Pisarz: Joel

Miejsce spisania: Juda

Spisywanie ukończono: ok. 820 p.n.e. (?)

 1. Jakie dramatyczne wydarzenia opisano w Księdze Joela?

CHMARY owadów pustoszą kraj. Przed nimi pożera go ogień, a za nimi płomień, dopełniając miary zniszczenia. Wszędzie sroży się głód. Słońce obraca się w ciemność, a księżyc w krew, bliski jest bowiem wielki i straszny dzień Jehowy. Każe On zapuścić sierp i zebrać narody na zagładę. Niektórzy jednak ‛ujdą cało’ (Joela 2:32). Analizując te dramatyczne wydarzenia, opisane w proroczej Księdze Joela, przekonamy się, że jest niezwykle ciekawa i pożyteczna.

 2. Co wiadomo o Joelu i o miejscu, gdzie prorokował?

² Księgę tę wprowadzono jako „słowo Jehowy, które doszło do Joela, syna Petuela”. O samym Joelu Biblia nic więcej nie mówi. Liczy się przede wszystkim prorocze orędzie, a nie człowiek, który je spisał. Imię „Joel” prawdopodobnie znaczy „Jehowa jest Bogiem”. Widoczna u Joela świetna znajomość Jerozolimy, tamtejszej świątyni oraz szczegółów pełnionej w niej służby zdaje się wskazywać, iż napisał on swą księgę w Jerozolimie lub w Judzie (Joela 1:1, 9, 13, 14; 2:1, 15, 16, 32).

 3. Co przemawiałoby za tym, że Joel spisał swe proroctwo około roku 820 p.n.e.?

³ Kiedy powstała Księga Joela? Nie da się tego dokładnie ustalić. Jedni uczeni umiejscawiają ją przed rokiem 800, inni nieco później, a jeszcze inni nawet około roku 400 p.n.e. Opis sądu Bożego nad narodami na nizinie Jehoszafata nasuwa wniosek, że Joel prorokował w jakiś czas po wspaniałym zwycięstwie Jehowy na rzecz judzkiego króla Jehoszafata, który objął tron w roku 936 p.n.e. (Joela 3:2, 12; 2 Kron. 20:22-26). Niewykluczone, iż z Księgi Joela cytował prorok Amos. Oznaczałoby to, że Joel spisał swe proroctwa wcześniej niż Amos, który rozpoczął działalność między rokiem 829 a 804 p.n.e. (Joela 3:16; Am. 1:2). Na wczesną datę powstania tej księgi może też wskazywać umiejscowienie jej w kanonie hebrajskim między księgami Ozeasza i Amosa. Możliwe więc, iż proroctwo Joela zostało napisane około roku 820 p.n.e.

 4. Co świadczy o autentyczności Księgi Joela?

⁴ Za wiarogodnością Księgi Joela przemawia to, że cytują z niej i powołują się na nią Chrześcijańskie Pisma Greckie. W dniu Pięćdziesiątnicy Piotr wspomniał o „proroku Joelu” i wskazał na znaczenie jednego z jego proroctw. Na tę samą zapowiedź powołał się również apostoł Paweł, który wyjaśnił zarazem, jak się spełniła na Żydach i na nie-Żydach (Joela 2:28-32; Dzieje 2:16-21; Rzym. 10:13). Sprawdziło się wszystko, co Joel prorokował przeciw okolicznym narodom. Nebukadneccar (Nabuchodonozor) oblegał wielki Tyr, a później Aleksander Wielki zburzył część miasta leżącą na wyspie. Zginęła także Filistea. Edom stał się pustkowiem (Joela 3:4, 19). Żydzi nigdy nie kwestionowali kanoniczności Księgi Joela i umieścili ją na drugim miejscu wśród ksiąg tak zwanych proroków mniejszych.

 5. Pod jakim względem Księga Joela odznacza się niezwykłą siłą wyrazu?

⁵ Joel pisze żywym i wyrazistym stylem. Gdy chce coś podkreślić, posługuje się powtórzeniami, używa też zdumiewających porównań. Szarańcze nazywa narodem, ludem i wojskiem. Mają one zęby jak zęby lwa, z wyglądu przypominają konie, a ich głos kojarzy się z hukiem rydwanów wojska ciągnącego do bitwy. W pewnym dziele przytoczono następującą opinię specjalisty w dziedzinie zwalczania szarańczy: „Pod względem niezwykłej dokładności szczegółów podany przez Joela opis inwazji szarańczy nie ma sobie równych”.a Posłuchajmy teraz, jak prorok ten zapowiada napawający lękiem dzień Jehowy.

