ROZDZIAŁ DWUDZIESTY
Jehowa jest Królem
1, 2. (a) Kto dozna skutków gniewu Jehowy? (b) Czy Juda uniknie kary i skąd o tym wiemy?
BABILON, Filistea, Moab, Syria, Etiopia, Egipt, Edom, Tyr i Asyria doświadczą skutków gniewu Jehowy. Izajasz zapowiedział już nieszczęścia, które dosięgną te wrogo usposobione państwa i miasta. A co czeka Judę? Czy jej mieszkańcom grzeszne postępowanie ujdzie płazem? Doniesienia historyczne stanowczo temu zaprzeczają!
2 Przypomnijmy sobie, co spotkało Samarię, stolicę dziesięcioplemiennego królestwa izraelskiego. Jego mieszkańcy nie dotrzymali warunków przymierza zawartego z Bogiem. Nie wystrzegali się wyuzdanych praktyk sąsiednich narodów. Przeciwnie, „popełniali złe rzeczy, obrażając Jehowę; (...) dlatego Jehowa bardzo się rozsierdził na Izraela, tak iż usunął ich sprzed swoich oczu”. Izrael został wypędzony z kraju i „poszedł ze swej ziemi na wygnanie do Asyrii” (2 Królów 17:9-12, 16-18, 23; Ozeasza 4:12-14). Jego los nie zwiastuje nic dobrego siostrzanemu królestwu judzkiemu.
Izajasz zapowiada spustoszenie Judy
3. (a) Dlaczego Jehowa odrzuca dwuplemienne królestwo Judy? (b) Co Jehowa postanawia uczynić?
3 Niektórzy królowie Judy dochowywali wierności, ale większość tego nie czyniła. Nawet pod rządami prawego władcy, jakim był Jotam, lud nie do końca porzucił fałszywy kult (2 Królów 15:32-35). Niegodziwość Judy doszła do zenitu za panowania krwiożerczego Manassesa, który — jak głosi żydowska tradycja — kazał stracić wiernego proroka Izajasza przez przecięcie piłą (porównaj Hebrajczyków 11:37). Ten nikczemny król „zwodził Judę i mieszkańców Jerozolimy, by postępowali gorzej niż narody, które Jehowa usunął sprzed oblicza synów Izraela” (2 Kronik 33:9). W czasie jego rządów kraj był splugawiony bardziej niż wtedy, gdy znajdował się w rękach Kananejczyków. Dlatego Jehowa ogłasza: „Oto ja sprowadzam nieszczęście na Jerozolimę i Judę; każdemu, kto o nim usłyszy, zadzwoni w obu uszach. (...) Po prostu wytrę Jerozolimę do czysta, tak jak się wyciera czaszę bez uchwytów, gdy się ją wyciera do czysta i odwraca dnem do góry. I porzucę ostatek mego dziedzictwa, i wydam ich w rękę ich nieprzyjaciół, i dla wszystkich swych nieprzyjaciół staną się po prostu łupem i zdobyczą, ponieważ czynili to, co złe w moich oczach, i ciągle mnie obrażali” (2 Królów 21:11-15).
4. Jak Jehowa zamierza postąpić z Judą i jak spełnia się to proroctwo?
4 Kraj zostanie całkowicie wyludniony — będzie przypominać misę, którą przewraca się dnem do góry, by wylać całą jej zawartość. Prorok Izajasz znowu podejmuje temat nadchodzącego spustoszenia Judy i Jerozolimy. Na początek oświadcza: „Oto Jehowa opróżnia ziemię i ją pustoszy, i zniekształcił jej powierzchnię, i rozproszył jej mieszkańców” (Izajasza 24:1). Proroctwo to spełnia się wtedy, gdy najeźdźcze wojska babilońskie pod wodzą króla Nebukadneccara (Nabuchodonozora) burzą Jerozolimę wraz ze świątynią, a mieszkańcy Judy giną licznie od miecza, głodu i chorób. Większość niedobitków idzie na wygnanie do Babilonu, natomiast resztka pozostawionych ucieka do Egiptu. Ziemia judzka jest więc spustoszona i całkowicie wyludniona. Nie ma tam nawet zwierząt domowych. Opuszczony kraj zamienia się w pustkowie z posępnymi ruinami, zamieszkanymi tylko przez dzikie zwierzęta i ptaki.
