Pisarz: Ezdrasz

Miejsce spisania: Jerozolima (?)

Spisywanie ukończono: ok. 460 p.n.e.

Obejmuje okres: 1037-537 p.n.e.

 1. Kiedy Ezdrasz ukończył spisywanie Kronik i co miał przy tym na uwadze?

PIERWOTNIE księgi 1 i 2 Kronik najwyraźniej stanowiły jedną całość, dlatego przytoczone w poprzednim rozdziale argumenty dotyczące tła historycznego, pisarza, czasu spisania, kanoniczności i wiarogodności dotyczą ich obu. Jak wynika z wymienionych dowodów, Ezdrasz ukończył Księgę 2 Kronik około 460 roku p.n.e., prawdopodobnie w Jerozolimie. Pragnął zachować informacje historyczne, którym groziło zaginięcie. Dzięki pomocy ducha świętego, a także właściwej historykowi zdolności wyławiania i porządkowania szczegółów, zdołał sporządzić dokładną i trwałą relację. Zachował dla potomności to, co uważał za fakty historyczne. Swe dzieło Ezdrasz wykonał w samą porę, jako że wtedy zachodziła już konieczność zebrania w jedną całość świętych pism hebrajskich, spisywanych w ciągu stuleci.

 2. Dlaczego nie ma powodu do powątpiewania o wiarogodności Kronik?

² Żydzi współcześni Ezdraszowi mogli odnieść wiele pożytku z jego natchnionej kroniki. Miała być dla nich źródłem pouczeń i zachęt do wytrwałości. Dzięki pociesze z Pism mogli żywić nadzieję. Uznawali przynależność Kronik do kanonu biblijnego. Wiedzieli, że na księdze tej można polegać. Mogli sprawdzić jej wiarogodność na podstawie innych natchnionych pism oraz wielu świeckich sprawozdań historycznych przytoczonych przez Ezdrasza. W przeciwieństwie do nie natchnionych przez Boga zapisów świeckich, które poszły w zapomnienie, Kroniki zostały starannie zachowane. Tłumacze Septuaginty uważali je za część Biblii hebrajskiej.

 3. Jakie wersety potwierdzają autentyczność Kronik?

³ Jezus Chrystus oraz pisarze Chrześcijańskich Pism Greckich uznawali Kroniki za wiarogodne i natchnione. Jezus niewątpliwie miał na myśli między innymi zajście opisane w Księdze 2 Kronik 24:21, gdy oskarżał Jerozolimę o zabijanie i kamienowanie proroków oraz innych sług Jehowy (Mat. 23:35; 5:12; 2 Kron. 36:16). Kiedy Jakub nazwał Abrahama „przyjacielem Jehowy”, prawdopodobnie nawiązał do wyrażenia użytego przez Ezdrasza w Księdze 2 Kronik 20:7 (Jak. 2:23). Ponadto księga ta zawiera proroctwa, które się niezawodnie spełniły (2 Kron. 20:17, 24; 21:14-19; 34:23-28; 36:17-20).

 4. Jakie znalezisko archeologiczne poświadcza wiarogodność Księgi 2 Kronik?

⁴ Również archeologia poświadcza wiarogodność Księgi 2 Kronik. Podczas prac wykopaliskowych na terenie starożytnego Babilonu znaleziono tabliczki gliniane z czasów Nebukadneccara (Nabuchodonozora); na jednej z nich wymieniono „Ja’ukina, króla kraju Jahudu”, a więc „Jehojachina, króla ziemi judzkiej”.a Zgadza się to z biblijną informacją o uprowadzeniu Jehojachina do Babilonu w siódmym roku rządów Nebukadneccara.

 5. Jaki okres obejmuje Księga 2 Kronik i dlaczego zajmuje się ona bardziej historią Judy niż dziesięcioplemiennego królestwa Izraela?

⁵ Księga 2 Kronik przedstawia wydarzenia w Judzie od panowania Salomona, które się zaczęło w roku 1037 p.n.e., do dekretu Cyrusa dotyczącego odbudowy domu Jehowy w Jerozolimie, wydanego w roku 537 p.n.e. To sprawozdanie historyczne, obejmujące 500 lat, wspomina o dziesięcioplemiennym królestwie tylko wtedy, gdy ma to jakiś związek ze sprawami Judy, i nawet nie napomyka o zniszczeniu północnego królestwa w roku 740 p.n.e. Dlaczego? Otóż kapłan Ezdrasz był zainteresowany głównie wielbieniem Jehowy we właściwym miejscu, czyli w Jego domu w Jerozolimie, a także królestwem podlegającym panowaniu rodu Dawida, z którym Jehowa zawarł przymierze. Chcąc więc poprzeć prawdziwe wielbienie i zachęcić do wyczekiwania władcy, który ma się wywodzić od Judy, skupił uwagę na południowym królestwie (Rodz. 49:10).