TREŚĆ KSIĘGI JOELA

 6. Jaką przerażającą wizję ogląda Joel?

⁶ Inwazja owadów ogałaca kraj; bliski jest dzień Jehowy (1:1 do 2:11). Jakże okropną, złowieszczą wizję ogląda Joel! Rusza niszczycielska inwazja gąsienic, szarańczy, pełzającej szarańczy bezskrzydłej oraz karaluchów. Ogałaca z liści winorośle i drzewa figowe, wskutek czego w kraju grasuje głód. Nie ma ofiar zbożowych ani płynnych dla domu Jehowy. Joel wzywa kapłanów i sług Bożych do skruchy. „Ach, cóż za dzień”, woła, „ponieważ dzień Jehowy jest bliski, a nadejdzie niczym złupienie od Wszechmocnego!” (1:15). Zwierzęta błąkają się bezładnie. Płomień spalił pastwiska i drzewa, a pustkowie wysuszył ogień.

 7. Jak opisano atakujące wojsko Jehowy?

⁷ Ogłoście alarm! „Zadmijcie w róg na Syjonie i wydajcie okrzyk wojenny na mojej świętej górze” (2:1). Bliski jest dzień Jehowy — dzień ciemności i mroku. Oto lud liczny i potężny. Ziemię przypominającą ogród Eden obraca w bezludne pustkowie. Nic nie ocaleje. Pędzą jak rumaki i wydają głos podobny do łoskotu rydwanów wojennych na wierzchołkach gór. Jak lud w szyku bojowym wpadają do miasta, wspinają się na mury i domy, wchodzą przez okna. Ziemia drży i trzęsą się niebiosa. Tym licznym wojskiem dowodzi Jehowa. „Wielki jest dzień Jehowy i napawa wielkim lękiem, a któż go przetrzyma?” (2:11).

 8. (a) Jedynie w jaki sposób można powstrzymać tę inwazję owadów? (b) Jaką rekompensatę obiecuje Jehowa?

⁸ Wrócić do Jehowy; zapowiedź wylania ducha (2:12-32). Można jednak coś zrobić, by powstrzymać tę inwazję. Jehowa radzi: „Wróćcie do mnie całym swym sercem, (...) rozdzierajcie swe serca, a nie szaty, i wróćcie do Jehowy, swego Boga” (2:12, 13). Głos rogu wzywa na uroczyste zgromadzenie. Jeżeli wrócą do Niego, „Jehowa wykaże gorliwość o swój kraj i będzie współczuł swemu ludowi” (2:18). Udzieli błogosławieństw i przebaczenia, a najeźdźcę odeprze. Nie trzeba się lękać — nastał czas wesela i radości, gdyż będzie owoc i zboże, młode wino i oliwa. Jehowa wynagrodzi lata, w których żerowało Jego wielkie wojsko szarańczy. Obiecuje: „Będziecie jedli, jedząc i nasycając się, i bezsprzecznie wysławiać będziecie imię Jehowy, swego Boga, który obszedł się z wami w tak zdumiewający sposób” (2:26). Poznają wtedy, że tylko Jehowa jest Bogiem pośród Izraela.

 9. Jakie porywające proroctwo zostało następnie objawione?

⁹ „A potem stanie się, że wyleję mego ducha na wszelkie ciało”, mówi Jehowa, „i wasi synowie oraz wasze córki na pewno będą prorokować. A waszym starcom śnić się będą sny. Młodzieńcy wasi zaś będą mieć wizje. I nawet na sług oraz na służebnice wyleję w owych dniach mego ducha”. Przed nadejściem dnia Jehowy ukażą się przerażające znaki na słońcu i księżycu. Ale niektórzy przeżyją. „Każdy, kto wzywa imienia Jehowy, ujdzie cało” (2:28-32).

10. Co się wydarzy na nizinie Jehoszafata?

¹⁰ Narody będą sądzone na „nizinie Jehoszafata” (3:1-21). Jehowa przyprowadzi z powrotem pojmanych z Judy i Jerozolimy. Ponadto zbierze narody; Tyr, Sydon oraz Filistea drogo zapłacą za hańbienie ludu Jehowy i sprzedanie go w niewolę. Posłuchaj, jak Jehowa rzuca narodom wyzwanie: „Uświęćcie wojnę! Zbudźcie mocarzy! Niech się przybliżą! Niech wyruszą wszyscy wojownicy!” (3:9). Niech przekują lemiesze na miecze i niech się stawią na nizinie Jehoszafata (imię to znaczy „Jehowa jest Sędzią”). Rozlega się rozkaz Jehowy: „Zapuśćcie sierp, bo żniwo dojrzało. (...) Kadzie tłoczni się przelewają; bo zło ich ogromne. Tłumy, tłumy na nizinie rozstrzygnięcia, gdyż bliski jest dzień Jehowy” (3:13, 14). Słońce i księżyc ciemnieją. Jehowa wydaje z Syjonu donośny ryk, wywołując drżenie nieba i ziemi, jest zaś schronieniem i twierdzą dla swego ludu, który będzie musiał poznać, że czyni to jego Bóg, Jehowa.

