ROZDZIAŁ 16
Mądra, odważna i niesamolubna
1-3. (a) Z czym wiązało się dla Estery podejście do tronu męża? (b) Jak król zareagował na widok żony?
ESTERA jest w pałacu w Suzie i idzie w kierunku tronu królewskiego. Serce bije jej coraz mocniej. Wyobraźmy sobie tę scenę. W olbrzymiej komnacie panuje taka cisza, iż Estera słyszy tylko delikatny odgłos własnych kroków i szelest szat. Nie zwraca uwagi na niezwykły przepych otoczenia, wyniosłe kolumny czy bogato rzeźbione sklepienie z libańskiego cedru. Nie odrywa wzroku od mężczyzny, który siedzi na tronie — mężczyzny, który jest panem jej życia i śmierci.
2 Władca spogląda w jej kierunku, po czym wyciąga do niej złote berło. Ten prosty gest ratuje ją od śmierci! Pokazuje, że król Aswerus — jej mąż — wybacza jej popełnione przestępstwo, jakim jest pojawienie się przed nim bez zaproszenia. Estera podchodzi do tronu i z wdzięcznością dotyka końca berła (Est. 5:1, 2).
3 Aswerus ma na sobie wyszukany, bardzo kosztowny strój (który mógłby dzisiaj być wart setki milionów dolarów). Wszystko na jego dworze dowodzi, że posiada on ogromne bogactwo i wielką władzę. Ten potężny monarcha na swój sposób kocha Esterę i być może teraz ciepło na nią patrzy. Pyta: „Cóż masz, królowo Estero, i jakie jest twoje życzenie? Choćby i połowa władzy królewskiej — niech to będzie ci dane!” (Est. 5:3).
4. Jakie trudne zadanie czekało Esterę?
4 Estera dowiodła niecodziennej wiary i odwagi. Chcąc ratować swój lud, zdobyła się na to, żeby stanąć przed królem. Ale to nie koniec — czeka ją jeszcze większe wyzwanie. Musi przekonać dumnego monarchę, że jego najbardziej zaufany doradca to nikczemnik, który wciągnął go w intrygę mającą na celu zgładzenie narodu żydowskiego. Jak ta młoda kobieta sobie poradzi i czego możemy się od niej nauczyć?
Mądrze wybiera „czas mówienia”
5, 6. (a) Jak Estera zastosowała zasadę podaną w Księdze Kaznodziei 3:1, 7? (b) Jak swoim postępowaniem wobec męża Estera dowiodła mądrości?
5 Czy Estera powinna przedstawić mężowi swój problem w obecności dworzan? Gdyby tak postąpiła, mogłaby go poniżyć. Poza tym jego doradca Haman zyskałby czas na podważenie jej zarzutów. Co więc robi Estera? Kilka stuleci wcześniej mądry król Salomon napisał pod natchnieniem od Boga: „Wszystko ma swój czas (...); jest czas milczenia i czas mówienia” (Kazn. 3:1, 7, Biblia warszawska). Estera zapewne zna takie zasady dzięki przybranemu ojcu, Mardocheuszowi, będącemu wiernym sługą Bożym. Nie ulega wątpliwości, że rozumie ona, jakie to ważne, by mądrze wybrać „czas mówienia”.
6 Zwraca się więc do męża: „Jeżeli król uzna to za dobre, niech król przyjdzie dziś z Hamanem na ucztę, którą przygotowałam dla niego” (Est. 5:4). Aswerus zgadza się i każe sprowadzić Hamana. Warto zwrócić uwagę, jak rozważnie postąpiła Estera. Uszanowała godność męża i zadbała, by wyjawić swe troski w dogodniejszych warunkach (odczytaj Przysłów 10:19).
7, 8. Jak przebiegła pierwsza uczta i dlaczego Estera odłożyła rozmowę z mężem na później?
7 Podczas przygotowywania uczty Estera zapewne troszczy się o każdy szczegół. Chce, by wszystko było tak, jak mąż lubi, i podaje wyborne wino, które „rozwesela serce” (Ps. 104:15). Zadowolony Aswerus ponownie pyta żonę, o co chciała go poprosić. Czyżby nadszedł już „czas mówienia”?