 6. Dlaczego Księga 2 Kronik zachęca i podnosi na duchu?

⁶ Ezdrasz pisze o sprawach pozytywnych. Spośród 36 rozdziałów tej księgi biblijnej pierwszych 9 poświęca panowaniu Salomona, przy czym 6 wyłącznie przygotowaniu i oddaniu do użytku domu Jehowy. Nie wspomina o odstępstwie Salomona. W 14 z pozostałych 27 rozdziałów mówi o pięciu królach, którzy w zasadzie naśladowali Dawida w wyłącznym oddaniu sprawie wielbienia Jehowy: o Asie, Jehoszafacie, Jotamie, Ezechiaszu i Jozjaszu. A w dalszych 13 rozdziałach starannie uwypukla dobre strony nawet złych królów. Zawsze podkreśla wydarzenia związane z przywracaniem i zachowywaniem prawdziwego wielbienia. Jakież to zachęcające podejście!

TREŚĆ KSIĘGI 2 KRONIK

 7. Jak Jehowa czyni Salomona „niezrównanie wielkim”?

⁷ Świetność panowania Salomona (1:1 do 9:31). W pierwszych słowach Księgi 2 Kronik przedstawiono, jak Salomon, syn Dawida, umacnia swą władzę królewską. Jehowa jest z nim i ‛czyni go niezrównanie wielkim’. Gdy Salomon składa ofiary w Gibeonie, ukazuje mu się w nocy Jehowa i mówi: „Proś! Co mam ci dać?” Salomon prosi o wiedzę i mądrość, by móc dobrze rządzić ludem Jehowy. W odpowiedzi na tę niesamolubną prośbę Bóg obiecuje dać mu nie tylko mądrość i wiedzę, lecz także majątek, bogactwo i szacunek, „jakich nie mieli królowie, którzy byli przed tobą, i jakich nie będzie miał nikt po tobie”. Majątek napływający do tego miasta za czasów Salomona był tak wielki, że „srebro i złoto było w Jerozolimie jak kamienie” (1:1, 7, 12, 15).

 8. Jak przebiegają prace przy budowie świątyni? Wymień niektóre szczegóły tej budowli.

⁸ Salomon powołuje robotników do pracy przy budowie domu Jehowy, a król Tyru Chiram udziela mu wsparcia, przysyłając drewno oraz utalentowanych rzemieślników. Budowę rozpoczęto „w czwartym roku” panowania Salomona, a ukończono siedem i pół roku później, czyli w roku 1027 p.n.e. (3:2). Front świątyni stanowi wielki portyk, wysoki na 120 łokci (54 metry). Przed nim stoją dwie ogromne miedziane kolumny; jedna nosi nazwę Jachin, co znaczy „oby [Jehowa] utwierdził”, a druga Boaz, co prawdopodobnie znaczy „w sile” (3:17). Sam dom jest stosunkowo mały, bo ma 60 łokci (27 metrów) długości, 30 łokci (13,5 metra) wysokości i 20 łokci (9 metrów) szerokości, ale jego ściany i sufit są pokryte złotem. Najskrytsze pomieszczenie, Miejsce Najświętsze, jest kunsztownie ozdobione złotem. Stoją tam również dwa złote cheruby, po jednym z każdej strony pomieszczenia; ich skrzydła są rozpostarte i stykają się w środku.

 9. Opisz obiekty i przedmioty znajdujące się na dziedzińcu i wewnątrz świątyni.

⁹ Na dziedzińcu wewnętrznym stoi wielki miedziany ołtarz o wymiarach 20 na 20 łokci (9 na 9 metrów), wysoki na 10 łokci (4,5 metra). Kolejnym imponującym obiektem na tym dziedzińcu jest „lane morze” — olbrzymi miedziany zbiornik, który spoczywa na grzbietach 12 miedzianych byków zwróconych na zewnątrz, po trzy w każdą stronę. Może on pomieścić „trzy tysiące bat” (66 000 litrów) wody, której kapłani używają do mycia się (4:5). Na dziedzińcu znajduje się też dziesięć małych miedzianych basenów, osadzonych na ozdobnych miedzianych wózkach; płucze się w nich rzeczy mające związek z całopaleniami. Zbiorniki te napełnia się wodą z lanego morza i przewozi tam, gdzie jest potrzebna. Ponadto w świątyni jest dziesięć złotych świeczników i wiele innych przedmiotów ze złota lub miedzi, używanych do celów religijnych.b

