SEDEKIASZ
(„prawością jest Jehowa”).
1. „Syn Kenaany”; fałszywy prorok, który zapewniał, że król Achab zdoła odebrać Syryjczykom Ramot-Gilead. „Zrobił sobie żelazne rogi”, by pokazać, jak Achab ‛będzie bódł Syryjczyków, aż ich wytraci’. Kiedy więc Michajasz — prawdziwy prorok Jehowy — zapowiedział Achabowi klęskę, Sedekiasz uderzył Michajasza w policzek (1Kl 22:11, 23, 24; 2Kn 18:10, 22, 23).
2. Książę z czasów Jehojakima (Jer 36:12).
3. „Syn Maasejasza”; cudzołożył i kłamliwie prorokował wśród wygnańców w Babilonie. Prorok Jehowy Jeremiasz zapowiedział, że Sedekiasza i jego wspólnika Achaba król Nebukadneccar (Nebukadreccar) ‛upiecze w ogniu’ (Jer 29:21-23).
4. Syn Jozjasza i jego żony Chamutal, ostatni judzki król panujący w Jerozolimie. Kiedy babiloński monarcha Nebukadneccar ustanowił go władcą, zmienił jego imię Mattaniasz na Sedekiasz. W ciągu 11 lat panowania „czynił on to, co złe w oczach Jehowy” (2Kl 24:17-19; 2Kn 36:10-12; Jer 37:1; 52:1, 2).
W 1 Kronik 3:15 Sedekiasza nazwano „trzecim” synem Jozjasza. W rzeczywistości urodził się jako czwarty (por. 2Kl 23:30, 31; 24:18; Jer 22:11), więc zapewne wymieniono go przed jego bratem Szallumem (Jehoachazem) — synem tego samego ojca i tej samej matki — ze względu na znacznie dłuższe panowanie.
Kiedy jego ojciec, król Jozjasz, został śmiertelnie raniony pod Megiddo podczas próby zawrócenia wojsk egipskich dowodzonych przez faraona Necho (ok. 629 p.n.e.), Sedekiasz miał jakieś dziewięć lat, czyli był mniej więcej trzy lata starszy od swego bratanka Jehojachina. Lud uczynił wówczas królem brata Sedekiasza — 23-letniego Jehoachaza. Panował on tylko trzy miesiące, bo faraon Necho pozbawił go tronu i zastąpił Eliakimem (któremu zmienił imię na Jehojakim) — 25-letnim bratem przyrodnim Jehoachaza i Sedekiasza. Po śmierci Jehojakima zaczął królować jego syn Jehojachin. Przypuszczalnie armia babilońska pod wodzą Nebukadneccara otaczała już wtedy Jerozolimę. Po trzech miesiącach i dziesięciu dniach rządów Jehojachin poddał się królowi Babilonu (617 p.n.e.) (2Kl 23:29 do 24:12; 2Kn 35:20 do 36:10).
Początkowy okres rządów. Nebukadneccar osadził wówczas na tronie w Jerozolimie Sedekiasza jako zależnego władcę i odebrał od niego przysięgę na imię Jehowy. Przysięga ta zobowiązywała Sedekiasza do lojalności (2Kn 36:10, 11; Eze 17:12-14; por. 2Kn 36:13).
Najwyraźniej na początku panowania Sedekiasza przybyli do niego posłańcy z Edomu, Moabu, Ammonu, Tyru i Sydonu. Możliwe, że zamierzali go namówić, by przyłączył się do koalicji przeciw królowi Nebukadneccarowi (Jer 27:1-3; wzmianka o Jehojakimie w w. 1 może być błędem przepisywacza i odnosić się do Sedekiasza; zob. przyp. w Bp i NW). Biblia nie wyjawia, co osiągnęli. Ich misja przypuszczalnie skończyła się niepowodzeniem, Jeremiasz bowiem usilnie zachęcał Sedekiasza i jego poddanych, aby pozostali ulegli królowi Babilonu. A na znak, że tamte narody także powinny podporządkować się Nebukadneccarowi, pokazał posłańcom drążki jarzma (Jer 27:2-22).
