MERODACH-BALADAN

(z babil.: „Marduk dał syna”).

„Syn Baladana” i król Babilonu, który po odzyskaniu zdrowia przez judzkiego króla Ezechiasza posłał do niego listy i dar (Iz 39:1). W 2 Królów 20:12 został nazwany „Berodach-Baladanem”, ale z reguły uważa się, iż jest to wynik błędu kopisty lub próby transkrypcji akadyjskiej spółgłoski, której odpowiada dźwięk pomiędzy „m” a „b”.

W asyryjskich i babilońskich inskrypcjach klinowych Merodach-Baladan występuje jako „Mardukapaliddina” — władca chaldejskiej krainy znanej jako Bit-Jakini, obejmującej bagniste tereny u pn. wybrzeży Zatoki Perskiej, na pd. od Babilonu. Twierdził on, że pochodzi z królewskiego rodu, a za swego przodka podawał babilońskiego króla Eribamarduka (panującego prawdopodobnie w pierwszej połowie VIII w. p.n.e.) (Iraq, Londyn 1953, t. XV, s. 124).

Tiglat-Pileser III, za czasów którego w Judzie zaczął panować król Achaz (761-746 p.n.e.), wspomina o Merodach-Baladanie jako o naczelniku chaldejskiego plemienia płacącego mu daninę po asyryjskiej kampanii wojennej przeciw Babilonii.

Wysłanie delegacji do Ezechiasza. Jak podają źródła, Merodach-Baladan wkroczył do Babilonu i obwołał się królem w czasie, gdy w Asyrii władzę przejmował Sargon II. Chaldejczyk zdobył poparcie Elamitów i mimo podjętej wkrótce przez Sargona próby wyparcia go z Babilonu zdołał się tam utrzymać ok. 12 lat, co wynika z „Babilońskiej listy królów”. Być może jego wysłannicy przybyli do Ezechiasza właśnie w tym okresie — w 14 roku panowania tego judzkiego króla (732 p.n.e.) lub nieco później. Niektórzy, np. żydowski historyk Józef Flawiusz, sugerują, że zainteresowanie Merodach-Baladana zdrowiem Ezechiasza nie było zwykłą formalnością, lecz miało ukryty cel — pozyskanie królestwa judzkiego, tak jak Elamu, do koalicji przeciw Asyrii. Jakkolwiek było, prorok Izajasz otwarcie zganił Ezechiasza za pokazanie chaldejskim posłańcom królewskiego skarbca oraz zbrojowni (2Kl 20:13) i zapowiedział, że Juda zostanie w końcu podbita przez Babilończyków (Iz 39:2-7).

Porażka z rąk Asyryjczyków. Pod koniec 12-letnich rządów Merodach-Baladana w Babilonie Asyryjczycy pokonali sprzymierzonych z nim Elamitów, a następnie zaatakowali jego samego i zmusili go do ucieczki. Wygląda jednak na to, że choć utracił kontrolę nad Babilonem, dalej pozostawał władcą Bit-Jakini. „Babilońska lista królów” po raz drugi odnotowuje panowanie władcy o imieniu „Mardukapaliddina” — trwające dziewięć miesięcy (wg Aleksandra Polihistora sześć miesięcy) w drugim roku po śmierci Sargona. Jak się powszechnie przyjmuje, był to ten sam król, któremu udało się powtórnie zasiąść na tronie babilońskim. Niemniej warto zauważyć, iż w babilońskich inskrypcjach z tego okresu występuje jako „Mardukapaliddina rodem z Habi”, natomiast w wypadku wcześniejszego panowania — „Mardukapaliddina [z] dynastii Kraju Nadmorskiego” (Ancient Near Eastern Texts, red. J. Pritchard, 1974, s. 272). To drugie panowanie było bardzo krótkie, gdyż niedługo potem asyryjski król Sancherib zajął Babilon, a Merodach-Baladan musiał schronić się w Elamie i na tym najwyraźniej skończyły się jego ambitne plany. Mimo niepowodzeń Merodach-Baladana z czasem Chaldejczycy stali się dominującą grupą etniczną imperium babilońskiego.

[Ilustracja na stronie 24]

Merodach-Baladan nadający ziemię jednemu z urzędników; król Ezechiasz nazbyt gościnnie przyjął jego posłańców