„Czyż nie świadczyło to o tym, że mnie znał?”

 1, 2. Dlaczego budowa, której podjął się Jehojakim, była nierozsądnym przedsięwzięciem?

KRÓL Jehojakim postanowił wybudować sobie okazały, wygodny dom — piętrowy, z obszernymi komnatami. Zaprojektowano w nim duże okna zapewniające dostęp światła oraz świeżego powietrza. Ściany miały zostać wyłożone boazerią z aromatycznego cedru libańskiego, a następnie pokryte cynobrem — importowanym czerwonym barwnikiem, cenionym za granicą przez ludzi możnych i wpływowych (Jer. 22:13, 14).

² Koszty budowy były wysokie. Tymczasem wydatki na obronę kraju oraz haracz płacony Egiptowi najwyraźniej mocno uszczupliły skarbiec (2 Król. 23:33-35). Ale Jehojakim znalazł sposób na realizację swego przedsięwzięcia. Nie dawał robotnikom zapłaty! Traktował ich jak niewolników, samolubnie ich wyzyskując dla własnych korzyści.

 3. Czym różnił się Jozjasz od Jehojakima i z czego to wynikało?

³ Za pośrednictwem Jeremiasza Bóg potępił Jehojakima za egoizma. Przypomniał mu, że jego ojciec, król Jozjasz, okazywał uciśnionym i biednym szczególną życzliwość oraz szczodrość. Występował również w obronie ich praw. Zwracając uwagę na stosunek Jozjasza do osób niskiego stanu, Jehowa zapytał: „Czyż nie świadczyło to o tym, że mnie znał?” (Odczytaj Jeremiasza 22:15, 16).

 4. Dlaczego poznanie Jehowy powinno być dla ciebie ważne?

⁴ Ponieważ sytuacja w obecnym szatańskim świecie wciąż się pogarsza, potrzebujemy pomocy i ochrony zapewnianej przez Jehowę tym, którzy Go dobrze znają. Koniecznie więc musimy coraz bardziej się do Niego przybliżać. Ważne jest też, byśmy odzwierciedlali Jego wspaniałe przymioty, gdyż to pozwoli nam skutecznie pełnić służbę kaznodziejską. Być może jednak się zastanawiasz: „Co zrobić, by poznać Jehowę tak dobrze jak król Jozjasz?”.

 5, 6. (a) Jaki wpływ wywiera dobry ojciec na swoje dzieci? (b) Jak w przeciwieństwie do Jehojakima powinniśmy reagować na to, czego dowiadujemy się o Jehowie?

⁵ Pomyślmy, jak dobry ojciec oddziałuje na życie swych dzieci. Gdy wspiera osoby w gorszej sytuacji materialnej, dzieci uczą się szczodrości. Gdy okazuje ich matce miłość i szacunek, uczą się zważać na odczucia osób płci odmiennej. Gdy jest znany z uczciwości w kwestiach finansowych, również pod tym względem chcą go naśladować. Przyglądając się zachowaniu i przymiotom ojca, dzieci przypuszczalnie zapragną w dorosłym życiu traktować innych tak jak on.

⁶ Podobnie chrześcijanin, który zna Jehowę w takim stopniu jak Jozjasz, nie ogranicza się do uznawania Boga za Władcę Wszechświata. Czytając Biblię, dowiaduje się, jak jego niebiański Ojciec odnosi się do innych, i pragnie Go naśladować. Gdy w codziennym życiu uwzględnia swą wiedzę o tym, co Jehowa miłuje, a czego nienawidzi, darzy Go coraz silniejszym uczuciem. Natomiast osoba, która ignoruje prawa i przestrogi prawdziwego Boga — i tym samym nie pozwala Mu oddziaływać na swoje życie — z całą pewnością Go nie zna. Przypomina Jehojakima, który zwój z orędziem od Jehowy wrzucił do ognia (odczytaj Jeremiasza 36:21-24).

 7. Dlaczego powinieneś pragnąć poznać Jehowę w takim stopniu jak król Jozjasz?

⁷ Nasze powodzenie w świętej służbie oraz widoki na życie w nowym świecie zależą od tego, czy naprawdę poznajemy Jehowę (Jer. 9:24). Zobaczmy, czego o Jego przymiotach dowiadujemy się z pism Jeremiasza. W trakcie tej analizy postaraj się dostrzec, jak wzorem króla Jozjasza ty osobiście mógłbyś lepiej poznać i naśladować Boga.