11. Jak Joel opisuje przyszłe dobrodziejstwa zgotowane przez Jehowę?

¹¹ Jakaż rajska obfitość nastanie „w owym dniu”! (3:18). Góry ociekać będą winem, pagórki będą opływać mlekiem, a łożyskami strumieni wartko popłynie woda. Z domu Jehowy wytryśnie orzeźwiające źródło. Egipt i Edom, które przelewały w Judzie niewinną krew, obrócą się w bezludne pustkowie, natomiast Juda i Jerozolima będą zamieszkane po czas niezmierzony, a „Jehowa będzie przebywał na Syjonie” (3:21).

DLACZEGO POŻYTECZNA

12. Na jakie prorocze słowa Joela położył nacisk apostoł Piotr w dniu Pięćdziesiątnicy?

¹² Niektórzy komentatorzy uważają Joela za zwiastuna ponurych wieści. Jednakże lud Boży widzi w nim głosiciela wspaniałej nowiny o wyzwoleniu. Apostoł Paweł tak podkreśla tę myśl w Liście do Rzymian 10:13: „Gdyż ‚każdy, kto wzywa imienia Jehowy, będzie wybawiony’” (Joela 2:32). Prorocze słowa Joela w zdumiewający sposób urzeczywistniły się w dniu Pięćdziesiątnicy 33 roku n.e. Piotr wyjaśnił wtedy pod natchnieniem, że wylanie ducha Bożego na uczniów Chrystusa spełniło zapowiedź Joela (Dzieje 2:1-21; Joela 2:28, 29, 32). Położył wielki nacisk na prorocze znaczenie słów: „A każdy, kto wzywa imienia Jehowy, będzie wybawiony” (Dzieje 2:21, 39, 40).

13. (a) Jakie uderzające podobieństwo zachodzi między Księgą Joela a Objawieniem? (b) Jakie analogie do wypowiedzi Joela można znaleźć w innych księgach?

¹³ Plaga szarańczy opisana przez Joela jest uderzająco podobna do przepowiedzianej w 9 rozdziale Księgi Objawienia. Tutaj też mowa o ściemnieniu słońca. Szarańcze przypominają z wyglądu konie gotowe do boju, wydają odgłos podobny do łoskotu rydwanów i mają lwie zęby (Joela 2:4, 5, 10; 1:6; Obj. 9:2, 7-9). W Księdze Joela 2:31 czytamy, iż słońce zmieni się w ciemność, i wzmiankę o takim samym wydarzeniu znajdujemy w Księdze Izajasza 13:9, 10, w Objawieniu 6:12-17 oraz w Ewangelii według Mateusza 24:29, 30, gdzie Jezus wskazuje, że proroctwo to spełni się wtedy, gdy on jako Syn Człowieczy przyjdzie z mocą i wielką chwałą. Do wypowiedzi z Księgi Joela 2:11 — „wielki jest dzień Jehowy i napawa wielkim lękiem” — najwyraźniej nawiązano w Księdze Malachiasza 4:5. Analogiczne opisy tego ‛dnia ciemności i gęstego mroku’ można też znaleźć w Księdze Joela 2:2 i Sofoniasza 1:14, 15.

14. W których wersetach swej księgi Joel wysławia zwierzchnią władzę i lojalną życzliwość Jehowy?

¹⁴ Proroctwa zawarte w Księdze Objawienia kierują uwagę na „wielki dzień” gniewu Bożego (Obj. 6:17). Joel również wskazuje na ten okres. Zapowiada, że gdy narody zaskoczy wielki „dzień Jehowy”, wówczas każdy, kto woła do Niego o ochronę i wyzwolenie, „ujdzie cało”. „Jehowa będzie schronieniem dla swego ludu”. Zostanie przywrócony rajski dobrobyt: „I stanie się w owym dniu, że góry ociekać będą słodkim winem, a wzgórza będą opływać mlekiem, wszystkimi zaś łożyskami strumieni w Judzie popłynie woda. I z domu Jehowy wytryśnie źródło”. Przedstawiając te uszczęśliwiające obietnice odrodzenia, Joel wywyższa też zwierzchnią władzę Jehowy Boga, a do ludzi o szczerym sercu kieruje wezwanie oparte na Jego wielkim miłosierdziu: „Wróćcie do Jehowy, swego Boga, gdyż łaskawy on i miłosierny, nieskory do gniewu i obfitujący w lojalną życzliwość”. Wszyscy, którzy usłuchają tej natchnionej zachęty, zaznają wiecznotrwałych dobrodziejstw (Joela 2:1, 32; 3:16, 18; 2:13).

[Przypis]