5. Czy ktoś uniknie kary w czasie sądu przeprowadzonego przez Jehowę? Objaśnij to.
5 Czy podczas zbliżającego się sądu ktoś w Judzie będzie potraktowany łagodniej? Izajasz odpowiada: „Stanie się z ludem to samo, co z kapłanem; ze sługą to samo, co z jego panem; ze służącą to samo, co z jej panią; z kupującym to samo, co ze sprzedającym; z pożyczającym to samo, co z biorącym pożyczkę; z pobierającym odsetki to samo, co z płacącym odsetki. Ziemia niechybnie będzie opróżniona i z całą pewnością zostanie splądrowana, bo sam Jehowa wyrzekł to słowo” (Izajasza 24:2, 3). Bogactwo oraz usługiwanie w świątyni okaże się bez znaczenia. Nie będzie żadnych wyjątków. Kraj jest tak zdeprawowany, że wszyscy, którzy ocaleją — kapłani, słudzy i panowie, kupujący i sprzedający — pójdą na wygnanie.
6. Dlaczego Jehowa przestaje błogosławić tej ziemi?
6 Dla jasności Izajasz nie tylko opisuje niebywałe rozmiary przyszłej klęski, lecz także tłumaczy jej przyczyny: „Ziemia pogrążyła się w żałobie, zwiędła. Żyzna kraina wyschła, zwiędła. Wysoko postawieni spośród ludu ziemi uschli. I ziemia została splugawiona przez swoich mieszkańców, bo obeszli prawa, zmienili przepis, złamali przymierze trwające po czas niezmierzony. Dlatego przekleństwo pożarło ziemię, a zamieszkujący ją są uważani za winnych. Dlatego ubyło mieszkańców ziemi i pozostało bardzo mało śmiertelników” (Izajasza 24:4-6). Kiedy Izraelici otrzymali krainę Kanaan, stwierdzili, że jest to „ziemia mlekiem i miodem płynąca” (Powtórzonego Prawa 27:3). Mimo to wciąż byli zależni od błogosławieństwa Jehowy. Gdyby sumiennie przestrzegali Jego ustaw i przykazań, ziemia ‛wydawałaby swój urodzaj’, gdyby jednak je zlekceważyli, uprawialiby ją „na próżno”, ponieważ ‛nie wydałaby swego plonu’ (Kapłańska 26:3-5, 14, 15, 20). ‛Ziemię pożarłoby przekleństwo’ Jehowy (Powtórzonego Prawa 28:15-20, 38-42, 62, 63). Teraz Juda musi doświadczyć skutków tego przekleństwa.
7. Kiedy przymierze Prawa stałoby się dla Izraelitów błogosławieństwem?
7 Jakieś 800 lat przed czasami Izajasza Izraelici ochoczo zawarli przymierze z Jehową i obiecali go dotrzymać (Wyjścia 24:3-8). Zgodnie z tą umową stosowanie się do przykazań Jehowy zapewniało im obfite błogosławieństwa; naruszenie jej wiązało się z utratą błogosławieństw i dostaniem się do niewoli u wrogów (Wyjścia 19:5, 6; Powtórzonego Prawa 28:1-68). Przymierze Prawa, zawarte za pośrednictwem Mojżesza, miało pozostać w mocy przez bliżej nieokreślony okres. Miało chronić Izraelitów aż do przyjścia Mesjasza (Galatów 3:19, 24).
8. (a) Jak lud ‛obszedł prawa’ i ‛zmienił przepis’? (b) W jakim sensie „wysoko postawieni” ‛uschną’ pierwsi?