 8. Czym jest lojalna życzliwość?

⁸ Mówiąc o przymiotach Bożych, pisarze biblijni posługiwali się między innymi hebrajskim wyrazem chésed. Trudno znaleźć odpowiednie określenie, które by oddawało wszystkie odcienie znaczeniowe tego słowa. W języku polskim można je przetłumaczyć na „lojalna życzliwość” albo „lojalna miłość”. W pewnym słowniku biblijnym podano, że zawiera ono myśl o sile, niezłomności i miłości. Wyjaśniono też: „Każde tłumaczenie tego słowa, które pomija jeden z tych trzech elementów, nie ujmuje kryjącego się w nim bogactwa treści”. A zatem ktoś, kto przejawia lojalną życzliwość, nie jest po prostu miły. Z głęboką troską stara się robić wszystko, by pomagać innym zaspokajać ich potrzeby, zwłaszcza duchowe. Człowiek, który okazuje lojalną życzliwość, zdobywa się na takie niesamolubne wysiłki dlatego, że pragnie się podobać wszechmocnemu Bogu.

 9. Co Jehowa pokazał sposobem traktowania narodu izraelskiego?

⁹ Chcąc zrozumieć istotę biblijnego wyrażenia „lojalna życzliwość”, warto przeanalizować, jak na przestrzeni wieków Bóg traktował członków narodu izraelskiego. Gdy przez 40 lat wędrowali po pustkowiu, chronił ich i żywił. Kiedy potem mieszkali w Ziemi Obiecanej, powoływał sędziów, którzy ratowali ich z rąk wrogów i przywracali czyste wielbienie. Ponieważ przez wszystkie te stulecia, w chwilach dobrych i złych, był z tym narodem, mógł mu powiedzieć: „Umiłowałem cię miłością po czas niezmierzony. Dlatego przyciągnąłem cię lojalną życzliwością” (Jer. 31:3)b.

10. Jak lojalna życzliwość Jehowy uwidacznia się w sposobie wysłuchiwania modlitw i jak to potwierdza przykład żydowskich wygnańców?

¹⁰ Również w naszych czasach lojalna życzliwość Boga przynosi Jego sługom pożytek. Rozważmy kwestię modlitwy. Jehowa słucha wszystkich szczerych modlitw, jednak szczególną uwagę zwraca na słowa swych oddanych chwalców. Nawet jeśli od lat przedstawiamy Mu wciąż te same problemy, nie traci cierpliwości ani nie staje się obojętny na nasze modlitwy. Pewnego razu polecił Jeremiaszowi przekazać orędzie żydowskim wygnańcom w Babilonie. Od Judy, gdzie były ich rodziny, przyjaciele, a także świątynia, dzieliło ich przeszło 800 kilometrów. Ale to, że przebywali tak daleko od świątyni, nie przeszkadzało Jehowie słuchać ich próśb o łaskę oraz wyrazów wysławiania. Pomyśl, jak pokrzepieni musieli się poczuć tamci Żydzi zapewnieniem Bożym, które możemy znaleźć w Księdze Jeremiasza 29:10-12 (odczytaj). Słowa te zachęcają też nas do szczerego zwracania się do Jehowy w modlitwie.

11, 12. (a) Co Jehowa obiecał mieszkańcom Jerozolimy? (b) Jaką pomoc może otrzymać osoba, która została skarcona?

¹¹ Przejawem lojalnej życzliwości Jehowy jest także Jego pozytywne nastawienie. Kiedy w okresie poprzedzającym zburzenie Jerozolimy jej mieszkańcy trwali w buncie przeciwko Babilonowi, było to równoznaczne z buntem przeciwko Bogu. Jaki los ich czekał? Śmierć z głodu lub z ręki Babilończyków? W najlepszym wypadku mogli dostać się do długiej niewoli i umrzeć w obcym kraju. Jednak dla tych, którzy byli gotowi okazać skruchę i zmienić swe życie, Jehowa miał pozytywne orędzie — „dobre słowo”. Obiecał, że ‛zwróci na nich uwagę’ i sprowadzi ich z dalekiego Babilonu ‛z powrotem na to miejsce’ (por. Jer. 27:22). Mieli wówczas radośnie wołać: „Sławcie Jehowę Zastępów, bo Jehowa jest dobry; bo jego lojalna życzliwość trwa po czas niezmierzony!” (Jer. 33:10, 11).