10. Co się dzieje po wniesieniu Arki do Miejsca Najświętszego?

¹⁰ Wreszcie po siedmiu i pół roku pracy dom Jehowy jest gotowy (1 Król. 6:1, 38). W dniu poświęcenia tej wspaniałej budowli do jej najskrytszego pomieszczenia ma zostać przeniesiony symbol obecności Jehowy. Kapłani wnoszą „Arkę Przymierza Jehowy na jej miejsce, do najskrytszego pomieszczenia domu, do Miejsca Najświętszego, pod skrzydła cherubów”. Co się wówczas dzieje? Gdy lewiccy śpiewacy i muzycy wychwalają Jehowę oraz dziękują Mu wspólną pieśnią, dom napełnia się obłokiem, toteż kapłani nie mogą stać i pełnić służby, ponieważ „chwała Jehowy” napełnia dom prawdziwego Boga (2 Kron. 5:7, 13, 14). W ten sposób Jehowa daje dowód, że uznaje tę świątynię i że jest w niej obecny.

11. Jaką modlitwę zanosi Salomon i o co w niej błaga?

¹¹ Na dziedzińcu wewnętrznym, w pobliżu wielkiego miedzianego ołtarza, ustawiono zbudowane na tę okazję miedziane podwyższenie wysokości 3 łokci (1,3 metra). Dzięki temu Salomona mogą widzieć liczne tłumy zgromadzone na uroczystości oddania świątyni do użytku. Kiedy Jehowa obłokiem chwały cudownie manifestuje swą obecność, Salomon na oczach całego tłumu klęka, po czym wypowiada porywającą modlitwę dziękczynną i pochwalną, w której kieruje szereg pokornych próśb o przebaczenie i błogosławieństwo. Na koniec błaga: „Proszę więc, Boże mój, niech twoje oczy będą otwarte, a twoje uszy niech zwracają uwagę na modlitwę w związku z tym miejscem. Jehowo Boże, nie odtrącaj oblicza swego pomazańca. Pomnij na przejawy lojalnej życzliwości wobec Dawida, twego sługi” (6:40, 42).

12. Jak Jehowa odpowiada na modlitwę Salomona i czym się kończy ta 15-dniowa uroczystość?

¹² Czy Jehowa słyszy tę modlitwę? Gdy tylko Salomon kończy mówić, z niebios spada ogień i pochłania całopalenie oraz ofiary, a „chwała Jehowy” napełnia dom. Wtedy lud pada na twarze i dziękuje Jehowie, „bo jest dobry, bo jego lojalna życzliwość trwa po czas niezmierzony” (7:1, 3). Potem Izrael składa Bogu wielką ofiarę. Po całotygodniowej uroczystości poświęcenia następuje tygodniowe Święto Zbiorów oraz sabat, podczas którego nie wykonuje się żadnej pracy. Gdy ta radosna, pokrzepiająca duchowo 15-dniowa uroczystość dobiega końca, Salomon odsyła lud, który wraca do domów rozradowany i w dobrym nastroju serca (7:10). Również Jehowa jest zadowolony. Potwierdza Salomonowi trwałość przymierza co do Królestwa, a jednocześnie ostrzega przed strasznymi skutkami nieposłuszeństwa.

13. (a) Jakie prace budowlane podjęto po ukończeniu świątyni? (b) Jak reaguje królowa Szeby, ujrzawszy królestwo Salomona?

¹³ Salomon w całej krainie podległej swemu panowaniu prowadzi zakrojone na wielką skalę prace budowlane. Wznosi nie tylko swój pałac, lecz także warowne miasta, miasta-spichlerze, miasta dla rydwanów, dla konnicy oraz wszystko, co tylko zapragnął zbudować. Jest to okres wspaniałego dobrobytu i pokoju, gdyż zarówno król, jak i lud pamiętają o oddawaniu czci Jehowie. Nawet królowa Szeby, odległej o przeszło 1900 kilometrów, słyszy o zamożności i mądrości Salomona i rusza w długą, uciążliwą podróż, aby się o tym naocznie przekonać. Czy przeżywa zawód? Bynajmniej, przyznaje bowiem: „Nie dawałam wiary ich słowom, dopóki nie przybyłam, aby mogły to ujrzeć moje własne oczy; a oto ani w połowie nie opowiedziano mi o ogromie twej mądrości. Przerosłeś wieść, którą usłyszałam. Szczęśliwi są twoi ludzie i szczęśliwi są ci twoi słudzy” (9:6, 7). Żaden król na ziemi nie przewyższa Salomona bogactwem i mądrością. Panuje on w Jerozolimie przez 40 lat.