8 Jednakże ludzie ci „złamali przymierze trwające po czas niezmierzony”. Obchodzili prawa ustanowione przez Boga, a więc ich nie przestrzegali. „Zmienili przepis”, to znaczy wbrew temu, co nakazał Jehowa, wdali się w pewne bezprawne praktyki (Wyjścia 22:25; Ezechiela 22:12). Dlatego zostaną usunięci z kraju. W trakcie wykonywania wyroku nie będzie dla nich litości. Kiedy Jehowa przestanie ich chronić i darzyć łaską, najpierw ‛uschną’ ludzie ze znakomitych rodów, czyli „wysoko postawieni”. Zapowiedź ta się spełnia, gdy przed zagładą Jerozolimy najpierw Egipcjanie, potem zaś Babilończycy podporządkowują sobie władców judzkich. Wśród pierwszych osób zabranych do niewoli babilońskiej jest król Jehojachin wraz z innymi członkami rodziny monarszej (2 Kronik 36:4, 9, 10).
W kraju ustaje radość
9, 10. (a) Jaką rolę w Izraelu odgrywa rolnictwo? (b) Na co wskazuje okoliczność, że każdy ‛siedzi pod swoją winoroślą i pod swoim drzewem figowym’?
9 Izraelici są ludem rolników. Po przywędrowaniu do Ziemi Obiecanej osiedli w niej, by uprawiać rolę i hodować zwierzęta. Dlatego związane z tym czynności zajmują ważne miejsce w prawodawstwie izraelskim. Co siedem lat gleba obowiązkowo ma odpoczywać, żeby odzyskać żyzność (Wyjścia 23:10, 11; Kapłańska 25:3-7). Trzy doroczne święta, które naród ma zgodnie z nakazem obchodzić, zbiegają się z różnymi okresami prac polowych (Wyjścia 23:14-16).
10 W kraju jest mnóstwo winnic. Wino wyrabiane z ich owoców Pismo Święte uznaje za dar Boży, który „rozwesela serce śmiertelnika” (Psalm 104:15). To, że każdy ‛siedzi pod swoją winoroślą i pod swoim drzewem figowym’, oznacza, iż pod sprawiedliwymi rządami Boga panuje dobrobyt, pokój i bezpieczeństwo (1 Królów 4:25; Micheasza 4:4). Pomyślne winobranie uważa się za błogosławieństwo oraz powód do śpiewu i radości (Sędziów 9:27; Jeremiasza 25:30). I na odwrót. Kiedy winorośle usychają lub nie rodzą owoców i w rezultacie winnice zamieniają się w opuszczone, cierniste nieużytki, widać brak błogosławieństwa Jehowy — jest to zatem czas rozpaczy.
11, 12. (a) Na przykładzie czego Izajasz przedstawia warunki mające towarzyszyć wykonywaniu wyroku Jehowy? (b) Jaką ponurą przyszłość opisuje Izajasz?
11 Słusznie więc Izajasz na przykładzie winnic oraz ich produktów wykazuje, jakie warunki zapanują po odebraniu ziemi błogosławieństwa Jehowy: „Młode wino pogrążyło się w żałobie, winorośl uschła, wzdychać zaczęli wszyscy weselący się w sercu. Ustała radość tamburynów, ucichła wrzawa weselących się, ustała radość harfy. Nie przy pieśni piją wino; odurzający napój gorzknieje tym, którzy go piją. Zburzono opustoszałe miasto; zamknięto każdy dom, żeby nie można było wejść. Na ulicach rozlega się krzyk z powodu braku wina. Ustała wszelka radość; zniknęło z ziemi radosne uniesienie. Pozostawiono miasto w stanie wywołującym zdumienie; bramę rozbito w gruzy” (Izajasza 24:7-12).