¹² Ze względu na swą lojalną życzliwość Jehowa jest Źródłem pokrzepienia dla tych, którzy z ludzkiego punktu widzenia znaleźli się w rozpaczliwej sytuacji. Załóżmy na przykład, że ktoś należał do zboru chrześcijańskiego, ale został sprawiedliwie skarcony. Być może jest przytłoczony poczuciem winy i obawia się wrócić do ludu Bożego. Niewykluczone, że zastanawia się, czy Jehowa kiedykolwiek mu przebaczy i przyjmie go z powrotem. Dla takich osób wszechmocny Bóg ma „dobre słowo”. Mogą otrzymać życzliwą pomoc, dzięki której dokonają niezbędnych zmian w sposobie myślenia i w postępowaniu. A wtedy Jehowa ‛sprowadzi je z powrotem na ich miejsce’ wśród Jego szczęśliwych sług — tak jak Żydów wspomnianych w poprzednim akapicie (Jer. 31:18-20).

13. Dlaczego wsparcie, jakiego Jehowa udzielał Jeremiaszowi, powinno być dla ciebie zachętą?

¹³ Jehowa jako Bóg przejawiający lojalną życzliwość nigdy nie opuszcza swoich wiernych sług. Możemy ufać, że również w tych dniach ostatnich szatańskiego świata będzie wspierał i chronił wszystkich, którzy na pierwszym miejscu stawiają sprawy Jego Królestwa. Nie zapominaj, że w okresie poprzedzającym upadek Jerozolimy Bóg zapewnił Jeremiaszowi ochronę i wyżywienie. Nigdy go nie zawiódł (Jer. 15:15; odczytaj Lamentacje 3:55-57). Gdybyś kiedykolwiek znalazł się w krańcowo trudnej sytuacji, bądź pewien, że Jehowa pamięta o twej wierności. Powodowany lojalną życzliwością, pragnie cię wspierać i nie pozwoli, by ‛nadszedł twój kres’ (Lam. 3:22).

14. Jakie przejawy niesprawiedliwości ostatnio cię poruszyły?

¹⁴ Zdarza się, że ludzie spędzają w więzieniu całe lata za przestępstwa, których nigdy nie popełnili. Bywa nawet, że sąd skazuje jakiegoś człowieka na śmierć, a po egzekucji na światło dzienne wychodzą dowody jego niewinności. W niektórych krajach ubóstwo jest tak dotkliwe, że rodzice sprzedają swe dzieci do niewolniczej pracy, by zdobyć pożywienie dla rodziny. Co czujesz, gdy słyszysz o takich przejawach niesprawiedliwości? A co twoim zdaniem czuje Jehowa? Biblia nie pozostawia wątpliwości, że On pragnie usunąć wszelkie przyczyny cierpień. I tylko On jest zdolny to uczynić. Dlatego osoby niewinnie cierpiące czy biedne mogą nabrać otuchy. Jehowa, sprawiedliwy Bóg, podjął działania, by uwolnić je od udręk (Jer. 23:5, 6).

15, 16. (a) Jaką prawdę o Jehowie podkreślono w Księdze Jeremiasza? (b) Dlaczego możesz polegać na Bożych prawach i obietnicach?

¹⁵ W czasach Jeremiasza niektórzy byli świadomi, że Bóg odznacza się sprawiedliwością w najwyższym stopniu. Prorok odnotował, że gdyby Izraelici okazali skruchę za swe grzechy, zapewne by powiedzieli: „Jako żyje Jehowa w prawdzie, w sprawiedliwości i w prawości!” (Jer. 4:1, 2). U Jehowy rzeczywiście nie ma miejsca na niesprawiedliwe działanie. Rozważmy, co dowodzi, że On miłuje sprawiedliwość.

¹⁶ Bóg zawsze dotrzymuje słowa i jest wolny od obłudy. W przeciwieństwie do wielu ludzi nie łamie składanych obietnic. Dla naszego pożytku ustanowił niezawodne prawa natury (Jer. 31:35, 36). Podobnie możemy polegać na Jego obietnicach oraz sądowniczych rozstrzygnięciach, które zawsze mają na celu nasze dobro (odczytaj Lamentacje 3:37, 38).