14. Dlaczego Izrael zostaje tak szybko odarty ze swej chwały?

¹⁴ Panowanie Rechoboama i Abijasza (10:1 do 13:22). W roku 997 p.n.e. surowe i ciemięskie rządy Rechoboama, syna Salomona, prowokują dziesięć plemion północnych pod wodzą Jeroboama do buntu. Jednakże kapłani i lewici z obydwu królestw stają po stronie Rechoboama, przedkładając lojalność wobec przymierza co do Królestwa nad nacjonalizm. Wkrótce Rechoboam porzuca prawo Jehowy, a wtedy egipski faraon Sziszak dokonuje najazdu, wdziera się do Jerozolimy i ograbia dom Jehowy ze znajdujących się w nim skarbów. Jakież to smutne, iż po upływie zaledwie trzech dziesięcioleci od zbudowania tych kunsztownie ozdobionych budowli zostają one odarte ze swej wspaniałości! Dzieje się tak dlatego, że Izraelici ‛postępowali niewiernie wobec Jehowy’. Rechoboam w samą porę się upokarza, toteż Jehowa nie sprowadza na ten naród całkowitej zagłady (12:2).

15. Do jakich walk dochodzi po śmierci Rechoboama i dlaczego Juda zyskuje przewagę nad Izraelem?

¹⁵ Po śmierci Rechoboama królem zostaje Abijasz, jeden z jego 28 synów. W czasie swego trzyletniego panowania Abijasz toczy krwawą wojnę z północnym królestwem Izraela. Wojska Judy, w sile 400 000 ludzi, są dwa razy mniej liczne niż ośmiusettysięczna armia Jeroboama. Po straszliwych walkach pozostaje przy życiu niecała połowa wojowników izraelskich; ginie około pół miliona czcicieli cielca. Synowie Judy zyskują przewagę, gdyż opierają się „na Jehowie, Bogu swych praojców” (13:18).

16. Jak Jehowa odpowiada na żarliwą modlitwę Asy?

¹⁶ Bogobojny król Asa (14:1 do 16:14). Miejsce Abijasza zajmuje jego syn Asa. Jest on rzecznikiem prawdziwego wielbienia. Prowadzi kampanię oczyszczania kraju z kultu wizerunków. Ale oto Judzie zagraża olbrzymia, milionowa armia etiopska. Asa modli się: „Pomóż nam, Jehowo, nasz Boże, gdyż to na tobie się opieramy i w twoim imieniu wyszliśmy przeciwko temu tłumowi”. W odpowiedzi Jehowa sprawia, iż Asa odnosi walne zwycięstwo (14:11).

17. Co pobudza Asę do przeprowadzenia reformy religijnej w Judzie, ale za co zostaje zganiony?

¹⁷ Duch Boży zstępuje na Azariasza, który potem oznajmia Asie: „Jehowa jest z wami, dopóki wy jesteście z nim; i jeśli będziecie go szukać, da się wam znaleźć” (15:2). Zachęcony tą wypowiedzią, Asa przeprowadza w Judzie reformę religijną, a lud zawiera przymierze, na mocy którego każdy, kto nie będzie szukać Jehowy, ma zostać zabity. Kiedy jednak król izraelski Baasza zamyka granicę, aby powstrzymać odpływ Izraelitów do Judy, Asa popełnia fatalny błąd: zamiast prosić o pomoc Jehowę, najmuje do walki z Izraelem syryjskiego króla Ben-Hadada. Zostaje za to zganiony przez Jehowę. Mimo to serce Asy ‛jest niepodzielne przez wszystkie jego dni’ (15:17). Król umiera w 41 roku swego panowania.

18. (a) Jaką kampanię na rzecz prawdziwego wielbienia podejmuje Jehoszafat i z jakim skutkiem? (b) Z kim się spowinowaca i jak ten sojusz niemal doprowadza go do zguby?

¹⁸ Rządy dobrego króla Jehoszafata (17:1 do 20:37). Syn Asy Jehoszafat kontynuuje walkę z kultem wizerunków i zapoczątkowuje specjalną kampanię wychowawczą, prowadzoną przez nauczycieli, którzy podróżują po wszystkich miastach judzkich i uczą lud z księgi Prawa Jehowy. Nastaje okres wielkiego dobrobytu i pokoju, a Jehoszafat ‛czyni postępy i rośnie nader wielki’ (17:12). Potem jednak spowinowaca się z nikczemnym królem izraelskim Achabem, a nawet udziela mu pomocy w walce z rosnącą potęgą syryjską. Ignoruje przy tym proroka Jehowy Michajasza i ledwie uchodzi z życiem, gdy Achab ginie w bitwie pod Ramot-Gilead. Prorok Jehowy imieniem Jehu gani Jehoszafata za wspieranie tego niegodziwego króla. Później Jehoszafat w całym kraju ustanawia sędziów i poucza ich, że mają pełnić swe obowiązki w bojaźni Bożej.