8 Estera uznaje, że nie jest to jeszcze właściwy moment. Zaprasza króla i Hamana na kolejną ucztę, którą pragnie wyprawić nazajutrz (Est. 5:7, 8). Dlaczego odkłada rozmowę? Pamiętajmy, że z powodu królewskiego dekretu cały jej naród stoi w obliczu śmiertelnego zagrożenia. Ponieważ chodzi o tak poważną sprawę, Estera musi być absolutnie pewna, że nastała odpowiednia chwila. Dlatego wciąż czeka. Chce mieć jeszcze jedną okazję, żeby pokazać mężowi, jak bardzo go poważa.
9. Dlaczego cierpliwość to cenna cecha i jak możemy brać wzór z postawy Estery?
9 Cierpliwość to rzadka, lecz niezwykle cenna cecha. Chociaż Estera jest zrozpaczona i chętnie wyrzuciłaby z siebie wszystko, co leży jej na sercu, jednak wytrwale czeka na dogodny moment. Wiele możemy się od niej nauczyć. Czy widziałeś kiedyś, że dzieje się coś złego i pewne sprawy należy uporządkować? Jeśli chcemy przekonać kogoś, kto dysponuje władzą, by zajął się danym problemem, możemy naśladować Esterę. W Księdze Przysłów 25:15 czytamy: „Cierpliwością zostaje przekonany dowódca, a język łagodny potrafi złamać kość”. Gdy tak jak Estera cierpliwie czekamy na stosowną chwilę i przejawiamy łagodność, będziemy w stanie zmiękczyć nawet tego, kto swą nieugiętością przypomina twardą kość. Czy Jehowa, Bóg Estery, pobłogosławi jej cierpliwość i mądrą postawę?
Cierpliwość popłaca
10, 11. Co zepsuło humor Hamanowi i do czego zachęcała go żona i przyjaciele?
10 Dzięki cierpliwości Estery sytuacja zaczyna rozwijać się w zaskakujący sposób. Z pierwszej uczty Haman wychodzi „radosny i wesoły w sercu”. Jest zachwycony, że król i królowa tak go wyróżniają. Ale w bramie pałacowej dostrzega Mardocheusza — Żyda, który ciągle nie składa mu hołdu. Jak dowiedzieliśmy się z poprzedniego rozdziału, Mardocheusz postępuje tak ze względu na swoje sumienie oraz więź z Jehową Bogiem, a nie żeby manifestować brak szacunku. W Hamanie jednak ‛natychmiast wzbiera złość’ (Est. 5:9).
11 O doznanej zniewadze opowiada żonie i przyjaciołom, a ci doradzają mu, by postawił olbrzymi, przeszło 20-metrowy słup i poprosił króla o zgodę na powieszenie Mardocheusza. Pomysł ten przypada Hamanowi do gustu, toteż bezzwłocznie każe przygotować pal (Est. 5:12-14).
12. Dlaczego król zażyczył sobie, by czytano mu księgę dziejów państwa, i co wtedy odkrył?
12 Tymczasem, jak podaje Biblia, ‛króla odbiega sen’. Rozkazuje więc, by głośno czytano mu księgę z opisem dziejów państwa. W kronice tej znajduje się informacja o udaremnionym spisku na jego życie. Aswerus pamięta to zdarzenie. Wie, że niedoszli mordercy zostali złapani i straceni. Ale co się dzieje z Mardocheuszem — człowiekiem, który ujawnił ich knowania? Król nagle zaczyna interesować się jego losem. Pyta, jaką nagrodę otrzymał Mardocheusz. Co się okazuje? Nic dla niego nie zrobiono (odczytaj Estery 6:1-3).
13, 14. (a) Jak wydarzenia przybrały dla Hamana niepomyślny obrót? (b) Co żona i przyjaciele powiedzieli Hamanowi?