W tym okresie rządów Sedekiasz wysłał do Babilonu Elasę i Gemariasza (z przyczyny, której Biblia nie wyjaśnia). Jeśli wydarzenia te opisano w porządku chronologicznym, uczynił to w czwartym roku swego królowania (Jer 28:1, 16, 17; 29:1-3).
W czwartym roku panowania Sedekiasz udał się też do Babilonu osobiście — przypuszczalnie po to, by złożyć daninę, a tym samym zapewnić Nebukadneccara o swej niezmiennej lojalności. Towarzyszył mu wtedy kwatermistrz Serajasz, któremu prorok Jeremiasz powierzył zwój z wyrokiem Jehowy wydanym na Babilon (Jer 51:59-64).
Mniej więcej rok później Ezechiel zaczął usługiwać wśród żydowskich wygnańców w Babilonii jako prorok (Eze 1:1-3; por. 2Kl 24:12, 17). W szóstym miesiącu szóstego roku panowania Sedekiasza (612 p.n.e.) ujrzał w wizji bałwochwalstwo praktykowane w Jerozolimie, m.in. kult boga Tammuza i oddawanie czci słońcu (Eze 8:1-17).
Bunt przeciw Nebukadneccarowi. Po upływie trzech kolejnych lat (ok. 609 p.n.e.) Sedekiasz zlekceważył słowo Jehowy przekazane przez Jeremiasza oraz przysięgę, którą sam złożył na imię Jehowy. Wypowiedział posłuszeństwo Nebukadneccarowi i wyprawił do Egiptu posłańców z prośbą o pomoc wojskową (2Kl 24:20; 2Kn 36:13; Jer 52:3; Eze 17:15). W rezultacie Nebukadneccar ruszył z armią przeciw Jerozolimie. Zaczął ją oblegać „w dziewiątym roku, w miesiącu dziesiątym, w dziesiątym dniu tego miesiąca” (Eze 24:1-6).
Niewykluczone, że właśnie na początku tego oblężenia Sedekiasz wysłał do Jeremiasza „Paszchura, syna Malkijasza, oraz Sofoniasza, syna Maasejasza, kapłana”, chcąc się dowiedzieć od Jehowy, czy Nebukadneccar wycofa się spod Jerozolimy. Jehowa oświadczył za pośrednictwem Jeremiasza, że Babilończycy sprowadzą nieszczęście na miasto i jego mieszkańców (Jer 21:1-10). Prawdopodobnie po tym wydarzeniu Jeremiasz zgodnie z poleceniem Bożym osobiście poszedł do Sedekiasza i ostrzegł go, że Jerozolima zostanie zniszczona, a król będzie uprowadzony do Babilonu, gdzie ‛umrze w pokoju’ (Jer 34:1-7).
W oblężonej Jerozolimie Sedekiasz i jego książęta uznali za wskazane uczynić coś zgodnego z prawem Jehowy, by zaskarbić sobie Jego łaskę. Chociaż nie był to rok Jubileuszu, zawarli przymierze, na mocy którego oswobodzili swych hebrajskich niewolników. Później jednak je złamali i ponownie wzięli ich w niewolę (Jer 34:8-22). Być może postąpili tak, gdy na pomoc Jerozolimie przybyło wojsko z Egiptu. Babilończycy na jakiś czas odstąpili wtedy od oblężenia, by stawić czoło egipskim przeciwnikom (Jer 37:5). Ci, którzy uwolnili hebrajskich niewolników, zapewne doszli do wniosku, że Babilończycy poniosą klęskę i nie zdołają już podjąć oblężenia. Pomyśleli, iż niebezpieczeństwo minęło, i w związku z tym znów narzucili jarzmo niewoli niedawno oswobodzonym rodakom.