19. Jak w szczególnym momencie panowania Jehoszafata okazuje się, że walka należy do Boga?

¹⁹ Teraz następuje najważniejsze wydarzenie z okresu panowania Jehoszafata. Przeciw Judzie ciągną potężne, połączone wojska Moabitów, Ammonitów i mieszkańców górzystego regionu Seir. Są już na pustkowiu En-Gedi. Naród ogarnia trwoga. Jehoszafat i cała Juda, a także „ich maleństwa, ich żony oraz ich synowie” stają przed Jehową i zwracają się do Niego w modlitwie. Lewita Jachazjel pod wpływem ducha Jehowy woła do zgromadzonych tłumów: „Uważajcie, cała Judo i mieszkańcy Jerozolimy oraz królu Jehoszafacie! Oto, co wam powiedział Jehowa: ‚Nie bójcie się ani się nie przerażajcie z powodu tego wielkiego tłumu; bo nie wasza jest ta bitwa, lecz Boża. Jutro zejdźcie przeciw nim. (...) Jehowa będzie z wami’”. Wstawszy wczesnym rankiem, Juda wyrusza ze śpiewakami lewickimi na czele. Jehoszafat dodaje ludowi otuchy: „Uwierzcie Jehowie (...) Uwierzcie jego prorokom i miejcie powodzenie”. Śpiewacy radośnie wychwalają Jehowę, „bo jego lojalna życzliwość trwa po czas niezmierzony” (20:13, 15-17, 20, 21). Jehowa w cudowny sposób okazuje swą lojalną życzliwość, wpędzając wojska najeźdźców w zasadzkę, tak iż wzajemnie się wybijają. Kiedy rozradowani Judejczycy docierają do strażnicy na pustkowiu, widzą same trupy. Rzeczywiście była to bitwa Boża! Jehoszafat do końca swego 25-letniego panowania wiernie chodzi przed Jehową.

20. Do jakich nieszczęść dochodzi za czasów Jehorama?

²⁰ Złe panowanie Jehorama, Achazjasza i Atalii (21:1 do 23:21). Syn Jehoszafata Jehoram już na samym początku dopuszcza się niegodziwości, gdyż morduje wszystkich swych braci. Ale Jehowa go oszczędza przez wzgląd na przymierze z Dawidem. Edom zaczyna się buntować. Eliasz przysyła skądś list, w którym ostrzega Jehorama, że Jehowa zada potężny cios jego domowi i że czeka go straszna śmierć (21:12-15). Zgodnie z proroctwem Filistyni i Arabowie napadają na Jerozolimę i ją plądrują, a król po ośmiu latach panowania umiera na okropną chorobę jelit.

21. Jakie są złe skutki panowania Atalii w Judzie, ale w jaki sposób Jehojadzie udaje się znowu wprowadzić na tron potomka Dawida?

²¹ Następcą Jehorama zostaje jego jedyny ocalały syn, Achazjasz (Jehoachaz), który niestety ulega złemu wpływowi swej matki, Atalii — córki Achaba i Jezebel. Po roku kres jego panowaniu kładzie Jehu, wytracający dom Achaba. Wtedy Atalia morduje swych wnuków i zagarnia tron. Ale jeden z synów Achazjasza, roczny Jehoasz, pozostaje przy życiu — jego ciotka Jehoszabat umieszcza go ukradkiem w domu Jehowy. Atalia panuje przez sześć lat, po czym mąż Jehoszabat, arcykapłan Jehojada, odważnie wyprowadza młodego Jehoasza i każe go obwołać królem jako jednego z „synów Dawida”. Atalia idzie do domu Jehowy, rozdziera szaty i krzyczy: „Spisek! Spisek!” Na próżno. Jehojada każe ją wyrzucić ze świątyni i zabić (23:3, 13-15).

22. Dlaczego panowanie Jehoasza dobrze się zaczyna, a źle kończy?

²² Dobry początek, lecz zły koniec panowania Jehoasza, Amacjasza i Uzzjasza (24:1 do 26:23). Jehoasz panuje 40 lat; dopóki żyje Jehojada, który wywiera na niego dobry wpływ, król postępuje właściwie. Interesuje się domem Jehowy i każe go odnowić. Niestety, po śmierci Jehojady ulega wpływowi książąt judzkich i odwraca się od wielbienia Jehowy, aby służyć świętym palom i bożkom. Gdy duch Boży pobudza Zachariasza, syna Jehojady, do skarcenia króla, Jehoasz każe ukamienować proroka. Wkrótce potem niewielki oddział Syryjczyków dokonuje najazdu i o wiele liczniejsza armia judzka nie jest w stanie go odeprzeć, „porzucili bowiem Jehowę, Boga swych praojców” (24:24). W końcu słudzy Jehoasza knują spisek i odbierają mu życie.

