PIERŚ
Jeden z dwóch kobiecych gruczołów wydzielających mleko po urodzeniu dziecka; często jednak chodzi po prostu o przednią część tułowia między szyją a brzuchem — zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. W języku hebrajskim do piersi odnosiły się m.in. słowa: szod i szad (Hi 24:9; PnP 8:1), a w greckim — mastòs (Łk 11:27) oraz stéthos (Obj 15:6). Biblijne wzmianki o piersi wskazują na bliskość, zażyłość i szczególne względy (PnP 1:13; Jn 13:25; 21:20); a także na dojrzałość (PnP 8:8, 10; Eze 16:7); urodę (PnP 4:5; 7:3, 7, 8); zbliżenie fizyczne („spomiędzy swych piersi”, Oz 2:2; „ściskano ich biusty”, „ściskano piersi”, Eze 23:3, 21); płodność (Rdz 49:25; Oz 9:14); radość i dobrobyt (Iz 60:16; 66:11). ‛Bicie się w piersi’ czy ‛wyrwanie swych piersi’ nasuwało myśl o największym upokorzeniu, cierpieniu i smutku (Iz 32:12; Eze 23:34; Łk 18:13; 23:48).
Pewna niewiasta, która słuchała przemawiającego Jezusa, zawołała: „Szczęśliwe łono, które cię nosiło, i piersi, które ssałeś!” Łatwiej to zrozumieć, gdy się pamięta, że każda kobieta chciała mieć syna cieszącego się powszechnym szacunkiem, a dla Żydówki szczególnym przywilejem byłoby zostanie matką proroka, zwłaszcza Mesjasza. Jednakże Jezus odpowiedział: „Nie, ale raczej: Szczęśliwi ci, którzy słuchają słowa Bożego i je zachowują!” Wyjaśnił w ten sposób, co ma rzeczywistą wartość — nie fizyczne pokrewieństwo z Jezusem, lecz więzy duchowe. Zasada ta wyklucza oddawanie czci Marii jako jego matce (Łk 11:27, 28).
Ponieważ zbliżała się zagłada Jerozolimy i straszna rzeź jej mieszkańców, Jezus rzekł: „Oto nadchodzą dni, w których ludzie powiedzą: ‚Szczęśliwe niewiasty niepłodne oraz łona, które nie rodziły, i piersi, które nie karmiły!’” (Łk 23:29; por. Jer 16:1-4).
W Pismach Hebrajskich — podobnie jak w języku polskim — rozróżniono pierś człowieka i odmiennie zbudowany mostek zwierząt, używając w odniesieniu do niego innego terminu. Kiedy Izraelici składali ofiary współuczestnictwa, mostek (hebr. chazéh) przypadał w udziale kapłanowi (Kpł 7:29-35; 10:14, 15).
Istnieją również biblijne wyrazy, które oznaczają nie tylko samą pierś, ale także fałdy w górnej części szaty, czyli zanadrze. W języku hebrajskim są to: chek (1Kl 1:2), chòcen (Neh 5:13), dad w liczbie podwójnej (Eze 23:3), a w języku greckim słowo kòlpos (Jn 13:23). Blisko piersi (hebr. chek) był trzymany ktoś bardzo kochany — np. Noemi położyła na swej piersi urodzonego przez Rut Obeda i w ten sposób uznała go za prawowitego dziedzica swojego zmarłego męża, Elimelecha (Rut 4:16). Ktoś, kto przy posiłku spoczywał w pozycji półleżącej „u piersi” następnej osoby, był z nią w szczególnej zażyłości i na ogół cieszył się jej względami (Jn 13:23). Do tego popularnego zwyczaju nawiązał Jezus w przypowieści o Łazarzu, mówiąc, że został on zaniesiony „na miejsce u piersi Abrahama”, wskazujące na przychylność Boga (Łk 16:22, 23). W myśl słów apostoła Jana Jezus „zajmuje miejsce u piersi Ojca”, jest bowiem najbliższy Jehowie i może opowiedzieć o Nim więcej i szczegółowiej niż ktokolwiek inny (Jn 1:18; zob. MIEJSCE U PIERSI).
W fałdujących się na piersi szatach, w które za czasów biblijnych odziewali się Izraelici, można było schować np. ręce czy pieniądze, a nawet nosić niemowlę lub jagnię (Wj 4:6, 7; Lb 11:12; 2Sm 12:3). Nawiązują do tego słowa Jehowy, który zapewnił, że swe jagnięta poniesie na własnej piersi, by zilustrować, jak będzie je kochał i czule się nimi opiekował (Iz 40:11).
Zwroty ‛odpłacić w zanadrze’ albo ‛odmierzyć komuś zapłatę w zanadrze’ są bardziej zrozumiałe, gdy się pamięta, że w dolnej części szat nie było kieszeni, jakie znamy dzisiaj (Ps 79:12; Iz 65:6, 7; Jer 32:18). Podobnie sformułowania ‛nosić w zanadrzu zniewagę’, „nagarnąć ognia w zanadrze”, ‛wziąć łapówkę z zanadrza’ czy „łapówka w zanadrzu” mają związek z fałdami w górnej części szat (Ps 89:50; Prz 6:27; 17:23; 21:14).