12 Tamburyn i harfa to przyjemne instrumenty, używane do wysławiania Jehowy i wyrażania radości (2 Kronik 29:25; Psalm 81:2). Ale w czasie wymierzania kary przez Boga przestanie rozbrzmiewać ich dźwięk. Skończą się beztroskie winobrania. Nie będzie żadnych oznak radości w opuszczonych ruinach Jerozolimy, której brama zostanie ‛rozbita w gruzy’, a domy ‛zamknięte’, tak iż nikt nie zdoła do nich wejść. Co za ponura przyszłość dla mieszkańców kraju z natury tak urodzajnego!
Ostatek ‛wydaje radosne okrzyki’
13, 14. (a) Co mówią prawa Jehowy dotyczące zbiorów? (b) Jak za pomocą praw co do żniw Izajasz wykazuje, że gdy Jehowa będzie wykonywać wyrok, niektórzy ocaleją? (c) Czego mogą być pewni wierni Judejczycy mimo nadchodzącego okresu ciężkich prób?
13 Podczas zbioru oliwek Izraelici otrząsają je z drzew kijami. Prawo Boże zakazuje im przeglądać za sobą gałęzie w poszukiwaniu zostawionych owoców. Nie wolno im też zrywać winogron pozostałych po winobraniu. Resztki plonów są przeznaczone dla biednych: „dla osiadłego przybysza, dla chłopca nie mającego ojca i dla wdowy” (Powtórzonego Prawa 24:19-21). Za pomocą tych dobrze znanych praw Izajasz przekazuje pokrzepiającą wiadomość, że gdy Jehowa przyjdzie wykonać wyrok, niektórzy ocaleją: „Tak bowiem będzie pośrodku ziemi, między ludami, jak przy otrząsaniu drzewa oliwnego, jak przy zbieraniu tego, co pozostało, gdy się skończyło winobranie. Podniosą głos, wydawać będą radosne okrzyki. Wobec dostojeństwa Jehowy będą przenikliwie wykrzykiwać od strony morza. Dlatego w krainie światła będą wychwalać Jehowę, na wyspach morskich imię Jehowy, Boga Izraela. Z krańca ziemi usłyszeliśmy melodie: ‚Ozdoba Prawemu!’” (Izajasza 24:13-16a).
14 Jak po zbiorach zostaje trochę owoców na oliwce lub winorośli, tak wykonanie wyroku Jehowy przeżyje trochę ludzi: „to, co pozostało, gdy się skończyło winobranie”. Prorok wspomniał już o tym w wersecie 6, gdy powiedział, że „pozostało bardzo mało śmiertelników”. Niektórzy — chociaż nieliczni — przetrwają zagładę Jerozolimy i Judy, a później ostatek ocalałych wróci z niewoli, by na nowo zaludnić kraj (Izajasza 4:2, 3; 14:1-5). Tych prawych ludzi czeka ciężki okres prób, ale mogą być pewni, iż zostaną wyzwoleni i będą się jeszcze radować. Ujrzą spełnienie proroczego słowa Jehowy i zrozumieją, że Izajasz był prawdziwym prorokiem Bożym. Z radością będą oglądać urzeczywistnienie zapowiedzi odrodzenia. Wszędzie, gdzie zostaną rzuceni — czy to na wyspy Morza Śródziemnego na zachodzie, czy do Babilonu leżącego w „krainie światła” (czyli wschodu słońca, a więc na wschodzie), czy też w inne dalekie regiony — będą wysławiać Boga za uratowanie im życia i śpiewać: „Ozdoba Prawemu!”
Nie da się uniknąć sądu Jehowy
15, 16. (a) Jakie uczucia budzi w Izajaszu to, co czeka jego lud? (b) Co spotka niewiernych mieszkańców kraju?