23. Jakiej niewierności trzyma się Amacjasz?

²³ Następcą Jehoasza zostaje jego syn Amacjasz. Swe 29-letnie panowanie rozpoczyna dobrze, ale później traci łaskę Jehowy, ponieważ ustawia bóstwa edomskie i oddaje im cześć. Prorok Jehowy uprzedza go: „Bóg postanowił cię zgubić” (25:16). Jednakże Amacjasz staje się chełpliwy i rzuca wyzwanie północnemu królestwu izraelskiemu. Zgodnie z zapowiedzią Bożą doznaje z ręki Izraelitów upokarzającej klęski. Potem zostaje zabity przez spiskowców.

24. Jak siła Uzzjasza staje się jego słabością i jakie są tego następstwa?

²⁴ Syn Amacjasza Uzzjasz idzie w ślady ojca. Przez większą część swych 52-letnich rządów postępuje dobrze i zyskuje sławę jako wybitny strateg, budowniczy wież i „miłośnik rolnictwa” (26:10). Wyposaża armię i każe sporządzić machiny wojenne. Niestety, jego siła staje się jego słabością. Owładnięty pychą, ośmiela się przywłaszczyć sobie kapłański przywilej ofiarowania kadzidła w świątyni Jehowy, który za to poraża go trądem. Odtąd król musi żyć w odosobnieniu, z dala od domu Jehowy i od domu królewskiego, w którym zamiast niego sądzi lud jego syn Jotam.

25. Czemu Jotam zawdzięcza powodzenie?

²⁵ Jotam służy Jehowie (27:1-9). W przeciwieństwie do swego ojca Jotam nigdy „nie wtargnął do świątyni Jehowy”. ‛Czyni to, co słuszne w oczach Jehowy’ (27:2). W ciągu swego 16-letniego panowania przeprowadza wielkie dzieło budowy i tłumi bunt Ammonitów.

26. Do jakiej bezprecedensowej niegodziwości posuwa się Achaz?

²⁶ Niegodziwy król Achaz (28:1-27). Achaz, syn Jotama, należy do najgorszych spośród 21 królów judzkich. Posuwa się do tego, że własnych synów składa pogańskim bożkom na ofiary całopalne. Dlatego Jehowa wydaje go kolejno w ręce wojsk syryjskich, izraelskich, edomskich i filistyńskich. Upokarza Judę, gdyż Achaz ‛dopuścił w Judzie do rozzuchwalenia i rażąco sprzeniewierzano się Jehowie’ (28:19). Brnąc od złego ku gorszemu, król ten składa ofiary bogom syryjskim, bo Syryjczycy pokonali go w walce. Zamyka drzwi domu Jehowy i zastępuje czyste wielbienie kultem pogańskich bożków. Panowanie Achaza kończy się niezbyt szybko, bo po 16 latach.

27. Jak Ezechiasz dowodzi swej gorliwości dla wielbienia Jehowy?

²⁷ Wierny król Ezechiasz (29:1 do 32:33). Przez 29 lat panuje w Jerozolimie syn Achaza Ezechiasz. Zaraz na początku każe znowu otworzyć i naprawić drzwi domu Jehowy. Potem zbiera kapłanów i lewitów, poleca im oczyścić i uświęcić świątynię, by można tam było pełnić służbę dla Jehowy. Oświadcza, że pragnie zawrzeć z Jehową przymierze, aby odwrócić Jego płonący gniew. Prawdziwe wielbienie zostaje w uroczysty sposób wznowione.

28. Jakie wielkie święto obchodzi Ezechiasz w Jerozolimie i jak lud daje wyraz swej radości?

²⁸ Zaplanowano wspaniały obchód Paschy, ale ponieważ nie ma czasu na przygotowanie jej w pierwszym miesiącu, skorzystano z pewnego przepisu Prawa i urządzono ją w drugim miesiącu pierwszego roku panowania Ezechiasza (2 Kron. 30:2, 3; Liczb 9:10, 11). Król zaprasza nie tylko całą Judę, lecz także Izraela, a chociaż niektórzy z Efraima, Manassesa i Zebulona drwiąco odrzucają jego zaproszenie, to inni się upokarzają i wraz z całą Judą przybywają do Jerozolimy. Po święcie Paschy obchodzone jest Święto Przaśników. Cóż za radosne siedmiodniowe święto! Jest ono tak budujące, że cały zbór przedłuża je o dalszych siedem dni. W Jerozolimie panuje „wielka radość, gdyż od dni Salomona, syna Dawida, króla Izraela, nie było w Jerozolimie czegoś podobnego” (2 Kron. 30:26). Uzdrowiony duchowo lud podejmuje zdecydowaną kampanię oczyszczania Judy i Izraela z bałwochwalstwa, a Ezechiasz wznawia składanie datków na lewitów i służbę świątynną.

