Giganty z głębin morskich

Z morza nagle wynurza się potwór, oplata mackami okręt i wciąga żeglarzy w morską toń. Taki motyw często przewija się w legendach opowiadanych od wieków. Ale czy olbrzymie potwory morskie istnieją w rzeczywistości?

W 2007 roku w Morzu Rossa u wybrzeży Antarktydy rybacy przypadkowo złowili gigantycznego głowonoga. Była to kałamarnica kolosalna. Miała wraz z mackami około 10 metrów długości i ważyła blisko pół tony! Zdaniem badaczy zwierzęta te mogą przybierać jeszcze większe rozmiary.

Podobnym potworem morskim jest kałamarnica olbrzymia. Ma ciało w kształcie torpedy, oczy wielkości głowy człowieka, „papuzi” dziób, tak mocny, że jest w stanie rozerwać stalowy kabel, osiem ramion z rzędami przyssawek oraz dwie dłuższe macki, którymi wkłada pokarm do otworu gębowego. Wykorzystując napęd odrzutowy, może poruszać się w wodzie z prędkością ponad 30 kilometrów na godzinę, potrafi też wyskoczyć ponad powierzchnię wody!

W ostatnim stuleciu widziano te kałamarnice około 50 razy, nigdy jednak nie zbadano ich w naturalnym środowisku.

Potężne wieloryby

Kałamarnicami kolosalnymi i olbrzymimi żywi się jeszcze większe zwierzę, kaszalot. Może on osiągnąć jakieś 20 metrów długości i 50 ton wagi. Jeden jego ząb waży około kilograma! Odnaleziono martwe kaszaloty, które w żołądku miały kawałki kałamarnic olbrzymich. Ale te ostatnie nie poddały się bez walki, o czym świadczyły okrągłe ślady po ich przyssawkach na wielkich, płaskich głowach kaszalotów. W 1965 roku członkowie załogi radzieckiego statku wielorybniczego opowiadali, że widzieli walkę kałamarnicy z 40-tonowym kaszalotem. W pojedynku tym zginęły oba zwierzęta. Później marynarze wyłowili uduszonego kaszalota z głową kałamarnicy w żołądku.

Zarówno kałamarnica olbrzymia, jak i kaszalot są naprawdę wielkie, jednak przerasta je największy ze wszystkich ssaków, płetwal błękitny. Najdłuższy ze znanych osobników tego gatunku to 33-metrowa samica wyłowiona z wód Antarktydy. Płetwal błękitny może osiągać wagę aż 150 ton. Sam jego język waży tyle, co dorosły słoń! Płetwal wydaje na świat trzytonowego potomka o długości 7—8 metrów! Wskutek masowych połowów ssaki te niemalże wyginęły w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku, a dzisiaj zalicza się je do gatunków skrajnie zagrożonych.

Jeden drapieżny, drugi łagodny

Uzbrojony w 3000 zębów żarłacz ludojad jest chyba najbardziej przerażającą mięsożerną rybą świata. Rekordowej wielkości żarłacz miał 7 metrów i ważył ponad 3 tony. Dzięki zadziwiającemu zmysłowi węchu potrafi wyczuć jedną kroplę krwi rozcieńczoną w 100 litrach wody!

Największa ryba świata, rekin wielorybi, osiąga średnio 7,5 metra długości, choć bywają okazy nawet dwa razy dłuższe. Ma paszczę o ponadmetrowej szerokości, mogłaby więc bez trudu połknąć człowieka. Jednak ten łagodny olbrzym nie poluje na duże stworzenia morskie, lecz żywi się planktonem i małymi rybami.

Czasopismo National Geographic zauważa, że „niezwykły układ trawienny rekina wielorybiego pasuje do historii o Jonaszu”. Według relacji biblijnej proroka Jonasza połknęła wielka ryba. Rzecz ciekawa, rekiny wielorybie „mają łagodny sposób pozbywania się połkniętych dużych przedmiotów o wątpliwej strawności” (Jonasza 1:17; 2:10).

Płochliwy olbrzym

Innym stworzeniem o imponujących rozmiarach jest ośmiornica olbrzymia. Może ona ważyć nawet ćwierć tony. Ponieważ podejrzewano, że zatapia statki, nazywano ją kiedyś diabłem morskim. Ale tak naprawdę jest płochliwa i ukrywa się w podmorskich jaskiniach i szczelinach skalnych. Rozpiętość jej ramion może dochodzić do 10 metrów. Posiada największy mózg wśród bezkręgowców. Ośmiornice odznaczają się wysokim poziomem inteligencji i są w stanie nauczyć się skomplikowanych zadań, takich jak znalezienie wyjścia z labiryntu czy odkręcenie wieczka słoika!

Ośmiornica olbrzymia — podobnie jak kałamarnica olbrzymia — potrafi dla kamuflażu zmieniać barwę, porusza się w wodzie z wykorzystaniem napędu odrzutowego, a w razie niebezpieczeństwa wydziela gęstą chmurę atramentu. W poszukiwaniu pożywienia może nawet na krótki czas wyjść z wody na ląd!

Te giganty, żyjące w głębinach, naprawdę przynoszą chwałę swemu Stwórcy, Jehowie. Trafnie to ujął psalmista: „Wysławiajcie Jehowę z ziemi, wy, potwory morskie i wszystkie głębiny wodne” (Psalm 148:7).

[Diagram na stronie 17]

JAKIE ROZMIARY MOGĄ OSIĄGNĄĆ?

[Patrz publikacja]

Żarłacz ludojad

Ośmiornica olbrzymia

Rekin wielorybi

Kałamarnica olbrzymia*

Kałamarnica kolosalna*

*szacowany rozmiar

Kaszalot

Płetwal błękitny

stopy 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0

metry 30 25 20 15 10 5 0

[Ilustracja na stronie 15]

Żarłacz ludojad

[Ilustracja na stronie 15]

Ośmiornica olbrzymia

[Ilustracja na stronach 16, 17]

Kaszalot

[Ilustracja na stronie 16]

Rekin wielorybi

[Ilustracja na stronie 17]

Płetwal błękitny z młodym

[Prawa własności do ilustracji, strona 15]

[Prawa własności do ilustracji, strona 17]