).

25. Mężczyzna towarzyszący Ezdraszowi, gdy ten odczytywał i objaśniał ludowi Prawo. Był prawdopodobnie kapłanem i stał po lewej stronie Ezdrasza (Neh 8:1, 2, 4).

26, 27. Dwóch członków plemienia Judy, syn Amariasza oraz syn Szelanity, których potomkowie żyli w Jerozolimie w okresie powygnaniowym (Neh 11:4, 5).

28. Kapłan, syn niejakiego Paszchura, przodek Żydów, którzy po niewoli babilońskiej mieszkali w Jerozolimie (Neh 11:10, 12).

29. Kapłan grający na trąbie w pochodzie z okazji poświęcenia odbudowanego muru Jerozolimy; syn Jonatana (Neh 12:27, 31, 35).

30. Inny trębacz, także będący kapłanem, który brał udział w tej samej uroczystości, co Zachariasz z poz. 29 (Neh 12:40, 41).

31. Kapłan, ojciec Jana Chrzciciela (Łk 3:2). Wraz z żoną, Elżbietą, która była krewną Marii, matki Jezusa, mieszkał na wzgórzach judzkich. Oboje żywili bojaźń przed Bogiem i przestrzegali Jego przykazań. Choć byli w podeszłym wieku, nie mieli dzieci (Łk 1:5-7, 36).

Kiedy nadeszła jego kolej na ofiarowanie kadzidła w ramach „oddziału Abijasza” (prawdopodobnie późną wiosną lub wczesnym latem 3 r. p.n.e.), Zachariasz jak zwykle wszedł do sanktuarium. Wtedy ukazał mu się Gabriel, anioł Jehowy, i powiadomił go, że jego błaganie zostało łaskawie wysłuchane i że jego żona, Elżbieta, urodzi mu syna, któremu ma nadać imię Jan. Pouczył go też, jak należy wychowywać chłopca, oraz wyjawił, czego on dokona (Łk 1:5-17). Zachariasz poprosił o znak, który by potwierdził tę nowinę. Ponieważ nie potrafił uwierzyć aniołowi, dowiedział się, że aż do urodzin Jana będzie niemy (Łk 1:18-23). Ósmego dnia po narodzinach syna Elżbieta wbrew namowom krewnych i sąsiadów nalegała, żeby nadać mu imię Jan. Kiedy zwrócili się do ojca, Zachariasz wziął tabliczkę i napisał na niej: „Imię jego jest Jan”. Natychmiast odzyskał mowę i wypowiedział proroctwo o roli swego syna oraz o działalności Mesjasza (Łk 1:13, 57-79).