17. (a) Co robi Jehowa podczas rozsądzania jakiejś sprawy? (b) Dlaczego możesz ufać starszym, gdy rozwiązują jakiś problem w zborze? (Zobacz ramkę „Sądzą w imieniu Jehowy”, strona 148).

¹⁷ Kiedy Jehowa rozsądza jakąś sprawę, nigdy nie poprzestaje na pobieżnej ocenie. Sięga głębiej, by ustalić wszystkie fakty. Analizuje pobudki osób, które mają z tą sprawą jakiś związek. Obecnie lekarze za pomocą specjalistycznych urządzeń i technik mogą zbadać pracę serca, by ustalić, w jakim jest ono stanie. Mogą też zbadać nerki odpowiedzialne za filtrowanie krwi. Tymczasem Jehowa potrafi znacznie więcej. On bada symboliczne serce i nerki, czyli sprawdza pobudki człowieka oraz jego najskrytsze uczucia. Dzięki temu może ustalić, co skłoniło daną osobę do określonego postępowania i jak ona sama je ocenia. Co więcej, Wszechmocny nie jest przytłoczony ilością szczegółów ujawnionych w trakcie takiej analizy. Gdy decyduje o naszym losie, to w odróżnieniu od najwnikliwszego człowieczego sędziego potrafi wykorzystać wszystkie te informacje we właściwy i zrównoważony sposób (odczytaj Jeremiasza 12:1a; 20:12).

18, 19. Jak może na nas wpłynąć poznanie Bożej sprawiedliwości?

¹⁸ A zatem nawet jeśli czasami odczuwasz wyrzuty sumienia z powodu dawnych błędów, masz solidne podstawy, by ufać Jehowie. Nigdy nie zapominaj, że nie jest On nieustępliwym prokuratorem, który szuka powodów do ukarania, lecz współczującym Sędzią, który chce ci pomóc. Jeżeli niepokoisz się jakąś sprawą związaną z twoim wcześniejszym postępowaniem albo z postępowaniem innej osoby, poproś Jehowę, by ‛zajął się zmaganiami twej duszy’ — wewnętrznymi rozterkami — tak żebyś mógł się od nich uwolnićc. Z Jego pomocą dostrzeżesz, jak bardzo Mu zależy, byś dalej pełnił dla Niego świętą służbę (odczytaj Lamentacje 3:58, 59).

¹⁹ Oczywiście Bóg, który sam kieruje się doskonałą sprawiedliwością, oczekuje też sprawiedliwości od osób zabiegających o Jego uznanie (Jer. 7:5-7; 22:3). Ważnym sposobem naśladowania tego przymiotu Jehowy jest bezstronne głoszenie dobrej nowiny. Kiedy odzwierciedlasz wysokie mierniki Bożej sprawiedliwości, sumiennie dokonując odwiedzin ponownych i prowadząc studia biblijne, inni mogą odnieść z tego wielki pożytek. Jak to rozumieć? Jehowa pragnie, by ludzie wszelkiego pokroju poznali Go i dostąpili wybawienia (Lam. 3:25, 26). To naprawdę zaszczyt, że możemy być współpracownikami Boga, którzy odzwierciedlają Jego sprawiedliwość, biorąc udział w dziele ratowania życia.

20. (a) Jaki aspekt stosunków Boga z ludźmi podkreślał Jeremiasz? (b) Co wspólnego ma gotowość Jehowy do przebaczania z odczuwaniem przez Niego żalu? (Zobacz ramkę „W jakim sensie Jehowa czegoś żałuje?”, strona 151).

²⁰ Zdaniem niektórych Księga Jeremiasza i Lamentacje ograniczają się do piętnowania zła. Osoby takie pomijają jednak fakt, że w księgach tych znajdujemy sporo serdecznych zapewnień o Bożej gotowości do przebaczania. Jehowa apelował do Żydów: „Zawróćcie, proszę, każdy ze swej złej drogi i sprawcie, by wasze drogi i wasze postępki były dobre”. Innym razem Jeremiasz zachęcał ich: „Sprawcie, by wasze drogi i wasze postępki były dobre, i bądźcie posłuszni głosowi Jehowy, swego Boga, a Jehowa pożałuje nieszczęścia, które wam zapowiedział” (Jer. 18:11; 26:13). Również w naszych czasach Stwórca przebacza wszystkim, którzy szczerze żałują złych czynów i je porzucają.