13 Wzburzony władca chce jak najszybciej naprawić niedopatrzenie. Dopytuje, który z dworzan jest pod ręką. Jak na ironię, w pałacu akurat pojawia się Haman. Prawdopodobnie przyszedł tak wcześnie, bo nie może się doczekać, kiedy załatwi sprawę egzekucji Mardocheusza. Nie udaje mu się jednak o nic poprosić, bo król od razu zwraca się do niego z pytaniem. Chciałby wiedzieć, jaki byłby najlepszy sposób uhonorowania kogoś, kto zasłużył na królewską łaskę. Ponieważ Haman jest pewny, że chodzi o niego, podaje wyszukane propozycje. Oświadcza, że takiego człowieka należy ubrać w królewskie szaty i posadzić na królewskim koniu, a wysoki rangą urzędnik powinien go obwozić po Suzie i głośno wykrzykiwać słowa uznania pod jego adresem. Wyobraźmy sobie minę Hamana, gdy dowiaduje się, że nie chodzi o niego, lecz o znienawidzonego Mardocheusza. A kto ma iść na przedzie i wygłaszać peany na jego cześć? Haman! (Est. 6:4-10).
14 Nie pozostaje mu nic innego, jak wykonać rozkaz króla. Wywiązawszy się z tego przykrego obowiązku, rozżalony śpieszy do domu. Od żony i przyjaciół słyszy, że tak niepomyślny obrót spraw może oznaczać tylko jedno — w walce z Mardocheuszem stoi na przegranej pozycji (Est. 6:12, 13).
15. (a) Co dobrego wynikło z cierpliwości Estery? (b) Dlaczego mądrze jest czekać na Boga?
15 Jak to dobrze, że Estera była cierpliwa! Odłożyła rozmowę z królem o jeden dzień — i akurat w tym dniu Haman podjął działania, które obróciły się przeciwko niemu samemu. Niewykluczone też, że król nie mógł spać za sprawą Jehowy (Prz. 21:1). Nic dziwnego, że Biblia mówi, iż warto czekać na Boga (odczytaj Micheasza 7:7). Jeśli tak postępujemy, możemy znaleźć rozwiązanie problemów znacznie przewyższające wszystko, co osiągnęlibyśmy na własną rękę.
Odważnie zabiera głos
16, 17. (a) Kiedy dla Estery nadszedł „czas mówienia”? (b) Czym Estera różniła się od Waszti, byłej żony Aswerusa?
16 Estera nie może dłużej wystawiać cierpliwości męża na próbę. Podczas drugiej uczty musi mu wszystko wyznać. Ale jak ma to zrobić? Król ułatwia jej sprawę — po raz kolejny pyta, o co chciała go poprosić (Est. 7:2). Nadszedł „czas mówienia”.
17 Niewątpliwie Estera modli się w duchu do Boga. Następnie oznajmia: „Jeżeli znalazłam łaskę w twych oczach, o królu, i jeżeli król uzna to za dobre, niech na mą prośbę będzie mi darowana moja dusza i na me życzenie — mój lud” (Est. 7:3). Podkreśla więc, że szanuje prawo króla do oceny tego, co jest dobre. Jakże różni się od Waszti, poprzedniej żony Aswerusa, która rozmyślnie go upokorzyła! (Est. 1:10-12). Poza tym Estera nie krytykuje męża za to, że obdarzył zaufaniem kogoś takiego jak Haman. Błaga go jedynie o ratunek.
18. Jak Estera przedstawiła swoją sprawę królowi?
18 Prośba ta z pewnością wstrząsa królem. Kto ośmiela się grozić jego żonie? Estera ciągnie dalej: „Sprzedano nas bowiem, mnie i mój lud, by nas unicestwić, zabić i zgładzić. Gdyby nas sprzedano po prostu jako niewolników i jako służące, milczałabym. Lecz udręka ta nie jest stosowna, gdyż wiąże się ze szkodą dla króla” (Est. 7:4). Estera szczerze wyjawia, w czym tkwi problem, jednak zaznacza, że gdyby jej ludowi i jej samej groziła tylko niewola, zniosłaby to w milczeniu. Ale jeśli jej naród zostanie wymordowany, to również król wiele straci, więc Estera nie może milczeć.
