TURKAWKA

(hebr. tor; gr. trygòn).

Mały dziki gołąb, zazwyczaj regularnie odbywający wędrówki. Jego hebrajska nazwa najwyraźniej naśladuje powtarzane przez niego tęskne „tur-r-r, tur-r-r”.

W Palestynie najczęściej spotyka się turkawkę zwyczajną (Streptopelia turtur) i blisko z nią spokrewnioną sierpówkę (Streptopelia decaocto), nazwaną tak od wąskiej, czarnej półobroży na karku. Do tego samego rodzaju należy synogarlica senegalska (Streptopelia senegalensis), która w XX w. znacznie zwiększyła swój zasięg występowania w Izraelu.

Turkawkę wymieniono w Jeremiasza 8:7 wśród ptaków, które „starannie przestrzegają czasu swego przylotu”, co najwyraźniej nawiązuje do ich corocznych wędrówek. Zapewne chodzi tu o turkawkę zwyczajną, bo pozostałe wspomniane gatunki nie migrują, lecz spędzają w Palestynie cały rok. Turkawka jest niezawodnym zwiastunem wiosny — przylatuje tam z południa na początku kwietnia i ‛w całej krainie słychać jej głos’ (PnP 2:12).

Ten płochliwy, delikatny ptak błyskawicznie lata, co ułatwia mu ucieczkę przed wrogami (Ps 74:19). Latem turkawki występują licznie we wszystkich rejonach Palestyny, a ponieważ żywią się ziarnami i koniczyną, łatwo wpadają w naziemne sidła. Kiedy Jehowa zawierał przymierze z Abrahamem, ten złożył w ofierze m.in. właśnie turkawkę (Rdz 15:9, 10, 17, 18); później Prawo Mojżeszowe nakazywało lub dopuszczało składanie tych ptaków w ramach niektórych darów ofiarnych, np. związanych z oczyszczeniem (Kpł 1:14; 5:7, 11; 12:6, 8; 14:22, 30; 15:14, 15, 29, 30; Lb 6:10, 11). Po urodzeniu Jezusa Maria ofiarowała w świątyni dwie turkawki albo dwa młode gołębie (Łk 2:22-24; zob. GOŁĄB).