Mniej więcej w tamtym okresie Sedekiasz wysłał „Jehuchala, syna Szelemiasza, i Sofoniasza, syna kapłana Maasejasza, do proroka Jeremiasza”, żeby ten modlił się do Jehowy za lud — niewątpliwie o to, by nie doszło do zapowiedzianej zagłady Jerozolimy. Ale słowa Jehowy przekazane przez Jeremiasza dowodziły, że Bóg nie zmienił wydanego wyroku. Chaldejczycy mieli wrócić i zburzyć Jerozolimę (Jer 37:3-10).
Później, gdy Jeremiasz zdecydował się opuścić Jerozolimę i pójść do ziemi Beniamina, został pojmany w Bramie Beniamina i fałszywie oskarżony o to, że przechodzi na stronę Chaldejczyków. Chociaż zaprzeczył, Jirijasz, urzędnik sprawujący tam nadzór, w ogóle go nie słuchał, lecz zaprowadził go do książąt. W rezultacie Jeremiasza uwięziono w domu Jehonatana. Minęło sporo czasu i Babilończycy najwyraźniej znów okrążyli Jerozolimę, gdy Sedekiasz posłał po Jeremiasza. Na pytania króla Jeremiasz odpowiedział, że zostanie on wydany w rękę władcy Babilonu. Kiedy jednak poprosił, by nie odsyłano go do domu Jehonatana, Sedekiasz zgodził się i kazał go trzymać na Dziedzińcu Straży (Jer 37:11-21; 32:1-5).
Sedekiasz był bardzo słabym władcą. Świadczy o tym fakt, że gdy później książęta domagali się śmierci Jeremiasza — rzekomo odbierającego ducha oblężonym — Sedekiasz rzekł: „Oto jest w waszych rękach. Król bowiem w ogóle w niczym was nie przemoże”. Potem jednak przychylił się do prośby Ebed-Melecha, pragnącego uratować Jeremiasza, i kazał mu wziąć sobie do pomocy 30 mężczyzn. Po jakimś czasie jeszcze raz na osobności rozmawiał z Jeremiaszem. Zapewnił proroka, że go nie zabije ani nie wyda tym, którzy nastają na jego życie. Niemniej z obawy przed zemstą Żydów, którzy przeszli na stronę Chaldejczyków, nie usłuchał, gdy Jeremiasz pod natchnieniem od Boga radził mu poddać się książętom Babilonu. Ponadto zażyczył sobie — co było kolejną oznaką lęku — by Jeremiasz nie wyjawiał podejrzliwym książętom tematu ich poufnej rozmowy (Jer 38:1-28).
Upadek Jerozolimy. „W jedenastym roku Sedekiasza [607 p.n.e.], w miesiącu czwartym, dziewiątego dnia tego miesiąca”, wróg zrobił wyłom w murach Jerozolimy. Pod osłoną nocy Sedekiasz z wojownikami próbował uciec. Dogoniono go na pustynnych równinach Jerycha i zabrano do Nebukadneccara do Ribli. Na jego oczach zabito mu synów. Ponieważ on sam miał wtedy jakieś 32 lata, chłopcy ci musieli być jeszcze bardzo młodzi. Następnie oślepiono go, zakuto w miedziane okowy i zabrano do Babilonu, gdzie aż do śmierci przebywał w domu pod strażą (2Kl 25:2-7; Jer 39:2-7; 44:30; 52:6-11; por. Jer 24:8-10; Eze 12:11-16; 21:25-27).
5. Syn Jechoniasza (Jehojachina); w odróżnieniu od siedmiu swych braci najwidoczniej nie urodził się w okresie, gdy jego ojciec był więźniem w Babilonie (1Kn 3:16-18).
6. Kapłan lub przodek kapłana, który wraz z innymi potwierdził pieczęcią „wiarogodną umowę” za czasów namiestnika Nehemiasza (Neh 9:38; 10:1, 8).