19. Czego uczymy się od Estery o sztuce przekonywania?
19 Od Estery sporo się uczymy o sztuce przekonywania. Gdybyśmy musieli przedstawić poważną sprawę bliskiej osobie albo nawet komuś, kto sprawuje władzę, wiele zdziałamy, jeśli będziemy pamiętać o cierpliwości, szacunku i szczerości (Prz. 16:21, 23).
20, 21. (a) W jaki sposób Estera zdemaskowała Hamana i jak na jej słowa zareagował król? (b) Co zrobił Haman, gdy wyszło na jaw, że jest tchórzliwym intrygantem?
20 Aswerus wybucha: „Któż to jest i gdzież jest ten, który się ośmielił tak postąpić?”. Estera wskazuje Hamana i mówi: „Owym człowiekiem, wrogiem i nieprzyjacielem, jest ten zły Haman”. Napięcie sięga zenitu! Hamana ogarnia przerażenie. Król Aswerus zapewne czerwienieje ze złości. Uświadamia sobie, że zaufany doradca wyłudził od niego podpis na dokumentach, które skazują na śmierć jego żonę! Wybiega do ogrodu, by odzyskać panowanie nad sobą (Est. 7:5-7).
21 Tymczasem Haman, zdemaskowany jako tchórzliwy intrygant, płaszczy się przed królową. Błagając o zmiłowanie, pada na łoże, na którym spoczywa Estera. Akurat wtedy do komnaty wraca król. Na widok tej sceny, rozwścieczony, oskarża Hamana o próbę zgwałcenia królowej w jego własnym domu. Słowa te są równoznaczne z wyrokiem śmierci. Winowajca zostaje wyprowadzony z zakrytą twarzą. Jeden z dworzan mówi królowi o palu, który Haman kazał postawić dla Mardocheusza. Aswerus bez namysłu rozkazuje powiesić na nim Hamana (Est. 7:8-10).
22. Jak przykład Estery może nam pomóc przyjąć właściwą postawę wobec niesprawiedliwości?
22 W dzisiejszym niesprawiedliwym świecie łatwo stracić nadzieję, że kiedykolwiek doczekamy sprawiedliwości. Czy zdarzyło ci się tak pomyśleć? Estera nigdy nie popadła w rozpacz, nie stała się cyniczna ani nie straciła wiary. Kiedy nadszedł odpowiedni moment, odważnie zabrała głos w słusznej sprawie, a potem zdała się na Jehowę. Bierzmy z niej wzór. Jehowa się nie zmienił i w dalszym ciągu potrafi tak pokierować biegiem wydarzeń, by podstępni niegodziwcy pokroju Hamana zaplątali się we własne sidła (odczytaj Psalm 7:11-16).
Niesamolubnie broni ludu Jehowy
23. (a) Jak król nagrodził Mardocheusza i Esterę? (b) W jaki sposób spełniło się proroctwo patriarchy Jakuba dotyczące Beniamina? (Zobacz ramkę „Spełnione proroctwo”).
23 Król wreszcie ma możliwość poznać Mardocheusza — nie tylko jako lojalnego sługę, który uratował mu życie, ale też jako przybranego ojca Estery. Wynosi go w miejsce Hamana na urząd pierwszego ministra. Dom i gigantyczną fortunę zdrajcy ofiarowuje Esterze, która nadzór nad tym majątkiem powierza Mardocheuszowi (Est. 8:1, 2).
24, 25. (a) Dlaczego Estera musiała dalej działać, mimo że Haman został zdemaskowany? (b) Jak Estera jeszcze raz naraziła swoje życie?
24 Skoro królowa i Mardocheusz są już bezpieczni, czy teraz może ona odetchnąć z ulgą? Gdyby tak zrobiła, znaczyłoby to, że jest samolubna. Przecież do najdalszych zakątków imperium dociera właśnie dekret będący owocem intryg Hamana — dekret skazujący na śmierć wszystkich Żydów. Haman wielokrotnie kazał rzucać „pur”, czyli los (co najwyraźniej było jakąś formą okultyzmu), aby ustalić najlepszy moment na realizację swego nikczemnego planu (Est. 9:24-26). Wyznaczony dzień jest co prawda oddalony jeszcze o kilka miesięcy, ale nieuchronnie się przybliża. Czy można jakoś zapobiec tragedii?