29. Jak Jehowa nagradza Ezechiasza za bezgraniczną ufność?

²⁹ Król asyryjski Sancherib (Sennacheryb) napada na Judę i zagraża Jerozolimie. Ezechiasz nabiera odwagi, naprawia fortyfikacje miejskie i nie reaguje na urągania wroga. Bez reszty ufa Jehowie i wciąż modli się o pomoc. Jehowa w zdumiewający sposób odpowiada na tę modlitwę płynącą z wiary. Posyła anioła, aby „zgładził każdego dzielnego mocarza i wodza, i dowódcę w obozie króla Asyrii” (32:21). Sancherib wraca do domu okryty hańbą. Nawet jego bogowie nie mogą mu pomóc w zachowaniu twarzy, bo później zostaje zabity przed ich ołtarzem przez własnych synów (2 Król. 19:7). Jehowa w cudowny sposób przedłuża życie Ezechiasza, który dochodzi do wielkiego bogactwa i sławy. Po jego śmierci cała Juda składa mu hołd.

30. (a) Do jakiej niegodziwości wraca Manasses, ale co się dzieje, gdy okazuje skruchę? (b) Co można powiedzieć o krótkim panowaniu Amona?

³⁰ Nikczemne rządy Manassesa i Amona (33:1-25). Manasses, syn Ezechiasza, powraca do niegodziwości swego dziadka Achaza i niweczy wszystko, co zostało osiągnięte za panowania Ezechiasza. Buduje wyżyny, stawia święte pale, a nawet składa fałszywym bogom ofiary ze swych synów. W końcu Jehowa sprowadza przeciw Judzie króla Asyrii i Manasses zostaje uprowadzony do Babilonu. Tam żałuje swej niegodziwości. Gdy Jehowa miłosiernie przywraca mu władzę królewską, Manasses stara się wykorzenić kult demonów i odnowić prawdziwe wielbienie. Kiedy jednak umiera po długim, 55-letnim panowaniu, na tron wstępuje jego syn Amon, który w swej niegodziwości znowu krzewi fałszywy kult. Po dwóch latach ginie z rąk swoich sług.

31. Jakie doniosłe wydarzenia rozgrywają się za panowania odważnego króla Jozjasza?

³¹ Panowanie odważnego Jozjasza (34:1 do 35:27). Młody Jozjasz, syn Amona, odważnie stara się przywrócić czyste wielbienie. Każe zburzyć ołtarze Baala i roztrzaskać ryte wizerunki oraz naprawia dom Jehowy, w którym zostaje znaleziona „księga prawa Jehowy, dana poprzez rękę Mojżesza” — zapewne był to jej oryginał (34:14). Bogobojny Jozjasz dowiaduje się jednak, że za wcześniejszą niewierność na kraj spadnie nieszczęście, choć nie nastąpi to za jego życia. W 18 roku panowania król urządza wyjątkowo uroczyste obchody Paschy. Po 31 latach sprawowania władzy Jozjasz ponosi śmierć, gdy bezskutecznie usiłuje przeszkodzić armii egipskiej, ciągnącej nad Eufrat, w przejściu przez jego kraj.

32. Jak czterech ostatnich królów doprowadza Judę do katastrofalnego końca?

³² Jehoachaz, Jehojakim, Jehojachin, Sedekiasz i spustoszenie Jerozolimy (36:1-23). Niegodziwość czterech ostatnich królów Judy szybko doprowadza naród do katastrofalnego końca. Syn Jozjasza Jehoachaz rządzi tylko trzy miesiące, po czym zostaje zdetronizowany przez egipskiego faraona Necho. Królem zostaje brat Jehoachaza Eliakim, którego imię zmieniono na Jehojakim; za jego panowania Judę podbija nowe mocarstwo światowe — Babilon (2 Król. 24:1). Gdy Jehojakim się buntuje, Nebukadneccar w roku 618 p.n.e. ciągnie na Jerozolimę, aby go ukarać, ale w tym samym roku, po 11 latach panowania, król umiera. Na tron wstępuje jego 18-letni syn Jehojachin. Zaledwie trzy miesiące później poddaje się Nebukadneccarowi i zostaje uprowadzony w niewolę do Babilonu. Nebukadneccar osadza na tronie Sedekiasza, trzeciego syna Jozjasza, wuja Jehojachina. Sedekiasz panuje niegodziwie przez 11 lat, nie chcąc ‛ukorzyć się przed prorokiem Jeremiaszem mimo rozkazu Jehowy’ (2 Kron. 36:12). Swą wielką niewiernością zarówno kapłani, jak i lud bezczeszczą dom Jehowy.