21. Co Jehowa pragnie osiągnąć, gdy przebacza grzesznikowi?

²¹ Ale Jehowa nie tylko mówi o przebaczaniu. On stosownie do tego działa. Za pośrednictwem Jeremiasza nawoływał: „Powróćże, niewierna, Izraelu (...). Swego oblicza nie będę ku wam zwracał w gniewie (...). Nie będę żywił urazy po czas niezmierzony” (Jer. 3:12). Kiedy Bóg wybaczy swojemu słudze, to nie trwa w gniewie ani nie czuje goryczy. Pragnie, by nadwerężone stosunki zostały jak najszybciej naprawione. Bez względu na to, jakie ktoś popełnił grzechy, jeśli okaże szczerą skruchę i będzie zabiegał o przebaczenie, Jehowa ‛przyprowadzi go z powrotem’, czyli ponownie obdarzy swym uznaniem i błogosławieństwem (Jer. 15:19). A zatem każdy, kto oddalił się od prawdziwego Boga, może śmiało do Niego powrócić. Czy nie przyznasz, że gotowość Jehowy do przebaczania bardzo nas do Niego zbliża? (Odczytaj Lamentacje 5:21).

22, 23. Jaki cel powinien ci przyświecać, jeśli chcesz przebaczać tak jak Jehowa?

²² Czy będziesz naśladować Jehowę, gdy ktoś obrazi cię bezmyślnym słowem lub czynem? Mając na myśli starożytnych Żydów, Bóg oznajmił, że ‛oczyści’ tych, którym przebaczy (odczytaj Jeremiasza 33:8). On oczyszcza skruszonego grzesznika w tym sensie, że wymazuje jego przewinienia ze swej pamięci i pozwala mu pełnić świętą służbę niejako z czystym kontem. Oczywiście uzyskanie Bożego przebaczenia nie jest równoznaczne z usunięciem odziedziczonego grzechu, czyli z osiągnięciem doskonałości. Jednak z tego, co Bóg powiedział o oczyszczaniu ludzi, wyciągamy dla siebie ważną lekcję. Gdy ktoś dopuści się wobec nas przewinienia, możemy starać się je wymazać, inaczej mówiąc, oczyścić obraz tej osoby w naszym sercu. Jak to zrobić?

²³ Wyobraź sobie, że masz cenny obraz stanowiący pamiątkę rodzinną. Gdyby pojawiła się na nim jakaś plama albo rysa, czy byś go wyrzucił? Zapewne nie. Raczej dołożyłbyś wszelkich starań, by przywrócić go do pierwotnej świetności i móc podziwiać jego piękno. Z podobnym zaangażowaniem możesz starać się zwalczyć uczucie goryczy i złość na współwyznawcę, który cię obraził. Nie ulegaj tendencji do rozpamiętywania bolesnych słów lub czynów. Kiedy uznasz je za niebyłe, oczyścisz w swym sercu obraz osoby, której przebaczasz. Wolny od negatywnych myśli o niej, będziesz bardziej skłonny do przywrócenia przyjacielskich stosunków, które mogły się wydawać bezpowrotnie zerwane.

24, 25. Jakie korzyści odniesiesz z poznania Jehowy w takim stopniu jak król Jozjasz?

²⁴ Na podstawie kilku przykładów przeanalizowaliśmy, jakimi przymiotami odznacza się Jehowa i jak traktuje ludzi. Osobiste korzyści płynące z dobrego poznania Boga są dla nas silną motywacją do tego, by oddawać Mu cześć w sposób zgodny z Jego wolą. Gdy poznamy Go w takim stopniu jak król Jozjasz, doświadczymy w swym życiu więcej szczęścia — które jest jeszcze jedną cechą charakterystyczną naszego Boga.

²⁵ Lepsze poznanie Jehowy wzbogaci też nasze kontakty z innymi. Kiedy Jego wzorem staramy się przejawiać lojalną życzliwość i sprawiedliwość oraz chętnie przebaczamy, nasze przyjaźnie w zborze pogłębiają się i stają coraz wartościowsze. Poza tym skuteczniej nauczamy, dokonując odwiedzin ponownych oraz prowadząc studia biblijne, gdyż na własnym przykładzie pokazujemy zainteresowanym, jak wspaniałą drogą jest chrześcijański tryb życia. Tym samym pomagamy im wejść na tę „dobrą drogę” i służyć Jehowie w sposób cieszący się Jego uznaniem (Jer. 6:16).