25 Estera znowu ryzykuje życie — po raz drugi staje przed królem bez oficjalnego zaproszenia. Tym razem niesamolubnie występuje w imieniu swego ludu. Ze łzami błaga męża, by cofnął okrutny rozkaz. Ale według perskiego prawa rozkazy króla nie podlegają unieważnieniu (Dan. 6:12, 15). Dlatego władca pozwala jej i Mardocheuszowi wydać nowy dekret, który przyznaje Żydom prawo do obrony. Tę dobrą wieść konni kurierzy śpiesznie ogłaszają po całym imperium. W serca Żydów wstępuje nadzieja (Est. 8:3-16). Niewątpliwie zaczynają się zbroić i przygotowywać do walki, czego nie mogliby zrobić bez nowego rozporządzenia. Jeszcze ważniejsze jest jednak to, żeby był z nimi „Jehowa Zastępów” (1 Sam. 17:45). Czy tak się stanie?
26, 27. (a) Jakie zwycięstwo Jehowa dał swemu ludowi? (b) Jakie proroctwo spełniło się wraz ze śmiercią synów Hamana?
26 Kiedy nadchodzi krytyczna chwila, lud Jehowy jest w pogotowiu. Ponieważ rozniosła się wieść, że Żyd Mardocheusz otrzymał stanowisko pierwszego ministra, wielu perskich urzędników staje po stronie jego rodaków. Jehowa zapewnia swemu ludowi wielkie zwycięstwo. Za Jego sprawą nieprzyjaciele zostają doszczętnie rozgromieni, dzięki czemu zażegnana zostaje groźba odwetu (Est. 9:1-6)a.
27 Ginie też dziesięciu synów Hamana (Est. 9:7-10). Gdyby żyli, Mardocheusz nigdy nie mógłby się czuć bezpiecznie jako zarządca domu swego niedoszłego zabójcy. W ten sposób spełnia się proroctwo biblijne o wytraceniu Amalekitów, wrogów ludu Bożego (Powt. Pr. 25:17-19). Synowie Hamana mogli należeć do ostatnich przedstawicieli tego potępionego narodu.
28, 29. (a) Dlaczego wolą Jehowy było, aby Estera i jej rodacy zaangażowali się w walkę? (b) Dlaczego przykład Estery jest dla nas niezwykle cenny?
28 Estera wzięła na swoje młode barki naprawdę ciężkie zadanie. Przecież królewskie dekrety wiązały się z walką oraz śmiercią wielu osób. Na pewno było jej bardzo trudno. Jednak zgodnie z wolą Jehowy Jego lud musiał ocaleć. Właśnie z tego narodu miał się wywodzić Mesjasz, jedyna nadzieja dla ludzkości! (Rodz. 22:18). Dzisiejsi słudzy Boży są szczęśliwi, że ten obiecany Mesjasz, Jezus Chrystus, w czasie pobytu na ziemi zabronił swoim naśladowcom angażować się w literalną walkę (Mat. 26:52).
29 Chrześcijanie jednak biorą udział w boju duchowym. Szatan bardziej niż kiedykolwiek wcześniej pragnie zburzyć naszą wiarę w Jehowę Boga (odczytaj 2 Koryntian 10:3, 4). To wspaniale, że mamy w Biblii przykłady takich osób jak Estera! Podobnie jak ona możemy dowodzić swojej wiary, gdy okazujemy cierpliwość, mądrze używamy sztuki przekonywania, a także odważnie i niesamolubnie stajemy w obronie ludu Bożego.
a Król dał Żydom jeszcze jeden dzień na dopełnienie zwycięstwa (Est. 9:12-14). Dla upamiętnienia tego tryumfu Żydzi każdego roku w miesiącu Adar, który przypada na drugą połowę lutego i początek marca, obchodzą święto Purim. Jego nazwa wywodzi się od losów, które rzucał Haman, by wybrać dzień zagłady.