33. (a) Jak się rozpoczyna 70-letnie spustoszenie, „by się spełniło słowo Jehowy”? (b) Jaki historyczny dekret przytoczono w dwóch ostatnich wersetach Księgi 2 Kronik?

³³ W końcu Sedekiasz buntuje się przeciw jarzmu babilońskiemu i tym razem Nebukadneccar nie okazuje miłosierdzia. Gniew Jehowy wezbrał, tak iż nie może już być uleczenia. Jerozolima zostaje zdobyta, świątynia splądrowana i spalona, a ci, którzy przeżyli 18-miesięczne oblężenie, idą jako jeńcy do Babilonu. Juda jest spustoszona. W ten sposób jeszcze w tym samym roku — w 607 roku p.n.e. — rozpoczyna się spustoszenie, „by się spełniło słowo Jehowy wypowiedziane ustami Jeremiasza (...) by się dopełniło siedemdziesiąt lat” (36:21). Potem kronikarz przeskakuje tę lukę liczącą prawie 70 lat, aby w ostatnich dwóch wersetach zapisać historyczny dekret wydany przez Cyrusa w roku 537 p.n.e. Jeńcy żydowscy mają otrzymać wolność! Jerozolima dźwignie się z ruin!

DLACZEGO POŻYTECZNA

34. Co Ezdrasz uwypuklił w dobranym przez siebie materiale i jaki pożytek odniósł z tego naród izraelski?

³⁴ Księga 2 Kronik dobitnie uzupełnia inne świadectwa dotyczące burzliwych lat 1037-537 p.n.e. Ponadto podaje cenne informacje, których nie zawierają pozostałe biblijne sprawozdania historyczne — dla przykładu można wymienić rozdziały 19, 20 i od 29 do 31. Dobrany przez Ezdrasza materiał uwypukla zasadnicze i trwałe elementy w dziejach narodu, takie jak kapłaństwo i jego służba, świątynia oraz przymierze co do Królestwa. Okazał się pożyteczny, gdyż podtrzymywał w tym narodzie nadzieję na przyjście Mesjasza i jego Królestwa.

35. Jakie ważne dowody zawierają końcowe wersety Księgi 2 Kronik?

³⁵ Końcowe wersety Księgi 2 Kronik (36:17-23) zawierają niezbity dowód spełnienia się proroctwa z Księgi Jeremiasza 25:12, a ponadto wskazują, że od całkowitego spustoszenia kraju do przywrócenia wielbienia Jehowy w Jerozolimie w roku 537 p.n.e. minęło pełnych 70 lat. Spustoszenie rozpoczęło się zatem w roku 607 p.n.e. (Jer. 29:10; 2 Król. 25:1-26; Ezd. 3:1-6).c

36. (a) Jaką dobitną zachętę zawiera Księga 2 Kronik? (b) Jakie oczekiwania rozbudza w związku z Królestwem?

³⁶ Księga 2 Kronik zawiera dobitne ostrzeżenie dla tych, którzy kroczą drogą wiary chrześcijańskiej. Tak wielu królów Judy rozpoczynało dobrze, a potem schodziło na manowce. Jakże wyraźnie sprawozdanie to unaocznia, że o powodzeniu decyduje wierność wobec Boga! Dlatego udzielono nam przestrogi, abyśmy nie byli „z tych, którzy się wycofują ku zagładzie, lecz z tych, którzy wierzą ku zachowaniu duszy przy życiu” (Hebr. 10:39). Nawet wierny król Ezechiasz po odzyskaniu zdrowia uniósł się pychą i tylko dzięki temu, że się szybko ukorzył, zdołał uniknąć oburzenia Jehowy. Księga 2 Kronik wywyższa cudowne przymioty Jehowy oraz wysławia Jego imię i zwierzchnictwo. Przedstawiając cały bieg dziejów, przyjmuje za punkt odniesienia kwestię wyłącznego oddania dla Jehowy. A ponieważ kieruje przy tym uwagę na królewski ród Judy, więc zachęca nas do oczekiwania czasów, gdy czyste wielbienie będzie wywyższone pod panowaniem wiecznotrwałego Królestwa Jezusa Chrystusa, lojalnego „syna Dawida” (Mat. 1:1; Dzieje 15:16, 17).

[Przypisy]