15 Teraz jednak jest za wcześnie na radość. Izajasz przywołuje ówczesnych Żydów do rzeczywistości: „Ale ja mówię: ‚Czeka mnie chudość, czeka mnie chudość! Biada mi! Zdrajcy postąpili zdradziecko. Tak, zdradzając, ci zdrajcy postąpili zdradziecko’. Groza i jama, i pułapka na ciebie, mieszkańcu ziemi. I stanie się, że ten, kto ucieka na dźwięk tego, co budzi grozę, wpadnie do jamy, a kto wychodzi z wnętrza jamy, zostanie złapany w pułapkę. Albowiem otworzą się upusty na wysokości i zakołyszą się fundamenty ziemi. Rozpadając się, rozpadła się ziemia, trzęsąc się, zatrzęsła się ziemia, chwiejąc się, zachwiała się ziemia. Zataczając się, ziemia porusza się niepewnie jak pijany i kołysze się jak budka strażnicza. A jej występek zaciążył na niej i ona upadnie, by już więcej nie powstać” (Izajasza 24:16b-20).
16 Izajasz smuci się tym, co czeka jego rodaków. Z powodu istniejącego stanu rzeczy czuje się zbolały i przygnębiony. Wszędzie roi się od zdrajców, którzy sieją grozę wśród mieszkańców kraju. Kiedy Jehowa przestanie strzec niewiernych Judejczyków, dzień i noc będą żyć w trwodze. W oczy zajrzy im śmierć. Nie zdołają uniknąć klęski, odrzucili bowiem przykazania Jehowy i zlekceważyli Jego mądrość (Przysłów 1:24-27). Chociaż więc zdrajcy usiłują przekonać rodaków, że wszystko będzie dobrze — uciekają się nawet do fałszu i kłamstw, by ich utrzymać na drodze wiodącej do zagłady — katastrofa jest nieuchronna (Jeremiasza 27:9-15). Napadną ich wrogowie z zewnątrz, ograbią i uprowadzą do niewoli. Cała ta sytuacja ogromnie przytłacza Izajasza.
17. (a) Dlaczego nie da się uniknąć nieszczęścia? (b) Co czeka ten kraj, gdy Jehowa osądzi go z niebios swą mocą?
17 Prorok musi jednak ogłosić, iż nikomu nie uda się uniknąć tej tragedii. Gdziekolwiek ludzie próbowaliby zbiec, wszędzie zostaną złapani. Ten i ów może ujść przed jednym nieszczęściem, lecz dosięgnie go drugie — nigdzie nie będzie bezpieczny. Upodobni się do ściganego zwierzęcia, któremu udaje się ominąć dół, ale wpada w sidło (porównaj Amosa 5:18, 19). Jehowa z niebios osądzi ich swą mocą i wstrząśnie podwalinami tej ziemi. Kraj ów niczym pijak zatacza się i pada, obciążony winą, niezdolny się podnieść (Amosa 5:2). Wyrok Jehowy jest ostateczny. Nadchodzi całkowite spustoszenie.
Jehowa będzie królować w chwale
18, 19. (a) Do kogo może się odnosić określenie „wojsko górne” i jak zostanie ono zebrane „w lochu”? (b) Przypuszczalnie w jaki sposób „po mnóstwie dni” będzie zwrócona uwaga na „wojsko górne”? (c) Jak Jehowa zwróci uwagę na „ziemskich królów”?
18 Proroctwo Izajasza sięga teraz dalej i kieruje uwagę na końcowe urzeczywistnienie zamierzenia Jehowy: „W owym dniu Jehowa zwróci uwagę na wojsko górne na wysokości oraz na ziemskich królów na ziemi. I zostaną zebrani, jak się zbiera więźniów do dołu, i będą zamknięci w lochu; a po mnóstwie dni zostanie na nich zwrócona uwaga. I speszył się księżyc w pełni, a jaskrawe słońce się zawstydziło, bo Jehowa Zastępów został królem na górze Syjon oraz w Jerozolimie i przed swymi starszymi — w chwale” (Izajasza 24:21-23).
19 Wyrażenie „wojsko górne” może się odnosić do demonicznych „światowych władców tej ciemności, (...) zastępu niegodziwych duchów w miejscach niebiańskich” (Efezjan 6:12). Duchy te silnie oddziałują na mocarstwa światowe (Daniela 10:13, 20; 1 Jana 5:19). Chodzi im o odciągnięcie ludzi od Jehowy i religii prawdziwej. Nie lada sukces odniosły, gdy nakłoniły Izraelitów, by zapożyczyli od sąsiednich narodów nieuczciwe praktyki i ściągnęli na siebie karę Bożą. Niemniej Szatan i demony odpowiedzą przed Bogiem, kiedy w końcu zwróci On uwagę zarówno na nich, jak i na światowych władców, „ziemskich królów na ziemi”, którzy pod ich wpływem odwrócili się od Stwórcy i zaczęli przestępować Jego prawa (Objawienie 16:13, 14). Izajasz symbolicznie zapowiada, iż zostaną zebrani i „zamknięci w lochu”. A „po mnóstwie dni”, być może wtedy, gdy Szatan z demonami (ale już nie „ziemscy królowie na ziemi”) czasowo odzyskają wolność po Tysiącletnim Panowaniu Jezusa Chrystusa, Bóg wymierzy im zasłużoną, ostateczną karę (Objawienie 20:3, 7-10).
20. Jak i kiedy Jehowa „został królem” w czasach starożytnych i nowożytnych?
20 Ta część proroctwa Izajasza dała Żydom cudowną i niezawodną nadzieję. W wyznaczonym przez siebie czasie Jehowa miał doprowadzić do upadku starożytnego Babilonu i pozwolić im na powrót do ojczyzny. Kiedy uczynił to dla nich w roku 537 p.n.e., dając tym dowód swej mocy oraz potęgi swej zwierzchniej władzy, Jego ludowi z pewnością można było powiedzieć: „Twój Bóg został królem!” (Izajasza 52:7). W czasach nowożytnych Jehowa „został królem” w roku 1914, gdy osadził Jezusa Chrystusa na tronie w swym niebiańskim Królestwie (Psalm 96:10). „Został królem” także w roku 1919, wtedy bowiem ukazał skuteczność swych królewskich rządów, uwalniając Izrael duchowy z Babilonu Wielkiego.
21. (a) Jak ‛księżyc w pełni się speszy, a jaskrawe słońce zawstydzi’? (b) Jakie niezwykłe wezwanie spełni się w największym zakresie?
21 Jehowa znowu ‛zostanie królem’, kiedy unicestwi Babilon Wielki oraz inne części obecnego niegodziwego systemu rzeczy (Zachariasza 14:9; Objawienie 19:1, 2, 19-21). Późniejsze rządy Królestwa Jehowy będą odznaczać się wspaniałością, która przewyższy majestat świecącego nocą księżyca w pełni i jaskrawego słońca w samo południe (porównaj Objawienie 22:5). Gdy słońce i księżyc porównają się z okrytym chwałą Jehową Zastępów, zostaną niejako zawstydzone. Będzie On sprawował najwyższą władzę. Jego niedościgła moc i chwała okażą się jawne dla wszystkich (Objawienie 4:8-11; 5:13, 14). Cóż za wspaniałe perspektywy! Po całej ziemi rozlegać się będzie wezwanie z Psalmu 97:1, który spełni się wtedy w największym zakresie: „Jehowa został królem! Niech się raduje ziemia. Niech się weselą mnogie wyspy”.
[Ilustracja na stronie 262]
W kraju ucichną dźwięki muzyki i ustanie radość
[Ilustracja na stronie 265]
Niektórzy przeżyją wykonanie wyroku Jehowy, tak jak po zbiorach zostaje na drzewie trochę owoców
[Ilustracja na stronie 267]
Izajasz smuci się tym, co spotka jego lud
[Ilustracja na stronie 269]
Ani słońce, ani księżyc nie dorównają majestatem Jehowie